Χωρίς πολιτική ένωση δεν υπάρχει νομισματική στην Ε.Ε.
δεν υπάρχει νομισματική στην Ε.Ε.
Η κρίση και ειδικά το ελληνικό πρόβλημα έβγαλαν στην επιφάνεια τις αντιφάσεις, τα κενά της Ευρωζώνης και το αβαθές της ενοποίησης. Tου Σταυρου Λυγερου
Το ελληνικό πρόβλημα έχει ήδη αναδειχθεί σε καταλύτη για την εκδήλωση των εγγενών αντιφάσεων της Ευρωζώνης. Το Βερολίνο βλέπει μόνο την όψη της ασωτίας, επειδή αυτή το βολεύει. Η άλλη όψη είναι η δομική ανισορροοπία, που απειλεί να τινάξει στον αέρα την Ευρωζώνη. Από την ύπαρξη του ευρώ επωφελούνται οι χώρες-μέλη, που έχουν πιο ανταγωνιστικές οικονομίες, με πρώτη τη Γερμανία. Τα βιομηχανικά προϊόντα της έχουν εξασφαλισμένη μία τεράστια ανοικτή αγορά. Το αποτέλεσμα είναι η παραγωγική βάση του ευρωπαϊκού Νότου περισσότερο ή λιγότερο να συρρικνώνεται. Τα πλεονάσματα της Γερμανίας δεν είναι τίποτα άλλα από τα ελλείμματα των εταίρων της. Με άλλα λόγια, το ευρώ έχει συμβάλει αποφασιστικά στη διόγκωση του χρέους των PIGS.
Στο Βερολίνο, όμως, δεν αρέσει να μιλάει γι’ αυτά. Ούτε για το άυλο κεφάλαιο της πολιτικής ηγεμονίας που ασκεί στην Ε.Ε. Του αρέσει να υπενθυμίζει ότι εισφέρει τα περισσότερα στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Με το ίδιο πνεύμα, τώρα κραυγάζει ότι δεν μπορούν οι Γερμανοί εργαζόμενοι να πληρώνουν τους επιπόλαιους Ελληνες.
Οσο η Ευρωζώνη διένυε περίοδο «παχιών αγελάδων» οι αντιφάσεις της επικαλύπτονταν από τη διάχυτη ευφορία. Η διεθνής κρίση τις έβγαλε στην επιφάνεια, επαναφέροντας δυναμικά στο προσκήνιο τις εθνικές ιδιοτέλειες. Η Γερμανία τα θέλει όλα δικά της. Θέλει την Ευρωζώνη, αφού εκεί διοχετεύει τα δύο τρίτα των εξαγωγών της, αλλά δεν θέλει να επιδείξει εμπράκτως αλληλεγγύη σε εταίρους, που την έχουν ζωτική ανάγκη. Με την ιδιοτελή στάση του, το Βερολίνο θα «πυροβολήσει τα πόδια του». Οι χώρες, που λόγω του κοινού νομίσματος χάνουν έδαφος στο οικονομικό επίπεδο, αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα αντιδράσουν. Προ ημερών, η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών προειδοποίησε τη Γερμανία. Κανένας άλλος, όμως, δεν τη μιμήθηκε. Ο λόγος είναι ότι οι άλλοι αδύναμοι κρίκοι φοβούνται μήπως στοχοποιηθούν από τις αγορές.
Ο φόβος αυτός διευκολύνει την Αγκελα Μέρκελ, αλλά όχι για πολύ. Κανένας δεν μπορεί για πολύ χρόνο να ανέχεται μία κατάσταση, που υπονομεύει τα συμφέροντά του. Ολοένα και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι με τη συνθήκη του Μάαστριχτ η Ευρώπη έβαλε το κάρο μπροστά από το άλογο. Χωρίς δημοσιονομική ένωση, δηλαδή, χωρίς πολιτική ένωση, η νομισματική ένωση είναι αναπόφευκτο να γεννήσει διαλυτικές τάσεις. Εάν η Ευρωζώνη δεν πάει μπροστά θα πάει πίσω. Γι’ αυτό και ο Νικολά Σαρκοζί έχει ήδη θέσει ζήτημα οικονομικής διακυβέρνησης.
Μετά τη λήψη των μέτρων από την κυβέρνηση Παπανδρέου, το πρόσχημα έφυγε από το τραπέζι. Το Βερολίνο υποχρεώθηκε να δείξει ότι η ρίζα της αρνητικής στάσης του είναι μία ιδιοτελής αντίληψη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η Ευρωζώνη δεν είναι, βεβαίως, ομοσπονδία. Το συμφέρον κάθε χώρας-μέλους είναι συστατικό στοιχείο του παιχνιδιού. Από την άλλη πλευρά, όμως, χωρίς αλληλεγγύη αργά ή γρήγορα θα επικρατήσει το σύνδρομο «ο σώζων εαυτόν σωθήτω». Οσοι τώρα ζητούν να στηριχθεί εμπράκτως η Ελλάδα, το κάνουν όχι τόσο από αλληλεγγύη προς αυτήν, όσο επειδή συνειδητοποιούν ότι σ’ αυτή την υπόθεση δοκιμάζεται το ίδιο το ενοποιητικό εγχείρημα.
Οι πιθανότητες από την επικείμενη σύνοδο κορυφής να προκύψει μία αμιγώς ευρωπαϊκή λύση για το ελληνικό πρόβλημα λιγοστεύουν. Από την πλευρά του, ο Γιώργος Παπανδρέου δηλώνει ότι εάν η Ευρωζώνη δεν προστατέψει την Ελλάδα από τα τοκογλυφικά επιτόκια, η κυβέρνηση θα προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Πολλοί θεωρούν ότι μπλοφάρει, αλλά φαίνεται ότι το εννοεί.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, το πιθανότερο σενάριο είναι μία μεικτή λύση, που θα προκύψει από τη συνεργασία της Ε.Ε. με το ΔΝΤ, ώστε να τηρηθούν και τα προσχήματα. Οι ευρωκράτες της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν θέλουν κάτι τέτοιο, αλλά η επίμονη άρνηση του Βερολίνου δεν τους αφήνει άλλη διέξοδο. Το ενδεχόμενο η Αθήνα να δανεισθεί από τις αγορές με υψηλό επιτόκιο έχει αποκλεισθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό. Δεν του αρέσει ούτε η ιδέα να αναζητήσει τρίτες χρηματοδοτικές λύσεις, όπως είναι η Κίνα και το Αμπου Ντάμπι.
Γενικά η διεθνής κρίση και ειδικά το ελληνικό πρόβλημα έβγαλαν στην επιφάνεια όχι μόνο τις αντιφάσεις και τα κενά της Ευρωζώνης, αλλά και το αβαθές της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Δεν πρόκειται για συγκυριακά φαινόμενα. Η ανάδυση των νέων βιομηχανικών χωρών (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία κ.α.) εκ των πραγμάτων μεσοπρόθεσμα θα περιορίσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και τον πλούτο, που εισρέει στη Γηραιά Ηπειρο. Αυτό σημαίνει ότι το πρόβλημα της ενδοευρωπαϊκής κατανομής των πόρων θα οξύνεται με τα αρνητικά που αυτό συνεπάγεται για την ευρωπαϊκή ενότητα.
Πηγή:http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_politics_1_21/03/2010_395053
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου