Η Γαύδος, το άλλο μας Καστελλόριζο

Η ΑΟΖ και το θέμα της επικάλυψης

Ν. Λυγερός

Μέσω του ορισμού της η ΑΟΖ έχει αναδείξει το θέμα της επικάλυψης. Βέβαια αυτό υπάρχει και στα 6 ΝΜ, 10 ΝΜ και 12 ΝΜ, μόνο που αυτές οι μικρές αποστάσεις δεν δείχνουν το μέγεθος. Ενώ με τα 200 ΝΜ, η ΑΟΖ προσφέρει άλλες δυνατότητες ακόμα και αν πρέπει να υπάρχει ταυτόχρονα η ιδιότητα της οικονομικής δραστηριότητας.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, ένας απλός υπολογισμός μέσω διαγραμμάτων Voronoi αποδεικνύει ότι όλα τα νησιά που δεν έχουν ΑΟΖ επικαλύπτονται από τα άλλα, τα οποία διαθέτουν μια ΑΟΖ. Κατά συνέπεια, δεν φαίνεται να παρουσιάζεται κανένα πρόβλημα. Αν όμως εξετάσουμε το θέμα της επικάλυψης πιο προσεχτικά και ορθολογικά αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει το φαινόμενο του ορίζοντα για τα ακριτικά νησιά. Σε αυτήν την περίπτωση τα 200 ΝΜ δεν επαρκούν για να λύσουν το πρόβλημα, διότι πρέπει να συμπεριληφθεί η επίδραση του ξένου κράτους για το ίδιο νησί. Όντως αυτό παράγει δύο μεγάλες κατηγορίες. Η μία εκπροσωπεύεται από τη Γαύδο, η οποία καλύπτεται από την ΑΟΖ της Κρήτης και η άλλη από το Καστελλόριζο, το οποίο δεν καλύπτει η ΑΟΖ της Ρόδου. Με άλλα λόγια, το Καστελλόριζο αν δεν έχει ΑΟΖ, δεν θα ανήκει στην ελληνική ΑΟΖ, ενώ η Γαύδος θα ανήκει λόγω της Κρήτης.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να δώσουμε τον ίδιο αγώνα για τις δύο κατηγορίες, απλώς η μεθοδολογία δεν είναι απαραίτητα η ίδια, έτσι ώστε να αντικρούσουμε τα επιχειρήματα των διάφορων κρατών. Υπάρχει όμως ένα σημείο στο οποίο πρέπει να δώσουμε έμφαση με το θέμα των ακριτικών νησιών, ανεξαρτήτως αν υπάρχει επικάλυψη. Η συμβολή των νησιών στην ελληνική ΑΟΖ δεν προέρχεται από την επικάλυψη των άλλων, αλλά από το εμβαδόν που καλύπτουν και κανένα άλλο ελληνικό στοιχείο δεν το καλύπτει.

Οι υπολογισμοί μέσω διαγραμμάτων Voronoi δείχνουν ότι αυτά τα ακριτικά νησιά ελέγχουν περιοχές οι οποίες είναι τεράστιες σε σχέση με το εμβαδόν τους. Οι επόμενοι χάρτες δείχνουν με λεπτομέρειες που επαρκούν τη συμβολή αυτών των νησιών. Με άλλα λόγια είναι σημαντικό να εξετάσουμε την κάλυψη ενός ακριτικού νησιού, όταν δεν υπάρχει ελληνική αλληλοεπικάλυψη. Με αυτόν τον τρόπο αντιλαμβανόμαστε πρακτικά όχι μόνο το εθνικό θέμα που αποτελούν, αλλά και τις οικονομικές επιπτώσεις μέσα στα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά πλαίσια. Εδώ βλέπουμε επί του πρακτέου τη συμβολή της τοποστρατηγικής σε αυτά τα θέματα. Διότι μέσω της ανάλυσης του μαθηματικού πυρήνα ανεξαρτήτως από τα άλλα δεδομένα αγγίζουν άμεσα την ουσία του θέματος και προτείνουν στρατηγικές συμπεριφορές, τις οποίες μπορούμε να ακολουθήσουμε ακόμα και αν δεν είμαστε τα γεράκια της Μάλτας.

http://www.lygeros.org/lygeros/7654-gr.html

Η Γαύδος, το άλλο μας Καστελλόριζο

Του  Ν. Λυγερού Το θέμα της ΑΟΖ δεν αναδεικνύει μόνο την σημασία του Καστελλόριζου, αλλά κάθε ακριτικού νησιού της Ελλάδας. Μια από αυτές τις σημαντικές περιπτώσεις είναι και η Γαύδος. Με τη Γαύδο εμπλέκεται, φαινομενικά, μόνο και μόνο η Λιβύη, λόγω γεωγραφίας. Μόνο που στην πραγματικότητα η υπόθεση του Καστελλόριζου με την Τουρκία επηρεάζει και την υπόθεση της Γαύδου με την Λιβύη. Η ιδέα είναι απλή. Η παθητική στάση με το πρώτο θέμα έχει επιπτώσεις και στο δεύτερο. Αφού η αμφισβήτηση προκαλεί την αμφισβήτηση του άλλου, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε το πρόβλημα αντίστροφα και να αρχίσουμε την μελέτη του προβλήματος της Γαύδου, για να έχει επιπτώσεις σ' εκείνο του Καστελλόριζου. Διότι οι θέσεις της Τουρκίας και της Λιβύης δεν είναι απόλυτα συμμετρικές. Ενώ η Τουρκία είναι αρνητική με τα πάντα στο Αιγαίο, η Λιβύη αποδέχεται την ΑΟΖ της Κρήτης. Κατά συνέπεια, αν ακολουθήσουμε τη γενική στρατηγική μας μέσω της θεωρίας παιγνίων, δεν θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε μία διπλωματική αντιπαράθεση και να ανοιχθούμε με τις χώρες που έχουν μία πιο θετική αντιμετώπιση προς εμάς. Συνεπώς, η υπόθεση της Γαύδου προσφέρει περισσότερες δυνατότητες εξ αρχής. Επιπλέον, με τα ίδια δεδομένα όσον αφορά στη τάξη πραγμάτων στη Λιβύη, το έδαφος είναι πιο πρόσφορο για περισσότερες κινήσεις και μάλιστα πιο ευέλικτες. Διότι ακόμα κι αν υπάρχει μία ενδιάμεση κατάσταση, αυτή δεν είναι πια τόσο μονοκόμματη de facto και δεν μπορεί πλέον να είναι τόσο κάθετη. Για όσους πιστεύουν ότι το θέμα της Γαύδου είναι ασήμαντο, αρκεί να αναρωτηθούν γιατί είναι σημαντικό για τη Λιβύη κι η απάντηση είναι απλή, αφορά και την περιοχή και το μέγεθος της περιοχής. Η Γαύδος μπορεί να έχει έκταση μόνο 29 τετραγωνικά χιλιόμετρα και να βρίσκεται μόνο 26 ναυτικά μίλια νότια της χώρας των Σφακίων, κι όμως το δικό της απέραντο γαλάζιο προβληματίζει. Η εξήγηση δεν είναι δύσκολη. Η ΑΟΖ δεν αφορά αποκλειστικά το μήκος, λόγω των 200 ΝΜ, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Η ουσία της ΑΟΖ είναι το εμβαδόν. Έτσι, η συμβολή της Γαύδου, μέσω της μέσης γραμμής, δεν είναι μόνο τα μισά από τα 26 ΝΜ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα ολόκληρο μέτωπο με αυτό το πάχος. Όταν ξέρουμε, λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η πετρελαϊκή δραστηριότητα σε αυτήν την περιοχή, κατανοούμε απόλυτα το μέγεθος του προβλήματος. Αρκεί να υπενθυμίσουμε τη διαπραγμάτευση της Κύπρου με την Αίγυπτο, για να επινοήσουμε πρακτικά την αξία της μέσης γραμμής στον καθορισμό των συνόρων των ΑΟΖ. Όλα αυτά τα στοιχεία αφορούν το πλαίσιο της υπόθεσης, αλλά δεν μπορούμε να εξετάσουμε το πεδίο δράσης, δίχως ν' αναφερθούμε στο πρόβλημα της οικονομικής δραστηριότητας. Όντως όλα αυτά τα στοιχεία δηλώνουν πόσο σημαντική πρέπει να είναι όχι μόνο η υποστήριξη της οικονομικής δραστηριότητας της Γαύδου, αλλά κι οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν σε αυτό το νησί. Η συντήρηση μία φθίνουσας κατάστασης δεν επαρκεί. Για να έχει μέλλον το θέμα της ΑΟΖ και να είναι δυναμικό το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, πρέπει να επενδύσουμε στους ανθρώπους μας στη Γαύδο.

 

http://www.lygeros.org/lygeros/7638-gr.html