Συμπληρώνονται σήμερα 70 χρόνια από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και με την ευκαιρία αυτή παρουσιάζουμε την παρακάτω ενδιαφέρουσα αρθρογραφία:
ΓΕΝΙΚΑ
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πιο εκτεταμένη γεωγραφικά και δαπανηρή σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας, στον οποίο ενεπλάκη η πλειοψηφία των εθνών, που πάλευαν ταυτόχρονα σε διάφορα σημαντικά θέατρα πολέμου, και που κόστισε περίπου 55,5 εκατομμύρια ζωές. Άρχισε στις 7 Ιουλίου 1937 στην Ασία και στις 1 Σεπτεμβρίου 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 15 Αυγούστου 1945. "Καινοτομία" αυτού του πολέμου: Η Ατομική Βόμβα. Με το τέλος του πολέμου άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος εξαιτίας της γιγάντωσης της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, παρότι νικήτριες, έχασαν το μεγαλύτερο μέρος των αποικιών τους. Τέλος, από τον πόλεμο αυτό αναδείχτηκαν ως υπερδυνάμεις οι
Η.Π.Α. και η Σοβιετική Ένωση.
Η γερμανική εισβολή στην Πολωνία ήταν η σπίθα που έφερε την καταστροφή στην Ευρώπη. Η λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η Συνθήκη των Βερσαλλιών άφησαν πίσω τους σαθρά θεμέλια για την επόμενη μέρα. Η ηττηθείσα Γερμανία έπρεπε να σηκώσει το βάρος μεγάλων πολεμικών αποζημιώσεων. Αλλά και Βρετανοί και Γάλλοι έπρεπε να ξεπληρώσουν τα πολεμικά δάνεια που είχαν συνάψει με τις ΗΠΑ. Τέλος, η επικράτηση των μπολσεβίκων στη Ρωσία μόνο αμοιβαία καχυποψία έφερε στις σχέσεις με τη Δύση. Με το οικονομικό κραχ στη Γουόλ Στριτ το 1929, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Παράλληλα, μία σειρά κρίσεων, όπως αυτές στη Μαντζουρία το 1931 και στην Αβυσσηνία το 1935, υπέσκαπταν την αξιοπιστία της Κοινωνίας των Εθνών, του διεθνούς οργανισμού επιφορτισμένου με τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης.
Καταλύτης στο αιματοκύλισμα που ακολούθησε στην Ευρώπη δεν ήταν άλλος από τον Χίτλερ, το άστρο του οποίου είχε αρχίσει να ανεβαίνει ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’20. Από πολλούς τότε ο Χίτλερ θεωρούνταν παράφρων, ενώ δεξιοί πολιτικοί στη Γερμανία τον έβλεπαν ως εργαλείο εναντίον των κομμουνιστών. Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης ήταν εύθραυστη, χωρίς άμυνες κατά εξτρεμιστικών στοιχείων, με κομμουνιστές και ναζί να συγκρούονται συχνά στους δρόμους των πόλεων. Πέρα από υποχείριο στη μάχη κατά του μπολσεβικισμού, όμως, ο Χίτλερ είχε τη δική του ατζέντα. Στις εκλογές που ακολούθησαν το Κραχ στη Γουόλ Στριτ, οι ναζί έλαβαν το 18,3% των ψήφων. Το 1933 έλαβαν το 43,9% και ο πρόεδρος Πάουλ φον Χίντενμπουργκ όρκισε τον Χίτλερ καγκελάριο. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’30 το Τρίτο Ράιχ ήταν ένα ολοκληρωτικό καθεστώς έτοιμο να επιτεθεί. Ο Χίτλερ ήθελε πόλεμο και, για να χρηματοδοτήσει τα εξοπλιστικά προγράμματα, επέβαλε βαρύτατη φορολογία. Τον Μάρτιο του 1938 το Τρίτο Ράιχ προχώρησε στην προσάρτηση της Αυστρίας και το σκηνικό ήταν πλέον έτοιμο για να εκτυλιχθεί η κρίση της Τσεχοσλοβακίας, με γερμανικές δυνάμεις να έχουν περικυκλώσει τη χώρα.
Η Συμφωνία του Μονάχου
Τα ξημερώματα της 30ής Σεπτεμβρίου του 1938 υπεγράφη η Συμφωνία του Μονάχου, βάσει της οποίας Βρετανοί και Γάλλοι επέτρεπαν στη Γερμανία να προσαρτήσει την περιοχή της Σουδητίας, όπου ζούσαν τρία εκατομμύρια Γερμανοί. Η κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας, ανήμπορη να αντιδράσει, παρακολουθούσε. Εξάλλου, για την άμυνά της, όπως και η Πολωνία, βασιζόταν στη Γαλλία, με την οποία είχε συνάψει συμμαχία το 1924, και στη Σοβιετική Ενωση, με την οποία είχε υπογράψει συμφωνία αμοιβαίας βοήθειας το 1935, αν και αυτή μπορούσε να επικληθεί μονάχα εάν οι Γάλλοι τηρούσαν τη δική τους συμφωνία. Οι Βρετανοί δεν είχαν υποχρεώσεις απέναντι στην Τσεχοσλοβακία, αλλά βάσει του Συμφώνου του Λοκάρνο θα εξασφάλιζαν τα γαλλικά σύνορα σε περίπτωση απρόκλητης επίθεσης. Γιατί τότε στη συνάντηση στο Μόναχο, με τον Χίτλερ και τον Μπενίτο Μουσολίνι, οι πρωθυπουργοί Νέβιλ Τσάμπερλεϊν και Εντουάρ Νταλαντιέ έδωσαν στο πιάτο τη Σουδητία;
Η προοπτική πολέμου με τη Γερμανία βασάνιζε τις κυβερνήσεις σε Παρίσι και Λονδίνο, καθώς για τη χρηματοδότησή του θα χρειαζόταν να πάρουν νέα δάνεια από τις ΗΠΑ, οι οποίες όμως δεν θα τα έδιναν, καθώς αυτή ήταν η ποινή για τη διακοπή το 1929, λόγω του Κραχ, αποπληρωμής των παλαιότερων δανείων για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η οικονομική κατάσταση στη Γαλλία ήταν ιδιαίτερα δεινή. Επιπλέον, η κοινή γνώμη ήταν αντίθετη στην προοπτική ενός νέου πολέμου. Τέλος, η Γαλλία υπολειπόταν στρατιωτικά της Γερμανίας. Η Σοβιετική Ενωση είχε διαβεβαιώσει τους Γάλλους το 1938 ότι θα πολεμούσε στο πλευρό τους κατά των Γερμανών, αλλά η άρνηση Πολωνών και Ρουμάνων να επιτρέψουν στους Σοβιετικούς την είσοδο για να φτάσουν στην Τσεχοσλοβακία, επεξέτεινε την καχυποψία απέναντι στην ΕΣΣΔ. Εξάλλου, οι Γάλλοι δεν είχαν εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του Κόκκινου Στρατού, καθώς ο Ιωσήφ Στάλιν είχε εκκαθαρίσει τους περισσότερους αξιωματικούς του από το 1936, ενώ και το 1938 μέρος των σοβιετικών δυνάμεων ήταν καθηλωμένο στα ανατολικά, λόγω διαφορών με την Ιαπωνία, και πολύ δύσκολο να μεταφερθεί εγκαίρως στην Ευρώπη. Οι Γάλλοι θεωρούσαν ότι θα έχαναν αν πολεμούσαν μόνοι τους την Ιταλία και τη Γερμανία. Μόνο με τη συνδρομή των Βρετανών μπορούσαν να ελπίζουν σε νίκη. Εστρεψαν λοιπόν το βλέμμα στο στενό της Μάγχης, περιμένοντας τη βρετανική πρωτοβουλία.
Βρετανικές προτεραιότητες
Ποια ήταν η στάση των Βρετανών το 1938; Προτεραιότητά τους ήταν η Βρετανική Αυτοκρατορία. Το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών τους ήταν δεσμευμένο στις κτήσεις. Ούτως ή άλλως, περισσότερο ανησυχούσαν για την προοπτική πολέμου σε διάφορα μέρη της αυτοκρατορίας τους παρά στην Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, το Λονδίνο δίσταζε να πολεμήσει τον Χίτλερ το 1938 και για άλλους λόγους. Οι Βρετανοί γνώριζαν ότι οι ΗΠΑ -σε νέα φάση απομονωτισμού- δεν θα πολεμούσαν στο πλευρό τους, ενώ δεν είχαν καμία εμπιστοσύνη στα στρατηγικά σχέδια των Γάλλων. Επιπλέον, έτρεμαν το ενδεχόμενο επιδρομών της Λουφτβάφε σε αγγλικές πόλεις, καθώς τότε δεν υπήρχε ακόμη το ραντάρ. Ο Τσάμπερλεϊν, γνωρίζοντας ότι η κοινή γνώμη στη Βρετανία ήταν αντίθετη στην προοπτική ενός νέου πολέμου, πίστευε ότι μια πιο επιθετική τακτική έναντι του Χίτλερ θα δημιουργούσε πολιτική κρίση στο Λονδίνο. Τέλος, έβλεπε ως δικαιολογημένο το γερμανικό αίτημα για προσάρτηση της Σουδητίας, στο πλαίσιο της αρχής της αυτοδιάθεσης των λαών. Πίστευε ότι στο μέλλον η Βρετανία θα συνεργαζόταν αρμονικά με μια ικανοποιημένη Γερμανία. Το δυστύχημα είναι ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός μετέβη στο Μόναχο απροετοίμαστος, χωρίς συμβούλους και με απόλυτη εμπιστοσύνη στον Χίτλερ.
Με την προσάρτηση της Σουδητίας, ο Χίτλερ γλίτωσε πολύτιμες δυνάμεις από το πεδίο της μάχης και κατέλαβε την περιοχή με όλες τις αμυντικές οχυρώσεις της Τσεχοσλοβακίας. Αθετώντας τις υποσχέσεις του στο Μόναχο, τον Μάρτιο του 1939 εισέβαλε χωρίς δυσκολία στην υπόλοιπη χώρα. Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι πάγωσαν. Η πολιτική του κατευνασμού σύντομα εγκαταλείφθηκε και δεν θα αθετούσαν ξανά τις συμμαχικές τους υποχρεώσεις. Οι δύο χώρες επιτάχυναν τα εξοπλιστικά τους προγράμματα, αλλά το ίδιο έκανε και ο Χίτλερ. Τα εργοστάσια και οι υποδομές της Τσεχοσλοβακίας τον διευκόλυναν. Ο πόλεμος έμελλε να είναι καταστροφικός και ξέσπασε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1939, ακολουθώντας τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία.
Πώς ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
 |
Η ναζιστική Γερμανία άρχιζε να προετοιμάζει διπλωματικά την επίθεση κατά της Πολωνίας από την άνοιξη του 1939. Στις 21 Μάρτη του εν λόγω έτους ο Χίτλερ ζήτησε από την πολωνική κυβέρνηση την παραχώρηση του Δάντσιχ (Γκντανσκ) καθώς και ένα διάδρομο, ανάμεσα στο πολωνικό έδαφος, που να συνδέει τη Γερμανία με την ανατολική Πρωσία, αυτοκινητόδρομο και σιδηρόδρομο με δικαιώματα ατέλειας3.
Στις 11 Απρίλη του 1939 η γερμανική στρατιωτικοπολιτική ηγεσία ενέκρινε το σχέδιο πολέμου εναντίον της Πολωνίας που είχε την κωδική ονομασία «Λευκό Σχέδιο»4. Ολα έπαιρναν το δρόμο του πολέμου και δυνατότητα αποτροπής των επερχόμενων εξελίξεων δεν υπήρχε, εκτός κι αν γινόταν κατορθωτό να υπογραφεί αποτρεπτική στρατιωτικοπολιτική συμφωνία μεταξύ της ΕΣΣΔ, της Γαλλίας και της Αγγλίας. Ομως οι Αγγλογάλλοι δεν ενδιαφέρονταν ειλικρινά για κάτι τέτοιο, πράγμα που ήταν απολύτως εμφανές κι έλυνε τα χεριά του Χίτλερ.
Στις 22 Αυγούστου του 1939 ο Χίτλερ μίλησε σε σύσκεψη της ανώτατης στρατιωτικής ηγεσίας της Γερμανίας, που έγινε στο Ομπερζάλτσμπουργκ, και δεν άφησε περιθώρια παρανοήσεων: «Η ώρα - είπε5 - να καταληφθεί η Πολωνία έφτασε. Αυτό πρέπει να γίνει αμέσως, μια και υπάρχουν πολλές πιθανότητες τώρα να μη λάβουν μέρος η Γαλλία και η Αγγλία. Ο πόλεμος μεταξύ της Γερμανίας και των δυτικών κρατών είναι αναπόφευκτος. Πρώτος αντικειμενικός μας σκοπός πρέπει να είναι η κατάληψις της Πολωνίας και η καταστροφή των στρατιωτικών της δυνάμεων. Μια αιτία θα βρεθεί. Αλλωστε αυτό δεν έχει καμιά αξία γιατί το νικητή ποτέ δεν τον ρωτούν εάν έχει δίκιο ή όχι».
Τη νύχτα 30 προς 31 Αυγούστου 1939 η Γερμανία έστειλε τελεσίγραφο προς την Πολωνία, επαναλαμβάνοντας τις απαιτήσεις που προαναφέραμε. Η πολωνική κυβέρνηση, βλέποντας πως τα πράγματα δυσκόλευαν επικίνδυνα, έδωσε εντολή στον πρεσβευτή της στο Βερολίνο ν' αρχίσει αμέσως διαπραγματεύσεις, αλλά ο τελευταίος δεν κατόρθωσε να συναντηθεί με τους ηγέτες της χιτλερικής Γερμανίας. Το επόμενο βράδυ της 31ης Αυγούστου ο Χίτλερ εξέδωσε την Οδηγία υπ' αριθ. 1 με την οποία κινητοποιούσε τις στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας του κατά ης Πολωνίας. Στο ντοκουμέντο αυτό, μεταξύ άλλων, αναφερόταν6: «Τώρα που έχουν εξαντληθή όλες οι πολιτικές πιθανότητες να διακανονισθή με ειρηνικά μέσα η κατάσταση στα ανατολικά σύνορα, κατάσταση αφόρητος για τη Γερμανία, απεφάσισα να επιτύχω λύσιν με τη δύναμη των όπλων. Η επίθεση εναντίον της Πολωνίας πρέπει να διεξαχθή συμφώνως με τις προετοιμασίες που έγιναν για το "Fall Weiss" (Λευκόν Σχέδιον), με τροποποιήσεις που θα προκύψουν, όσον αφορά το στρατό, από το γεγονός ότι από τότε έως τώρα συνεπληρώθησαν οι στρατιωτικές προπαρασκευές. Καμία μεταβολή δεν επέρχεται σχετικώς με την κατανομή των καθηκόντων και τους στόχους που θα επιδιώξουν οι επιχειρήσεις.
Ημερομηνία επιθέσεως: 1η Σεπτεμβρίου 1939. Ωρα επιθέσεως: 04. 45΄».
Τώρα πια το λόγο είχαν τα όπλα.
Οντως την 1η Σεπτέμβρη του 1939, στις 4.30΄ το πρωί, ο γερμανικός στρατός εισέβαλε στην Πολωνία. Οι στρατιές του Χίτλερ ξεχύθηκαν μέσω των πολωνικών συνόρων και συνέκλιναν προς τη Βαρσοβία από βορά, νότο και δυτικά. Ταυτόχρονα, τα πολεμικά αεροπλάνα άρχισαν το βομβαρδισμό του πολωνικού στρατού, των στρατιωτικών αποθηκών πυρομαχικών, των γεφυρών, των σιδηροδρόμων, ακόμη και των ανοχύρωτων πόλεων. Ο θάνατος σκέπαζε απ' άκρη σ' άκρη το πολωνικό έδαφος.
Η ναζιστική επίθεση στην Πολωνία αποτέλεσε το σύνθημα για να ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Στις 3 Σεπτέμβρη του 1939, στις 11 το πρωί, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Το βράδυ της ίδιας ημέρας με το μέρος της Αγγλίας τάχθηκε η Γαλλία και το ίδιο έκαναν οι Ινδίες, η Αυστραλία και η Ν. Ζηλανδία. Στις 6 Σεπτέμβρη ακολούθησε η Νοτιοαφρικανική Ενωση και στις 10 Σεπτέμβρη ο Καναδάς. Ομως τούτος ο πόλεμος ήταν εντελώς διαφορετικός. Ηταν ένας πόλεμος που κύριο χαρακτηριστικό του δεν ήταν η πολεμική δράση, όπως λογικά φαντάζεται κανείς, αλλά η πλήρης πολεμική αδράνεια. Ηταν ένας πόλεμος χωρίς μάχες, γι' αυτό και ονομάστηκε «παράξενος πόλεμος». Γράφει ο Ρεμόν Καρτιέ7: «Μεγάφωνα διακηρύσσουν στη διαπασών πως οι Αγγλοι θα πολεμήσουν μέχρι του τελευταίου... Γάλλου. Κανένας δεν επιχειρεί να σκορπίσει τα συνεργεία των Γερμανών στρατιωτών που δουλεύουν στο ύπαιθρο, να χτυπήσει και να ρίξει τα αεροπλάνα ή να κάνει να βουβαθεί η ολέθρια εκείνη για το ηθικό φωνή του μεγαφώνου. Παράξενος Πόλεμος! Στρατιές, δυνάμεως εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών, τελειώνουν έτσι τα καθημερινά τους ανακοινωθέντα: "Απώλειες οφειλόμενες στη δράση του εχθρού: καμία. Απώλειες από δυστυχήματα: κάποιος μεγάλος αριθμός". Στις έδρες των γενικών στρατηγείων, το τμήμα που αναπτύσσει τη μεγαλύτερη δραστηριότητα είναι το... "θέατρο του μετώπου". Παράξενος πόλεμος! Το μέτωπο - αν υποτεθεί πως έχει εδώ τη θέση του η μεγάλη αυτή λέξη - έχει βυθιστεί σε λήθαργο. Στις 12 Σεπτεμβρίου, η επίθεση για την Πολωνία σταμάτησε, γιατί δεν υπάρχει πια Πολωνία».
Ηταν σαφές πως με τούτο τον «παράξενο πόλεμό» τους οι Δυτικοί έλεγαν στο Χίτλερ: προς ανατολάς το πεδίο είναι ελεύθερο!!! Γιατί άραγε; Στο ερώτημα θα δοθεί ολοκληρωμένη απάντηση αν πάμε μερικά χρόνια πίσω και να δούμε πώς διαμορφώνεται σε γενικές γραμμές η διεθνής, κυρίως όμως η ευρωπαϊκή, πραγματικότητα στα χρόνια του μεσοπολέμου, στα χρόνια δηλαδή της περιόδου που μεσολαβεί από το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου κι ως την έναρξη του Δεύτερου.
1. «Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος 1939-1945», εκδόσεις ΣΕ, τόμος 1ος, σελ. 66.
2. William L. Shirer: «Η άνοδος και η πτώσις του Γ΄ Ράιχ», εκδόσεις Αρσενίδη, τόμος Β΄, σελ. 289.
3. Υπουργείο Αμυνας ΕΣΣΔ: «Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος», εκδόσεις «20ός αιώνας», Αθήνα 1959, σελ. 60.
4. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Ι1- Ι2, σελ. 31.
5. Ρ. Α. Στέινιγκερ: «Η δίκη της Νυρεμβέργης», Αθήναι 1960, σελ. 93.
6. Ουίνστον Τσόρτσιλ: «2ος Παγκόσμιος Πόλεμος», εκδόσεις «Ελληνική Μορφωτική Εστία», τόμος Α΄, σελ. 327.
