ΙΟΥΛΙΑΝΑ : Τα Ανάκτορα ζητούσαν απλώς μια αφορμή...

Η κυβέρνηση Νόβα, αμέσως μετά την ορκωμοσία της ενώπιον του βασιλιά το βράδυ της 16ης Ιουλίου 1965. Στο μέσον, με το παπιγιόν, ο πρωθυπουργός.

Τα Ανάκτορα ζητούσαν απλώς μια αφορμή...

 

Πώς είδε τα γεγονότα του ’65 ο πρώην υπουργός Αν. Πεπονής

 Συνέντευξη στον Κ. Π. Παπαδιοχο

Τη δική του θεώρηση των γεγονότων της ταραχώδους δεκαετίας του '60 κατέθεσε στις 11.5.2008 μέσω συνέντευξης προς την «Κ», ο πρώην υπουργός της Ενωσης Κέντρου Αν. Πεπονής. Ο Αν. Πεπονής αντικρούει τον ισχυρισμό του πρώην πρωθυπουργού κ. Κ. Μητσοτάκη πως αφορμή για τη ρήξη μεταξύ Γεωργίου Παπανδρέου και Ανακτόρων υπήρξε η επιμονή του πρώτου να αναλάβει το υπουργείο Αμυνας. «Η αλήθεια είναι ότι ο Κωνσταντίνος και οι γύρω του είχαν προαποφασίσει τη ρήξη και αναζητούσαν αφορμή», υπογραμμίζει. Παράλληλα, δε, σημειώνει πως είναι ανακριβές «ότι ο βασιλιάς είχε αποδεχθεί να υποδείξει ο Παπανδρέου οποιονδήποτε βουλευτή ήθελε γι' αυτό το υπουργείο».

Επίσης, ο πρώην υπουργός σημειώνει πως ο Γεώργιος Παπανδρέου από τα τέλη του 1966 διέβλεπε τον κίνδυνο της δικτατορίας και είχε ως βασική πολιτική επιδίωξη να την αποτρέψει, προς χάριν και του Ανδρέα Παπανδρέου. «Συγκρατώ μια φράση του σε σχετική συνομιλία μας. Την αποδίδω, όσο μπορώ πιο πιστά: "Δεν καταλαβαίνετε ότι θα κινδυνεύσει η ζωή του;"», αναφέρει σχετικά ο κ. Πεπονής.

Τέλος, ο Αν. Πεπονής χαρακτηρίζει ως «προκλητικά βασιλική την κυβέρνηση Στεφανόπουλου - Μητσοτάκη κ.λπ.», ενώ παραθέτει τη δική του εκτίμηση για τον βαθμό επιρροής του Ανδρέα Παπανδρέου στον πατέρα του. «Η επιρροή του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε. Ηταν ηγετικό στέλεχος της Ενωσης Κέντρου με αυτοδύναμη λαϊκή απήχηση. Αλλά καθοριστική δεν ήταν. Απόδειξη ότι δεν μετέβαλε την απόφαση του πατέρα του να ψηφίσει την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου», καταλήγει ο πρώην υπουργός.

- Συμφωνείτε με την άποψη ότι η ρήξη Γεωργίου Παπανδρέου και Κωνσταντίνου ξεκίνησε από τη διαφωνία τους για το υπουργείο Αμυνας;

- Ετσι έγινε δημόσια γνωστή. Η αλήθεια είναι ότι ο Κωνσταντίνος και οι γύρω του παράγοντες είχαν προαποφασίσει τη ρήξη και αναζητούσαν αφορμή. Αυτό επιβεβαιώνεται αδιάψευστα και από συγκεκριμένα στοιχεία που έχει αποκαλύψει σε βιβλίο του ο διευθυντής σας κ. Παπαχελάς.

- Είχε όντως δεσμευθεί ο Γεώργιος Παπανδρέου ότι τα Ανάκτορα θα ήλεγχαν πλήρως τις Ενοπλες Δυνάμεις;

- Οι έως το 1963 κυβερνήσεις είχαν αποδεχθεί τον έλεγχο των Ενόπλων Δυνάμεων από τα Ανάκτορα. Η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου έκανε συστηματική προσπάθεια να μειώσει αυτόν τον έλεγχο και το πέτυχε σε σημαντικό βαθμό. Μετέπειτα υπουργός του κ. Μητσοτάκη, ο κ. Μιχάλης Παπακωνσταντίνου, έχει εκθέσει πως, ως αρμόδιος υφυπουργός, είχε διασκορπίσει ανά την Ελλάδα τους πρωτεργάτες του Απριλιανού πραξικοπήματος. Ο ίδιος έχει περιγράψει πως ξανακαταλάβανε όλοι νευραλγικής σημασίας θέσεις με την πολιτική κάλυψη των κυβερνήσεων της Αποστασίας. Ο Παπακωνσταντίνου έχει περιγράψει επίσης και τις αντιδράσεις του βασιλιά για τις εκτός Λεκανοπεδίου μεταθέσεις των μετέπειτα πραξικοπηματιών. Είναι επίσης έκτοτε δημόσια γνωστό ποιες αποστρατείες αξιωματικών προσηλωμένων στη δημοκρατική νομιμότητα πραγματοποιήσανε οι κυβερνήσεις της Αποστασίας.

Θα ήταν μειωτικό...

