Ο εφιάλτης της αϋπνίας

Ο εφιάλτης της αϋπνίας

 

Από τον Δρ. ΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η καλή μέρα αρχίζει έπειτα από έναν καλό ύπνο, ενώ η αϋπνία αποδιοργανώνει τον εγκέφαλο και σπρώχνει τον οργανισμό στο χάος της νευροβιολογικής απορρύθμισης.

Ο ύπνος δεν είναι χαμένος χρόνος. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι παρατεταμένη έλλειψη ύπνου σε ποντίκια είχε ως συνέπεια να ατροφήσει το 25% περίπου των κυττάρων του εγκεφάλου τους. Το πρόβλημα είναι πόσο συχνά, πόσο μεγάλες και με ποιον τρόπο συσχετίζονται βλάβες (ή απώλεια) εγκεφαλικών κυττάρων σε άτομα που πάσχουν από αϋπνία ή εκτελούν για χρόνια νυχτερινή εργασία. Εν ολίγοις, η αϋπνία προκαλεί νευροορμονικές διαταραχές στον εγκέφαλο. Στο κατεξοχήν όργανο που δυσλειτουργεί λόγω της αϋπνίας και της έλλειψης του χρόνου της πλήρους ανάπαυσης του. Χρόνο που ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί για έκκριση νευροορμονών από τον μεσεγκέφαλο, για την ταξινόμηση παραστάσεων της μόνιμης μνήμης και τη βιολογική ανανέωση των κυττάρων.

Οι δυσκολίες στον ύπνο αποτελούν το πρώτο σύμπτωμα της μελαγχολίας, η οποία ίσως να μην μπορεί να αποδοθεί σε εξωτερική αιτία, αλλά να αποτελεί σύμπτωμα ενδογενούς κατάθλιψης. Η αϋπνία δεν αποτελεί πάθηση, στην κυριολεξία είναι σύμπτωμα και πάντα πρέπει να αναζητείται η αιτία της, που ενδέχεται π.χ. να οφείλεται σε υπερλειτουργία του θυροειδούς ή σε υπεραντίδραση ενός βίαιου τσακωμού μέσα στην οικογένεια. Ενώ 5-6 ώρες νυχτερινού ύπνου θεωρούνται το κατώτερο ανεκτό χρονικό όριο ύπνου. Ο ασθενής θα πρέπει να καθοδηγείται, να ακολουθεί ένα προκαθορισμένο και σύμφωνο με τις συνήθειες του πρόγραμμα κατάκλισης / ύπνου / έγερσης, που θα του εξασφαλίζει ένα ικανοποιητικό αίσθημα χορτασμού ύπνου όσο και ευχάριστο ξύπνημα.

Πολλοί επιμένουν στην εύκολη λύση των υπνωτικών. Ωστόσο, τα υπνωτικά δεν είναι κουφέτα. Ευτυχώς που τα νεότερα από αυτά είναι περισσότερο ειδικά και δεν προκαλούν πολλές ανεπιθύμητες  παρενέργειες. Τα πλέον διαδεδομένα είναι οι βενζοδιαδεπίνες και χαρίζουν  ικανοποιητικής ποσότητας ύπνο για 6-8 ώρες και ξύπνημα χωρίς «βαρύ κεφάλι». Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε βαρβιτουρικά, τα οποία σήμερα θεωρούνται επιβλαβή. Όλα τα υπνωτικά προκαλούν σεξουαλική απροθυμία και ανηδονία, δυσκοιλιότητα, εύκολη κόπωση και πνευματική υποβάθμιση. Επίσης, κάθε είδος υπνωτικού ή ηρεμιστικού δισκίου συνδυαζόμενο με αλκοόλ ενδέχεται να προκαλέσει παρενέργειες. Ακόμη και οι βενζοδιαζεπίνες συνδυαζόμενες με αλκοόλ προκαλούν παρόμοια προβλήματα. Άλλες φορές οι συνδυασμοί αυτοί προκαλούν δυσκολία αυτοσυγκέντρωσης. Γεγονός που έχει σημασία στην οδήγηση αυτοκινήτων ή μηχανημάτων. Τέλος, η απότομη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής επιδεινώνει την αϋπνία γι' αυτό η προσεκτική και σταδιακή διακοπή των υπνωτικών είναι επιβεβλημένη και η πλέον αποδοτική. Τα φάρμακα αυτά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται μακροχρόνια Αντίθετα, επιβάλλεται να λαμβάνονται για σύντομες περιόδους, στις μικρότερες δόσεις, σε ειδικές περιπτώσεις και να διακόπτονται το ταχύτερο δυνατόν.  Και πάντα να αποτελούν την έσχατη λύση! ·

TV ΕΘΝΟΣ