Τ. Κατσιμάρδος : Η πραγματικότητα «ως εάν» και όχι όπως είναι

ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ υπάρχει  κάπου καταχωμένο  ένα κεφάλαιο με τον τίτλο η «φιλοσοφία  του  ως εάν» (als ob). Η πραγματικότητα, σύμφωνα με τον πυρήνα του, δεν μπορεί να γνωσθεί. Κρίσεις και ιδέες είναι κατασκευάσματα, που αντιφάσκουν με την πραγματικότητα. Πλην, όμως, χρησιμοποιούνται μ' επίγνωση ότι πρόκειται  για επινοήματα, προκειμένου να επιτευχθούν  οι στόχοι. Η θεωρία ονομάστηκε από τον ίδιο τον εμπνευστή της «ιδεαλιστικός παραλογισμός».

Φεύγοντας από τον χώρο της φιλοσοφίας και κατεβαίνοντας στον χώρο της πολιτικής, η θεωρία μπορεί να εξηγήσει ικανοποιητικά την πρακτική, τη συμπεριφορά και τη στάση της σημερινής κυβέρνησης. Αντιμετωπίζει την πραγματικότητα «ως εάν » αυτή υπήρχε και όχι «όπως  ακριβώς είναι». Κατ' αναλογία (με τον αποχαρακτηρισμό του φιλοσοφικού ρεύματος) πρόκειται για «πολιτικό παραλογισμό».

Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το τελευταίο διάστημα ν' αποτελεί το «μνημόνιο». Κηρύσσεται ή προαναγγέλλεται το τέλος του. Ο καθ' ύλην, μάλιστα, αρμόδιος υπουργός με τον πιο επίσημο τρόπο διαβεβαίωσε στη Βουλή ότι κιόλας έχει αρχίσει η επόμενη μέρα. Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε τη «μεταμνημονιακή εποχή». Γύρω από την ιδέα περιστρέφεται, τον έναν ή άλλο τρόπο, το σύνολο της επιχειρηματολογίας  για την ύπαρξη και μακροημέρευση της συγκυβέρνησης.

Στο παράδειγμα το τέλος του μνημονίου έχει τη θέση του «ως εάν». Ενώ η πραγματικότητα, «όπως ακριβώς είναι», συνίσταται στο ότι το μνημόνιο υπάρχει ήδη σε 470 νόμους, σ' εκατοντάδες και χιλιάδες αποφάσεις, που εφαρμόζονται είτε  πρόκειται ν' αρχίσουν να υλοποιούνται. Το μνημόνιο έχει ήδη θεσμοθετηθεί. Η νομιμοποίηση του τελειώνει, όχι το μνημόνιο. Αν για κάτι (ενδεχομένως) σημάνει τέλος, αυτό είναι η τροϊκανή χρηματοδότηση (με μικρότερη ή μεγαλύτερη οικονομική κηδεμονία).

Το πιο σημαντικό, όμως, δεν είναι ότι η κυβέρνηση για τους σκοπούς της καταφεύγει στην παραπλάνηση, την παραποίηση και τα κατά συνθήκη πολιτικά ψεύδη. Όλα  αυτά κι άλλα συναφή έχουν αναδειχθεί σε σταθερές των πολιτικών παιχνιδιών εξουσίας.

Αλλά ότι σήμερα βρισκόμαστε με μια κυβέρνηση η οποία αντιμετωπίζει την καθολική κρίση «ως εάν» ήταν πραγματικότητα και όχι «όπως ακριβώς είναι» η πραγματικότητα. Ότι, τελικά, η «μεταμνημονιακή εποχή», που επαγγέλλεται, προϋποθέτει και το μνημόνιο και τη μονιμοποίηση της λιτότητας. Για να μην πούμε ότι οδηγεί στην εδραίωση της κρίσης, που μεταλλάσσεται από παροδικό σ' εγγενές φαινόμενο.

"ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ"