ΥΔΡΙΔΙΑΔΑ : ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ

Το πρόβλημα το ξέρουμε όλοι. Τα νησιά μας πάσχουν από έλλειψη -προφανώς πόσιμου- νερού. Η υπερκατανάλωση από τον ανεξέλεγκτο τουρισμό, η χρήση πόσιμου νερού για το γέμισμα των πισινών και η κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων εν γένει έχουν φέρει αρκετούς .... νησιώτες στα πρόθυρα της λειψυδρίας. Είναι γνωστό ότι αρκετά από τα νησιά μας αγοράζουν νερό από ιδιώτες το οποίο μεταφέρουν με βαπόρια για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Το θέμα είναι υπάρχει λύση; Φυσικά και υπάρχει αν και μέχρι να εφαρμοστεί,
έστω και σε ένα μόνο νησί, έπρεπε να περάσει από το σκόπελο της γραφειοκρατίας...

Στην Ηρακλειά, δίπλα στη Νάξο, εδώ και τρία χρόνια, λειτουργεί ένα εξολοκλήρου Eλληνικό έργο. Η Υδριάδα,
είναι μια πρότυπη σε παγκόσμιο επίπεδο πλωτή μονάδα αφαλάτωσης που παίρνει την ενέργειά της
από ενσωματωμένη ανεμογεννήτρια και φωτοβολταϊκή συστοιχία.

Επικεφαλής του προγράμματος είναι ο κ. Νικήτας Νικητάκος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου που μαζί με τους συνεργάτες του Θ.Λίλα και Α.Βατίστα έχουν καταφέρει να πραγματοποιήσουν το πρόγραμμα που για την νησιωτική Ελλάδα
θα έπρεπε να είναι ο «απόλυτος στόχος».
Την δημιουργία νερού από τη θάλασσα χωρίς να καταναλώνεται «ρυπογόνο» ρεύμα παραγωγής ΔΕΗ.

Η Υδριάδα με ύψος άνω των 35 μέτρων , αποτελείται από τέσσερις πλωτήρες και έναν κεντρικό, συνδεδεμένους με μεταλλικό πύργο που φιλοξενεί και την ανεμογεννήτρια. Μπορεί να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 300 κατοίκων σε νερό και έχει σχεδόν μηδενικό κόστος λειτουργίας, όχι βέβαια και κατασκευής...

Η αντίστροφη όσμωση, η τεχνολογία που χρησιμοποιεί η Υδριάδα, είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, η εφαρμογή της σε «εθνικό» επίπεδο σκόνταφτε πάντα στην μεγάλη κατανάλωση ενέργειας του συστήματος η οποία αν καλυπτόταν από ηλεκτρικό ρεύμα παραγωγής ΔΕΗ (άνθρακας κλπ) δεν θα είχε το οικολογικό αποτύπωμα που όλοι αναζητούμε στις ημέρες μας.

Οι επιστήμονες που εξέλιξαν την Υδριάδα, έλυσαν αυτό το πρόβλημα, εγκαθιστώντας πάνω στον τεράστιο πυλώνα, φωτοβολταϊκά συστήματα αλλά και ανεμογεννήτριες ενώ για τον απομακρυσμένο έλεγχό της λειτουργίας, η Υδριάδα είναι εφοδιασμένη και με ασύρματη σύνδεση στο διαδίκτυο!

Η ιδέα έχει αποσπάσει παγκόσμια αναγνώριση αλλά στην Ελλάδα έχει ...καταφέρει να εξαγριώσει τους τοπικούς κοινοτικούς νερουλάδες οι οποίοι θεωρούν αδιανόητο το χάσουν το μεροκάματό τους όταν το σύστημα θα λειτουργήσει πλήρως παρέχοντας δωρεάν νερό!

Στην πορεία υλοποίησης του έργου από την ομάδα του Πανεπιστημίου, - σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές - οι υπεύθυνοι άκουσαν ακόμα και την δικαιολογία από τα χείλη αρμόδιων παραγόντων ότι «δεν είναι δυνατόν να δίνετε δωρεάν νερό. Θα μας το χαρίζετε και εμείς θα το πουλάμε».

Τυχαίο που η Ελλάδα πάει από το κακό στο χειρότερο; Δεν νομίζω...

Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες διαβάστε και την παρακάτω ανάρτηση που αλίευσα στην ιστοσελίδα http://www.iekemtee.gr/el/ενημέρωση/τεχνικά-θέματα/452-υδριάδα-μια-100-eλληνική-καινοτομία

Υδριάδα: Μια 100% Eλληνική καινοτομία

Μια εξαιρετική, εξ ολοκλήρου Eλληνική ιδέα που, όπως συνηθίζεται, δεν έχει την κατάλληλη προβολή. Επικεφαλής του προγράμματος είναι ο κ. Νικήτας Νικητάκος, καθηγητής στο Πανεπ. Αιγαίου, με συνεργάτες τους κ.κ. Θ. Λίλα, καθ. Πανεπ. Αιγαίου και Α. Βατίστα, Ηλεκτρολόγο Μηχανικό. Η ομάδα έχει καταφέρει να υλοποιήσει με επιτυχία ένα καινοτόμο πρόγραμμα που για την νησιωτική Ελλάδα θα έπρεπε να είναι ο ''απόλυτος στόχος'': παραγωγή ποσιμου νερού από τη θάλασσα χωρίς να καταναλώνεται ''ρυπογόνος ηλεκτρική ενέργεια'' παραγωγής ΔΕΗ.

Η πιλοτική μονάδα κατασκευάστηκε στα Ναυπηγεία της Ελευσίνας, της δόθηκε το μυθολογικό όνομα Υδριάδα και το καλοκαίρι του 2007 ρυμουλκήθηκε και αγκυροβόλησε έξω από το λιμάνι της Ηρακλειάς (λίγο πιο κάτω από τη Νάξο), όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Xάρις στην έξυπνη και χρηστική κατασκευή της μπορεί να μετακινηθεί εύκολα με απλή ρυμούλκηση, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Έχει δυνατότητα παραγωγής ποσίμου νερού 70 m3/ημ., ποσότητα ικανή να καλύψει πλήρως τις ανάγκες 250 ατόμων και μπορεί να λειτουργήσει υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες.

Η μονάδα σχεδιάστηκε από Ελληνες επιστήμονες και κατασκευάστηκε από ελληνικά χέρια, δίνοντάς μας σημαντικό προβάδισμα σ’ ένα χώρο όπου οι καινοτόμες ιδέες παραμένουν ζητούμενο. Η πρώτη στον κόσμο πλωτή οικολογική μονάδα αφαλάτωσης αποτελεί ένα καινοτόμο έργο, το οποίο συνδυάζει σε ένα πλωτό μέσο, μια μονάδα αφαλάτωσης και μια μονάδα ανεμογεννήτριας, που παρέχει άμεσα την ενέργεια που χρειάζεται για να μετατραπεί το θαλασσινό νερό σε πόσιμο υψηλής ποιότητας, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας που αντιμετωπίζουν, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες, τα ελληνικά νησιά.

Πλωτές μονάδες αφαλάτωσης υπάρχουν, χρησιμοποιούν όμως ενέργεια από πηγές που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ''φιλικές'' και βέβαια έχουν και υψηλό κόστος (γεννήτριες diesel - ρεύμα δικτύου της ΔΕΗ). Σταθερές μονάδες ανεμογεννητριών για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας επίσης υπάρχουν.