- Αποδίδονται ευθύνες στον Γεώργιο Παπανδρέου διότι δεν απεδέχθη άλλον υπουργό Αμύνης το 1965, όπως απαιτούσε ο Κωνσταντίνος. Είχατε την αίσθηση ότι ο κ. Μητσοτάκης και ο «σκληρός πυρήνας» της Ε.Κ. επίεζαν τον κ. Παπανδρέου να μην παραιτηθεί και να δεχθεί συμβιβασμό; Και ποιοι αντιτάσσονταν σε αυτό;

- Ο κ. Μητσοτάκης αποδέχεται ότι η αξίωση του Γεωργίου Παπανδρέου να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ήταν ουσιαστικά και τυπικά άψογη. Θα ήταν απαράδεκτα μειωτικό να υποχωρήσει. Ομως είναι ανακριβές ότι ο βασιλιάς είχε αποδεχθεί να υποδείξει ο Παπανδρέου οποιονδήποτε βουλευτή ήθελε γι' αυτό το υπουργείο. Με την τρίτη από τις περίφημες επιστολές του προς τον πρωθυπουργό, την παραμονή της οριστικοποίησης της ρήξης (14.7.1965) του ζητούσε η επιλογή να είναι προϊόν «συνεργασίας» τους.

- Ο κ. Μητσοτάκης υπενθυμίζει πως και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έγινε πρωθυπουργός ως επιλογή του Βασιλέα Παύλου.

- Είναι ακριβές. Αποσιωπά, όμως, ότι εκείνη την επιλογή του βασιλιά την ενέκρινε η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών της δεξιάς παράταξης και ότι, ακόμα, δεν ήταν συνέπεια ανατροπής άλλου πρωθυπουργού. Τους πρωθυπουργούς, όμως, της Αποστασίας τους ακολούθησαν, κατά δόσεις, ελάχιστοι βουλευτές της κεντρώας παράταξης με αντάλλαγμα τον υπουργικό θώκο.

Η δικτατορία

- Δεν διέβλεπε ο Γεώργιος Παπανδρέου τον κίνδυνο η σύγκρουση να οδηγήσει σε δικτατορία;

- Εχω άμεση αντίληψη ότι από τα τέλη του 1966 ο Γεώργιος Παπανδρέου διέβλεπε το ενδεχόμενο δικτατορίας και προσπαθούσε να αποφευχθεί. Το προσπαθούσε και ως δημοκρατικός ηγέτης αλλά και ως πατέρας του Ανδρέα. Συγκρατώ μια φράση του σε σχετική συνομιλία μας. Την αποδίδω όσο μπορώ πιο πιστά: «Δεν καταλαβαίνετε (εννοούσε τους φίλους του Ανδρέα) ότι θα κινδυνεύσει η ζωή του». Εκτίμησή μου, όμως, τώρα είναι ότι Ανάκτορα και ΗΠΑ δεν θα άφηναν να φτάσουμε σε μια αυτοδύναμη κυβέρνηση Παπανδρέου με πολιτικά εξαφανισμένους τους αποστάτες του Κέντρου και με μια λαϊκή βάση του που θα αξίωνε πιο αποφασιστική στάση έναντι των Ανακτόρων.

- Ο κ. Μητσοτάκης κατηγορεί τον Γεώργιο Παπανδρέου ότι τελικώς το 1967 συνέπλευσε με τα Ανάκτορα στην ανατροπή της κυβέρνησης Στεφανόπουλου και στην ανάδειξη μιας καθαρά βασιλικής κυβερνήσεως υπό τον Παρασκευόπουλο. Ποια κατά τη γνώμη σας ήταν η ουσία της τριμερούς συμφωνίας Κωνσταντίνου - Παπανδρέου - Κανελλόπουλου, και σε τι απέβλεπε;

- Η προκλητικά βασιλική κυβέρνηση ήταν η κυβέρνηση των Στεφανόπουλου - Μητσοτάκη κ.λπ. Ο Παπανδρέου απέβλεπε σε έξοδο από την κρίση με εκλογές. Αυτή ήταν η ουσία των αποφάσεων και κινήσεών του. Ματαίως, όμως, για τον λόγο που προανέφερα.

Η επιρροή του Ανδρέα

- Ο κ. Μητσοτάκης υποστηρίζει πως ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε δεχθεί τον σχηματισμό Οικουμενικής κυβέρνησης μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Παρασκευόπουλου, αλλά υπαναχώρησε υπό την πίεση του Ανδρέα. Πόσο καθοριστική θεωρείτε πως ήταν η επιρροή του Ανδρέα Παπανδρέου στις πολιτικές αποφάσεις του πατέρα του; Το δικό σας σχόλιο.

- Η επιρροή του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε. Ηταν ηγετικό στέλεχος της Ενωσης Κέντρου με αυτοδύναμη λαϊκή απήχηση. Αλλά καθοριστική δεν ήταν. Απόδειξη ότι δεν μετέβαλε την απόφαση του πατέρα του να ψηφίσει την κυβέρνηση Παρασκευόπουλου, στην οποία άλλωστε πειθάρχησε. Δεν γνωρίζω τις πηγές στις οποίες ο κ. Μητσοτάκης στηρίζει την πληροφορία του για τη συγκεκριμένη παρέμβαση του Ανδρέα, στην οποία αναφέρεται.

- Πώς σχολιάζετε τους ισχυρισμούς του κ. Μητσοτάκη ότι ο ίδιος και άλλοι προσπάθησαν να αποτρέψουν τη ρήξη βασιλιά - Παπανδρέου;

- Εχω άμεση αντίληψη της στάσης στελεχών που συμπράξανε στο κατά την άποψή μου πραξικόπημα του βασιλιά και ήθελαν να παραμείνει ανυποχώρητος ο Γεώργιος Παπανδρέου. Περιγράφω τις σχετικές στιχομυθίες, τις μέρες της κρίσης, με τους Ιωάννη Τούμπα και Ηλία Τσιριμώκο στο βιβλίο μου «1961-1981».

 "Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"