Η πρώτη μέρα της λευτεριάς είναι ένα μεγάλο ποτάμι. Βλέπεις στους δρόμους και στις πλατείες της Αθήνας μια φουρτουνιασμένη ανθρωποθάλασσα που όλο και μεγαλώνει, όλο και πλαταίνει και γεμίζει την πόλη με τη βουή μιας δύναμης, που θέλει να ξεσπάσει, ν' αλαφρώσει από την οργή που πολύ την έχει βασανίσει, να γίνει παντού κυρίαρχη και να μη βρίσκει πουθενά εμπόδια. Και δεν είναι ένας μόνο κόσμος αυτή η ανθρωποθάλασσα. Το βλέπεις από μακριά και δε χρειάζεται να ρωτήσεις, να μάθεις, να καταλάβεις. Σημαίες αναρίθμητες, πυκνό δάσος, και κραυγές τυπωμένες σε μεγάλες λουρίδες χαρτί ή πανί σου λένε πως κάτω από τους ενθουσιασμούς πρέπει να προσέξεις και ν' ακούσεις τις πεποιθήσεις και τις διεκδικήσεις που κάνουν τώρα αντίλαλους τους ανθρώπους μέσα στη λευτεριά, που την είχαν μαζί κερδίσει και είναι φανερό πως χωρίστηκαν πάνω στη μοιρασιά της...
(Π. Χάρης, Ημέρες Οργής (Δεκέμβρης 1944), Αθήνα, Εστία, 1992, σ. 11-12)
Η Επέτειος απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς
Σαν σήμερα συμπληρώνονται εξήντα επτά χρόνια από τότε που η Αθήνα απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς
Έχουν περάσει 67χρόνια από εκείνο το πρωινό που οι καμπάνες χτυπούσαν χαρμόσυνα, στέλνοντας παντού το μήνυμα της απελευθέρωσης από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι δρόμοι πλημμύρισαν από χιλιάδες κόσμου που πανηγύριζαν το τέλος της γερμανικής κατοχής, αναφωνώντας τη φράση Χριστός Ανέστη.
Απέμενε η υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Ένας στρατιώτης κατέβασε τη σβάστικα χωρίς καμία επισημότητα στις 9:15 το πρωί, κάτι που σήμανε το τέλος της κατοχής.
Στις 13 Οκτωβρίου 1944 η Αθήνα είναι ελεύθερη. Με μια συγκινητική τελετή, Ατθίδες φορώντας τις Εθνικές τους ενδυμασίες, μεταφέρουν και υψώνουν την Ελληνική σημαία στην Ακρόπολη.
H κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου έφτασε στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου.
Ο πρόεδρος της Κυβερνήσεως ύψωσε την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη και στη συνέχεια μίλησε στο λαό, μέσα σε συγκινητική ατμόσφαιρα από ανάμικτα συναισθήματα.
Ο ελληνικός λαός πανηγύριζε την πολυπόθητη ελευθερία, ενώ θυμόταν με λύπη τα όσα είχε υποστεί κατά τη διάρκεια της κατοχής.
http://news247.gr/ellada/eidiseis/epeteios_apeleytherwshs_ths_athhnas_apo_toys_germanous.1407538.html
ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΟΙ ΘΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
Οι θυσίες του Ελληνικού λαού σε υλικά αγαθά, ήταν τόσο μεγάλες, ώστε να μη μπορέσει, για πολλά χρόνια υστέρα να ορθοποδήσει και νά ακολουθήσει στην οικονομική τους ανάπτυξη τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης.
'Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Η γεωργία, πού, όπως είναι γνωστό, απασχολεί και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, υπέστη κατά την Κατοχή καθίζηση αφού οι γεωργοί μας στερήθηκαν μηχανήματα, σπίτια, και αποθήκες, φυτοφάρμακα, κατάλληλους σπόρους κ.ά. Την καταστροφή της γεωργίας μπορεί να αντιληφθεί κανείς, εάν κάνει μια σύγκριση της προπολεμικής παραγωγής, με εκείνη του πρώτου μετά την απελευθέρωση χρόνου. Το σιτάρι πού έφθασε τους 1.000.000 τόνους προπολεμικά, το 1944 μόλις πλησίασε τους 350.000. Η σταφίδα από 170.000 τόνους προ του πολέμου κατέβηκε στους 9.000 το 1944, ή παραγωγή καπνού μειώθηκε κατά 60% και κατά το 1/3 ή παραγωγή βαμβακιού.
Περισσότερο από τη γεωργία, επλήγη ή κτηνοτροφία. Κατά την Κατοχή, χιλιάδες ζώα κάθε είδους σφαγιάστηκαν για τις ανάγκες των κατακτητών, ενώ πολλές άλλες χιλιάδες επιτάχθηκαν, χωρίς ποτέ να επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους.
Από την μείωση αυτή ό ελληνικός πληθυσμός στερήθηκε τα ανάλογα κτηνοτροφικά προϊόντα, πού ήταν περίπου 120.000 τόνοι κρέατος, 55.008 τόνοι τυριού, 237.575 τόνοι γάλακτος, 6.000 τόνοι βουτύρου και 502.301.000 τεμάχια αυγών.
Και, της μικρής άλλωστε, ελληνικής βιομηχανίας η τύχη δεν ήταν καλύτερη, επειδή, κατά τα τέσσερα χρόνια της Κατοχής, τα περισσότερα εργοστάσια ή έκλεισαν ή επιτάχθηκαν και εργάσθηκαν για τους κατακτητές.
Αλλά, εκεί πού η μανία των κατακτητών έφθασε τα όρια της παραφοράς ήταν οι κάθε είδους οικοδομές σ' ολόκληρη σχεδόν τη χώρα. Την αρχή έκαναν τα στούκας, για να ακολουθήσουν οι ανατινάξεις και ή φωτιά. Σε 2.400 έφθασαν οι κατεστραμμένες πόλεις και χωριά. Ό Πειραιάς, είχε γίνει αγνώριστος από τους εχθρικούς και συμμαχικούς βομβαρδισμούς. Η Λάρισα και ο Βόλος παρουσίαζαν, κυρίως στις συνοικίες τους, θέαμα ανατριχιαστικό. Τα Γιάννενα καταστράφηκαν κατά το 1/3. Η Κέρκυρα, η Θεσσαλονίκη, το Αργοστόλι, η Ζάκυνθος και άλλες πόλεις δοκίμασαν κι αυτές τον όλεθρο. Και να σκεφθεί κανείς ότι αυτό το όργιο του αφανισμού γινόταν όχι για την «εξυπηρέτηση» πολεμικών αναγκών, αλλά από εκδίκηση και ως αντίποινα, για την ενεργητική ή παθητική αντίσταση του λαού μας εναντίον της τυραννίας. Συνολικά καταστράφηκαν τελείως 118.000 αγροτικά και 37.500 σπίτια σε πόλεις. Μερικώς καταστράφηκαν 16.000 στην ύπαιθρο και 25.500 στα αστικά κέντρα. 'Ελαφρές ζημιές υπέστησαν 785.000 σπίτια στην επαρχία και 787.000 στις πόλεις.
Ολική ήταν ή καταστροφή για τα συγκοινωνιακά μέσα, τον σιδηρόδρομο και το αυτοκίνητο, γιατί έκτος από τις σιδηροδρομικές γραμμές πού αχρηστεύτηκαν, τα οχήματα ή καταστράφηκαν ή εστάλησαν στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Βουλγαρία.
Την εικόνα για το σιδηροδρομικό δίκτυο, δίνει ό πιο κάτω πίνακας:
1) 1939 Ατμάμαξες (μηχανές) 232 : καταστράφηκαν ή απήχθηκαν 190
2) 1939 Επιβατικά οχήματα 374 : καταστράφηκαν ή απήχθηκαν 339
3) 1939 Φορτηγά 4.795 : καταστράφηκαν ή απήχθηκαν 4.201
4) 1939 Ταχυδρομικά οχήματα 26: καταστράφηκαν ή απήχθηκαν 24
5) 1939 Σκευοφόροι 75: καταστράφηκαν ή απήχθηκαν 67
6) 1939 Σταθμοί και Στάσεις 194: καταστράφηκαν 65
7) 1939 'Υδρεύσεις 96: καταστράφηκαν 52
8) 1930 Μήκος Σιδηροδρομικών γραμμών 1.263 Χιλιομ.: καταστράφηκαν 327
9) 1939 Βάρος μεταλλεύμ. γεφ. ύπονόμ. 20.500 τόν.: καταστράφηκαν 13.000
10) 1939 Σήραγγες 101: καταστράφηκαν 11
Με τη μέθοδο της λείας πολέμου, oι κατακτητές έγιναν όπως προαναφέραμε κύριοι του μεγαλυτέρου μέρους των φορτηγών, λεωφορείων και επιβατικών αυτοκινήτων. Τα περισσότερα μεταφέρθηκαν στις χώρες τους. Από τα 5.900 φορτηγά αυτοκίνητα, που διέθετε ή Ελλάδα το 1939, τα 3.550 μεταφέρθηκαν στη Γερμανία και τα 1.300 καταστράφηκαν. Τέλος από τα επιβατικά, που έφθαναν τα 8.700 προπολεμικά, μεταφέρθηκαν στις χώρες του «Άξονα» 5.650 και καταστράφηκαν 1.625.
Τραγική ήταν και ή τύχη του εμπορικού μας στόλου. Ή ραγδαία μεταπολεμική πρόοδος, μόνο σε θαύμα μπορεί να αποδοθεί Και πρώτα -πρώτα καταστράφηκαν, σχεδόν ολοκληρωτικά, τα κυριότερα λιμάνια της χώρας με όλες τις εγκαταστάσεις τους, υπόστεγα, αποθήκες, κρηπιδώματα, λιμενοβραχίονες, γερανούς, κ.λπ. Οι ζημιές που προξενήθηκαν και υπολογισμένες σε δολλάρια με τα δεδομένα του 1946 είναι oι ακόλουθες:
· Το λιμάνι του Πειραιά δολ. 3.005.500
· Το λιμάνι του Βόλου δολ. 1.121.076
· Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης δολ. 790.000
· Το λιμάνι του 'Ηρακλείου Κρήτης δολ 170.500
· Το λιμάνι του Κατάκολου δολ. 170.400
· Το λιμάνι της Πρεβέζης δολ. 89.689
· Το λιμάνι των Πατρών δολ. 31.390
· Το λιμάνι του Ναυπλίου δολ. 14.645
Δεν λυπήθηκαν ούτε τη Διώρυγα της Κορίνθου. Ανατίναξαν τη γέφυρα της και όλα τα πρανή και τα έριξαν στο κανάλι. Έπειτα έριξαν μέσα βαγόνια, βύθισαν καράβια και πόντισαν νάρκες, ώστε ή Διώρυγα αυτή που εξυπηρετούσε την παγκόσμια ναυτιλία να αχρηστευθεί τελείως.
Όσο για τα ελληνικά εμπορικά πλοία, άπα τα 500 φορτηγά το 1939 συνολικού εκτοπίσματος 1.766.333 τόνων χάθηκαν τα 375. Από τα 55 επιβατικά καταστράφηκαν τα 52. Από τα 640 ιστιοφόρα καταστράφηκαν τα 472 και από τα 21 ρυμουλκά τα επτά.
Οι υλικές θυσίες του ελληνικού λαού μπορούν να εκτιμηθούν εάν στα προαναφερθέντα προστεθούν οι κινητές ιδιωτικές περιουσίες που χάθηκαν. «Χονδρικώς», οι ζημιές σε δολάρια και σύμφωνα με όσα στοιχεία μπόρεσαν να συγκεντρωθούν μπορούν να παρασταθούν με τα ακόλουθα:
Ό ελληνοϊταλικός πόλεμος και ή Ιταλική κατοχή κόστισαν στην χώρα μας 6.117.710.005 δολάρια. Αναλυτικά και σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση επί του Νομοσχεδίου περί κυρώσεως της συνθήκης ειρήνης με την Ιταλία οι ζημιές αυτές στους κυριότερους κλάδους της Εθνικής μας Οικονομίας έχουν ως έξης:
Βιομηχανία δολάρια 84.817.057
Εμπόριο δολάρια 53.760.000
Εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού δολάρια 26.155.000
Ορυχεία δολάρια 4.891.362
Εργοστάσια άλατος και παστών δολάρια 575.294
Τουριστικά κέντρα κ.λπ. δολάρια 3.237.248
Εμπορική Ναυτιλία δολάρια 19.055.425
Λιμένες και διώρυγες δολάρια 22.746.958
Σιδηρόδρομοι και τροχιόδρομοι δολάρια 14.962.671.
Δρόμοι και δημόσιοι οδοί δολάρια 7.471.507
Γεωργικά προϊόντα δολάρια 30.124.631
Εργοστάσια δολάρια 30.598.507
Κτήνη δολάρια 81.762.359
Δάση δολάρια 17.746.381
Αλιεία δολάρια 1.272.320
Διοχετευτικά έργα κ.λπ. δολάρια 3.023.300
Μηχανήματα και εργαλεία δολάρια 6.093.000
Σχολεία, Εκκλησίες και Μουσεία δολάρια 6.995.487
Οικιακά και προσωπικά είδη δολάρια 448.707.043
Κτίρια δολάρια 132.672.043
Ιδιοκτησίες κατασχεθείσες σε κρατικές αποθήκες δολάρια 217.766.043
Ταχυδρομικές και τηλεγραφικές υπηρεσίες δολάρια 4.480.000
Ζημίες ατομικών περιουσιών δολάρια 44.800.000
Μεγαλύτερες ήταν οι ζημιές από τη γερμανική Κατοχή οι όποιες έφθασαν τα 9.922.852.000 δολάρια.
