Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Albert Camus - Οι δίκαιοι






Ο Νομπελίστας Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας των εμβληματικών μυθιστορημάτων «Ο Ξένος» και «Η Πανούκλα» και των δοκιμίων «Ο Μύθος του Σίσυφου» και «Ο επαναστατημένος άνθρωπος», τοποθετεί τη δράση των «Δίκαιων» στη Μόσχα του 1905. Ο Καμύ διερευνά τα κίνητρα και τις εσωτερικές συγκρούσεις μιας ομάδας επαναστατών, οι οποίοι σχεδιάζουν και πραγματοποιούν τη δολοφονία του μεγάλου Δούκα Σέργιου, θείου του Τσάρου. Μέσα σε αυτόν τον παράλογα σκληρό κόσμο που γεννά τη βία και τη βαρβαρότητα, τίθεται το θεμελιώδες ερώτημα: Δικαιούται ο εξεγερμένος να σκοτώνει; Τεκμηριώνονται ηθικά οι πράξεις του; Ή οφείλει να περάσει σε μια επανάσταση της ίδιας της ηθικής και να εξεγερθεί, εν τέλει, ενάντια στο πεπρωμένο του με γνώμονα την αγάπη στον άνθρωπο και τη ζωή;








Master Class: Οι Δίκαιοι του Camus
Ν. Λυγερός

Εκατό χρόνια μετά τα γεγονότα, πενήντα χρόνια μετά την πρώτη παράσταση γιατί να μελετάμε ακόμα τους Δίκαιους του Camus;
 Δέκα χρόνια μετά το έργο που ανεβάσαμε στην Γαλλία, στο πλαίσιο, των Master Classes θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στην Ελλάδα, σε παιδιά που δεν πρόλαβε να απορροφήσει ο συμβιβασμός της κοινωνίας, ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα μιας σκηνοθετικής προσέγγισης του συμβολικού έργου, του Γάλλου συγγραφέα. Η επιλογή της ερμηνείας των ηθοποιών επιτρέπει και ένα συλλογικό προβληματισμό για την έννοια της ομάδας στο πλαίσιο του θεάτρου. Επιπλέον, η ακραία κατάσταση, η έντονη δράση, ο εσωτερικός στοχασμός δίνουν τη δυνατότητα έκφρασης της δημιουργικότητας των παιδιών σε μια ανοιχτή δομή που απέδειξε την ανθεκτικότητά της.
Δεν είναι ένα συμβατικό θεατρικό έργο, ακόμα κι αν ανήκει πλέον στο κλασικό ρεπερτόριο. Δυσκόλεψε και δυσκολεύει τις κοινωνίες, λόγω της ανθρωπιάς του και της έμφασης που δίνει στις ανθρώπινες σχέσεις. Το υπόβαθρο είναι ιστορικό κι όχι αυθαίρετο. Το πλαίσιο δεν είναι τεχνητό όπως στην Παρεξήγηση. Το πεδίο χρησιμοποιεί τον Μύθο του Σίσυφου. Και η δράση ανήκει στο πρώτο επίπεδο της εργογραφίας του Camus.
Ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων δημιουργεί μια πολλαπλότητα για τις στρατηγικές μάθησης. Έτσι δεν υπάρχει ανάγκη μιας γραμμικής παρουσίασης. Ακόμα και οι πράξεις μπορούν να αποτελέσουν διάφορους ελκυστές, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν αρχικά με ανεξάρτητο τρόπο αλλά να υλοποιήσουν μέσω της δράσης, τη στρατηγική κίνηση ικανή να αποδώσει ολιστικά το έργο. Επιπρόσθετα, το έργο με τους ρόλους του οι οποίοι έχουν πλούσια χαρακτηριστικά επιτρέπει το ταίριασμα με τις τάσεις. Με αυτόν τον τρόπο οι Δίκαιοι είναι ιδανικοί για ένα πειραματικό εργαστήρι και αποδίδουν και βιωματικά. Αν αυτοί οι λόγοι δεν επαρκούν για να ασχοληθούμε με αυτό το έργο σ' αυτήν την εποχή, τότε ας αποφασίσουμε ότι είναι ένα επιπλέον παράδειγμα παραλόγου, το οποίο μέσα από το παράδοξο λύνει διάφορα προβλήματα υπαρξιακά δίχως να εκφυλίσει ούτε την προσέγγιση ούτε την σκέψη του Camus πάνω σ' ένα θέμα ζωής και θανάτου.
Ν. Λυγερός





Αλμπέρ Καμύ


Ο Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus, προφέρεται: [albɛʁ kamy]) (7 Νοεμβρίου 1913 - 4 Ιανουαρίου 1960) ήταν Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, ιδρυτής του Theatre du Travail (1935), για το οποίο δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής και ηθοποιός. Χρωστά σχεδόν εξίσου τη φήμη του στα μυθιστορήματά του Ο Ξένος και Η Πανούκλα, στα θεατρικά του έργα Καλλιγούλας και Οι δίκαιοι και τέλος στα φιλοσοφικά του δοκίμια Ο Μύθος του Σίσυφου και Ο επαναστατημένος άνθρωπος. Τιμήθηκε το 1957 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.


ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Λισιέν (Lucien), ο πατέρας του, εργαζόταν για έναν έμπορο κρασιού σε ένα οινοπαραγωγικό κτήμα κοντά στο Μοντοβί (Mondovi) της Αλγερίας, όπου γεννήθηκε και ο Αλμπέρ. Επιστρατεύθηκε όμως το Σεπτέμβριο του 1914 και ο τραυματισμός του στη μάχη του Μαρν τον οδήγησε στο θάνατο στις 17 Οκτωβρίου του 1914. Ο μικρός Αλμπέρ θα γνωρίσει τον πατέρα του μέσα από μία φωτογραφία και μία σημαντική οικογενειακή ιστορία: την περιγραφή της έντονης αποστροφής που έδειξε ο πατέρας του μπροστά στο θέαμα μίας εκτέλεσης. Μετά το θάνατο του Λισιέν η οικογένεια εγκαθίσταται στο Αλγέρι. Ο Αλμπέρ κάνει τις σπουδές του έχοντας την υποστήριξη των καθηγητών του (μεταξύ των οποίων βρίσκουμε και τον Ζαν Γκρενιέ, που θα παρουσιάσει στο μαθητή του το έργο του Νίτσε). Ξεκινάει να γράφει πολύ νέος και τα πρώτα του κείμενα φιλοξενούνται στο περιοδικό Sud το 1932. Μετά από το απολυτήριο λυκείου (bac), παίρνει πτυχίο ανωτάτων σπουδών στη φιλολογία (lettres), της φιλοσοφικής σχολής, αλλά η φυματίωση τον εμποδίζει να περάσει τον διαγωνισμό πιστοποίησης που θα του επέτρεπε να ασχοληθεί με την εκπαίδευση (agrégation).

To 1935, ξεκινάει το L' Envers et l' Endroit, που θα εκδοθεί δύο χρόνια αργότερα. Ιδρύει το Θέατρο της Εργασίας (le Théâtre du Travail) στο Αλγέρι που αργότερα (1937) μετονομάζει σε Θέατρο της Ομάδας. Στο μεσοδιάστημα, εγκαταλείπει το κομμουνιστικό κόμμα δύο χρόνια μετά την εγγραφή του σε αυτό. Εργάζεται στην εφημερίδα Front populaire (Το λαϊκό μέτωπο), του Πασκάλ Πιά (Pascal Pia). Η έρευνα που κάνει Μιζέρια της Καμπυλίας θα συναντήσει αντιδράσεις. Το 1940, η κυβέρνηση της Αλγερίας θα απαγορεύσει την εφημερίδα και θα φροντίσει να μη ξαναβρεί δουλειά ο Καμύ. Εγκαθίσταται στο Παρίσι και εργάζεται ως γραμματέας σύνταξης στην εφημερίδα Paris-Soir. Εκείνη την περίοδο θα δημοσιεύσει τον Ξένο (L' Étranger, 1942) και το δοκίμιο Ο μύθος του Σίσυφου (Le Mythe de Sisyphe, 1942) και θα αναπτύξει τις φιλοσοφικές του θέσεις. Σύμφωνα με την δική του άποψη περί ταξινόμησης του έργου του, αυτά τα έργα υπάγονται στον «κύκλο του παραλόγου» – ο οποίος θα συμπληρωθεί αργότερα με τα θεατρικά έργα Η παρεξήγηση (Le Malentendu) και Καλιγούλας (Caligula, 1944). Το 1943 προσλαμβάνεται ως αναγνώστης από τον εκδοτικό οίκο Gallimard και αναλαμβάνει τη διεύθυνση της εφημερίδας Combat (Η μάχη) όταν ο Π. Πια κλήθηκε να προσφέρει από άλλες θέσεις στη Γαλλική αντίσταση. Συνεχίζει το λογοτεχνικό έργο με της παραγωγή του «κύκλου της εξέγερσης», που περιλαμβάνει ένα από τα γνωστότερα μυθιστορήματά του, την Πανούκλα (1947), αλλά και άλλα έργα, λιγότερο δημοφιλή: L' État de siège (1948), Οι δίκαιοι (1949) και Ο επαναστατημένος άνθρωπος (L' Homme révolté) (1951).

Το 1952 έρχεται σε ρήξη με τον Ζαν Πωλ Σαρτρ (Jean-Paul Sartre) με την δημοσίευση στο περιοδικό Μοντέρνοι καιροί (Les Temps modernes) του άρθρου από τον Ανρί Ζανσόν (Henri Jeanson) που προσάπτει στην εξέγερση του Καμύ ότι είναι «εκ προθέσεως στατική». Το 1956, στο Αλγέρι, πρότεινε την «πολιτική ανακωχή» ενώ μαινόταν ο πόλεμος. Εκδίδει την Πτώση (La Chute), ένα απαισιόδοξο βιβλίο.

Ο Καμύ βρίσκει τον θάνατο στις 4 Ιανουαρίου 1960 σε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, στο (Πτι) Βιλμπλεβέν της Υόν (το διαμέρισμα της Γαλλίας Yonne), όταν ο οδηγός και συγγενής του στενού του φίλου Γκαλιμάρ παρεκκλίνει της πορείας του και ρίχνει το αυτοκίνητο μάρκας Facel-Vega σε ένα δέντρο. Οι εφημερίδες της εποχής κάνουν λόγο για υπερβολική ταχύτητα (130 χλμ/ω), αδιαθεσία του οδηγού ή σκάσιμο του ελαστικού, αλλά ο συγγραφέας Ρενέ Ετιάμπλ διαβεβαιώνει ότι μετά από επίμονες μελέτες είχε στα χέρια του αποδείξεις ότι η Facel-Vega ήταν ένα κινητό φέρετρο - ωστόσο καμία εφημερίδα δε δέχτηκε να τις δημοσιεύσει.

Ο Καμύ θάφτηκε στο Λουρμαρέν (Lourmarin) της Βωκλύζ (Vaucluse), όπου είχε αγοράσει μία κατοικία.

Στο περιθώριο των κυριάρχων φιλοσοφικών ρευμάτων ο Καμύ επέμεινε στον στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση. Αρνούμενος να εκφράσει ομολογία πίστεως στο Θεό, στην ιστορία ή στη λογική, ήρθε σε αντίθεση με τον Χριστιανισμό, το Μαρξισμό και τον Υπαρξισμό. Δε σταμάτησε ποτέ την πάλη ενάντια στα ιδεολογήματα και τις αφαιρέσεις που αποστρέφονται την ανθρώπινη φύση.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου