Τετάρτη 30 Απριλίου 2014

«Μέρα Μαγιού μού μίσεψες»



«Μέρα Μαγιού μού μίσεψες»

Από τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου ως την «Bandiera Rossa», οι συγκεντρώσεις την Πρωτομαγιά ανά τον κόσμο υποστηρίζονται από εργατικά τραγούδια

του Γιώργου Σκίντσα

H εργατική Πρωτομαγιά, που εορτάζεται σε όλον τον κόσμο, είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη μουσική και το τραγούδι. Διαδηλώσεις ανά τον κόσμο, συγκεντρώσεις, συνθήματα, «υποστηρίζονται» από εργατικά τραγούδια. 

Μουσική και τραγούδι κατά τη διάρκεια του 19ου και 20ού αιώνα, τότε που αναπτύχθηκαν τα μεγάλα εργατικά κινήματα, οι εργατικές ενώσεις και τα συνδικάτα, ακολούθησαν την τάξη των εργατών δίνοντας δύναμη στους αγωνιζόμενους λαούς, σε αυτούς που κατέβαιναν στους δρόμους για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους προς την άρχουσα τάξη. Οι λαϊκοί τραγουδιστές, συνθέτες και στιχουργοί, παιδιά της λαϊκής τάξης ως επί το πλείστον, δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να καταγράψουν μέσω της μουσικής και τους στίχους τους όλα όσα συνέβαιναν γύρω τους. Οπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τους παρακάτω λαϊκούς συνθέτες. Ο Παναγιώτης Τούντας έγραψε το τραγούδι «Εργάτης τιμημένος» το 1932, ένα χρόνο νωρίτερα ο Κώστας Σκαρβέλης γράφει «Το τσαγκαράκι», κομμάτια όπως τα «Φωνογραφιτζήδες», «Θερμαστής», «Σφουγγαράδες» γράφτηκαν από τον Γιώργο Μπάτη το 1935 και το 1936, «Ο εργάτης» του Απόστολου Καλδάρα το 1948 και οι «Φάμπρικες» του Βασίλη Τσιτσάνη το 1950. 

Σημαντικοί δημιουργοί 

Οι μεγάλες περίοδοι, που αποτελούν πεδίο δημιουργίας για το εργατικό, κοινωνικό αλλά και λαϊκό επαναστατικό τραγούδι στην Ελλάδα, είναι η Μικρασιατική Καταστροφή, η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση, η Απελευθέρωση από τους Γερμανούς, ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε καθώς και η μετεμφυλιακή περίοδος. Τα περισσότερα εργατικά-λαϊκά τραγούδια στην Ελλάδα γράφτηκαν την περίοδο 1922 - 1967, από τους σημαντικούς μουσικούς πρωταγωνιστές της Σμύρνης και της Πόλης όπως οι Τούντας, Παπάζογλου, Σέμσης, Νταλγκάς, αλλά και οι Μάρκος Βαμβακάρης, Μπάτης, Χατζηχρήστος, Θεοδωράκης, Ρίτσος

Ο τελευταίος άλλωστε εμπνεύστηκε τον «Επιτάφιο», στη Θεσσαλονίκη, τον Μάιο του 1936. Τα εργατικά συνδικάτα της πόλης κατέβασαν τα μέλη τους στον δρόμο για να διαδηλώσουν, με αποτέλεσμα να επακολουθήσουν συγκρούσεις με την Αστυνομία. Ο φωτογραφικός φακός της εποχής αποτύπωσε μια μάνα να μοιρολογεί, στη μέση του δρόμου, πάνω από τον νεκρό γιο της. Ο ποιητής εμπνεύστηκε από το τραγικό γεγονός και γράφει το 1936 τον «Επιτάφιο», στον οποίον περιέχεται το ποίημα «Μέρα Μαγιού μού μίσεψες». Δύο χρόνια αργότερα, η δικτατορία του Μεταξά έκαψε αντίτυπα του βιβλίου κάτω από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Ο «Επιτάφιος» όμως δεν έσβησε από τη μνήμη του ελληνικού λαού. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο Γιάννης Ρίτσος στέλνει αντίτυπο του βιβλίου του από το Παρίσι όπου ζούσε τότε ο Μίκης Θεοδωράκης. Ο συνθέτης, συγκινημένος, μελοποιεί μερικά ποιήματα το ίδιο εκείνο απόγευμα. Ο μελοποιημένος «Επιτάφιος» πρωτοκυκλοφόρησε σε δίσκο το 1960 σε δύο εκτελέσεις.

Διεθνής επιρροή 
 
Τα τραγούδια όμως που συνόδεψαν τους αγώνες της ελληνικής εργατικής τάξης είναι και αυτά που προέρχονται από τη γειτονική Ιταλία. Πρόκειται για κομμάτια που δεν τραγουδήθηκαν μόνο από τους ιταλούς εργάτες αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ειδικά στην Ευρώπη, κομμάτια όπως τα «Bella Ciao», «Bandiera Rossa», «La Lega», «Fischia il vento» («Σφυρίζει ο άνεμος», «Ο ύμνος του ΕΛΑΣ» είναι η ελληνική μεταφορά της σύνθεσης) και «H Διεθνής», είναι κομμάτια που έχουν πλαισιώσει τους κοινωνικούς αγώνες. H εργατική τάξη όμως για να υποστηρίξει τους αγώνες της έχει δανεισθεί και ρωσικά δημοτικά και λαϊκά τραγούδια. Οπως, για παράδειγμα, ο «Βόλγας», οι «Βαρκάρηδες», η «Καλίνκα», ή ακόμη εμβατήρια και ύμνους με παγκόσμια εμβέλεια και σημασία όπως η «Εργατική μαρσεγιέζα», «Πέσατε θύματα αδέρφια εσείς», «Βαρσοβιάνα» κ.ά.

http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=165854



Στίχοι: Γιάννης Ρίτσος
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Άλλες ερμηνείες: Νανά Μούσχουρη

Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
μέρα Μαγιού σε χάνω
άνοιξη γιε που αγάπαγες
κι ανέβαινες απάνω

Στο λιακωτό και κοίταζες
και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου
το φως της οικουμένης

Και μου ιστορούσες με φωνή
γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια
τόσα όσα μήτε του γιαλού
δεν φτάνουν τα χαλίκια

Και μου 'λεγες πως όλ' αυτά
τα ωραία θα ‘ν' δικά μας
και τώρα εσβήστης κι έσβησε
το φέγγος κι η φωτιά μας

