Κάμερες και αίμα

Κάμερες και αίμα
Tης Mαριαννας Tζιαντζη

«Σκληρό το βίντεο που θα ακολουθήσει», μας προειδοποιούν οι τηλεπαρουσιαστές, εννοώντας τις εικόνες από το λιντσάρισμα του πρώην ηγέτη της Λιβύης. Μετά το πρώτο σκληρό βίντεο, ακολούθησε το δεύτερο, ακόμα πιο σκληρό, σαν σίκουελ μιας ταινίας τρόμου.

Ιστορικές στιγμές, κυρίες και κύριοι, τις οποίες καταγράφουν ερασιτέχνες εικονολήπτες. Ο άλλοτε πανίσχυρος άνδρας τρώει σκόνη, τρώει χώμα, ακούει τις κραυγές του μίσους, φέρνει το χέρι στο πρόσωπό του, κοιτάζει απορημένος το αίμα που έχει μουσκέψει την παλάμη του. Κάποιος αφαιρεί το κομψό δερμάτινο παπούτσι του, τρόπαιο πολέμου και αυτό. Πολλά χέρια απλώνονται προς το μέρος του αιμόφυρτου αιχμαλώτου. Χέρια που κρατούν από ένα κινητό τηλέφωνο, εφοδιασμένο με κάμερα. Οι αντάρτες διαγκωνίζονται όχι μόνο για να δώσουν μια κλοτσιά στον ετοιμοθάνατο, αλλά για να απαθανατίσουν το μαρτύριό του. Μες στην αναμπουμπούλα, η εικόνα γέρνει, αναποδογυρίζει. Δικαιολογημένη η οργή, όμως κανένα μαρτύριο που επιβάλλει άνθρωπος σε άνθρωπο δεν είναι δικαιολογημένο, όσα εγκλήματα και αν βαραίνουν τον ένοχο.

Το πτώμα μετατρέπεται σε λαϊκό θέαμα. Ριγμένο καταγής, στο τσιμεντένιο δάπεδο, σε μια αποθήκη-ψυγείο κρεάτων. Δεν είναι τυλιγμένο σε λευκό σεντόνι, αλλά σε μια ακρυλική κουβέρτα με φανταχτερά χρώματα. Γονείς με τα παιδιά τους στέκονται με υπομονή στην ουρά για να δουν το ψόφιο σκυλί.

Σκληρό το βίντεο ή σκληρό το γύρισμα της σελίδας; O Kαντάφι ήταν ένας επώνυμος, ένας αναγνωρίσιμος. Δέκα χιλιάδες παιδιά σβήνουν, πεθαίνουν κάθε μήνα στη Σομαλία, όμως δεν υπάρχουν κινητά τηλέφωνα για να καταγράψουν την τελευταία ανάσα τους, αφού κάτι που συμβαίνει κάθε μέρα, κάθε λεπτό, δεν είναι είδηση, είναι πεπρωμένο. Ετσι, οι φωτογραφίες αυτών των παιδιών δεν γίνονται πρωτοσέλιδο.

Η λαιμητόμος, στα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, επίσης ήταν θέαμα λαϊκό και αποτρόπαιο, κατάλληλο για όλη την οικογένεια. Σύμφωνα με μια δοξασία εκείνης της εποχής, οι έγκυες δεν έπρεπε να παρακολουθούν τις δημόσιες εκτελέσεις γιατί θα γεννούσαν παιδιά ανάπηρα ή σημαδεμένα, δηλαδή ακόμα και εκείνα τα άγρια χρόνια των κοσμογονικών αλλαγών, αυθόρμητα η κοινωνία έθετε κάποιο φραγμό, κάποια όρια. Δεν ξέρω πόσα παιδιά σε όλο τον κόσμο είδαν στην τηλεόραση το λιντσάρισμα του Καντάφι, ούτε ξέρω αν τα παιδιά αυτά κατάλαβαν τη διαφορά ανάμεσα στους εικονικούς φόνους που διαπράττουν τα ίδια στα βιντεοπαιχνίδια και σε μια αληθινή δολοφονία, όμως μικροί και μεγάλοι είμαστε σημαδεμένοι, όπως τα έμβρυα στην κοιλιά των μανάδων τους.

Προφανώς η ίδια η δολοφονία έχει πολύ μεγαλύτερη πολιτική και ιστορική σημασία από ό,τι το τηλεοπτικό θέαμα, όμως η ιδιωτική λαχτάρα της απεικόνισής της φανερώνει ότι χωρίς εικόνα δεν υπάρχει πιστοποίηση του γεγονότος. «Ημουν κι εγώ εκεί», θα λένε στα παιδιά τους οι τυραννοκτόνοι.

Κάποτε οι άνθρωποι φωτογραφίζονταν μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις, σε γάμους, βαφτίσια, γλέντια, εκδρομές κ.λπ. Τώρα, στη Δύση και στην Ανατολή, εκατομμύρια άνθρωποι απαθανατίζουν σημαντικές αλλά και ανούσιες στιγμές του ιδιωτικού και του δημόσιου βίου τους και τις ρίχνουν στο πέλαγος του ΥουΤube. Χάρη στα βίντεο και στις φωτογραφίες που έχουν τραβηχτεί με κινητό, πολλές μικρές αλήθειες έχουν έρθει στο φως, πολλές αυθαιρεσίες και αδικίες έχουν αποκαλυφθεί. Ομως τα μυστικά που ο Καντάφι πήρε μαζί του στον τάφο θα ήταν πολύ πιο αποκαλυπτικά από τα «σκληρά βίντεο» του τέλους του.

Ενα, δύο, τρία «σκληρά βίντεο», λοιπόν, που μοιάζουν με προμήνυμα των άγριων ημερών που έρχονται... και όχι μόνο για τη Λιβύη.

Πηγή:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_29/10/2011_460734