Η καινοτομία είναι ο συνδυασμός σε ένα πλωτό μέσο μιας μονάδας αφαλάτωσης και μιας μονάδας ανεμογεννήτριας που παρέχει άμεσα την ενέργεια που χρειάζεται η αφαλάτωση. Το σύστημα που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε αποτελείται από μια ειδική πλατφόρμα, ειδικά σχεδιασμένη ώστε να επιτρέπει τη λειτουργία ανεμογεννήτριας πάνω σε αυτήν, ακόμα και όταν είναι εκτεθειμένη σε άσχημες καιρικές συνθήκες (αέρα, κύματα). Είναι μία παγκόσμια τεχνολογική πρωτοπορία, γιατί αποτελεί το πρώτο βήμα που θα επιταχύνει την ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων. Για να επιτευχθεί αυτό το σημαντικό έργο απαιτήθηκαν σημαντικές τεχνολογικές καινοτομίες: 

• Σύζευξη πλωτού με ανεμογεννήτρια.
• Ενεργειακά και περιβαλλοντικά βέλτιστη διαδικασία αφαλάτωσης, χωρίς χρήση χημικών συστατικών.
• Σύστημα αυτόματου ελέγχου για την παρακολούθηση και τον τηλεχειρισμό της, μειώνοντας σημαντικά το κόστος λειτουργίας.
• Ενεργειακά αυτόνομη μονάδα, καθώς δεν χρησιμοποιεί καύσιμα και δεν είναι απαραίτητη η σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ.
• Ρυμουλκούμενη εγκατάσταση, επιτρέποντας τη μεταφορά της και την εξυπηρέτηση περισσοτέρων περιοχών.

Η πλωτή κατασκευή αποτελείται από 4 περιφερερειακούς κυλινδρικούς πλωτήρες και έναν κεντρικό που συνδέονται με κατάλληλο δικτύωμα ώστε σε συνδυασμό με τη γεωμετρία του να ελαχιστοποιείται η επίδραση των κυμάτων επ' αυτής. Μέσα στον κεντρικό πλωτήρα, στους 3 ορόφους του, βρίσκονται εγκατεστημένα όλα τα συστήματα. Η κατασκευή έχει το ύψος μιας 10όροφης πολυκατοικίας και ζυγίζει 150 τόνους. Στον έναν όροφο υπάρχει το ''εργοστάσιο'' αφαλάτωσης, που βασίζεται στη μέθοδο της αντίστροφης όσμωσης. Στον άλλον όροφο έχει εγκατασταθεί το κέντρο ελέγχου του συστήματος με τα ηλεκτρολογικά/ηλεκτρονικά συστήματα και τους αυτοματισμούς (για τοπική και απομακρυσμένη λειτουργία) και ο κάτω όροφος χρησιμοποιείται ως δεξαμενή αποθήκευσης πόσιμου νερού. Πάνω στην πλωτή κατασκευή έχει τοποθετηθεί ανεμογεννήτρια μεταβλητής γωνίας πτερυγίων, μεταβλητού αριθμού στροφών και άμεσης μετάδοσης. Επιπλέον, υπάρχει και βοηθητικό φωτοβολταϊκό σύστημα ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.

Σημαντική είναι και η οικολογική διάσταση του εγχειρήματος:

• Χρησιμοποιεί αποκλειστικά τον άνεμο για να παράγει την απαιτούμενη ενέργεια,
• Το νερό που αφαλατώνεται προέρχεται από το πέλαγος χωρίς να επιβαρύνει τους υδροφόρους ορίζοντες
• Η αφαλάτωση γίνεται χωρίς χημική επεξεργασία.
• Η μόλυνση του περιβάλλοντος από τη λειτουργία της μονάδας αφαλάτωσης είναι μηδενική.

Οι καινοτομίες που αναπτύχθηκαν στο συγκεκριμένο έργο ολοκληρώθηκαν σε ένα πραγματικό λειτουργικό σύστημα, το οποίο δουλεύει σε πραγματικές συνθήκες και που παράγει νερό για τα άνυδρα νησιά. Είναι σύμφωνο με όλους τους κανονισμούς και τις προδιαγραφές των οργανισμών πιστοποίησης και των αρχών αδειοδότησης. Η πλωτή μονάδα αφαλάτωσης χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα

Ανταγωνιστικότητα, με ανάδοχο κύριο φορέα το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Η ένταξη του έργου στο ΕΠΑΝ, έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργηθεί μια κοινοπραξία, η οποία αποτελείται από δημόσιους ερευνητικούς φορείς, από ένα ναυπηγικό μελετητικό γραφείο και εξειδικευμένες εταιρείες με μεγάλη εμπειρία σε αυτοματισμούς, αντίστροφη όσμωση, ναυτικές κατασκευές. Η συμμετοχή επιστημόνων διαφορετικών ειδικοτήτων, καθώς και η συνύπαρξη έμπειρων επιστημόνων με μεγάλη ιστορία και νέων με ιδιαίτερη γνώση σε νέα τεχνολογικά βοηθήματα, δημιούργησαν το μίγμα μέσα από το οποίο προέκυψαν οι νέες ιδέες.

Η συνύπαρξη και συνεργασία στο έργο αυτό μεταξύ ερευνητών, μηχανικών (από εταιρείες) και τεχνικών είναι ένα από τα πλέον επιτυχημένα παραδείγματα σύνδεσης, έρευνας και παραγωγής, το οποίο δικαιώνεται από το αποτέλεσμα. Το έργο είναι 100% ελληνικό και όλη η τεχνογνωσία και τα δικαιώματα ανήκουν σε ελληνικούς φορείς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση απένειμε ειδικό βραβείο στην πλωτή οικολογική μονάδα αφαλάτωσης, λαμβάνοντας ειδική μνεία από τους κριτές και την επίτροπο κ. Danuta Hubner, για τις δυνατότητες που προσφέρει στην κοινωνία και στους πολίτες, στο πλαίσιο της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης των περιφερειών.

Στην εκδήλωση των εν λόγω ετήσιων βραβείων της ΕΕ “Regio Stars”, 268 περιφέρειες της Ένωσης κλήθηκαν να υποβάλουν σχέδια που συγχρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) την περίοδο 2000-2006. Συνολικά, 18 κράτη μέλη υπέβαλαν 71 επιλέξιμες αιτήσεις, 26 από τις οποίες επελέγησαν από μια ανεξάρτητη επιτροπή Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων. Στα βραβεία που διοργανώθηκαν στις 26 Φεβρουαρίου 2008, διακρίθηκαν καινοτόμες πρακτικές που συμβάλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη και μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα παραδείγματα.

Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 2.872.312 ευρώ, με δημόσια δαπάνη 1.741.417 ευρώ, από τα οποία το 75% είναι κοινοτική συμμετοχή (ΕΤΠΑ). Η αφαλάτωση είναι η λύση στο θέμα της λειψυδρίας, αλλά οι αφαλατώσεις χρειάζονται πολύ ρεύμα που για να δημιουργηθεί συνεπάγεται αύξηση αερίων ρύπων αν δεν προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με έντονο και επίκαιρο το θέμα της μείωσης εκπομπών αερίων ρύπων, η λύση που έχει δημιουργηθεί συμβάλει στην κατεύθυνση αυτή και αν αξιοποιηθεί και υποστηριχτεί η εφαρμογή της μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, χωρίς καμία αρνητική περιβαλλοντική επίπτωση.

Δισταγμός στην Ελλάδα, ενδιαφέρον από το εξωτερικό

Παρά το γεγονός ότι η μονάδα έχει ήδη βραβευθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της βράβευσης καινοτόμων σχεδίων που προάγουν την βιώσιμη ανάπτυξη και προωθούν την ανάπτυξη περιφερειακών οικονομιών, η εποχή που θα δούμε τέτοια έργα να πολλαπλασιάζονται και να συνεισφέρουν ουσιαστικά στα ''διψασμένα'' νησιά μας, μάλλον αργεί. Το πείραμα πέτυχε, όμως παρά τα αρχικά εύσημα που πήρε μέχρι σήμερα, η Ελληνική Πολιτεία δεν έχει μετουσιώσει το ενδιαφέρον της σε έμπρακτο αποτέλεσμα αξιοποίησης του έργου. Η ιδέα της πλωτής μονάδας αφαλάτωσης ως λύσης για τα άνυδρα νησιά αντιμετωπίζεται διστακτικά από τα αρμόδια υπουργεία, μάλλον γιατί θεωρούν ότι το κόστος της είναι υψηλό.

Μια επίγεια μονάδα αφαλάτωσης παραγωγής νερού 1.000 m3/ημ. κοστίζει 1,0 εκατ. €, ενώ μια αντίστοιχη πλωτή στοιχίζει γύρω στα 4,0 εκατ. €. Με τη διαφορά ότι στο κόστος αυτό δεν συνυπολογίζεται η δαπάνη για ηλεκτρικό ρεύμα. Σε βάθος δεκαετίας για την παραγωγή 3,5 εκατ. m3. νερού ετησίως, το κόστος του ηλεκτρισμού για τη μεν επίγεια εγκατάσταση ανέρχεται σε 8,0 εκατ. €, ενώ για την πλωτή είναι μηδενικό. 

Αυτά ίσως τα στοιχεία μαζί με τα άλλα της πλεονεκτήματα φαίνεται ότι συνυπολόγισαν επιχειρήσεις και οργανισμοί ύδρευσης του εξωτερικού, που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ελληνική πατέντα της οικολογικής αφαλάτωσης μέσω πλωτής μονάδας. Δεδομένου του ξένου ενδιαφέροντος, οι εμπνευστές της Υδριάδας άρχισαν να σχεδιάζουν μονάδα αφαλάτωσης με διπλάσιες διαστάσεις από την πρώτη, κάτοψης 40 x 40 m, με δυνατότητα παραγωγής νερού 1.000 m3/ημ., ποσότητα ικανή να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες 5.000 ατόμων. Η κατασκευή εκτιμάται ότι θα κοστίσει περί τα 4,0 εκατ. €.

Ιδανικό το Αιγαίο για τέτοιες εγκαταστάσεις

Το Κυπριακό Δημόσιο, λόγω της μόνιμης ανομβρίας που ταλαιπωρεί το νησί, προσανατολίζεται στην κατασκευή πολλών και μεγάλων πλωτών μονάδων αφαλάτωσης για παροχή νερού 20.000-30.000 m3/ημ. «Θα μιλάμε στην ουσία για ένα πλωτό αιολικό πάρκο, κόστους 80 εκατ. €» λέει ο ηλεκτρολόγος- μηχανικός κ. Νάσος Βατίστας, ιδρυτικό μέλος της ομάδας Εcowindwater. Αν και κάποιοι θεωρούν ότι η συζήτηση για τη δημιουργία πλωτών αιολικών πάρκων στο Αιγαίο είναι ακόμη πρώιμη, κάποιοι άλλοι, όπως η ομάδα Εcowindwater, θεωρούν πως το Αιγαίο είναι ιδανικό για κάτι τέτοιο και πως η ημέρα που θα γίνει εφικτή μια τέτοια λύση δεν είναι μακριά. Κατασκευάζοντας πλωτές ανεμογεννήτριες οι οποίες θα αγκυρώνονται σε βάθη μεγαλύτερα από τα 100 m- και επομένως δεν θα είναι ορατές από τις ακτές- θα ξεπεραστούν οι αντιδράσεις όσων διαμαρτύρονται για την αισθητική ρύπανση των ακτών. Και αυτό διότι μέχρι σήμερα, τα θαλάσσια αιολικά πάρκα είθισται να αναπτύσσονται σε χώρες με πολλά αβαθή σημεία, όπως στη Βόρεια Θάλασσα, σε κοντινές αποστάσεις από την ακτή και σε βάθη 30-40 m.

 
http://www.e-archimedes.gr/