Τιμή στο δάσκαλο Τζον Αντον

Τζον Αντον

Ηταν ένας πύρινος λόγος. Θύμιζε σονάτα allegro. Ενας λόγος γρήγορος και συγχρόνως δραματικός με μοναδικές παύσεις που έδιναν στον ακροατή την ανάσα για να αφουγκραστεί τα μηνύματα. Στα μάτια μου, εκείνος ο λόγος θύμιζε κύκνειο άσμα. Κραυγή αγωνίας για τον Ελληνισμό που στα μάτια του δασκάλου αλλοιώνεται, γίνεται δευτεροκλασάτος, παρουσιάζει σημάδια βαθιάς μη αναστρέψιμης κόπωσης, κουκκίδα καθώς είναι πια μιας παγκοσμιοποιημένης κοσμόπολης, όπου ο homo sapiens έχει σχεδόν ολοκληρωτικά παραχωρήσει γη και ύδωρ στο homo technicus.

Πινακας του Πουσέν. Αρκάδες βοσκοί

Ψηλός, ευθυτενής, παρά το προχωρημένο της ηλικίας, με δύο καθάρια γαλανά μάτια, ο καθηγητής της Ελληνικής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Φλώριδας, Τζον. Π. Αντον στεκόταν όρθιος στο πόντιουμ και με κάθε του λέξη, κάθε του ανάσα καθήλωνε όλο και περισσότερο όσους είχαν την ευκαιρία να βρεθούν στο Λεβίδι το περασμένο Σαββατοκύριακο στην προς τιμήν του εκδήλωση με τον τίτλο «Ελληνικότητα και Πολιτική», υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αρκαδίας, του Αρκαδικού Μουσείου Τέχνης και Ιστορίας -στις Δρυάδες- τη συμμετοχή του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων και τη χορηγία του εκδοτικού οίκου «Μίλητος».

Μικροί τον αποκαλούσαμε δάσκαλο τον Αντον. Και ήταν πράγματι δάσκαλος, γιατί αν και κατακαλόκαιρο δεν δίσταζε να μας βασανίζει με τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά του Αριστοτέλη, σε τέτοιο βαθμό ώστε με τον καιρό έγινε κάτι σαν ευχάριστη συνήθεια να καταφεύγουμε, όσοι από μας ήθελαν, σ’ αυτές τις διδαχές που δεν ξέρω αν μας έκαναν καλύτερους, τουλάχιστον όμως μας βοήθησαν να κατανοήσουμε πολιτικά και κοινωνικά νοήματα και παράλληλα να κινηθούμε ένα βήμα πιο πέρα από την τετριμμένη άποψη της σύγχρονης ζωής.

Ευάγγελος Χρυσός

Τέτοιες ανησυχίες με κρατούν ξάγρυπνο, είχε πει παλαιότερα ο Τζον Αντον σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων. Και ακριβώς αυτή την αποστροφή του λόγου του θύμισε στους φίλους του καθηγητή, στο Λεβίδι, ο Ευάγγελος Χρυσός πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων. «Ως θιασώτης του ελληνικού πνεύματος, περισσότερο από κάθε άλλον, με ανησυχεί η υποψία ότι το ρεύμα της παγκοσμιοποίησης, όποιες αξίες κι αν επιλέξει να επιβάλει, σε κάποιο σημείο αυτές θα συγκρουστούν με την κλασική φιλοσοφική και πολιτική κληρονομιά. Τέτοιες ανησυχίες με κρατούν ξάγρυπνο». Σωστά επεσήμανε ο Ευάγγελος Χρυσός: συγκλονιστική εξομολόγηση! Διαπερνά όλα τα κείμενά του. Αγωνιά για την τύχη των αξιών της κλασικής Ελλάδας, τώρα που υποχωρούν οι κλασικές σπουδές στις ΗΠΑ, όπου επί 55 χρόνια ο Αντον διδάσκει τα Ελληνικά Γράμματα, διαδίδοντάς τα και έξω από τα τείχη των πανεπιστημίων. Ο Αντον αγωνιά για τον ανθρωπισμό του λόγου, όπως τον εννόησαν οι τραγικοί μας ποιητές. Το μοναδικό, κατά τη γνώμη του, φάρμακο για την καταστολή της ύβρεως.

Γεώργιος Κοντογιώργης

Παρόντες ομιλητές ο ιστορικός Λίνος Μπενάκης, ο πρώην πρύτανης του Παντείου Γιώργος Κοντογιώργης και ο ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ Δημήτρης Ανδριόπουλος. Παινεύουν τον δάσκαλο. Το αξίζει, λέω μέσα μου. Ο γιος μου παραδίπλα τον κοιτάζει εκστατικός. Δικαίως. Τώρα γνωρίζεται με τον Πλάτωνα… Κι ύστερα η πύρινη, όπως προανέφερα, αντιφώνηση του δάσκαλου, αφιερωμένη σ’ έναν σπουδαίο φίλο του που δεν είναι πια ανάμεσά μας, τον Γαληνό Καρακώστα. «Ο Αριστοτέλης αναφερόταν συχνά στην ανθρώπινη εντελέχεια. Για συγκεκριμένα ανθρώπινα όντα με τις επιθυμίες, τα πάθη και τα όνειρά τους, τους τελικούς σκοπούς και τη νοημοσύνη τους. Σήμερα, οι παγκοσμιολόγοι επικαλούνται ως χαρακτηριστικά του σύγχρονου ατόμου σωρεία αριθμών, υπολογιστές, ορίζοντες παραγωγής, διακινήσεις αγορών, εικονικό χώρο και πλαστικό χρόνο. Τα όντα ζουν σαν να κινούνται μηχανικά πάνω στη σκακιέρα της διεθνούς αγοράς, υπάκουα των προσταγών της παραγωγής και της κατανάλωσης. Ούτε μια λέξη για παιδεία ούτε ένας ψίθυρος για πολιτική αρετή»

«Ολοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν την γνώση». (Αριστοτέλης – Μεταφυσικά). Ως γνώστες, ανέφερε ο δάσκαλος, ανήκουμε στην ίδια ουσία εκ φύσεως και καθόσον διαφέρουμε ως άτομα, οι διαφορές οφείλονται στις συμβαίνουσες διακυμάνσεις και ιδιοτυπίες των επιθυμιών και των παθών. Με τη βεβαιότητα ότι ο άνθρωπος είναι φύσει ζώον λογικόν και πολιτικόν, οι Ελληνες άνοιξαν τον δρόμο για τις μελλοντικές γενιές να στοχαστούν πάνω στον πολιτικό βίο ως βασική προϋπόθεση για την ενότητα της ανθρωπότητας… Υπενθύμιση; Προειδοποίηση; Αλήθεια, πόσο υπαρκτός είναι ο φόβος του δασκάλου για τον αφελληνισμό μας; Και πόσο θεωρείται πιθανή η ανάκτηση ενός έλλογου μελλοντικού πολιτισμού;

Πρόσωπα

Της Pίτσας Mασούρα

Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 25-7-2010

http://ritsmas.wordpress.com/2010/07/25/τιμή-στο-δάσκαλο-τζον-αντον/