Στον Πεντοζάλη των Αγγέλων (*)
Γράφει ο Θανάσης Δρίτσας
Πλησιάζει ακόμη μια επέτειος
(74η) του αλβανικού έπους (1940), της πιο κοντινής στις ημέρες μας εποχής
ηρωισμού και ένδοξων πράξεων του ελληνισμού.
Ενώ η χώρα μας διανύει μια
περίοδο μεγάλης κρίσης (όχι μόνον οικονομικής) αλλά κυρίως κρίσης αξιών,
ασκείται παράλληλα από τις τρέχουσες πολιτικές ηγεσίες μια σιωπηρή αλλά
εξαιρετικά μεθοδευμένη προσπάθεια λήθης της μοναδικής εκείνης ιστορικής στιγμής
ενότητας και πνευματικής ανάτασης του λαού μας.
Η εποχή της παγκοσμιοποίησης
εκπαιδεύει σήμερα τους λαούς στη δουλεία και την εξάρτηση και η μόνη μορφή
ελευθερίας που επιτρέπεται τελικά είναι εκείνη του κέρδους. Το χρήμα προηγείται
σήμερα της ηθικής άρα οτιδήποτε θυμίζει στις κατευθυνόμενες μάζες πράξεις
ανθρωπισμού, πράξεις ανιδιοτέλειας, πράξεις ηρωισμού, κοινωνικούς αγώνες για
την ελευθερία και την αξιοπρέπεια των
λαών, πράξεις και σκέψεις ελεύθερων ανθρώπων διώκεται σφόδρα. Τα πρότυπα ανδρών
σήμερα δεν συμβαδίζουν με το ήθος και τον ηρωισμό του χαμένου ανθυπολοχαγού της
Αλβανίας όπως υμνείται από τον εθνικό μας ποιητή Οδυσσέα Ελύτη στο περίφημο «Άσμα Ηρωικό
και Πένθιμο για τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» (1945). Σήμερα πρότυπο
ανδρών αποτελούν οι κερδοφόροι επιχειρηματίες, οι επενδυτές, οι πλουτοκράτες
Chief Executive Officers (CEO), τα υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη, οι τζογαδόροι χρηματιστές,
οι πάμπλουτοι πλαστικοί χειρουργοί της επανορθωτικής χειρουργικής που χαρίζουν
ψεύτικες εικόνες νεότητας σε υπέργηρα πρόσωπα. Σήμερα όχι μόνον δεν υμνούνται
τα στρατιωτικά ανδραγαθήματα, η γενναιότητα και οι ανθρώπινες θυσίες υπέρ βωμών
και εστιών (αφού και οι βωμοί και οι εστίες είναι διαλυμένα στοιχεία) αλλά
αντίθετα δοξάζονται οι φυγόστρατοι ηγέτες, υπάρχει μάλιστα ένας μεγάλος
κατάλογος γνωστών πολιτικών προσώπων και ηγετών οι οποίοι απέφυγαν την
στρατιωτική θητεία μέσω της ευνοιοκρατίας.
Παραθέτω στη συνέχεια ένα
απόσπασμα από σπάνιο υλικό το οποίο προέρχεται συνέντευξη που είχε δώσει ο
Οδυσσέας Ελύτης σχετικά με την εμπειρία του και την συμμετοχή του ως έφεδρου
ανθυπολοχαγού στον εθνικό αγώνα (1940-1941). Τα λόγια του ως «στρατιώτη ποιητή»
είναι ενδεικτικά της ατμόσφαιρας και του πνεύματος της ανεπανάληπτης εκείνης
εποχής για τον ελληνικό λαό.
- Τι είναι εκείνο που σας
συγκίνησε στο Έπος του Σαράντα;
- Πώς να σας το πω: ήταν
ό,τι διάβαζα στην πράξη, και μ' ένα σφίξιμο στην καρδιά μην τύχει και δακρύσω,
αυτά που με ανία και δυσφορία διάβαζα ως τότε στα βιβλία και για την ιστορία
της χώρας μου. Ήταν μια βίαιη φορά προς τα εμπρός του λαού που είχε κάποτε
ηττηθεί, όχι εξ αιτίας του, στη Μικρασία, και που τώρα θα έπαιρνε την εκδίκησή
του. Έτσι το έβλεπα εγώ. Σαν άχτι μακροχρόνιο που έβγαινε και ξεθύμαινε. Δεν
έπαιζε ρόλο που ο εχθρός ήταν διαφορετικός. Ο εχθρός ήτανε η Τυραννία, ήτανε η
μορφή του Άδικου, που την είχαμε υποστεί κάτω από διαφορετικές μορφές επί
αιώνες και είχε γίνει μοίρα μας. Αυτή η εξέγερση εναντίον της Μοίρας, χωρίς
υπολογισμό, μες στα όλα, αυτή η «όμορφη αφροσύνη», όπως λέω κάπου αλλού, ήτανε
που ανέβαζε το γεγονός σε μιαν άλλη σφαίρα, ποιητική. Μέσα μου έγινε μια
αναπαρθένευση των τριμμένων εννοιών. Οι λέξεις ξεφουσκώνανε και ξαναγεμίζανε με
καθαρή ουσία. Με τη βοήθεια της ουσίας αυτής βρήκα το θάρρος να ξαναπροφέρω
λόγια που ως τότε φοβόμουνα επειδή τα συναντούσα μόνο στα χείλη των κούφιων
πολιτικών και των πατριδοκαπήλων.
- Προσωπικά, εσείς, σαν
έφεδρος ανθυπολοχαγός, τι κάνατε στον αγώνα;
- Τι να έκανα εγώ, ένα
χαλασμένο παιδί της Αθήνας. Με κόπο, κόπο ανυπολόγιστο, κατάφερα να είμαι απλώς
συνεπής προς την αποστολή μου. Αλλά είδα στα πρόσωπα των στρατιωτών μου τη
λάμψη που είναι ικανός ο Ελληνισμός ν' αναδώσει όταν πιστεύει στο δίκιο του.
Και γνώρισα από κοντά την αψηφισιά του θανάτου, την ακατάβλητη θέληση της ζωής
που έγινε τελικά και δική μου. Στο μέτωπο, αρρώστησα από βαρύτατο τύφο. Τα νερά
που πίναμε όπου βρίσκαμε, ανάμεσα στα πτώματα των μουλαριών, ήτανε μολυσμένα.
Χωρίς να γνωρίζω τι έχω, χρειάστηκε να κάνω τρία μερόνυχτα με τα πόδια και με
ζώο για να βρεθώ σε βατό δρόμο και να διακομισθώ στο Νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Έμεινα
εκεί σαράντα μέρες με σαράντα πυρετό, ακίνητος, με πάγο στην κοιλιά. Με είχανε
αποφασίσει, αλλά εγώ δεν είχα αποφασίσει τον εαυτό μου. Θυμάμαι ότι αρνήθηκα να
με μεταφέρουν στον μικρό θάλαμο των ετοιμοθανάτων, όπως κάποιο άλλο βράδυ
αρνήθηκα να κοινωνήσω και να εξομολογηθώ στον παπά που μου φέρανε, όταν η κρίση
της αρρώστειας έφτασε στο κατακόρυφο. Μόλις αρχίσανε οι βομβαρδισμοί, ανοίγανε
το διπλανό μου παράθυρο -μην σπάσουν τα τζάμια και τιναχτούν απάνω μου- και
φεύγανε όλοι στα καταφύγια. Έτσι πέρασα όλες τις τρομερές μέρες της Γερμανικής
επιθέσεως. Κατάμονος σ' έναν έρημο θάλαμο, και γεμάτος πληγές από την απόλυτη
ακινησία. Και την ημέρα που κρίθηκε ότι είχα γλυτώσει και άρχισε να υποχωρεί ο
πυρετός, ήρθε η διαταγή να εκκενωθεί το Νοσοκομείο. Με βάλανε όπως όπως σ' ένα
φορείο, που το χώσανε σ' ένα φορτηγό αυτοκίνητο. Η φάλαγγα από τα Γιάννενα ως
το Αγρίνιο πολυβολήθηκε οκτώ φορές από τα «στούκας». Οι φαντάροι τρέχανε στα
χωράφια, όμως εγώ ήταν αδύνατο να σταθώ όρθιος έστω και για μια στιγμή. Τελικά,
στο Αγρίνιο, με παρατήσανε σ' ένα πεζούλι και φύγανε. Μια καλή κοπέλλα,
εθελοντής νοσοκόμος με άλλη αποστολή, με βοήθησε και μ' έσυρε ως το υπόγειο
μιας καπναποθήκης, όπου σωριάστηκα κ' έμεινα τρεις μέρες. Αλλά τα υπόλοιπα δεν
έχουν σημασία για τους άλλους. Σημασία έχει ότι «έζησα το θαύμα» και σώθηκα από
ένα θαύμα. Οι γιατροί στην Αθήνα τρίβανε τα μάτια τους. Σύμφωνα με την
Επιστήμη, θα έπρεπε με την παραμικρή μετακίνηση να πάθω εντερορραγία και να
τελειώσω. «Σώθηκα από θαύμα»
(*) «Στον πεντοζάλη πρώτος των
αγγέλων», είναι φράση-απόσπασμα από το «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον Χαμένο
Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» του Οδυσσέα Ελύτη: «Φέρτε καινούργια χέρια τι τώρα
ποιός θα πάει ψηλά να νανουρίσει τα μωρά των άστρων! Φέρτε καινούργια πόδια τι
τώρα ποιός θα μπει στον πεντοζάλη πρώτος των αγγέλων».
http://ritsmascorner.eu/content/στον-πεντοζάλη-των-αγγέλων
Διαβάστε επίσης :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου