ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ

ΒΡΟΓΧΙΚΟ ΑΣΘΜΑ:

Έλεγξε τη νόσο σου και ζήσε μια φυσιολογική ζωή

Χρήσιμες συμβουλές από την Ομάδα Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Το άσθμα είναι μια συχνή χρόνια πάθηση που προσβάλει τους αεραγωγούς.  Οι αεραγωγοί (βρόγχοι) είναι οι σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Πρόκειται για μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των αεραγωγών, η οποία εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Η φλεγμονή οδηγεί σε κλείσιμο των αεραγωγών.

Υπολογίζεται ότι  7-10% των ανθρώπων πάσχουν από άσθμα, αλλά το ποσοστό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Σύμφωνα με την πρόσφατη επιδημιολογική έρευνα της ομάδας βρογχικού άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας 8,6% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα έχει άσθμα.

Τα συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα του άσθματος είναι ένας παρατεινόμενοι βήχας πέραν των οκτώ εβδομάδων με χαρακτήρες περιοδικότητας, η συρίττουσα αναπνοή (οι ασθενείς την ονομάζουν «γατάκια, σφύριγμα στο στήθος»), το σφίξιμο στο στήθος και η δυσκολία στην αναπνοή.

Τα συμπτώματα μπορεί να συμβαίνουν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους ή να έχουν εποχιακό χαρακτήρα κυρίως κατά τη διάρκεια της άνοιξης ή και του φθινοπώρου.

Ένα χαρακτηριστικό των συμπτωμάτων του άσθματος είναι η νυχτερινή εμφάνιση με επικέντρωση τις πρώτες πρωινές ώρες. Μπορεί δε να αφορούν και άλλα μέλη της ίδιας οικογένειας, στοιχείο που τονίζει την επίπτωση της νόσου σε μέλη της ίδιας οικογένειας.

Τα συμπτώματα αυτά προκαλούνται από διάφορους εκλυτικούς παράγοντες, όπως τα κρυολογήματα  (συνήθως ιογενείς λοιμώξεις), η  έκθεση σε αλλεργιογόνα, η έκθεση σε κρύο αέρα, η άσκηση και η λήψη φαρμάκων με κυριότερο εκπρόσωπο την ασπιρίνη.

Μπορεί δε να προηγούνται της εμφάνισης των συμπτωμάτων -και εφόσον υπάρχει ευαισθησία σε αλλεργιογόνα- επιπεφυκίτιδα ή και ρινίτιδα κυρίως την άνοιξη.

Η διάγνωση

Η διάγνωση του άσθματος βασίζεται κυρίως στη συμβατή με τη νόσο συμπτωματολογία. Τεκμηριώνεται με τη λειτουργική δοκιμασία της σπιρομέτρησης πριν και μετά τη χορήγηση βρογχοδιαστολής.

Εκεί η χορήγηση ενός βρογχο-διασταλτικού φαρμάκου (φάρμακο που ανοίγει τους βρόγχους) βελτιώνει σημαντικά την πιθανή απόφραξη που υπάρχει μέσα στους βρόγχους. Σε περίπτωση διαγνωστικής δυσκολίας στα σύγχρονα κέντρα υπάρχει η δυνατότητα διάγνωσης μέσω ειδικών δοκιμασιών που «προκαλούν» την εμφάνιση άσθματος.

Στην περίπτωση που ο ασθενής με άσθμα έχει συμβατό ιστορικό με παρουσία ευαισθησίας σε αλλεργικούς παράγοντες πρέπει να υποβάλλεται σε αλλεργικά τεστ με σκοπό την ταυτοποίηση αυτών των παραγόντων.

Η θεραπεία

Η θεραπεία του βρογχικού άσθματος περιλαμβάνει γενικά και ειδικά μέτρα. Στα γενικά ανήκουν η αποφυγή των αλλεργιογόνων και η έκθεση σε ειδικές  περιβαντολλογικές συνθήκες και ερεθιστικούς παράγοντες.

Στα ειδικά περιλαμβάνονται φάρμακα που συνήθως δίνονται με τη μορφή εισπνοών και διακρίνονται σε ρυθμιστικά και ανακουφιστικά. Το κύριο φάρμακο είναι η εισπνεόμενη κορτιζόνη που δίνεται συνήθως σε μικρές δόσεις και δεν προκαλεί παρενέργειες.

Επιπρόσθετα χορηγούνται βρογχοδιασταλτικά φάρμακα με μακρά δράση, ώστε να κρατούν ανοικτούς τους βρόγχους χωρίς να χρειάζεται η συχνή χορήγηση τους.

Ο βασικός στόχος της θεραπείας είναι η επίτευξη του ελέγχου:

•  Ο ασθενής να μην έχει (ή να έχει ελάχιστα) συμπτώματα άσθματος.

•  Να μην ξυπνάει τη νύχτα λόγω του άσθματος.

• Να μην έχει (ή να έχει ελάχιστη) ανάγκη να χρησιμοποιήσει φάρμακα ανακούφισης (βρογχοδιασταλτικά).

•  Να μπορεί να κάνει τις συνηθισμένες σωματικές, κοινωνικές δραστηριότητες.

• Να έχει φυσιολογικό η σχεδόν φυσιολογικό λειτουργικό έλεγχο αναπνευστικού (σπιρομέτρηση).

•  Να μην έχει καθόλου (ή να έχει πολύ σπάνιες) κρίσεις άσθματος.

Μπορεί ο ασθματικός να αθληθεί άφοβα;

Η άσκηση είναι ένας από τους πιο γνωστούς παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση ή επιδείνωση αναπνευστικών συμπτωμάτων τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Τα συμπτώματα εμφανίζονται είτε κατά τη διάρκεια της άσκησης είτε μερικά λεπτά μετά το τέλος της και είναι ίδια με τα γενικά συμπτώματα του άσθματος. Πολύ συχνά η άσκηση είναι ο μοναδικός εκλυτικός παράγοντας ασθματικών συμπτωμάτων και τότε μιλάμε για το άσθμα κατά την άσκηση ή ασκησιογενές άσθμα. Αυτό είναι πιο συχνό σε αθλητές υψηλών επιδόσεων. Για την διάγνωση του άσθματος κατά την άσκηση χρησιμοποιούνται  ειδικές δοκιμασίες άσκησης. Η παρουσία όμως άσθματος δεν πρέπει να αποτελεί λόγο αποφυγής της άσκησης.

Αυτό που είναι απαραίτητο είναι η σωστή και έγκαιρη διάγνωση, η εκτίμηση της βαρύτητας του άσθματος και η χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας από τον ειδικό γιατρό.

Υπάρχουν διάσημοι αθλητές με άσθμα; Ασφαλώς και ναι. Αναφέρουμε ενδεικτικά τον Μπέκαμ, τον Ντομινίκ 0υίλκινς, την αθλήτρια μαραθωνίου Ράντκλιφ.

Σημειωτέον ότι το άσθμα είναι η συχνότερη χρόνια νόσος μεταξύ των αθλητών των Ολυμπιακών Αγώνων.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ/Ο γιατρός σας