Σημαντικές ήταν και οι ζημιές από τη βουλγαρική επιδρομή και την κατάληψη ελληνικών εδαφών. ΟΙ ζημιές αυτές ανέρχονται στο ποσό των 556.831.580 δολαρίων.
Το σύνολο, λοιπόν, των ζημιών της χώρας μας σε υλικά αγαθά έφθασε στο αστρονομικό ποσό των 16.697.394.594 δολαρίων.
Αλλά, αν η πείνα, η δυστυχία και oι καταστροφές ήταν για τον λαό μας μια από τις πιο πικρές «εμπειρίες» της Ιστορίας του, oι φυλακίσεις, τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως , τα βασανιστήρια και οι «εκτελέσεις» υπήρξαν ό αληθινός Γολγοθάς του.
Οι θυσίες της 'Ελλάδος σε ανθρώπινες ζωές σε σύγκριση με εκείνες όλων των άλλων κρατών που πήραν μέρος στον πόλεμο είναι oι μεγαλύτερες, αφού το ποσοστό είναι 7,0% για την Ελλάδα, 2,8% για τη Ρωσία, 2,2% για την 'Ολλανδία, 2,0% για τη Γαλλία, 1,8% για την Πολωνία, 1,7% για τη Γιουγκοσλαβία και 1,5% για το Βέλγιο.
Τα αίτια, στα όποια οφείλονται oι θυσίες της Ελλάδος σε ανθρώπινες υπάρξεις, μπορούν να κατανεμηθούν ως έξης σύμφωνα με επίσημα στοιχεία:
1) Έλληνοϊταλικός Πόλεμος νεκροί 15.700
2) Έλληνογερμανικός Πόλεμος νεκροί 8.000
3) Πόλεμος δυνάμεως Μ. 'Ανατολής νεκροί 1.100
4) Θυσίες Εμπορικού Ναυτικού νεκροί 3.500
5) Συνεπεία βομβαρδισμού του αστικού πληθυσμού νεκροί 7.000
6) Υπολογισθέντες υπό Γερμανοϊταλών κατά την διάρκεια της Κατοχής νεκροί 80.000
7) Εκτελεσθέντες υπό των Βουλγάρων κατά την διάρκεια της Κατοχής νεκροί 40.000
8) Θανόντες συνεπεία πείνας κατά την διάρκεια της Κατοχής νεκροί 260.000
9) Απαχθέντες όμηροι στη Γερμανία νεκροί 70.000
10) Απαχθέντες όμηροι στην Ιταλία νεκροί 30.000
11) Απαχθέντες όμηροι στη Βουλγαρία νεκροί 50.000
12) Εκπατρισθέντες στη Μέση Ανατολή νεκροί 60.000
13) Μείωση του πληθυσμού εκ των γεννήσεων και θάνατοι εκ κακουχιών της Κατοχής νεκροί 344.000 Σύνολο 969.300
Στον μακάβριο αυτό κατάλογο πρέπει να προστεθούν και οι χιλιάδες ανάπηροι, άρρωστοι και ανίκανοι για εργασία. Είναι γνωστό, ότι όσοι επέζησαν της λαίλαπας του πολέμου αντιμετώπισαν πρόβλημα επιβιώσεως, αφού πέρασαν πολλά χρόνια, όσο να μπορέσει το κράτος να οργανωθεί και με τη βοήθεια διεθνών οργανισμών να εξασφαλίσει τα βασικά είδη διατροφής.
Από έρευνα που είχε κάνει ό Αγγλος γιατρός Μάκ Ντάγκλας, που τότε υπηρετούσε στην ΟΥΝΡΑ, ανακοίνωσε ότι 600.000 Έλληνες ήταν φυματικοί και 300.000 περνούσαν το στάδιο της προφυματιώσεως. Αν στους αριθμούς αυτούς προστεθούν και οι πάσχοντες από ελονοσία, πού έφθαναν το 1.000.000 και οι 400.000 άρρωστοι από άλλες ασθένειες, μπορεί να έχει κανείς μια πλήρη εικόνα των ερειπίων πού άφησε το έρεβος της τετράχρονης δουλείας. Ευτυχώς, πού ή ανθεκτικότητα της ράτσας και ή πίστη της στη ζωή και την πρόοδο, της έδωσαν τη δύναμη να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να διεκδικεί μια θέση ανάμεσα στους ελεύθερους και προοδευμένους λαούς της Ευρώπης.
ΣΑΡΑΝΤΗΣ Π. ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ
Περιοδικό «ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ»
Τ.160 /ΟΚΤΩΒΡΗΣ 1981
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου