Victoria Hislop:
«Οι Ευρωπαίοι πρέπει να διδάσκονται πιο αντικειμενικά την ιστορία»
03-12-2011
Η Victoria Hislop μετά την τεράστια εκδοτική και τηλεοπτική επιτυχία του «Νησιού» επανέρχεται στα εκδοτικά πράγματα με ένα μυθιστόρημα πάλι εμπνευσμένο από την Ελλάδα. Το νέο της βιβλίο, με τίτλο «Το νήμα», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, αφορά την καταστροφή της Θεσσαλονίκης το 1917 από μια μεγάλη πυρκαγιά, τη στιγμή που χριστιανοί, εβραίοι και μουσουλμάνοι ζουν πλάι πλάι. Λίγα χρόνια αργότερα έρχονται οι πρώτοι πληθυσμοί από τη Μικρά Ασία εξαιτίας της καταστροφής του 1922. Σε αυτό το φόντο εκτυλίσσεται μια ιστορία αγάπης, σε ένα τοπίο ιστορικών αλλαγών που συνεχίζουν να επηρεάζουν τη χώρα μέχρι σήμερα.
Η συγγραφέας κατορθώνει κάτι που λίγοι Έλληνες έχουν εκμεταλλευτεί, να γράφει μυθιστορήματα μελετώντας βαθιά την ελληνική ιστορία. Για το τελευταίο της βιβλίο, που το παρομοίασε με γέννα, μελέτησε αρκετά χρόνια, ενώ η συγγραφή του διήρκεσε 4-5 μήνες. Το καταφύγιό της γι’ αυτή τη γραφή ήταν η Βιβλιοθήκη του Λονδίνου, γι’ αυτό το αφιερώνει στους εκεί σιωπηλούς συντρόφους της. Συναντηθήκαμε ένα κρύο πρωινό κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στην Ελλάδα και συζητήσαμε εφ’ όλης της ύλης, ξεκινώντας φυσικά από την τηλεοπτική επιτυχία της ιστορίας της Σπιναλόγκας.
Γυρίζοντας το «Νησί»
«Για μένα τα γυρίσματα ήταν μια υπέροχη εμπειρία, πολύ έντονη. Όλοι ζούσαν εκεί και εργάζονταν πυρετωδώς. Ήταν πολύ μεγάλο project για την τηλεόραση από πολλές απόψεις και ήμασταν τυχεροί που το ζήσαμε, γιατί δεν ξέρω εάν θα επαναληφθεί» σχολιάζει η συγγραφέας. Το αποτέλεσμα την άφησε απόλυτα ικανοποιημένη: «Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να γίνει καλύτερο». Στην ερώτηση εάν φοβήθηκε μήπως δεν αποδοθεί το βιβλίο της όπως είχε φανταστεί απάντησε: «Όλοι οι συγγραφείς φοβούνται. Αλλά έγινε με τον πιο σωστό τρόπο. Επίσης ήταν τύχη που είχαμε τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου, η οποία πρόσθεσε ήρωες και ιστορίες που δεν υπήρχαν στο βιβλίο για να δέσει καλύτερα το σίριαλ».
Η ελληνική γλώσσα και θεματολογία
Η Victoria Hislop δεν αγαπάει μόνο θεωρητικά την Ελλάδα, τη σπουδάζει κιόλας. Τα ελληνικά της είναι αρκετά καλά και τις γνώσεις της τις οφείλει στο δάσκαλό της Θωμά Βογιατζή, που της κάνει μαθήματα στο Λονδίνο. Σε αυτόν αφιερώνει το βιβλίο και για τον επιπλέον λόγο ότι κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη και τη βοήθησε να προσεγγίσει το θέμα της.
Στην παρατήρησή μου ότι πολλοί κακοπροαίρετοι θα σκεφτούν ότι γράφει πάλι για την Ελλάδα λειτουργώντας εκ του ασφαλούς, δεδομένης της επιτυχίας του «Νησιού», δεν πτοείται: «Κοίτα, περνάω πάρα πολύ καιρό στην Ελλάδα, είμαι πολύ ευτυχισμένη εδώ, κι έτσι για μένα είναι λογικό να γράψω για έναν τόπο που με κάνει ευτυχισμένη. Επιπλέον, με ενδιαφέρει πάρα πολύ η ιστορία σας, τη στιγμή που δεν βρίσκω κανένα ενδιαφέρον στην εθνική ιστορία της Αγγλίας ή της Γαλλίας για παράδειγμα. Εδώ έχετε τα πάντα, ανταλλαγή πληθυσμών, μεγάλες φυσικές καταστροφές, τζαμιά, εβραϊκούς πληθυσμούς, εμφυλίους. Έχετε μια πολύ ταραγμένη ιστορία κι αυτό για ένα συγγραφέα έχει ενδιαφέρον.»
Ήρθε σε επαφή με την ιστορία της Θεσσαλονίκης πριν από 4 χρόνια, όταν είδε ένα μιναρέ, και έμεινε έκπληκτη διότι δεν είχε ιδέα για το πόσο είχαν καθίσει οι Τούρκοι στην Ελλάδα, ούτε για τις εβραϊκές συνοικίες. «Είναι γεγονότα που δεν τα διδασκόμαστε στην ιστορία μας» τονίζει «και πολλοί είναι οι αναγνώστες μου στη Βρετανία που έχουν παντελή άγνοια για όσα αφηγούμαι».
Όσον αφορά την κρίση που περνάει η χώρα, η συγγραφέας αναφέρει: «Πιστεύω ότι πρέπει, ιδίως σε τέτοιες εποχές, να γνωρίζουν την ιστορία σας. Πρέπει τώρα, που ως χώρα βρίσκεστε συνεχώς στα πρωτοσέλιδα για δυσάρεστες εξελίξεις, να γνωρίζουν πόσο δύσκολα έχετε περάσει, πόσο ταραγμένα χρόνια ζήσατε στην πρόσφατη ιστορία σας. Και όσα περνάτε σήμερα δεν είναι αποκλειστικά δικό σας λάθος. Το έλλειμμα δεν δημιουργήθηκε μόνο επειδή κάποιοι διεφθαρμένοι τα έφαγαν. Ζήσατε υπό κατοχή τόσα χρόνια και ήσασταν στο έλεος της πείνας και της ανέχειας πολλά χρόνια μέσα στον 20ό αιώνα. Με αυτά τα λεφτά που πήρατε φτιάξατε δρόμους, χτίσατε υποδομές, πράγματα που οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν. Ήταν πολύ σημαντικό για σας που ενταχθήκατε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχε πολλά καλά. Γι’ αυτό είναι πολύ επίκαιρο το βιβλίο, γιατί πολλές φορές με αφορμή αυτό πρέπει να εξηγήσω στο βρετανικό ακροατήριο ότι είναι απλοϊκός ο τρόπος που παρουσιάζεται η Ελλάδα στα ΜΜΕ και ότι για να έχουμε μια πιο δίκαιη αντιμετώπιση πρέπει να δούμε την ιστορία της. Σήμερα είναι μεγάλο πρόβλημα το ότι τα ευρωπαϊκά κράτη δεν μαθαίνουν πιο αντικειμενικά την ιστορία. Κάθε χώρα λέει τη δική της εκδοχή». Στο σχόλιό μου ότι οι Βρετανοί πρωτοστατούν στην αρνητική κριτική συμφωνεί: «Οι Βρετανοί έχουν θέμα με το ευρώ. Δυσκολεύονται να δουν σε βάθος το πρόβλημα και επίσης δυσκολεύονται να μείνουν πιστοί στη θέση ότι είμαστε όλοι Ευρωπαίοι και πρέπει να στηρίξουμε την Ευρώπη».
Μαθήματα από την ελληνική ιστορία
Πέρα από τον ταραχώδη καμβά που της δίνει σαν υλικό η ελληνική ιστορία, τι άλλο της έμαθε για τους σύγχρονους Έλληνες; «Είναι αξιοσημείωτο το πώς αντεπεξέρχεστε στις δυσκολίες, το πώς επιβιώνετε. Η δική μου γενιά και ιδίως των παιδιών μου δεν είναι μαθημένες σε τέτοιες δυσκολίες. Εσείς νιώθετε στο πετσί σας τον ξεριζωμό και τις κακουχίες», λέει με αγάπη η Βρετανίδα συγγραφέας, αλλά δεν μας χαρίζεται: «Αυτό φυσικά έφτιαξε και ανυπότακτους χαρακτήρες. Σας αρέσει να τσακώνεστε και δεν μπορείτε να ακολουθήσετε τους νόμους, δεν πειθαρχείτε. Εμείς στην Αγγλία δεν διανοούμαστε να μην πληρώσουμε φόρους, ακόμα και η αστυνομία μπορεί να εισβάλει στο σπίτι σου χωρίς ένταλμα εάν είσαι φοροφυγάς. Ο καθένας στην Ελλάδα κάνει το δικό του, εναπόκειται στην προσωπική ηθική του πολίτη το αν θα πληρώσει τους φόρους».
Από το Νησί… στο Νήμα
Της επισημαίνω ότι αγαπά τους μονολεκτικούς τίτλους. Μου απαντά καταφατικά. «Όσο πιο μικρός ο τίτλος, τόσο μεγαλύτερο το νόημα. Ο τωρινός τίτλος του βιβλίου ενέχει έννοιες και συμβολισμούς». «Το νήμα αρχικά», μας εξηγεί η κ. Hislop, «είναι το νήμα από κλωστές με το οποίο αναγκάζονταν οι γυναίκες να πλέκουν ρούχα για να φροντίζουν τους απόντες συζύγους ή τα παιδιά τους, είτε ο τρόπος της επιβίωσής τους. Το άλλο επίπεδο είναι το συμβολικό. Ο νεαρός ήρωας καλείται να βρει το νήμα της καταγωγής του, τις ρίζες του. Και το τρίτο επίπεδο πάει στη μυθολογία σας, έχει το νόημα των τριών Μοιρών, που η μία κόβει το νήμα της ζωής».
Ευπώλητη στην Ελλάδα και αλλού…
Τη ρωτώ σε ποιες άλλες χώρες, εκτός από την Ελλάδα, έχει κατορθώσει να γίνει γνωστή. Η απάντηση μας βάζει σε σκέψεις: «Είναι περίεργο το γεγονός ότι οι Νορβηγοί αγαπούν τα ελληνικά θέματα. Τα βιβλία μου εκεί έχουν πουλήσει πολλά αντίτυπα και πολλοί δημοσιογράφοι μου ζητούν να τους φέρω στην Ελλάδα σε ένα από τα επόμενα ταξίδια μου. Θέλουν να σας γνωρίσουν από κοντά. Είναι περίεργη η χημεία σας, γιατί δεν ανήκουν στους μεσογειακούς λαούς. Την ίδια ψυχοσύνθεση έχω συναντήσει και στους Ιρλανδούς. Κι αυτοί ενδιαφέρονται πολύ για την Ελλάδα και έχετε πολλά κοινά».
http://www.citypress.gr/freesunday/index.html?action=article&article=2378
«Η Ελλάδα έχει ξεπεράσει χειρότερα»
Το «Νήμα» θεωρείται από τους βρετανούς κριτικούς καλύτερο από το «Νησί» και πιο αντικειμενικό από το «Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι». Η ίδια η Χίσλοπ μαθαίνοντας, μέσα από την έρευνά της, για την πολυκύμαντη ελληνική ιστορία του 20ού αιώνα είναι αισιόδοξη ότι η χώρα θα νικήσει και τη σημερινή κρίση
Το μυθιστόρημα της Βικτόρια Χίσλοπ έχει ένα κομμάτι αφήγησης που βρίσκεται στο σήμερα - μέχρι το 2007 - και ένα άλλο, το βασικότερο, που περνάει μέσα από ιστορίες που διηγούνται οι παππούδες και ξεκινάει από την πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη του 1917 που κατέκαψε μεγάλο κομμάτι της πόλης.
Είναι η εποχή που γεννιέται ο ένας της ήρωας στο βιβλίο, ο Δημήτρης Κομνηνός. Είναι μια εποχή που ακόμη στην πόλη ζουν χριστιανοί, Εβραίοι, μουσουλμάνοι μαζί. Το άλλο πρωταγωνιστικό πρόσωπο του βιβλίου, η Κατερίνα την οποία αργότερα ο Κομνηνός θα ερωτευτεί, έρχεται στην Ελλάδα πέντε χρόνια μετά, από τη Μικρά Ασία, παιδί ακόμα και χωρίς τη μητέρα της που χάθηκε μέσα στον ορυμαγδό της τουρκικής επέλασης και της άτακτης φυγής.
«Το μυθιστόρημα έχει στη Βρετανία καλύτερη υποδοχή, από την κριτική, σε σχέση με το "Νησί". Και βρίσκεται ήδη στη λίστα των μπεστ σέλερ των "Sunday Times"» λέει στα «ΝΕΑ» η Βικτόρια Χίσλοπ.
Μια άλλη εφημερίδα, ο «Independent», έγραψε ότι «σπάνια ένα ευπώλητο μυθιστόρημα κολυμπάει σε τόσο θυελλώδεις θάλασσες». Και επισημαίνει πως όσοι έχουν διαβάσει το «Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι», του Λουί ντε Μπερνιέρ, που είχε μια πολύ δυνατή ρητορική εναντίον του ΕΛΑΣ, εδώ θα διαβάσουν την ιστορία από λίγο διαφορετική οπτική γωνία.
«Στον Εμφύλιο και οι δύο πλευρές συμπεριφέρθηκαν άθλια» είπε η Χίσλοπ σε ερώτηση του βρετανού δημοσιογράφου. «Η Αντίσταση πολέμησε τους Γερμανούς με κάθε τρόπο στη διάρκεια του πολέμου. Αλλά μετά μπήκε στη γωνία ενώ οι συνεργάτες πήραν ξανά στα χέρια τους τη χώρα. Μπορώ πολύ καλά να καταλάβω τι έκανε τους αντιστασιακούς να θυμώσουν τόσο. Κι εγώ, τότε, νομίζω ότι θα έπαιρνα το μέρος τους».
Οταν πάλι ρωτάται αν τη φοβίζουν οι αντιδράσεις στην Ελλάδα για ένα βιβλίο με τόσο ευαίσθητο θέμα, δεν διστάζει να απαντήσει: «Δεν πρέπει να φοβάσαι τέτοια πράγματα. Αλλιώς δεν μπορείς να γράψεις για τίποτα που να αξίζει τον κόπο».
Για την πορεία της χώρας, έπειτα από όσα διάβασε, είναι εντέλει αισιόδοξη: «Εχει περάσει από πολύ χειρότερες καταστάσεις τα τελευταία εκατό χρόνια και έχει επιζήσει. Αυτό θα συμβεί και τώρα, γιατί μπορεί αυτές τις μέρες να έκανε κρύο, εννιά μήνες τον χρόνο όμως έχει ήλιο. Και αυτό δεν αλλάζει. Ακόμα και σε αυτήν την κρίση τα καφέ είναι γεμάτα. Οι άνθρωποι εδώ είναι πιο κοινωνικοί, τους αρέσουν οι παρέες, τους αρέσει να μιλάνε. Αυτά δεν χρειάζονται χρήματα. Είμαι ίσως απλοϊκή αλλά η Ελλάδα έχει ένα εκπληκτικό φως, ωραία ατμόσφαιρα, όμορφη ύπαιθρο. Ας προσθέσουν σε αυτά και κάποιους κανόνες. Και μία κουλτούρα συμβιβασμού που σε μια χώρα που πέρασε Εμφύλιο δεν είναι εύκολη. Και όλα θα πάνε καλά...».
Βοηθούντων, βέβαια, και των τουριστών που φέρνουν τα βιβλία της. Τα αντίτυπα που πωλούνται μετριούνται πλέον σε εκατομμύρια...
Μ.Π.
Το Σούνιο και η Μακρόνησος
Στη Βρετανία, όταν ερωτάται, υπερασπίζεται συστηματικά την Ελλάδα. Οχι χωρίς να κάνει κριτική, λ.χ. στα ταξί που είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει ένας τουρίστας που μπαίνει στη χώρα. «Ακόμα και προχθές, μπήκα σε ένα ταξί που δεν είχε ζώνη, ο οδηγός κάπνιζε και το παράθυρο δεν άνοιγε», μας λέει. «Επιπλέον, παραβίασε τον μισό ΚΟΚ. Είναι αλήθεια ότι υπάρχει μία νοοτροπία που λέει ότι δεν πειράζει και τόσο αν δεν υπάρχουν κανόνες». Ακόμα κι έτσι, όμως, ένας βρετανός δημοσιογράφος έφτασε να συγκρίνει τον φιλελληνισμό της με αυτόν του λόρδου Βύρωνα. Και όταν παρατήρησε ότι και οι δύο μαγεύτηκαν από τη θέα που έχει στον ναό του Ποσειδώνα, στο Σούνιο, εκείνη σχολίασε: «Το ηλιοβασίλεμα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι μαγικό από εκεί. Η διαφορά είναι ότι τώρα πια, εγώ βλέπω από εκεί και τη Μακρόνησο».
Διαβάστε επίσης : http://boraeinai.blogspot.com/2011/11/blog-post_19.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου