Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2014

Robert Capa : Ερωτευμένος με την φωτογραφία




Η φωτογραφία του Πάμπλο Πικάσο στην παραλία και η ερωτική σχέση του με την Ινγκριντ Μπέργκμαν στα μέσα της δεκαετίας του '40. Η Σιλβάνα Μάγκανο με μαγιό στο πλατό της ταινίας «Πικρό ρύζι». Τα χρόνια του στο Παρίσι, τα γυρίσματα των πρώτων φιλμ, αλλά και ο ισπανικός εμφύλιος, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και η μεταπολεμική εποχή στη Ρωσία. Όλα αυτά είναι κάποιες καταστάσεις ασύνδετες, που κρύβουν όμως πίσω τους έναν διάσημο φωτογράφο, τον Ρόμπερτ Κάπα (1913 - 1954), τον άνθρωπο που υπήρξε ο πατέρας του σύγχρονου φωτορεπορτάζ.  


Το 1936 ο Κάπα όντας στην Ισπανία, προκειμένου να δείξει τι επακριβώς συνέβαινε εκεί, γύρισε τις πρώτες σεκάνς μιας ταινίας με θέμα τον εμφύλιο και με τίτλο «Ισπανία '36» σε παραγωγή του Λουίς Μπουνιουέλ. Από αυτή την πρώτη του κινηματογραφική εμπειρία παρουσιάζεται μια μαρτυρία: η φωτογραφία που τράβηξε η Γκέρντα Τάρο (η πρώτη πολεμική ανταποκρίτρια που σκοτώθηκε στη διάρκεια μιας αποστολής), στην οποία ο Κάπα έχει απαθανατιστεί προφίλ, κρατώντας μια κινηματογραφική μηχανή 16 mm. Εκτός από τον Μπουνιουέλ, ήταν και η συνάντησή του με την Ινγκριντ Μπέργκμαν το καλοκαίρι του 1945 στο Παρίσι που τον οδήγησε ακόμα πιο κοντά στον κόσμο του κινηματογράφου. Η ερωτική τους σχέση που διήρκεσε δύο χρόνια επέτρεψε στο φωτογράφο να κάνει τις λήψεις στο πλατό του «Νοτόριους» (1946) του Αλφρεντ Χίτσκοκ, στο οποίο πρωταγωνιστούσε η ηθοποιός-μούσα του και βέβαια ο Κάρι Γκραντ. Δυο χρόνια αργότερα, ο Κάπα πήγε στην Ιταλία όπου στο πλατό του «Πικρού ρυζιού» (1949) του Τζουζέπε ντε Σάντις γνώρισε κι ερωτεύτηκε παράφορα την Ντόρις Ντόουλινγκ, μια από τις δευτεραγωνίστριες της ταινίας.

 Η Σιλβάνα Μάγκανο (δεξιά) και η αγαπημένη του Κάπα Ντόρις Ντόουλινγκ στα γυρίσματα της ταινίας «Πικρό ρύζι»

Ο μαγικός κόσμος του κινηματογράφου όμως αντικαταστάθηκε πολύ σύντομα από τη σκληρότητα που βίωσε στο Ισραήλ, όπου πήγε το 1950 για να γυρίσει το «Ταξίδι», αφιερωμένο στους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος που είχαν εγκατασταθεί εκεί.


Ο Robert Capa (Το  πραγματικό του ονοματεπώνυμο ήταν Friedmann Endre)  γεννήθηκε στις  22 Οκτωβρίου 1913 στη Βουδαπέστη και σκοτώθηκε στις  25 Μαΐου 1954 στην Ινδοκίνα. Ήταν ένας Ούγγρος φωτογράφος, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφος.
Σε ηλικία 18 ετών διαπιστώνει  ότι δεν υπάρχει ευοίωνο μέλλον για αυτόν στην Ουγγαρία και την εγκαταλείπει.


Φωτογραφία της Γκέρντα Τάρο (πρώτης πολεμικής ανταποκρίτριας που σκοτώθηκε στη διάρκεια αποστολής). 
Ο Κάπα έχει απαθανατιστεί προφίλ, κρατώντας μια κινηματογραφική μηχανή 16 mm
 
Ο Capa αρχικά ήθελε να γίνει συγγραφέας ωστόσο, βρήκε δουλειά σαν φωτογράφος  στο Βερολίνο και  από τότε η τέχνη αυτή έγινε το μεγάλο του πάθος.
Το 1933, μετακόμισε από τη Γερμανία στη Γαλλία, λόγω της ανόδου του ναζισμού , και τον διωγμό των Εβραίων δημοσιογράφων και φωτογράφων, αλλά ήταν δύσκολο να βρει εργασία σαν ανεξάρτητος δημοσιογράφος . Λόγω της έξαρσης των ναζιστικών κινημάτων της εποχής έπρεπε να κρύψει το εβραϊκό του επώνυμο (Friedmann), και υιοθέτησε το όνομα «Robert Capa". Η επιλογή αυτή δεν ήταν εντελώς τυχαία γιατί Capa («καρχαρίας») ήταν το παρατσούκλι του στο σχολείο και ένιωθε ότι θα ήταν αναγνωρίσιμος ιδιαίτερα στην  Αμερική, δεδομένου ότι ήταν παρόμοιο με εκείνο του σκηνοθέτη Frank Capra που μεσουρανούσε . Με την αμερικανοποίηση του ονόματός του και με την συνδρομή της φίλης του Gerda Taro, που  ενεργούσε ως μεσάζων για όσους επιθυμούσαν να αγοράσουν τις φωτογραφίες που λαμβάνονται από τον «μεγάλη Αμερικανό φωτογράφο Ρόμπερτ Κάπα, κατάφερε να γίνει αρκετά γνωστός.  


 Η πρώτη φωτογραφία που δημοσίευσε ο Capa ήταν  αυτή του Λέον Τρότσκι από μια ομιλία του στην Κοπεγχάγη με θέμα «Η Σημασία της Ρωσικής Επανάστασης» το 1932.

Από το 1936 έως το 1939 ο Capa βρισκόταν στην Ισπανία, φωτογραφίζοντας την  φρίκη του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, μαζί με την Γκέρντα Τάρο, τη δημοσιογράφο σύντροφό του, και τον Ντέιβιντ Σέιμουρ.


Το 1938 ταξίδεψε στην κινεζική πόλη Hankow για να καταγράψει την αντίσταση των Κινέζων στην ιαπωνική εισβολή. Το 1936 ο Κάπα έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο για μια φωτογραφία (γνωστή ως η φωτογραφία του «Στρατιώτη που πέφτει») που για καιρό θεωρούνταν λανθασμένα ότι είχε ληφθεί στο μέτωπο της Κόρδοβας. Για μεγάλο διάστημα υπήρξε μακρά αντιπαράθεση σχετικά με την αυθεντικότητά της. Εν τέλει ένας Ισπανός ιστορικός ταχτοποίησε τον νεκρό στρατιώτη με τον Φεδερίκο Γκαρέλι Γκαρθία από το Αλικάντε.
Πολλές από τις φωτογραφίες του Κάπα από τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο θεωρούνταν, για πολλές δεκαετίες, χαμένες, αλλά βγήκαν στην επιφάνεια στην Πόλη του Μεξικού στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Αυτό συνέβη γιατί καθώς έφευγε από την Ευρώπη, το 1939, ο Κάπα έχασε την συλλογή, η οποία μετά από χρόνια βρέθηκε στο Μεξικό και έτυχε της ονομασίας «μεξικανική βαλίτσα». Η ιδιοκτησία της συλλογής αυτής μεταβιβάστηκε τελικά στο Ίδρυμα Κάπα  τον Δεκέμβριο του 2007 και  παραχωρήθηκε στο Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας, ένα μουσείο που ιδρύθηκε από τον νεότερο αδερφό του Κάπα, τον Κορνέλ στο Μανχάταν.


Ο Κάπα κάλυψε πέντε διαφορετικούς πολέμους: τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο , τον Δεύτερος Σινο-Ιαπωνικό πόλεμο , τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο σε όλη την Ευρώπη , τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1948 , και τον πρώτο Πόλεμο της Ινδοκίνας . Έχει καλύψει  επίσης την πορεία του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου στο Λονδίνο ,στη Βόρεια Αφρική , στην Ιταλία , στη μάχη της Νορμανδίας στην παραλία Omaha καθώς και την απελευθέρωση του Παρισιού.


Το 1947 ο Capa υπήρξε συνιδρυτής  του πρακτορείου Magnum Photos στο Παρίσι μαζί με τους David "Chim» Seymour , Henri Cartier Bresson , George Rodger και William Vandivert.  Η εταιρεία αυτή υπήρξε η  πρώτη παγκοσμίως  συνεταιριστική εταιρεία στον κόσμο των  freelancer φωτογράφων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, Capa ταξίδεψε στην Ιαπωνία για μια έκθεση που σχετίζονταν με το Magnum Photos. Ενώ βρισκόταν εκεί  το περιοδικό LIFE του ζήτησε να πάει σε αποστολή στη Νοτιοανατολική Ασία, όπου οι Γάλλοι πολεμούσαν οκτώ ολόκληρα χρόνια στο πρώτο πόλεμο της Ινδοκίνας.


Παρά το γεγονός ότι λίγα χρόνια νωρίτερα είχε πει ότι είχε τελειώσει με τους πολέμους ο Capa αποδέχθηκε την πρόταση  και ακολούθησε ένα γαλλικό σύνταγμα με δύο άλλους δημοσιογράφους του ΤΙΜΕ-LIFE τους John Mecklin και Jim Lucas.
Στις 25 του Μάη, 1954 στις 2:55 μ.μ., το σύνταγμα περνά μέσα από μια επικίνδυνη περιοχή κάτω από εχθρικά πυρά και ο Capa αποφασίζει να αφήσει το τζιπ του και να φτάσει μέχρι το δρόμο για να φωτογραφίσει την παραπέρα περιοχή. Περίπου πέντε λεπτά αργότερα οι Mecklin και Lucas άκουσαν μια έκρηξη. Ο  Capa είχε πάτησε μια νάρκη . Όταν έφτασαν στο σημείο, ήταν ακόμη ζωντανός, αλλά το αριστερό του πόδι είχε γίνει κομμάτια ενώ είχε  σοβαρό τραύμα στο στήθος του. Ο Mecklin ζήτησε ένα γιατρό και Capa μεταφέρθηκε σε ένα μικρό νοσοκομείο εκστρατείας, όπου όμως κατά την άφιξη του εκεί διαπίστωσαν απλώς τον θάνατό του. Η σορός του μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ και ετάφη στο Amawalk Hill Cemetery (που ονομάζεται επίσης Friends Cemetery ) στο Westchester County της Νέας Υόρκης.

Wikipedia
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=404233
Google photos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου