Άνοια και κανόνες πρόληψης της

Η νοητική δραστηριότητα και η σωματική άσκηση κατά τη μέση ηλικία

προστατεύουν από την άνοια.

Δεν μπορώ να θυμηθώ...

Τα συμπτώματα της άνοιας και ποιοι είναι οι κανόνες πρόληψης της.

Η άνοια συνιστά μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο δεν μπορεί πλέον να λει­τουργήσει σωστά στην καθημε­ρινότητα του, γεγονός που οφεί­λεται σε σημαντικές διαταραχές των νοητικών λειτουργιών του. Προκαλείται από σοβαρές βλάβες του εγκεφάλου εξαιτίας διάφο­ρων εκφυλιστικών νόσων (π.χ. Alzheimer, Parkinson), από νόσους εγκεφαλικών αγγείων, μεταβολικά νοσήματα, όγκους εγκεφάλου (πρωτοπαθείς ή μεταστατικούς), κακώσεις (τροχαία ατυ­χήματα), λοιμώξεις κ.λπ. Στη χώρα μας πάσχουν από άνοια περίπου 150.000 άτομα -κυρίως άνω των 65 ετών- τα οποία εμφα­νίζουν Alzheimer, συχνά σε συν­δυασμό με κάποιου βαθμού εγκε­φαλική αρτηριοσκλήρυνση. Η συχνότητα της  άνοιας αυξάνεται προϊούσης της ηλικίας, αναφέρει ο κ. Σωκράτης Γ. Παπαγεωργίου, επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας, υπεύθυνος Τμήματος Νοη­τικών και Εξωπυραμιδικών διαταραχών στην Α' Νευρολογική Κλινική Παν/μίου Αθηνών Αιγινήτειου. Έτσι, ενώ τα περιστατικά με άνοια είναι σπάνια σε ανθρώπους κάτω των 50 ετών, αφορούν σχεδόν στο 40% των ατόμων ηλικίας άνω των 90.

Η νόσος Alzheimer παρουσιάζε­ται στην αρχική της φάση (πριν από την άνοια) με έκπτωση της μνήμης για πρόσφατα γεγονότα και πληροφορίες (το άτομο ρωτά­ει επανειλημμένα τα ίδια, ξεχνά τις υποχρεώσεις του κλπ.). Καθώς η νόσος εξελίσσεται, εμφανίζο­νται διαταραχές και σε άλλες νοητικές λειτουργίες, με αποτέλεσμα την άνοια. Οι ασθενείς με Alzheimer εκδηλώνουν, επίσης, πολύ συχνά διαταραχές του ψυχι­σμού (κατάθλιψη) και της συμπεριφοράς, με αδιαφορία, απάθεια, εκνευρισμό και επιθετικότητα προς τους οικείους τους. Ολα αυτά έχουν ως συνέπεια τη σοβαρή επιβάρυνση όχι μόνο του ασθενούς, αλλά και του άμεσου περιβάλλοντός του.

Επειδή προς το παρόν η εκτεταμένη έρευνα για τη θεραπεία της άνοιας δεν έχει αποδώσει καρπούς, η αντιμετώπισή της απαιτεί καθο­δήγηση από νευρολόγο ή ψυχίατρο, τόσο για την ειδική φαρμακευτική αγωγή –η οποία,όταν ακολουθείται σωστά και σταθερά, βο­ηθά στον έλεγχο των συμπτωμά­των- όσο και για την προσαρμογή του ασθενούν και των οικείων του στις νέες συνθήκες ζωής.

Πώς μειώνουμε τις πιθανότητες εκδήλωσης άνοιας

> Κανόνες πρόληψης:

Ο έλεγχος των παραγόντων αγγειακού κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης, υπερχοληστερολαιμία, κάπνισμα) αλλά και η διατροφή μεσογειακού τύπου έχει φανεί ότι μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας κατά τη γεροντική ηλικία. Η νοητική δραστηριότητα και η σωματική άσκηση κατά τη μέση ηλικία προστατεύουν από την άνοια.

> Έγκαιρη αντιμετώπιση:

Όταν έχουμε ενήλικο που εμφανίζει εικόνα διαταραχής στις νοητικές λειτουργίες του (μνήμη, κρίση, αντίληψη κ.λπ.) ή στη συμπεριφορά του (απάθεια, ανεξήγητη επιθετικότητα, μεταβολή της προσωπικότητας), πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα στον ειδικό, ώστε να γίνει ορθή διάγνωση και να χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία. Υπάρχουν και αναστρέψιμες μορφές άνοιας -συχνότερες σε άτομα  προγεροντικής ηλικίας- στις οποίες είναι ακόμη πιο επιτακτική η έγκαιρη αντιμετώπιση.

> Ελπιδοφόρες προοπτικές:

Ερευνητικά προγράμματα συνδυασμένης εφαρμογής νοητικής και σωματικής άσκησης, με τη χρήση υπολογιστών, δίνουν ελπιδοφόρα αποτελέσματα για τη βελτίωση ηλικιωμένων με ήπιες διαταραχές των νοητικών λειτουργιών. Η Α' Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών του Αιγινήτειου, μαζί με άλλα κέντρα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συμμετέχει σε ένα τέτοιο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα, με τον τίτλο «Long Lasting Memories - Μνήμες που διαρκούν»

(www.longlastingmemories.eu).

ΕΛΕΝΑ ΚΙΟΥΡΚΤΣΗ

Από το "Κ" 

της εφημερίδας "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"

9.1Ο.2011/τ.436