«Προστασία» τότε, «Προστασία» και σήμερα..

 «Η άφιξη του βασιλιά Όθωνα στην Αθήνα» από τον Peter von Hess, 1839. «The Entry of King Otto in Athens» by Peter von Hess, 1839

 «Προστασία» τότε, «Προστασία» και σήμερα..

Ο απλός πολίτης «απολαμβάνει» τις  συνέπειες της σύγχρονης «βαυαροκρατίας»...

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Ν. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΥ

 Καθηγητή Πανεπιστημίου, Ιστορικού

Η βρετανική «Προστασία» στα Επτάνησα (1815-1864) επιβλήθηκε, ως γνωστόν, με τη συνθήκη των Παρισίων, το 1815, που υπέγραψαν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. Κατ' ευφημισμόν, βέβαια, προστασία (από ποιους κινδύνους άραγε;). Εξάλλου η πεντηκονταετία, που ακολούθησε τη συνθήκη και έως  την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα-, μαρτυρεί τη μορφή και το περιεχόμενο της προστασίας, με τους απαγχονισμούς, τις φυλακίσεις και τις εξορίες των αγωνιζόμενων Επτανησίων. Πρόκειται για μια στυγνή κατοχική διαδικασία, που προέκυψε κατά τη συμφωνία στο Παρίσι και που είχε τα χαρακτηριστικά εντονότερα της βενετικής κατοχικής περιόδου (1500-1797).

Ο όρος «Προστασία» και η έννοια του και πριν και επέκεινα και έως την εποχή μας, είναι προφανώς γνώριμος στους ειδικότερους. Εμφανής ο εμπαιγμός: μια υπό καμουφλάζ πολιτικο-στρατιωτική, γεωγραφική και βεβαίως  οικονομική δεσποτεία.

Τον Μάρτιο του 1800, μια άλλη συνθήκη στην Κωνσταντινούπολη ορίζει την Επτάνησο Πολιτεία. Το πρώτο ανεξάρτητο κρατίδιο στον ελλαδικό χώρο, που χαροποίησε τους 'Έλληνες του σκλαβωμένου ακόμη Γένους και ενέπνευσε ελπίδες στον ευρύτερο Ελληνισμό, κατά την άποψη του μεγάλου δασκάλου της Ιστορίας  Αποστόλου Ε. Βακαλόπουλου. Η Επτάνησος τότε υπό την «Προστασία» της Υψηλής  Πύλης (!), όπως η Πολιτεία της Ραγούζας (το σημερινό Ντουμπρόβνικ της Δαλματίας, κράτος ανεξάρτητο υπό την επικυριαρχία της Βενετίας, 1205-1358), και με πληρωμή 75.000 πιάστρων κατά τριετία ως αναγνώριση της τουρκικής επικυριαρχίας. Και η Τουρκία, τώρα, στο παιχνίδι των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής...

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1827, η ναυμαχία στο Ναβαρίνο και η νίκη των τριών Δυνάμεων της Ευρώπης συνιστούν απαρχή ρηξικέλευθης, οπωσδήποτε, νέας πορείας του αγώνα της Φυλής. Μιας πορείας που σηματοδοτεί ωστόσο την επερχόμενη και αριστοτεχνικά μεθοδευμένη νέα συνθήκη, του 1832, στο Λονδίνο. Συμφωνία «Κυρίων» -απούσης, βέβαια, της Ελλάδας-, που κατευθύνει, με μαθηματική ακρίβεια, σε μια νέα «Προστασία», ευρύτερη και στερεότερη, του νέου ελληνικού Κράτους. Στο νέο πραξικόπημα των Ευρωπαίων. Ένας 'Οθων και τρεις χιλιάδες Βαυαροί στρατιώτες θα παρέχουν προστασία και τάξη σε μια πολιτική σύγχυση που αναδείχθηκε -μάλλον μεθοδεύθηκε- στο δεύτερο χρονικό σκέλος του Αγώνα (1824-1829) και ενέπλεξε τους καπετάνιους της Επανάστασης. 

Τινάχθηκαν στον αέρα και αχρηστεύθηκαν τα πρώτα -και τα μόνα υγιή- Συντάγματα του Αγώνα (1822,1823, 1827). Από την επαύριον κιόλας της νίκης και της ανεξαρτησίας, την «Προστασία» αναλαμβάνει η Βαυαρία, η οποία στο εξής και μετά το 1844 θα παρέχει συντάγματα με ελάχιστες συνταγματικές ελευθερίες. Πρώτα, λοιπόν, οι Βαυαροί και στη συνέχεια οι Άγγλοι (μετά την Ένωση), που μεταφέρουν την «Προστασία» από την Επτάνησο σ' ολόκληρο τον ελεύθερο ελλαδικό χώρο. Συμφωνία και πάλι «Κυρίων», με απεσταλμένο υπεύθυνο της προστασίας τον Γεώργιο Α'.

«Προστασία», βεβαίως, και κατά τους Βαλκανικούς πολέμους και στον πρώτο Παγκόσμιο και στο ολοκαύτωμα της Σμύρνης και στην προσφυγιά, με τη γνωστή παγίδα της στήριξης -κι αμέσως της ανατροπής- των Μεγάλων Δυνάμεων κι εδώ της Ευρώπης. Από κοντά κι η «Προστασία» και πάλιν της μεγάλης συμμάχου μας, της Μεγάλης Βρετανίας, με τη γνωστή κατανομή επιρροής που έγινε στη Μόσχα -κυνική συμφωνία Τσώρτσιλ και Στάλιν- και με τη μεθόδευση του εμφυλίου και την επέμβαση του Ουίνστον Τσώρτσιλ με τον Σκόμπυ στην Αθήνα. Μια «Προστασία» και τότε με εκατοντάδες χιλιάδες τα θύματα, το κατ' ευφημισμόν επαίσχυντο δημοψήφισμα και τιw συνεχείς επονείδιστες εκλογικές διαδικασίες.

Ιδού και το σήμερα! Η νέα, πρόσφατη, προστασία της Ενωμένης Ευρώπης. Γνώριμα τα γεγονότα και η μορφή και το περιεχόμενο της εν λόγω «Προστασίας», όχι μόνο τώρα στους ειδικούς. Και ο πλέον απλός πολίτης αυτής της χώρας «απολαμβάνει», σήμερα, τις συνέπειες της σύγχρονης «βαυαροκρατίας». Δεν υπήρξε, βέβαια, ανάγκη κάποιου Όθωνος ως απεσταλμένου. Καλύπτουν τις υποχρεώσεις της νέας «Προστασίας» τρείς «Βαυαροί» υπάλληλοι που ρυθμίζουν τα των αναγκών μας. Τρεις υπάλληλοι, η καλούμενη Τρόικα, ρυθμιστές των του ελληνικού Γένους... Και οψόμεθα τα περαιτέρω!

 «Η Κεφαλλονίτικη Πρόοδος»

Απρίλιος 2014