Η σημασία της ΕΕ παραγκωνίζεται…

Τι προσφέρει η παραμονή στην ΕΕ πέρα από την ευρωζώνη; Αυτό δεν είναι τόσο επιπόλαιο ερώτημα όσο μπορεί να φαίνεται με την πρώτη ματιά. Είναι, στην πραγματικότητα, το ερώτημα που τελικά η Βρετανία θα πρέπει να απαντήσει αν γίνει το δημοψήφισμα για την παραμονή της. Όμως, δεδομένου ότι η διατήρηση της ευρωζώνης μετατρέπεται στην κύρια ενασχόληση της ΕΕ, ποιο είναι το μέλλον για ένα μη-μέλος, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο;

Οι υπέρμαχοι της συνεχιζόμενης παραμονής στην ΕΕ συνήθως εμφανίζουν το θέμα της ενιαίας αγοράς ως βασικό επιχείρημα. Ωστόσο, τα οφέλη εμφανίζονται μάλλον υπερβολικά. Αν οι Βρετανοί ψηφοφόροι ήταν να ψηφίσουν όχι το 2017, θα χρειαστεί στη συνέχεια χρόνο μέχρι η έξοδος να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, και ακόμα ένα ή δύο χρόνια για να δρομολογηθεί.

Μέχρι τότε, η αντιληπτή σημασία της ενιαίας αγοράς για ένα απλό μέλος θα έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση κυρίως από δύο πηγές. Πρώτον, μέσα από την ευρωζώνη. Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ έχουν συμφωνήσει σε μια κοινή πρόταση για περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση στην ευρωζώνη το Μάιο, που θα καλύπτει τις αγορές εργασίας, την κοινωνική ασφάλιση και την οικονομική σταθερότητα. Με άλλα λόγια, η ευρωζώνη έχει αρχίσει να αναπτύσσει μια ενιαία αγορά εντός της ενιαίας αγοράς.

Η ευρωζώνη θα καταλήξει σύντομα με μια ένωση που θα καλύπτει όλες τις τράπεζες, και η οποία θα περιλαμβάνει εξουσίες εκκαθάρισης, εξασφάλιση καταθέσεων - και θα ενσωματώσει ό,τι έχει απομείνει από την ενιαία αγορά για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Στη συνέχεια, υπάρχει πίεση έξω από την ευρωζώνη, από υποστηρικτές μιας διατλαντικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών. Η ιδέα δεν είναι καινούρια, αλλά υπήρξε κάποια κινητικότητα πρόσφατα επειδή οι ΗΠΑ και η ΕΕ εμφανίζονται πρόθυμες για την ανάπτυξη της ιδέας.

Η σημαντικότερη συνέπεια της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών δεν θα ήταν η κατάργηση των δασμών. Έτσι και αλλιώσ δεν είναι πολύ υψηλοί ούτε τώρα. Είναι ότι κάτι τέτοιο θα επιτρέψει σε προϊόντα που ρυθμίζονται εντός μιας δικαιοδοσίας να διαπραγματεύονται ελεύθερα αλλού μέσα τη ζώνη χωρίς περαιτέρω ρυθμιστικό εμπόδιο.

Οι όροι μιας τέτοιας συνθήκης δεν θα είναι εύκολοι. Δεν είναι σαφές κατά πόσον οι Ευρωπαίοι, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επιτρέψουν την εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. 

Όμως, η γεωστρατηγική και οικονομική σημασία για μια διατλαντική ενιαία αγορά είναι τεράστια.

Ακόμη και αν η Βρετανία ήταν εκτός της ΕΕ, θα ήταν χωρίς αμφιβολία μέλος μιας τέτοιας ζώνης. Έτσι, δεν μπορεί να υπάρξει ζήτημα αποκοπής από το διεθνές εμπόριο. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν μια διατλαντική ζώνη ελευθέρων συναλλαγών δεν πραγματοποιούνταν μέχρι το 2020, το Ηνωμένο Βασίλειο θα εξακολουθεί να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Περιφέρειας.

Η αντίρρηση σε αυτό το είδος των πιο χαλαρών σχέσεων βασίζεται κυρίως στην απώλεια πολιτικής εξουσίας. Αν είστε έξω από την ΕΕ, αλλά στο εσωτερικό της ΕΟΠ, δεν έχετε φωνή όσον αφορά τις πολιτικές  για την ενιαία αγορά. Νορβηγία και η Ισλανδία αποδέχονται  ό,τι αποφασίζει η ΕΕ.

Αυτό, φυσικά, είναι απαράδεκτο για το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το επιχείρημα κρίνει λανθασμένα το βαθμό στον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σε θέσει να διαπραγματευτεί τους όρους εξόδου του. Το άρθρο 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστά δυνατό για τις χώρες να φύγουν, αλλά αφήνει τις λεπτομέρειες υπό διαπραγμάτευση.

Αντιμέτωποι με τη συνδυασμένη ανάπτυξη της ευρωζώνης και της οικονομικής ένωσης  μιας διατλαντικής ζώνης ελεύθερου εμπορίου, το προστιθέμενο όφελος της παραμονής στην ΕΕ χάνει την αξία του αφού παρόμοια οφέλη εξασφαλίζονται και με την έξοδο. Αν κάποιος είναι απόλυτα βέβαιος ότι ποτέ δεν θα ενταχθεί στην ευρωζώνη, πραγματικά δεν υπάρχει λόγος να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν πολύ αισιόδοξος για το πεδίο εφαρμογής της επαναδιαπραγμάτευσης των ευρωπαϊκών συνθηκών. Η Βρετανία δεν είναι η μόνη χώρα που θα μπορούσε να διεξάγει δημοψήφισμα. Θα είναι δύσκολο να δούμε το γαλλικό εκλογικό σώμα να λέει ναι  σε μια συμφωνία η οποία απαλλάσσει το Ηνωμένο Βασίλειο από την Κοινή Αγροτική Πολιτική, για παράδειγμα. Όμως, κατά ειρωνεία της τύχης, ο κ. Κάμερον θα ήταν σε πολύ καλύτερη διαπραγματευτική θέση αν προσπαθούσε να ξεφύγει από το να προσπαθεί να μείνει. Δεν θα υπήρχε ανάγκη για δημοψηφίσματα σε άλλες χώρες της ΕΕ σε αυτή την περίπτωση. Αυτή είναι η ασυμμετρία που μπορεί να οδηγήσει τελικά το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το δημοψήφισμα του κ. Κάμερον είναι η αναπόφευκτη κατάληξη μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια με το Ηνωμένο Βασίλειο να αποφασίζει να μείνει εκτός του ευρώ. Η άρνηση του να ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα είναι η αιτία που θα καταλήξει στην έξοδο της χώρας από την Ένωση. Το λογικό ερώτημα του δημοψηφίσματος στους Βρετανούς, το οποίο δεν πρόκειται ποτέ να τεθεί ανοιχτά, θα πρέπει να είναι: θέλετε να ενταχθούμε στο ευρώ, ή να αφήσουμε την ΕΕ; .

http://www.sofokleous10.gr/portal2/toprotothema/toprotothema/2013-01-30-08-41-27-2013013087159/