Οι ιδανικοί αυτόχειρες

Η κυβέρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου είναι μάλλον καινοφανής. Δεν συγκροτείται από «πολιτικούς» με την παραδοσιακή έννοια της λέξεως, αφού απώλεσε την ικανότητα χειραγωγήσεως του αίσθηματος των μαζών, όπως επί δεκαετίες έπραττε το ΠΑΣΟΚ. Δεν συγκροτείται καν από «τεχνοκράτες», διότι αυτή η κατηγορία ατόμων μπορεί να λειτουργήσει όταν υπάρχει αξιόλογος μηχανισμός ελέγχου και διοικήσεως, που όμως δεν διαθέτει η Ελλάς.

Ως Αλεξανδρινοί σχολαστικοί, στερούμενοι κάθε δημιουργικότητος, τα μέλη του οικονομικού επιτελείου της κυβερνήσεως του κ. Παπανδρέου επέπεσαν επί του Μνημονίου που τους παρέδωσε η τρόικα. Και αντιμετωπίζουν με απάθεια όχι απλώς τις διαμαρτυρίες των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων, που δεν διαθέτουν μέσον αποτελεσματικής πιέσεως, αλλά και τις προειδοποιήσεις της επιχειρηματικής κοινότητος, που είναι θεωρητικώς το πλέον δραστήριο και δημιουργικό τμήμα της κοινωνίας.

Εχει κανείς την αίσθηση, λοιπόν, ότι την οικονομική πολιτική διαχειρίζονται ιδανικοί αυτόχειρες. Αλλά επειδή ο χαρακτηρισμός μπορεί να ηχεί ποιητικά, θα ήταν σκόπιμο να επισημανθεί ότι στο πρακτικό επίπεδο δεν έχει υπάρξει ποτέ κυβέρνηση -με εξαίρεση την παρούσα- που να μη στήριξε την όποια πολιτική της σε κάποια παραγωγική ομάδα.

Συνήθως μία κυβέρνηση που προωθεί ριζοσπαστικές αλλαγές στηρίζεται σε κάποιο ανερχόμενο τμήμα της κοινωνίας. Αυτό συνέβη όταν το ΠΑΣΟΚ κατέκτησε την εξουσία το 1981, με τη στήριξη των «μη προνομιούχων» αριστερών στοιχείων της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό συνέβη όταν η Μάργκαρετ Θάτσερ, εκφράζοντας μία νέα ασφυκτιούσα τάξη στη Βρετανία, σάρωσε το παλαιό κατεστημένο των παθητικών βιομηχανιών και των συνδικάτων, όταν ανήλθε στην εξουσία το 1979. Το ίδιο συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες με την ανάρρηση στην εξουσία του Ρόναλντ Ρέιγκαν, που επανέφερε στην πλέον δυναμική και επιθετική μορφή τις αντιλήψεις περί των αγορών.

Ανεξαρτήτως ποιον στόχο εξυπηρετεί ο ριζοσπαστισμός, η επιτυχία του βασίζεται στην άσκηση βίας και στο δέος που δημιουργεί στην υπόλοιπη κοινωνία μία ανερχόμενη ομάδα, ασχέτως εάν είναι πλειοψηφική ή όχι. Η κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου είναι η μόνη η οποία δεν έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη κάποιας παραγωγικής ή κοινωνικής ομάδος και ο λόγος είναι ότι ενώ εξαρθρώνει -αντί να εκσυγχρονίζει- παραδοσιακές δομές της ελληνικής οικονομίας, δεν έχει δημιουργήσει αναπτυξιακές διεξόδους.

Είναι αλήθεια ότι δεν προεκλήθη αντίδραση οργισμένη, μεγάλης εκτάσεως και αυτό διότι η τάξη που κυρίως θίγεται -η μεσαία- δεν είναι εθισμένη σε συμπεριφορές συγκρουσιακές. Αλλά οι προειδοποιήσεις των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, που συγκροτούν τον δημιουργικότερο τομέα της ελληνικής οικονομίας, και η αποξένωση της κυβερνήσεως από την ανώτερη υπαλληλική τάξη της χώρας, την πλέον προσοντούχα, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ένδεια των λαϊκότερων στρωμάτων, μπορεί να αποβούν μοιραίες για όλο το πολιτικό σύστημα.

Η «δημοσιονομική εξυγίανση» επιχειρείται με στόχο την ανόρθωση του κράτους, αλλά μπορεί να απολήξει σε απώλεια του ελέγχου και στη δημιουργία χάους, και αυτό πιστοποιεί πολιτικό αδιέξοδο.

Tου Κωστα Iορδανιδη

Πηγή:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_29/08/2010_413055