Ολυμπιακοί Αγώνες: Ένα Δώρο της Ελλάδος στην Οικουμένη

Γράφει ο
Ιωάννης Καμάρας

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες καθιερώθηκαν σε μια περίοδο που σηματοδοτεί το τέλος των προϊστορικών και την αρχή των ιστορικών χρόνων της Αρχαίας Ελλάδος. Kύριοι δε ιδρυτές και διοργανωτές των Αγώνων ήταν, ο βασιλιάς της Ηλείας Ίφιτος, ο νομοθέτης της Σπάρτης Λυκούργος και ο βασιλιάς της Πίσης Κλεισθένης.

Οι ίδιοι καθιέρωσαν και τον θεσμό της Ιεράς Εκεχειρίας, δηλ. την υποχρεωτική ανακωχή και κατάπαυση των εχθροπραξιών μεταξύ Ελλήνων, από την αρχή ως το τέλος του μήνα κατά τον οποίο διεξήγοντο οι Αγώνες, ανεξάρτητα από τη διάρκειά των Αγώνων (Μήνας Ιερός).

Οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν το 776 π.Χ. και είχαν διάρκεια μία μόνο ημέρα επειδή υπήρξε ένα μόνο άθλημα, το Στάδιο (αγώνας δρόμου 185 μέτρων). Όμως, με την πάροδο του χρόνου προστέθηκαν και άλλα αγωνίσματα όπως: το 724 ο Δίαυλος (δρόμος ταχύτητας μήκους δύο Σταδίων), το 720 ο Δόλιχος (δρόμος αντοχής μήκους 5 χιλ/τρων), το 708 το Πένταθλον (σύνθετο αγώνισμα: άλμα, δρόμος, ακόντιο, δίσκος, πάλη) στο οποίο νικητής (Πένταθλος) ήταν όποιος, λαμβάνοντας μέρος και στα πέντε αυτά αγωνίσματα, συγκέντρωνε το μεγαλύτερο άθροισμα βαθμών. Το 680 προστέθηκε η Αρματοδρομία του Τεθρίππου (άρμα με τέσσερα άλογα), το 648 το Παγκράτιο (συνδυασμός Πάλης και Πυγμαχίας) και οι Ιπποδρομίες. Τα έτη 632, 628 και 616 προστέθηκαν οι Αγώνες Παίδων, το 520 ο Οπλίτης Δρόμος και εν συνεχεία πολλά άλλα αγωνίσματα.     

Στην περίοδο ακμής των Ολυμπιακών Αγώνων δικαίωμα συμμετοχής στα αγωνίσματα είχαν μόνον Έλληνες και μάλιστα ελεύθεροι. Η παρακολούθησή τους όμως ήταν επιτρεπτή στους πάντες, ελεύθερους και δούλους, ακόμη και σε βαρβάρους. Μόνον σε γυναίκες απαγορευόταν αυστηρά η παρουσία τους. Από τότε δε που η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα από τη Ρόδο, κατόρθωσε να εισέλθει στο Στάδιο ντυμένη άντρας, ο έλεγχος στην είσοδο του Σταδίου κατέστη πολύ αυστηρότερος.

Η τελευταία ημέρα των αγώνων ήταν αφιερωμένη στη Στέψη των Νικητών. Το Βραβείο που ελάμβαναν οι νικητές ήταν ο Κότινος, στεφάνι φτιαγμένο από κλαδί της Ιερής Αγριελιάς, η οποία ήταν φυτευμένη όπισθεν του Ναού του Ολυμπίου Διός.

Όμως, η μεγαλοπρέπεια που χαρακτήριζε τους Ολυμπιακούς Αγώνες κατά την ελληνική αρχαιότητα άρχισε να φθίνει μετά την εισβολή στον ελλαδικό χώρο των Ρωμαίων και άλλων βαρβαρικών λαών, οι οποίοι απαιτούσαν τη συμμετοχή τους στους Αγώνες χωρίς να σέβονται την ιερότητα και τους θεσμούς του εθίμου. Έτσι οι Έλληνες έπαψαν να ενδιαφέρονται. Παρά ταύτα όμως η ανά 4ετία διεξαγωγή των Αγώνων συνεχίστηκε και κατά τους Χριστιανικούς χρόνους μέχρι το 385 μ.Χ. οπότε έπαψαν να τελούνται.

Επανήλθε όμως η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων ανά τετραετία μετά από 15 αιώνες.

Η ιδέα επαναφοράς τους στη σύγχρονη εποχή (με συμμετοχή αθλητών από όλα τα κράτη και τους λαούς του κόσμου) ανήκει στο Γάλλο βαρόνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν (Γενικό Γραμματέα της Ένωσης Αθλητικών Σωματείων της Γαλλίας) και ανακοινώθηκε σε Διεθνές Αθλητικό Συνέδριο που συνήλθε στο Παρίσι το έτος 1892. Στο οποίο την Ελλάδα αντιπροσώπευσε ο διαμένων στη Γαλλία Έλληνας διανοούμενος Δημήτριος Βικέλας.

Η πρόταση του Πιέρ ντε Κουμπερτέν ήταν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες να τελεστούν στο Παρίσι το έτος 1900. Όμως, η προθεσμία των οκτώ ετών θεωρήθηκε μακρά από τους περισσότερους συνέδρους και απορρίφτηκε. Και τελικά έγινε δεκτή η πρόταση του Δημητρίου Βικέλα να διεξαχθούν το έτος 1896 και μάλιστα στην Αθήνα, όπως και έγινε. (Προφανώς, ο Βικέλας δέχτηκε να δωρίσει η Ελλάδα τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε όλα τα κράτη του κόσμου, αλλά όχι και την πρωτιά στην αναγέννησή τους !!!). Στη Διεθνή Οργανωτική Επιτροπή που συγκροτήθηκε συμμετείχαν προσωπικότητες διεθνούς κύρους. Πρόεδρος εξελέγη ο Δημήτριος Βικέλας και Γενικός Γραμματέας ο Πιερ ντε Κουμπερτέν.

Ως γνωστόν, οι πρώτοι αυτοί Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία. Η νίκη δε του Μαραθωνοδρόμου Σπύρου Λούη έγινε ύμνος για την Ελλάδα από τη Διεθνή Δημοσιογραφία της εποχής εκείνης.        

Πηγή: ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ «ΗΛΙΟΣ»     
http://www.elzoni.gr/html/ent/385/ent.24385.asp