Η φοβία της πτήσης ή αεροφοβία




Η φοβία της πτήσης ή αεροφοβία
Άρθρο του Ιωάννη Σ. Λαϊνου*
Τι εννοούμε λέγοντας «φοβία»; Διαταραχή Φοβικού άγχους (Φοβία), είναι μια ειδική κατηγορία αγχώδους διαταραχής. Το άτομο σαν συνέπεια των λανθασμένων ερμηνειών προχωρεί σε σκέψεις για επαπειλούμενη καταστροφή με αποτέλεσμα να βιώνει εντονότατο και βασανιστικό στρες. Το άτομο βιώνει αδικαιολόγητο, υπερβολικό, επίμονο αλλά ταυτόχρονα παράλογο φόβο για κάποιο αντικείμενο, γεγονός, χώρο, άνθρωπο, ζώο ή κατάσταση, με αποτέλεσμα το άτομο να αποφεύγει το αντικείμενο της φοβίας του. Οι ασθενείς που πάσχουν από φοβία-με εξαίρεση τα παιδιά-συνήθως αναγνωρίζουν πως οι φόβοι τους δεν είναι βάσιμοι είναι παράλογοι όμως η βίωση του συναισθήματος της φοβίας δεν μπορεί να ελεγχθεί και να αποτραπεί από την θέληση του ασθενούς.
Πόσο δικαιολογημένη είναι η φοβία των πτήσεων;
Κατά τη δεκαετία του '20, ο φόβος της πτήσης ήταν ένας λογικός φόβος διότι τα ποσοστά των δυστυχημάτων και της θνησιμότητας ήταν υψηλά, λόγω της πρωτόγονης τεχνολογίας του αεροσκάφους, του χαμηλού επιπέδου συντήρησης του, καθώς και του χαμηλού τεχνολογικού επιπέδου των τηλεπικοινωνιών και της μετεωρολογίας. Όμως σήμερα το επιβατικό αεροσκάφος είναι το πλέον ασφαλές από όλα τα μεταφορικά μέσα.
Κατά την διάρκεια της πτήσης ένα άτομο, ενδέχεται να μην παρουσιάσει αγοραφοβία κατά την είσοδο του στην αίθουσα του αεροδρομίου με το πολύβουο πλήθος, ενδέχεται να μην παρουσιάσει κλειστοφοβία μόλις μπει στο αεροσκάφος, ενδέχεται να μην αναπτύξει φοβία κατά την διάρκεια της απογείωσης ή από τους θορύβους του αεροσκάφους, αλλά να εκδηλώσει υψοφοβία κάποια στιγμή που το αεροσκάφος φθάσει το μέγιστο ύψος πτήσης ή να εκδηλώσει φοβία λόγω των αναταράξεων ή να εκδηλώσει υδροφοβία κατά την διάρκεια της πτήσης πάνω από θάλασσα, ερμηνεύοντας τα γεγονότα αυτά ως ένδειξη ύπαρξης κινδύνου.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η φοβία της πτήσης ή αεροφοβία;
Η εμφάνιση φοβίας για την αεροπορική πτήση δεν εκδηλώνεται σε όλους τους ανθρώπους με τα ίδια συμπτώματα, ούτε με την ίδια ένταση. Ένας αριθμός συμπτωμάτων με τα οποία εκδηλώνεται η φοβία για πτήση είναι τα ακόλουθα: πανικός, ζαλάδα, ξηροστομία, εξάψεις, ωχρότητα, κοιλιακή δυσφορία, τάση για εμετό, ταχυπαλμία, έντονη εφίδρωση, δύσπνοια, πόνο στο στήθος, μούδιασμα στα άκρα, μυϊκός τρόμος, αίσθημα αστάθειας και έλλειψης ισορροπίας, απαισιοδοξία, μειωμένη δυνατότητα ορθής κρίσης, φόβο ότι ζουν τις τελευταίες τους στιγμές και έντονη αίσθηση της καταστροφής, προλιποθυμικές καταστάσεις, "σβήσιμο". Οι περισσότεροι που πάσχουν από αεροφοβία δεν θεωρούν την πτήση ως μία επισφαλή κατάσταση, αλλά αποφεύγουν να ταξιδεύουν με αεροπλάνο για να μην βιώσουν τα συναισθήματα που αισθάνονται κάθε φορά που βρίσκονται σε αυτό.
Πως προσεγγίζουν τις πηγές δημιουργίας των φοβιών γενικά και ειδικά της φοβίας της πτήσης οι διάφορες θεωρίες;
Ο άνθρωπος δε γεννιέται με την φοβία των αεροπορικών πτήσεων ούτε αναπτύσσει φοβίες χωρίς λόγο.. Την αποκτά κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η φοβία για την πτήση ενδέχεται να μην έχει καμία αρχική σχέση με την πτήση καθ' εαυτήν. Διαφορετικοί άνθρωποι αντιδρούν στην διαταραχή του φοβικού άγχους (φοβία), με διαφορετικούς τρόπους και βιώνουν τα αρνητικά συναισθήματα σε διάφορα επίπεδα έντασης. Από ήπια συναισθήματα άγχους μέχρι κρίσεις πανικού. Οι επόμενες ερμηνείας δίδουν μία ιδέα για τις αιτίες προέλευσης και ανάπτυξης της αεροφοβίας:
1) Η ψυχοδυναμική-Φροϋδική προσέγγιση των αιτίων προέλευσης της φοβίας των πτήσεων
Η ψυχαναλυτική προσέγγιση των φοβιών θεωρεί ότι οι φοβίες είναι αποτέλεσμα αμυντικών λειτουργιών και έχουν ως αφετηριακό σημείο: α) τις απωθημένες ανεπίλυτες συγκρούσεις κατά την παιδική ηλικία μεταξύ του θέλω που ζητά ικανοποίηση και της απαγόρευσης για ικανοποίηση του από τους κανόνες της κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς, β) του άγχους που προκαλείται στο βρέφος από έναν ανασφαλή δεσμό με τη μητέρα του κατά τα δύο πρώτα στάδια ανάπτυξης της προσωπικότητας του. γ) του μη διαχειρίσιμου από το ΕΓΩ του ατόμου, άγχους, το οποίο ο ασθενής βίωσε κατά την παιδική ή την εφηβική του ηλικία λόγω της έκθεσης του σε κάποιο ψυχολογικά τραυματικό γεγονός.
2)  Οι συμπεριφορικές θεωρίες αντιμετωπίζουν την φοβική συμπεριφορά σαν αποτέλεσμα:
α) της μάθησης, β) αρνητικών εμπειριών του παρελθόντος είτε του συγκεκριμένου ατόμου είτε κάποιου άλλου από το περιβάλλον του σχετικά με τα αεροπορικά ταξίδια γ) του ρόλου που διαδραματίζουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σχετικά με τον τρόπο που χειρίζονται τις αεροπορικές καταστροφές προωθώντας την μεγιστοποίηση της τηλεθέασης-ακροαματικότητας και όχι την αντικειμενική ενημέρωση.
3)  Οι γνωστικές-συμπεριφορικές προσεγγίσεις επικεντρώνουν στις επιδράσεις τις οποίες δέχεται η συμπεριφορά του ατόμου από τα σχήματα και τα στερεότυπα με βάση τα οποία σκέπτεται, ερμηνεύει τα γεγονότα και με βάση τις ερμηνείες αυτές αισθάνεται και συμπεριφέρεται.
Θεραπεύεται η φοβία της πτήσης;
Όποιος πετά με αεροπλάνο δεν σημαίνει ότι έχει πεισθεί ότι όλα θα πάνε καλά στις πτήσεις του. Η δημιουργία της πεποίθησης ότι δεν πρόκειται να συμβεί οποιοδήποτε ατύχημα κατά την πτήση, θα ήταν αποτέλεσμα ψυχοπαθολογικής λειτουργίας που αφορά στη διέγερση της «άρνησης» σαν μηχανισμού άμυνας του «Εγώ», θα ήταν παραβίαση του Νόμου του Merphy ο οποίος διδάσκει ότι εφ' όσον κάτι μπορεί να συμβεί γενικά, αυτό μπορεί να συμβεί και σ' εμένα.
Η θεραπευτική παρέμβαση της Ψυχανάλυσης στοχεύει στην αναίρεση των αιτιών που διαμόρφωσαν την συγκεκριμένη φοβική προσωπικότητα. Έτσι δίνει διέξοδο και εκτονώνει τις διάφορες εκδηλώσει των πρωτογενών συγκρούσεων στα διάφορα πεδία της ενήλικης ζωής-όπως είναι οι φοβίες για συγκεκριμένα φοβικά αντικείμενα π.χ. πτήση με αεροπλάνο- οι οποίες διεγείρουν το μη διαχειρίσιμο από το ΕΓΩ μας, φοβικό άγχος.
Η Συμπεριφορική προσέγγιση της θεραπείαw της φοβίας των πτήσεων επικεντρώνει κυρίως στην συστηματική απευαισθητοποίηση του ατόμου από την φοβική κατάσταση-πτήση Στόχος είναι ο ασθενής να μάθει να ελέγχει τον φόβο του και τελικά να τον μειώσει ουσιωδώς.
Η Γνωστική Συμπεριφορική θεραπεία έχει ως στόχο να εκτονώσει την οξύτητα των συμπτωμάτων μέσα από την αλλαγή των σκέψεων και των παραγόμενων από αυτές αρνητικών συναισθημάτων που παράγουν και τις φοβικές συμπεριφορές. Η θεραπεία αυτή έχει πάρει στοιχεία τόσο από την γνωστική θεραπεία όσο και από τη συμπεριφορική θεραπεία (απευαισθητοποίηση - θεωρία μάθησης).
Το παρόν  άρθρο αποτελεί περίληψη του δημοσιευθέντος την 5.3.2011 στον Εθνικό Κήρυκα της Νέας Υόρκης άρθρου.
* O Ιωάννης  Σ. Λαϊνος είναι  Διδάκτορας  Οικονομίας-Ανθρωπίνου Παράγοντος, Εναέριων Μεταφορών \Μέλος της Ευρωπαϊκής  Ένωσης Ψυχολόγων Εναέριων Μεταφορών\Μέλος της Air Transport Research Society
"ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΦΤΕΡΑ"

Θεός δικαστών και Θεός κρατουμένων





Θεός δικαστών και Θεός κρατουμένων
Θα μπορούσε να είναι μια τυπική σκηνή ορθόδοξης εκκλησίας τη Μεγάλη Παρασκευή σε οποιοδήποτε μέρος της Ελλάδας. Το έπιπλο του Επιταφίου, ένας σωρός άσπρα και κόκκινα γαρύφαλλα, δέος, προσμονή κάποιο άγχος για το πόσο επιτυχημένο θα ήταν αυτήν τη χρονιά το στόλισμα. Όμως όλα αυτά συνέβαιναν σε έναν διάδρομο με πόρτες αριστερά και δεξιά βαμμένες με διάφορα χρώματα, μια από αυτές είχε απέξω έναν σταυρό και οδηγούσε σε μια μικρή αίθουσα με λίγα καθίσματα που το βάθος της είχε διαμορφωθεί σε ιερό. Οι «στολιστές» δεν ήταν γυναίκες αλλά άντρες, άλλοι τριαντάρηδες και άλλοι μεσόκοποι, με σκληρά χαρακτηριστικά, κοφτές και δύσκολες μεταξύ τους κουβέντες, οι οποίες όμως δεν περιλάμβαναν τις συνηθισμένες βρισιές. Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, χώρος ιατρείων, έξω από μια πρόχειρα διαμορφωμένη εκκλησία
Ο «αρχιστολιστής» ισοβίτης, οι υπόλοιποι βαρυποινίτες. Ο ισοβίτης με πολυετή προϋπηρεσία στο στόλισμα, οι περισσότεροι από τους άλλους νεοφώτιστοι τον άκουγαν προσεκτικά να τους δίνει οδηγίες.
Άλλος κρατούμενοι που διατηρεί στενές σχέσεις με την ηγεσία της Εκκλησίας είχε φροντίσει αυτό το εκκλησίασμα των 30-40 ανθρώπων, που είχε κατεβεί στο ισόγειο για να σπάσει τη ρουτίνα της φυλακής, να αισθανθεί διαφορετικά «σαν να ήταν έξω», να ακούσει τα Εγκώμια όχι από έναν, αλλά τρείς ιερείς και έναν επίσκοπο.
Μερικοί ήταν γονατισμένοι μπροστά στο ιερό. Θυμήθηκα ότι ένας απ' αυτούς είχε έρθει πρόσφατα στο ΨΚΚ κατηγορούμενος γιατί στο χωριό του είχε σκοτώσει, μαζί με την παπαδιά, με την οποία διατηρούσαν σχέσεις, τον ιερέα σύζυγο. Στη δίκη ανέλαβε όλη την ευθύνη και φυσικά εισέπραξε ισόβια. Κάθε φορά που έβγαινε ο ιερέας στην ωραία πύλη, σκέπαζε το κεφάλι του με το πετραχήλι του και προσευχόταν. Μονό μπροστά στον επίσκοπο, έναν όμορφο νέο άνδρα με εντυπωσιακό παράστημα και εξίσου εντυπωσιακή φωνή τραβιόταν λίγο πίσω και έκανε μόνο τον σταυρό του.
Πού και πού κάποιος από τους πιο βαριά, ψυχικά, αρρώστους κρατουμένους έβγαζε καμιά κραυγούλα, έκανε καμιά χειρονομία που δεν έπρεπε, έσπρωχνε κάποιον και προκαλούσε μικρή αναταραχή Τότε παρέμβαινε μια κυρία μεσόκοπη, μαυροντυμένη, πολύ μετρίου αναστήματος, που κάλυπτε μέρος του ύψους που της έλειπε με έναν μεγάλο κότσο, τον οποίο κρατούσε πάντα σε άψογη κατάσταση. Η κυρία Φανή (ας την πούμε έτσι) του κουνούσε το δάχτυλο, τον παρατηρούσε, γενικά τον ανακαλούσε στην τάξη
Ήταν η ψυχή της υπόθεσης Εκκλησία στο ψυχιατρείο των κρατουμένων. Είχε μεγάλη ευχέρεια κινήσεων. Συντόνιζε, φρόντιζε, μοίραζε εικονίτσες και θρησκευτικά ημερολόγια, έφερνε τα κεριά, συνόδευε ιερείς και ψαλτάδες. Ρώτησα και έμαθα ότι ήταν συνταξιούχος δικαστικός, εισαγγελέας. «Έχει ρίξει ισόβιες αυτή!!! Προσπαθεί τώρα να εξιλεωθεί αλλά δεν θα της βγει!!!»
Η περιφορά του Επιταφίου έγινε από τη μία μέχρι την άλλη άκρη του διαδρόμου, με το εκκλησίασμα να ακολουθεί τον επίσκοπο και τους ιερείς. Όταν η λειτουργία πλησίαζε στο τέλος, ο επίσκοπος είπε μερικά λόγια. Είχαν στο μεταξύ κατεβεί και μερικοί από τους ορόφους που δεν είχαν παρακολουθήσει τη λειτουργία και δεν είχαν προσαρμοστεί στην ατμόσφαιρα πειθαρχημένης μυσταγωγίας που είχε στο μεταξύ δημιουργηθεί Η σημασία του μαρτυρίου, της ταφής και της ανάστασης που έρχεται για όλους εμάς τους θνητούς. «Γίνονται μεγάλες αδικίες, πως τις ανέχεται ο Χριστός;» Αυτός που διέκοψε τον επίσκοπο ήταν ένας τριαντάρης έντονα θηλυπρεπής, προκλητικός και εριστικός, που περνούσε το μεγαλύτερο διάστημα της φυλακής του στην απομόνωση. «Οι δικαστές σκορπίζουν τις ποινές σαν να είναι μαρουλόφυλλα, όταν μπαίνεις μέσα είτε αρρωσταίνεις είτε αυτοκτονείς».
Πάγωσαν όλοι. Ο επίσκοπος σταμάτησε την ομιλία του, οι διπλανοί του προσπάθησαν να τον ηρεμήσουν, ένας «υπάλληλος» (έτσι απευθύνεσαι στον δεσμοφύλακα) κινήθηκε προς το μέρος του. «Ο πρώτος αδικημένος ήταν ο Χριστός. Αυτού τα μαρτύρια θυμόμαστε σήμερα και την Ανάσταση Του θα γιορτάσουμε αύριο». Η ατμόσφαιρα μαλάκωσε, όλοι αυτοί οι άνθρωποι με τις διαλυμένες ζωές αισθάνθηκαν ξαφνικά ότι πενθούσαν κάποιον δικό τους και όχι κάποιον ξένο. Τα μυαλά γαλήνευσαν. Έγινε για λίγο Μεγάλη Παρασκευή
θυμήθηκα τις δηλώσεις ανώτατων δικαστικών, όπως της προηγούμενης προέδρου του Αρείου Πάγου και της σημερινής προέδρου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ότι «ο δικαστής δίνει λόγο μόνο στον θεό και στη συνείδηση του». Θυμήθηκα, επίσης, τις καταγγελίες άλλων ανώτατων δικαστικών, που είχαν και αυτοί θητεύσει στην ηγεσία του Αρείου Πάγου, οι οποίοι κατήγγειλαν την ύπαρξη παραθρησκευτικών κυκλωμάτων στη Δικαιοσύνη, κυκλωμάτων που αξιολογούν και κρίνουν υποθέσεις με βάση την ηθικοθρησκευτική υπόσταση του κατηγορουμένου και αναρωτήθηκα: Είναι ο ίδιος Θεός αυτός του επισκόπου, του κρατουμένου και των δικαστών;
Εάν είναι ο ίδιος, τότε θα πρέπει όλοι να δεχτούμε ότι δημιουργείται τουλάχιστον κάποια σύγχυση. Μήπως θα ήταν καλύτερα, επειδή η ανθρωπότητα έχει πληρώσει υψηλό τίμημα για να ολοκληρωθεί και να θεωρείται σήμερα ο διαχωρισμός της θρησκείας από το δίκαιο αναπόσπαστο στοιχείο του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, να συμφωνήσουν και οι λειτουργοί της ελληνικής Δικαιοσύνης ότι οι θρησκευτικές πεποιθήσεις τους δεν πρέπει να εμπλέκονται στην αξιολόγηση της υπόθεσης; Όσοι δικάζονται στην Ελλάδα, ιδίως από την ποινική Δικαιοσύνη, θεωρούν, αρκετές φορές δικαίως, ότι οι κριτές τους δέχονται αρκετές «κοσμικές», ενδοδικαστικές και μη επιδράσεις όταν αποφασίζουν τη μοίρα τους.
Ο διαχωρισμός της θρησκείας από το δίκαιο θεωρείται σημαντική κατάκτηση του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού και αυτονόητη προϋπόθεση της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης. Όμως για τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης αυτός ο διαχωρισμός κάθε άλλο παρά ευδιάκριτος είναι. Δεν αναφέρομαι στην πρόσφατη συνομιλία Κασιδιάρη - Μπαλτάκου που έφερε ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα (οι χρυσαυγίτες «δεν είναι καλοί χριστιανοί»), αλλά στις αναφορές κορυφαίων δικαστικών λειτουργών, όπως της μέχρι πρόσφατα προέδρου του Αρείου Πάγου Ρένας Ασημακοπούλου και της νυν προέδρου της Ένωσης Δυναστών και Εισαγγελέων Βασιλικής Θάνου ότι «πυξίδα στις αποφάσεις του δικάστη είναι η συνείδησή του και ο Θεός».
Ας παραμείνει, για όσους πιστεύουν, ο Θεός πηγή ελπίδας για όλους.
* Ο αποστολέας της επιστολής είναι πρώην κρατούμενος που επιθυμεί, για λόγους στοιχειώδους αυτοπροστασίας, να διατηρήσει την ανωνυμία του
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/27.4.2014

Το μυστήριο της πτήσης 284

Αεροσκάφος τύπου De Havilland Comet της BOAC, προδρόμου της British Airways



Το μυστήριο της πτήσης 284 που χάθηκε έξω από την Ρόδο το 1967

Η υπόθεση του μαλαισιανού Boeing ανακαλεί μνήμες από το αεροπορικό δυστύχημα με 66 νεκρούς αλλά και τις θεωρίες συνωμοσίας που αναπτύχθηκαν τότε με αφορμή τον παραλίγο επιβάτη στρατηγό Γεώργιο Γρίβα

Από τον
Ευθύμιο Π. Πέτρου
e.p.petrou@gmail.com

Η μεγάλη κινητοποίηση και οι θεωρίες συνωμοσίας που ακούστηκαν σχετικά με την εξαφάνιση του Boeing 777 των Μαλαισιανών Αερογραμμών που εκτελούσε την πτήση ΜΗ 370 δεν είναι κάτι το πρωτοφανές. Κάτι ανάλογο αντιμετωπίστηκε στην Ελ­λάδα το 1967, όταν ένα βρετανικής κατασκευής αερο­πλάνο Comet χάθηκε έξω από τη Ρόδο με τα 66 άτομα που επέβαιναν. Ανήκε στην ΒΕΑ τις Βρετανικές Αερογραμμές και την ημέρα έκανε και πτήση από κοινόυ μέ τις Κυπριακές Αερογραμμές (μερίδιο μετοχών των οποίων κατείχε η ΒΕΑ).  Το αεροπλάνο είχε ξεκινήσει από το Heathrov και είχε φθάσει στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στις 3 το πρωί (τοπική ώρα) της 12ης Οκτωβρίου 1967. Στις 4.30 το πρωί την ίδια μέρα εκτελούσε την πτήση 284 των Κυπριακών Αερογραμμών από την Αθήνα για τη Λευκωσία με 59 επιβάτες και επταμελές πλήρωμα και μετά την προσγείωσή του στην Λευκωσία θα συνέχιζε για Κάϊρο. Σαρανταπέντε λεπτά μετά την απογείωση και ενώ οι ελεγτες αερος του Ελληνικού είχαν παραδώσει την παρακολούθηση του αεροπλάνου στους Κυπρίους συναδέλφους τους το αεροσκάφος εξαφανίστηκε από τα ραντάρ  Η τύχη του αε­ροπλάνου, με διακριτικά κλήσεως τις λέξεις Charlie Oscar, εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να καλύπτεται από μυστήριο ως προς το ποιος προκάλεσε την καταστροφή του.

Ένα ξεχασμένο μυστή­ριο...
Εκείνη την εποχή όμως, πέρα από την τεράστιας κλίμακας επιχείρηση για τον εντοπισμό του, προ­κάλεσε αστυνομικές έρευνες και πυροδότησε δημο­σιεύματα του διεθνούς Τύ­που, που έκαναν διάφορες υποθέσεις για τα αίτια της εξαφανίσεως του. Τελικά το μόνο που βρέθηκε ήταν μια κηλίδα ορυκτελαίων και λί­γα κομμάτια της ατράκτου.
Ο «Διγενής»
Το γεγονός ότι σύμφωνα με κάποιες, πληροφορίες με την πτήση αυτή επρόκειτο να ταξιδέψει ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, ο θρυλικός «Διγενής», ο οποίος την τελευταία στιγμή άλλαξε το πρόγραμμα του και πήρε μιαν άλλη πτήση, ήταν αρκετό για να υποστηριχθεί ότι το μοιραίο αεροπλάνο εξερράγη στον αέρα από βόμβα που είχε στόχο τον ηγέτη της ΕΟΚΑ, που ήταν ακόμη αρχηγός της ΔΑΚ (Δύναμη Ασφαλείας Κύπρου), του προδρόμου της Εθνικής Φρουράς. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, το Κυπριακό βρισκόταν σε έξαρση, αλλά ακόμη ο στρατηγός διήνυε ημέρες αγαστής συνεργασίας με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Ήταν πάνω από έναν χρόνο μετά που τα γεγονότα της Κοφίνου προκάλεσαν ρήξη ανάμεσα στους δύο ηγέτες του κυπριακού Ελληνισμού.
Η φημολογία αυτή έφερε στην Αθήνα ειδικό κλιμάκιο της Σκότλαντ Γιαρντ, που άρχισε τη διερεύνηση των πιθανοτήτων να είχε πέσει το αεροπλάνο θύμα τρομοκρατικής επιθέσεως. Την ίδια στιγμή όμως κλιμάκιο τεχνικών έκανε τη δική του διερεύνηση, μια και το Comet δεν ήταν και από τα ασφαλέστερα αεροπλάνα, έχοντας σωρεία ατυχών περιστατικών και δυστυχημάτων να βαρύνουν την ιστορία του.
Καθώς όμως ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο απόγειο του, μια άλλη θεωρία ήρθε να προστεθεί στους αστικούς μύθους που πλέκονταν γύρω από το μυστήριο του Comet Charlie Oscar: Το αεροπλάνο συγκρούσθηκε στον αέρα με σοβιετικό μαχητικό! Την εκδοχή αυτή έγραψαν κατ' επανάληψη πολλές βρετανικές εφημερίδες, χωρίς όμως να μπορεί να υποστηριχθεί από στοιχεία. Η μυστικότητα όμως των Σοβιετικών σχετικά με τις κινήσεις και τις δυνατότητες των αεροπλάνων άφηνε περιθώρια στη φαντασία των «υποψιασμένων» Δυτικών να καλπάζει.
Σήμερα βέβαια γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δυνατόν. Καθώς η Σοβιετική Ένωση δεν διάθετε αεροπλανοφόρα, ένα σοβιετικό μαχητικό θα έπρεπε να είχε απογειωθεί από τη Συρία και είναι πολύ απίθανο να είχε πετάξει μέχρι την περιοχή της Ρόδου χωρίς να εντοπισθεί και να παρακολουθείται βήμα βήμα από τα πανίσχυρα ραντάρ των βρετανικών βάσεων. Ακόμη περισσότερο δεν θά μπορούσε να έχει απογειωθεί από τον Καύκασο και να έχει διασχίσει απαρατήρητο όλη την Τουρκία. Τελικά εντοπίσθηκε μια κηλίδα που χαρακτηρίσθηκε από τον Τύπο της εποχής «γιγαντιαία κηλίδα ορυκτελαίων». Στο περιοδικό «Επίκαιρα» του Ιουνίου του 1970, δηλαδή περίπου τρία χρόνια μετά την εξαφάνιση του αεροπλάνου, διαβάζουμε σχετικά:
«Στη θαλάσσια περιοχή κοντά στη Ρόδο, εκεί που είχε πέσει το "Κόμετ", επισημάνθηκε μια γιγαντιαία κηλίδα ορυκτελαίων στα γαλανά νερά. Αλλά τα συνεργεία που εστάλησαν επιτόπου δεν κατόρθωσαν να βρουν στην επιφάνεια παρά ελάχιστα και ασήμαντα κομμάτια του αεροσκάφους. Το είχαν καταπιεί τα νερά, που έχουν βάθος στα μέρη εκείνα περί τα 2.000 μέτρα.
Σε αυτό το τεράστιο βάθος δεν μπορούν φυσικά να χρησιμοποιηθούν δύτες και, αν αποφασιζόταν η χρησιμοποίηση βαθυσκαφών, όπως έγινε με την αναζήτηση της αμερικανικής υδρογονοβόμβας στο Παλομάρες της Ισπανίας, η επιχείρηση θα κόστιζε πάνω από 80.000.000 δραχμές» (ποσό μυθικό για τη δεκαετία του 70).
Νέες έρευνες
Με τους περιορισμούς αυτούς, η έρευνα στράφηκε προς την προσωπική ζωή των επιβατών, μια και από τα λίγα ευρήματα η εκδοχή της εκρήξεως ενισχυόταν. Ανατρέχουμε και πάλι στο δημοσίευμα της εποχής:
«Η έρευνα του βίου και της πολιτείας των επιβατών σταμάτησε στην αρχή σε έναν πλούσιο Αμερικανό που είχε ασφαλίσει τη ζωή του για 8.000.000 δραχμές περίπου. Δεν μπόρεσε να σταθεί όμως καμιά υποψία ασφαλιστικής απάτης με τη μέθοδο της αυτοκτονίας».
Ο δεύτερος επιβάτης στον οποίο επικεντρώθηκε αμέσως μετά η έρευνα αποτέλεσε για κάποιους από τους ερευνητές το κλειδί για τη διαπίστωση των αιτίων της καταστροφής:
«Στο "Κόμετ", λέγουν, επέβαινε ένας Ελληνοκύπριος (αναφέρεται το όνομα του) 45 ετών από τη Λάρνακα, ασχολούμενος με την υποδηματοποιία. Ο Κύπριος αυτός -κατά τις ίδιες πηγές πάντοτε- είχε κάνει αρκετές φορές το αεροπορικό ταξίδι Αθήνα - Κύπρος και Κύπρος - Αθήνα μεταφέροντας κρυφά όπλα και εκρηκτικές ύλες για τους Έλληνες της Μεγαλονήσου, που ήσαν οργανωμένοι σε πατριωτικές μαχητικές οργανώσεις. Κατά το τελευταίο και μοιραίο ταξίδι του ο περί ου ο λόγος μετέφερε στην τσάντα του ισχυρές εκρηκτικές ύλες (π.χ. τρινιτροτολουόλη ΤΝΤ) που εξερράγησαν αυτομάτως κατά την πτήση, πιθανώς γιατί συνδέονταν με πρωτόγονο ωρολογιακό μηχανισμό, με συνέπεια την καταστροφή του αεριωθουμένου και τον χαμό 66 ανθρώπων.
Προστίθεται ότι ο Κύπριος έμπορος με τα έσοδα που θα είχε από το ταξίδι του αυτό ήλπιζε πως θα μπορούσε να πλήρωση τα χρέη της επιχειρήσεως του: 80.000 δραχμές».


Ανασφαλές αεροσκάφος δεκάδες τραγωδίες
ΠΑΝΤΩΣ το Comet, που ήταν το Πρώτο αεριωθούμενο που μπήκε σε εμπορικές πτήσεις, είχε μια σειρά δυστυχημάτων ειδικά στα πρώτα χρόνια της υπηρεσίας του. Συνολικά είχε 26 περιπτώσεις διαρρήξεως της ατράκτου, από τις οποίες οι 13 ολικές καταστροφές με 426 θύματα Το πρώτο σημειώθηκε κατά την απογείωση ενός Comet των Καναδικών Αερογραμμών από το Καράτσι του Πακιστάν στις 3 Μαρτίου 1953. Αποδόθηκε σε σφάλμα του πιλότου. Σε δομικά προβλήματα αποδόθηκαν δύο περιστατικά συντριβής Comet της ΒΟΑC (προδρόμου της British Airways) στις 2 Μαΐου 1953, στις 10 Ιανουαρίου 1954 και ενός των Νοτιοαφρικανικών Αερογραμμών στις 8 Απριλίου 1954. Τότε ο τύπος αυτός αεροσκάφους αποσύρθηκε και δεν ξαναταξίδεψε μέχρι το 1958, οπότε θεωρήθηκε ότι με σχεδιαστικές αλλαγές το πρόβλημα αντιμετωπίσθηκε. Ακολούθησαν ακόμη εννέα συντριβές στις 27 Αυγούστου 1959 στην Παραγουάη, στις 23 Νοεμβρίου 1961 στη Βραζιλία, στις 21 Δεκεμβρίου 1961 στην Άγκυρα, στις 19 Ιουλίου 1962 στην Ταϊλάνδη, στις 20 Μαρτίου 1963 στις Ιταλικές Άλπεις και στις 28 Ιουλίου 1963 στη Βομβάη. Μετά το Charlie Oscar, σημειώθηκαν ακόμη δύο συντριβές, στις 3 Ιουλίου 1970 στην Ισπανία και στις 2 Ιανουαρίου 1971 στην Τρίπολη της Λιβύης.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
http://en.wikipedia.org/wiki/Cyprus_Airways_Flight_284