1932 :Το τίμημα της χρυσής δραχμής και ο Ελ. Βενιζέλος

Το Προσωπo:

Ελευθέριος Βενιζέλος

Το τίμημα της χρυσής δραχμής

Η τελευταία φορά που η Ελλάδα πτώχευσε επισήμως ήταν το 1932. Οι ιστορικές αναλογίες με το σήμερα καθιστούν ιδιαίτερα διδακτική αυτή την οδυνηρή περιπέτεια του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος είχε επανέλθει θριαμβευτικά στην πρωθυπουργία το 1928, σε μια Ελλάδα που πάσχιζε να επουλώσει τη μεγάλη πληγή της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Ο Βενιζέλος συνέδεσε τη δραχμή με την αγγλική λίρα, η οποία ήταν ελεύθερα μετατρέψιμη σε χρυσό, θεωρώντας το σκληρό νόμισμα εκ των ων ουκ άνευ για την αποκατάσταση της ελληνικής αξιοπιστίας. Τα πράγματα πήγαιναν καλά μέχρι να έρθει η παγκόσμια οικονομική κρίση, η οποία ξεκίνησε, όπως και η τρέχουσα, από τη Γουόλ Στριτ, με το κραχ του 1929. Σταδιακά η κρίση πέρασε στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού και έπληξε τη λίρα, η οποία βγήκε από τον κανόνα του χρυσού και υποτιμήθηκε κατά 35% τον Σεπτέμβριο του 1931. Ωστόσο, ο Βενιζέλος συνέχισε πεισματικά την πολιτική της σκληρής δραχμής, την οποία συνέδεσε τώρα με το δολάριο, που συμμετείχε ακόμη στον κανόνα του χρυσού.

Στο μεταξύ, η Ελλάδα βίωνε τις συνέπειες της διεθνούς κρίσης με απότομη κάμψη των εξαγωγών και των εμβασμάτων από το εξωτερικό, καθώς η Αμερική έκλεισε τη στρόφιγγα της μετανάστευσης. Το δημόσιο χρέος εκτοξεύθηκε στα ύψη και η «σκληρή» δραχμή εκτέθηκε σε όργιο κερδοσκοπικών επιθέσεων. Για να κατευνάσει τις αγορές, ο Βενιζέλος εφάρμοσε σκληρή λιτότητα, απέλυσε δημόσιους υπαλλήλους και εκποίησε τις υποδομές σε ξένες επιχειρήσεις. Παράλληλα, ανέλαβε προσωπικά διπλωματική εκστρατεία για την εξασφάλιση δανείων από Λονδίνο, Ρώμη και Παρίσι, για να απευθυνθεί τελικά στη Δημοσιονομική Επιτροπή της Κοινωνίας των Εθνών, η οποία του αρνήθηκε, ωστόσο, ουσιαστική βοήθεια, αρκούμενη σε ευχολόγια.

Στις 27 Απριλίου 1932, ο Βενιζέλος αναγκάστηκε επιτέλους να βγάλει τη δραχμή από τον κανόνα του χρυσού και να την υποτιμήσει έναντι της λίρας, ενώ λίγο αργότερα η Ελλάδα κήρυξε επίσημα παύση πληρωμών. Ενα μεγάλο απεργιακό κύμα συγκλόνιζε τη χώρα, η δύναμη των κομμουνιστών έβαινε αυξανόμενη και ο Βενιζέλος, το κύρος του οποίου είχε τρωθεί ανεπανόρθωτα, παραιτήθηκε από πρωθυπουργός δηλώνοντας ότι δεν θα επιστρέψει παρά μόνον αν ο πολιτικός κόσμος δεχόταν να ενισχύσει την εκτελεστική εξουσία και να περιορίσει την ελευθεροτυπία. Ωστόσο, η έξοδος από τον κανόνα του χρυσού και η στάση πληρωμών όχι μόνο δεν έφεραν την καταστροφή, αλλά σήμαναν την αρχή της οικονομικής αναγέννησης: Χάρη στα ισχυρά μέτρα προστατευτισμού, η Ελλάδα είχε συνολικά τη δεκαετία 1928 - 1938 τον τρίτο καλύτερο ρυθμό βιομηχανικής ανάπτυξης στον κόσμο (65%) μετά τη Σοβιετική Ενωση και την Ιαπωνία.

Πηγή:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_18/04/2010_398015