ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ

Ποια πρόσθετα είναι πιο επικίνδυνα για τα παιδιά, που κυρίως υπάρχουν και ποιες παρενέργειες μπορεί να έχουν;

1. Χρωστικές

Ουσιαστικά πρόκειται για «μπογιές τροφίμων» που χρησιμοποιούνται για αισθητικούς λόγους, επειδή δίνουν χρώμα στο τρόφιμο και το κάνουν πιο ελκυστικό για τον καταναλωτή.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: αναψυκτικά, γκοφρέτες, γλειφιτζούρια, γλυκά τυποποιημένα, γρανίτες, ζαχαρωτά, ζελέδες, καραμέλες, κέικ τυποποιημένα, μαρμελάδες, παγωμένα γλυκίσματα, παγωτά, χρωματιστές τσίκλες.

Οι πιο επικίνδυνες: Ε102 (ταρτραζίνη – έχει απαγορευθεί σε πολλές χώρες), Ε104 (κίτρινο κινολίνης), Ε110 (κίτρινο sunset FCF, κιτρινοπορτοκαλί S), Ε120 (κοχελίνη, καρμινικό οξύ, καρμίνες), Ε122 (αζωρουμπίνη, καρμοϊσίνη), Ε123 (αμαράνθη), Ε124 (ερυθρό κοχελίνης Α), Ε127 (ερυθροσίνη), Ε131 (μπλε πατεντέ V), Ε132 (ινδικοτίνη ή ινδικοκαρμίνη), Ε133 (λαμπρό κυανό FCF), Ε150 (καραμελόχρωμα), Ε154 (καστανό FK ή καστανό τροφίμων Ι), Ε155 (καστανό ΗΤ ή καστανό τροφίμων 3).

Ενδεχόμενες παρενέργειες: αλλεργίες, δερματικές ευαισθησίες, ερύθημα, υπερκινητικότητα, πρόκληση συγχυτικών καταστάσεων, αϋπνία, κρίσεις άσθματος, γαστρεντερικά προβλήματα, ελάττωση λευκών αιμοσφαιρίων (μείωση ανοσοπροστασίας), προβλήματα θυρεοειδή, καρκινογένεση.

2. Συντηρητικά

 
Χρησιμοποιούνται προκειμένου να αποφευχθεί η αλλοίωση των τροφίμων και να αυξηθεί ο χρόνος διατήρησής τους χωρίς να υποβαθμιστεί η ποιότητά τους. Τα περισσότερα έχουν υψηλή τοξικολογική επικινδυνότητα.
Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: αναψυκτικά, είδη ζαχαροπλαστικής, ζελέδες, κονσέρβες, κρουασάν, μαρμελάδες, μπισκότα, σνακ με πατάτες και γενικά σε πάρα πολλά τυποποιημένα τρόφιμα.

Τα πιο επικίνδυνα: Ε210 (βενζοϊκό οξύ), Ε211 (βενζοϊκό νάτριο), Ε212 (βενζοϊκό κάλιο), Ε214 (P-υδροξυβενζοϊκό αιθύλιο), Ε215 (άλας P-υδροξυβενζοϊκού αιθυλίου με νάτριο), Ε218 (P-υδροξυβενζοϊκό μεθύλιο), Ε219 (άλας P-υδροξυβενζοϊκού μεθυλίου με νάτριο), Ε220 (διοξείδιο του θείου), Ε249 (νιτρώδες κάλιο), Ε250 (νιτρώδες νάτριο), Ε251 (νιτρικό νάτριο), Ε252 (νιτρικό κάλιο), Ε296 (μηλικό οξύ – πρέπει να αποφεύγεται από βρέφη και νήπια).

Ενδεχόμενες παρενέργειες: αλλεργικές αντιδράσεις, υπερκινητικότητα, νευρικές διαταραχές, προβλήματα συμπεριφοράς, μαθησιακές δυσκολίες σε ευαίσθητα παιδιά, κρίσεις άσθματος, εντερικές διαταραχές, αναιμία, καρκινογένεση.


3. Αντιοξειδωτικά

Αποτρέπουν ή επιβραδύνουν τις αλλοιώσεις στην οσμή και στη γεύση που προκαλούνται από την οξείδωση των τροφίμων και επιμηκύνουν το χρόνο διατήρησής τους.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: Αφυδατωμένα προϊόντα (πατάτες, σκόνη για πουρέ ή σούπες, κ.ά.), ζελεδάκια, έτοιμα μείγματα για παρασκευή γλυκισμάτων και παγωτών, φυτικά λίπη και έλαια τηγανίσματος, καραμέλες, τσίκλες.

Τα πιο επικίνδυνα: Ε310 (γαλλικός προπυλεστέρας), Ε311 (γαλλικός οκτυλεστέρας), Ε312 (γαλλικός δωδεκυλεστέρας), Ε316 (ερυθορβικό νάτριο ή ισοσκορβικό νάτριο), Ε320 (βουτυλική υδροξυανισόλη ή ΒΗΑ – απαγορεύεται στις τροφές για νήπια), Ε321 (βουτυλική υδροξυτολουόλη ή ΒΗΤ).

Ενδεχόμενες παρενέργειες: αλλεργικές αντιδράσεις, εξανθήματα, γαστρικές ενοχλήσεις, κρίσεις άσθματος, δυσανεξία στα τρόφιμα που τα περιέχουν, αρνητικές επιδράσεις στα οιστρογόνα των κοριτσιών.


4. Ενισχυτικά γεύσης

Ενισχύουν την υπάρχουσα γεύση ή οσμή του τροφίμου. Είναι από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα πρόσθετα σε τρόφιμα που προσφέρονται σε καταστήματα γρήγορου φαγητού. Θεωρούνται εθιστικά και άκρως νευροτοξικά, μπορεί δηλαδή να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στο νευρικό σύστημα και στον εγκέφαλο.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: αλλαντικά, αρτύματα, γεύματα fast food, γεύματα κινέζικων εστιατορίων, καρυκεύματα, κονσέρβες, κύβους γεύσης, σακχαρώδη προϊόντα, σάλτσες και σούπες στιγμιαίας παρασκευής.

Τα πιο επικίνδυνα: Ε612 (γλουταμινικό μονονάτριο ή MSG), Ε620 (γλουταμινικό οξύ), Ε621 (γλουταμινικό νάτριο), Ε622 (όξινο γλουταμινικό κάλιο), Ε623 (όξινο γλουταμινικό ασβέστιο), Ε627 (γουανιλικό νάτριο), Ε632 (ινοσινικό νάτριο), Ε635 (ινσοσινικό κάλιο), Ε635 (άλατα με νάτριο των 5-ριβοζονουκλεοτιδίων – δεν επιτρέπεται σε βρεφικές και παιδικές τροφές).

Ενδεχόμενες παρενέργειες: διαταραχές και βλάβες στο νευρικό σύστημα, μείωση πνευματικής απόδοσης, υπερκινητικότητα, προβλήματα συγκέντρωσης, αλλεργικές αντιδράσεις, ναυτίες, ζαλάδες, ημικρανίες, συχνοί πονοκέφαλοι, υπογλυκαιμίες, αύξηση επιθυμίας για κατανάλωση τροφής (ορεξιογόνα), παχυσαρκία.


5. Γλυκαντικές ουσίες

Χρησιμοποιούνται για αντικατάσταση μέρους ή όλης της ζάχαρης σε τρόφιμα και αναψυκτικά διαίτης και σε ειδικά τρόφιμα κατάλληλα για διαβητικούς. Απαγορεύεται η χρήση τους σε τροφές για βρέφη ή νήπια, με εξαίρεση τρόφιμα που καλύπτουν ειδικές διαιτητικές ανάγκες.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε: προϊόντα με μειωμένες θερμίδες (light) ή μειωμένα σάκχαρα, όπως αναψυκτικά διαίτης, γλυκά, επιδόρπια, καραμέλες, παγωτά, τσίκλες, κ.ά.

Τα πιο επικίνδυνα: Ε950 (ακετοσουλφαμικό κάλιο), Ε951 (ασπαρτάμη), Ε952 (κυκλαμικό οξύ), Ε962 (άλας ασπαρτάμης-ακετοσουλφάμης), E966 (λακτιτόλη).

Ενδεχόμενες παρενέργειες: ημικρανίες, αλλαγές στη διάθεση (επίδραση στο νευρικό σύστημα), ναυτία, διάρροιες, γαστρεντερικές διαταραχές.

*Μην ξεχνάτε: η χρήση προσθέτων δεν επιτρέπεται σε βασικά είδη διατροφής όπως π.χ. ελαιόλαδο, γάλα, μακαρόνια, ρύζι, όσπρια, φυσικούς χυμούς φρούτων, νωπό ή κατεψυγμένο κρέας και φρέσκα ψαρικά.

Πώς θα διαβάζετε τις ετικέτες

Τα πρόσθετα που περιέχει ένα συσκευασμένο τρόφιμο αναγράφονται υποχρεωτικά στα «Συστατικά». Πρώτα αναγράφεται η κατηγορία που ανήκει το πρόσθετο (π.χ. χρωστική) και ακολουθεί το πλήρες όνομα του ή ο αριθμητικός κωδικός του στον οποίο προτάσσεται το γράμμα Ε.

Για παράδειγμα, συντηρητικό: Ε211 ή συντηρητικό: βενζοϊκό νάτριο. Δεν θεωρούνται πρόσθετα τροφίμων και δεν δηλώνονται στα συστατικά τα καρυκεύματα και οι αρτυματικές ύλες, όπως επίσης δεν αναγράφονται πρόσθετα υποβοηθητικά της τεχνικής παραγωγής του, καθώς και όσα τυχόν περιέχονται σε κάποιο επιμέρους συστατικό του τροφίμου χωρίς να εξυπηρετούν κανένα τεχνολογικό σκοπό στο τελικό προϊόν.

Συμβουλές

Μην παρασύρεστε από παρελκυστικές αναγραφές του τύπου «χωρίς συντηρητικά» ή «δεν περιέχει χρωστικές» -οι δηλώσεις αυτές δεν σημαίνουν κατ’ ανάγκη ότι το τρόφιμο δεν περιέχει άλλου είδους πρόσθετα!

Μην ξεχνάτε ότι οι αρωματικές ουσίες δεν αναφέρονται ονομαστικά στην ετικέτα (π.χ. υπάρχει μόνο η αναφορά «άρωμα») και επίσης ότι τα πρόσθετα μπορεί να αναγράφονται με την ονομασία τους και όχι με τον κωδικό Ε.

https://docs.google.com/document/d/1Cz8kYw8Ls4Edm6m7aTQlNQdY9CjiJJUPp7TERpWyISk/edit?hl=el&pli