7. Ρεμόν Καρτιέ: «Ιστορία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου», εκδόσεις Πάπυρος, τόμος Α΄, σελ. 29-30.
Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
http://www2.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=2839476
Ενα μάθημα που πρέπει να θυμόμαστε
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε ανείπωτο πόνο και θάνατο, με ανυπολόγιστες υλικές ζημιές. Μεταμόρφωσε τον κόσμο στον οποίο ζούμε, με μεγάλες επιστημονικές εξελίξεις, με την ατομική βόμβα, αλλά και με την αναγνώριση για την ανάγκη θεσμικής προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι εικόνες των στρατοπέδων συγκέντρωσης δεν θα σταματήσουν να στοιχειώνουν τον νου. Η παγκόσμια ισορροπία άλλαξε, με τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ενωση να αναδεικνύονται νέες υπερδυνάμεις. Μετά το 1945, ετέθησαν τα θεμέλια για την τάξη πραγμάτων όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ή τουλάχιστον μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Μέχρι και το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το διεθνές εμπόριο αναπτυσσόταν διαρκώς, έστω και με ιμπεριαλιστικούς όρους. Το 1914 διεκόπη αυτή η πορεία και το 1929 η οικονομική κρίση έδωσε το τελειωτικό χτύπημα, οδηγώντας πολλές χώρες σε πολιτική προστατευτισμού και στην άνοδο φασιστικών καθεστώτων. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη γνώρισε πρωτόγνωρη ανάπτυξη, πρώτα με αμερικανική βοήθεια για ανασύνταξη (τρανταχτό παράδειγμα το σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα) και κατόπιν με μεικτές οικονομίες. Τα τελευταία 20 χρόνια το διεθνές εμπόριο ανθεί και πάλι, με άλματα στην ευημερία χωρών πέραν της Δύσης, όπως συμβαίνει στην Ασία. Φυσικά και υπάρχουν προβλήματα με την παγκοσμιοποίηση, όμως καλούμαστε να ξεπεράσουμε τους σκόπελους και να συνεχίσουμε να ζούμε, όπου και όποτε αυτό είναι δυνατόν, ειρηνικά.
Μετά τη φετινή οικονομική κρίση, είδαμε στις πρόσφατες ευρωεκλογές την άνοδο ακροδεξιών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη. Η απειλή της πείνας ξυπνάει στον άνθρωπο τα πιο επιθετικά ένστικτα, τα οποία απαιτούν στόχο. Στο παρελθόν ήταν ο Εβραίος, σήμερα είναι και ο οικονομικός μετανάστης. Η Ελλάδα φέτος διαπομπεύθηκε διεθνώς με την αθώωση σε δίκη του αρνητή του Ολοκαυτώματος, Κωνσταντίνου Πλεύρη. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες σήμερα οφείλουν να θωρακιστούν αποτελεσματικά απέναντι στους εχθρούς τους. Και η διεθνής συνεργασία, μέσω ισχυρών οργανισμών όπως ο ΟΗΕ, πρέπει να κρατηθεί ζωντανή (τα αποτελέσματα της τελευταίας αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, σε περιφρόνηση των Ηνωμένων Εθνών, είναι γνωστά). Με την επέτειο φέτος για τα 70 έτη από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτό είναι το μάθημα που πρέπει να θυμόμαστε και το μεγάλο στοίχημα για το μέλλον.
Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100029_30/08/2009_327235
- "Der II Weitrieg, Verlag für Geschichtliche" Dokumentation, Hamburg 1989
- Joseph Goebbels, "Tagebücher 1924-1945", Deutscher Buchdienst 1997, München
- Gert Buchheit, "Hitler der Feldherr", Köln 1962.
- Reymond Cartie, Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1964 (μτφ. από τα Γαλλικά)
- Henri Michel, La Seconde Guerre Mondiale, Paris, Omnibus, 2001
- William Shirer, The Rise and Fall of the 3rd Reich, Touchstone Books (Simon and Schuster), New York, 1981
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου