Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Το μυστήριο των πάγων στα Ιμαλάια

Κίνδυνος να στερέψει η μεγαλύτερη δεξαμενή γλυκού νερού της Γης

Το σκάνδαλο με τις χαμένες ηλεκτρονικές επιστολές από τη μονάδα μελέτης κλίματος του πανεπιστημίου της «Ιστ Ανγκλια» έδωσε μια καλή ευκαιρία σε όσους αμφισβητούσαν την υπερθέρμανση του πλανήτη, εκτιμώντας ότι αποτελεί «εφεύρημα», να γιορτάσουν.

Την περασμένη εβδομάδα, αρκετές βρετανικές εφημερίδες έγραψαν ότι η κλιματική αλλαγή και οι θεωρίες που διατυπώνονται γι' αυτήν καθίστανται αναξιόπιστες μετά το λάθος που έκανε η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, υποστηρίζοντας ότι οι παγετώνες στα Ιμαλάια θα έχουν οριστικά λιώσει έως το 2035.

Στην πραγματικότητα, αυτή η εκτίμηση προέρχεται από μία έκθεση για τα Ιμαλάια που δημοσίευσε το Διεθνές Ταμείο για τη Φύση (WWF). Και αυτή η οργάνωση είχε «δανειστεί» ή μάλλον υιοθετήσει την ημερομηνία -χωρίς να την ερευνήσει- από τη συνέντευξη Ινδού ειδικού, που δημοσιεύθηκε πριν από χρόνια σε βρετανικό επιστημονικό περιοδικό.

Οπως και να έχει, όποια κι αν είναι τα αίτια ενός τόσο σοβαρού λάθους, μέσα από αυτή την υπόθεση αναδεικνύεται ένα πολύ σοβαρότερο πρόβλημα: πόσο λίγα μπορεί κανείς να μάθει από την έκθεση, όπως εξάλλου και πόσο λίγα είναι αυτά που γνωρίζουμε για το μέλλον της περιοχής των Ιμαλαΐων.

Αυτή η περιοχή είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιβίωση όλων μας. Το 40% του πληθυσμού της Γης εξαρτάται από αυτήν για το νερό του. Και όμως, είναι εντυπωσιακή η έλλειψη χρήσιμων δεδομένων για τη μεγαλύτερη φυσική δεξαμενή γλυκού νερού - με εξαίρεση φυσικά τους δύο πόλους του πλανήτη. Αλλωστε, δεν έχουν γίνει επιτόπιες έρευνες σε αυτούς τους παγετώνες, αν και είναι αυτοί που «γεμίζουν» με νερό όλα τα ποτάμια της Ασίας.

Οι μουσώνες

Αλλά υπάρχουν και άλλες άγνωστες πτυχές του θέματος που προκαλούν ανησυχία. Πώς θα επηρεάσει η τήξη των παγετώνων των Ιμαλαΐων τους μουσώνες, στους οποίους βασίζεται όλη η παραγωγή τροφίμων της νότιας Ασίας;

Οταν οι επιστήμονες προετοίμαζαν τη σχετική έκθεση, η επιστημονική γνώση για όλα αυτά θα μπορούσε να παρομοιαστεί με «μαύρη τρύπα».

Η αλήθεια είναι ότι εξηγείται εύκολα το κενό γνώσεων και δεδομένων που διαθέτουμε. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες παγετώνες στην οροσειρά των Ιμαλαΐων και είναι πολύ δύσκολη και ακριβή υπόθεση η επίσκεψη στους περισσοτέρους από αυτούς. Είναι διασκορπισμένοι σε τρία μεγάλα καιρικά συστήματα και σε αμέτρητα μικροκλίματα. Οι χώρες στις οποίες βρίσκονται πόρρω απέχουν από το να έχουν σχέσεις καλής γειτονίας, ενώ οι πιθανότητες επιστημονικής συνεργασίας είναι στην ουσία ανύπαρκτες.

Για να γίνει κάποιος ειδικός επιστήμονας και να αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη των παγετώνων ενώ ταυτόχρονα διαμένει σε ζώνες τροπικού ή ήπιου κλίματος, απαιτεί όχι μόνον επιστημονική εκπαίδευση αλλά και ορειβατικές δεξιότητες. Στο μεγαλύτερο μέρος των Ιμαλαΐων, οι άνθρωποι που πραγματικά διαθέτουν ορειβατικές ικανότητες ανήκουν σε τοπικές φυλές, ενώ όσοι διαθέτουν επιστημονική κατάρτιση μένουν στις πόλεις και ανήκουν συνήθως στα μεσαία κοινωνικά στρώματα.

Και... κατάσκοποι

Καθώς οι παγετώνες βρίσκονται σε κάποια από τα κράτη του κόσμου που έχουν οξύτερο πρόβλημα ασφάλειας, ακόμα και μία επίσκεψη αποτελεί πρόκληση. Ετσι, καθώς οι επιστήμονες πολύ συχνά θεωρούνται κατάσκοποι, είναι πολύ δύσκολο να ολοκληρώσουν το έργο τους.

Αλλωστε, έως πρόσφατα κανείς δεν έδινε ουσιαστική προτεραιότητα στη μελέτη των παγετώνων. Σε αντίθεση με τις Αλπεις, τα Ιμαλάια είναι τόσο μακριά, που είναι πολύ δύσκολο ακόμα και να φωτογραφηθούν. Τα φωτογραφικά αρχεία που διαθέτουμε είναι μάλλον ελλειμματικά, ενώ ακόμα και σε επιστημονικό επίπεδο, η μελέτη των παγετώνων είναι κάτι νέο. Τα μετεωρολογικά πρότυπα που συνήθως χρησιμοποιούνται για τη μελέτη των φαινομένων και την πρόβλεψη της τήξης των πάγων δεν είναι αξιόπιστα σε τόσο μεγάλα υψόμετρα με τόσο πολλές διακυμάνσεις. Για να δει κάποιος τι ακριβώς συμβαίνει στα Ιμαλάια, θα πρέπει να αναλύσει στοιχεία που έχουν συλλεχθεί εκεί. Ομως, η συγκέντρωση ακόμα και των πιο στοιχειωδών δεδομένων είναι πολύ δύσκολη. Οι μετεωρολογικοί σταθμοί στο Κουινχάι, στην κοιλάδα του Θιβέτ, παραδείγματος χάρη, βρίσκονταν μέσα σε πόλεις έτσι ώστε να είναι εύκολη η καταγραφή των δεδομένων που συγκεντρώνονταν. Ετσι οι επιστήμονες δεν γνώριζαν απολύτως τίποτα για το τι ακριβώς συμβαίνει σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου βρίσκονται οι παγετώνες, ενώ γνωρίζουν ακόμα λιγότερα σχετικά με τι συμβαίνει στις κορυφές.

Πηγή:

The Guardian

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_1_24/01/2010_388097







Απειλή για την ενέργεια

Τα Ιμαλάια είναι από τις πιο παράξενες και πολύπλοκες περιοχές του κόσμου. Κάθε τοποθεσία της οροσειράς διαφέρει από την άλλη. Στο Καρακόρουμ, π.χ., οι παγετώνες μοιάζουν να έχουν αυξηθεί σε έκταση. Αλλά αυτή η ιδιομορφία της συγκεκριμένης περιοχής δεν είναι δυνατόν να επηρεάσει τη συνολική εικόνα συρρίκνωσης που καταγράφεται στο 80% των παγετώνων των Ιμαλαΐων. Οι άνθρωποι που ζουν στην περιοχή γνωρίζουν ότι η τήξη των παγετώνων θα θέσει σε κίνδυνο τόσο τα τρόφιμα όσο και το πόσιμο νερό που διαθέτουν. Βραχυπρόθεσμα απειλεί την ενέργεια όλων των κρατών που βασίζονται στην ενεργειακή παραγωγή υδροηλεκτρικών εργοστασίων.

Οι αγρότες στο Νεπάλ ήδη αναφέρουν την εμφάνιση νέων ασθενειών. Στο Κιργιζιστάν, προβλέπουν οι επιστήμονες, θα χαθεί το 80% των ποσοτήτων ύδατος που διαθέτει η χώρα. Το Πακιστάν και η Ινδία θα δουν τα ποτάμια τους να στερεύουν και τους μουσώνες να εμφανίζονται σε εντελώς απρόβλεπτα χρονικά διαστήματα. Η ταχύτητα και το πρότυπο συρρίκνωσης των παγετώνων είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να γίνει κατανοητό από τους ερευνητές προτού είναι πολύ αργά. Είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Και δεν υπάρχουν περιθώρια λάθους.

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_100002_24/01/2010_388096

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου