ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ : GPS

ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

GPS

Η ιστορία ενός  αντικειμένου... που δεν ήταν πάντα συνηθισμένο

ΓΚΑΤΖΕΤ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΧΑΝΟΥΝ ΕΥΚΟΛΑ ΤΟΝ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥΣ, ΤΟ GPS ΑΛΛΑΞΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΜΕ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΙΝΟΥΜΑΣΤΕ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΕ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ. ΠΙΣΩ ΤΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΜΑΤΙ 24 ΑΓΡΥΠΝΩΝ ΔΟΡΥΦΟΡΩΝ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΜΥΝΑΣ ΤΩΝ ΗΠΑ.

ΚΕΙΜΕΝΟ | ΑΘΗΝΑ ΓΚΟΡΟΥ (gorathi@enet.gr)

Ένας ναυτικός μπορεί να χρησιμοποιήσει το GPS για να χαράξει την πορεία του στην ομίχλη, ένας πιλότος για να μη χάσει ποτέ το διάδρομο προσγείωσης ή ένας οδηγός αυτοκινήτου για να βρίσκει εύκολα τον προορισμό του χωρίς να χρειαστεί να παρακολουθήσει... τ' άστρα. Τον παρακολουθούν, άλλωστε, αυτά. Το Global Positioning System, το διεθνές δορυφορικό σύστημα εντοπισμού, στο πρώτο μέρος της ζωής του ήταν ένας διαστημικός κατάσκοπος, εγκατεστημένος σε τεχνητά άστρα, με αποστολή να παρέχει πληροφορίες στον αμερικανικό στρατό. Κρατώντας την αρχική του ιδιότητα, στη συνέχεια παραδόθηκε στο ευρύ κοινό για να εξελιχθεί ταχύτατα σε ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για κάθε οδηγό και ταξιδιώτη. Μια σχεδόν αλάνθαστη πυξίδα που σε καθοδηγεί και ανά πάσα στιγμή γνωρίζει πού βρίσκεσαι. Αυτό το τελευταίο, ωστόσο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο έλεγχος του παραμένει στο αμερικανικό υπουργείο άμυνας, δημιουργεί στην παγκόσμια κοινότητα ερωτήματα και θέτει ηθικά διλήμματα σε σχέση με την προστασία των προσωπικών δεδομένων. «Μπορεί να καθοδηγήσει τον οδηγό, αλλά και να παρακολουθήσει το πώς οδηγεί» επισημαίνει ο Alan Freeland της ΙΒΜ, υποστηρίζοντας παράλληλα ότι η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη, ορίζει το τι κάνουμε, το πώς σκεπτόμαστε και το πώς ζούμε.

Το παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα εντοπισμού αποτελείται από 24 τεχνητούς δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη και επιτρέπουν στους δέκτες GPS να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες για τη θέση ενός σημείου, το υψόμετρο του, την ταχύτητα και την κατεύθυνση της κίνησης του. Χάρη σε σχετικό λογισμικό χαρτογράφησης, οι πληροφορίες μπορούν να απεικονιστούν και γραφικά. Οι δορυφόροι βρίσκονται σε ύψος 12.552 μιλίων και πραγματοποιούν δύο περιστροφές γύρω από τη Γη κάθε 24ωρο.

Το τμήμα επίγειου ελέγχου του συστήματος αποτελείται από ένα επανδρωμένο και τέσσερα μη επανδρωμένα κέντρα (Κολοράντο, Χαβάη, Ατλαντικό Ωκεανό, Ειρηνικό Ωκεανό, Ινδικό Ωκεανό), ρυθμίζεται από τη Βάση Schriever της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, με ετήσιο κόστος 400 εκατ. δολάρια και χρηματοδοτείται από το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας.

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Το 1951, ο δρ Ivan Getting, αντιπρόεδρος έρευνας και μηχανικής του Ινστιτούτου  Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) ανέπτυξε το πρώτο τρισδιάστατο σύστημα εντοπισμού για λογαριασμό της πολεμικού ναυτικού, το οποίο αποτέλεσε τη βάση του GPS. Το 1957, όταν πραγματοποιήθηκε η εκτόξευση του δορυφόρου Σπούτνικ από την ΕΣΣΔ, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα τεχνητά ουράνια σώματα κοντά στη Γη μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να εντοπιστεί η θέση ενός σημείου πάνω στον πλανήτη. Αμέσως μετά την εκτόξευση του Σπούτνικ, οι ερευνητές του ΜΙΤ διαπίστωσαν ότι το σήμα που λαμβανόταν από το δορυφόρο αυξανόταν καθώς αυτός πλησίαζε προς το επίγειο σημείο παρατήρησης και μειωνόταν όταν ο δορυφόρος απομακρυνόταν από αυτό.

Η παρατήρηση αυτή οδήγησε το 1960 στη δημιουργία του πρώτου δορυφορικού συστήματος εντοπισμού, αποτέλεσμα της συνεργασίας του ΜΙΤ με το στρατό των ΗΠΑ. Το 1970 το πρόγραμμα εξακολουθεί να χρηματοδοτείται από το υπουργείο Άμυνας για δοκιμές στο έδαφος, το 73 εγκρίνεται η εγκατάσταση του και στις 22 Φεβρουαρίου του 1978 ο πρώτος δορυφόρος GPS έχει ξεκινήσει το ταξίδι του στο Διάστημα. Το 1989 η Magellan Corporation εισάγει τον πρώτο φορητό δέκτη GPS και το 1991 ο αμερικανικός στρατός το χρησιμοποιεί επισήμως στην Καταιγίδα της Ερήμου.

Το '84 ο Steven Lobbezoo κατασκευάζει το πρώτο εμπορικά διαθέσιμο σύστημα πλοήγησης μέσω δορυφόρου για τα αυτοκίνητα, το οποίο επισήμως παρουσιάζεται στο Αννόβερο το 1985 και ονομάζεται Όμηρος.

Λίγα χρόνια αργότερα η εταιρεία ΝΑVIGΟΝ κατασκευάζει φορητά συστήματα, καθώς και λογισμικό πλοήγησης GPS, τόσο για την αυτοκινητοβιομηχανία όσο και για τη βιομηχανία καταναλωτικών ηλεκτρονικών προϊόντων. Μέχρι το 1993 το σύστημα δέχεται διαρκείς βελτιώσεις και, καθώς κρίνεται πλέον λειτουργικό, παραδίδεται στην ευρύτερη αγορά. Αεροπλάνα, τρένα, πλοία, καθώς και κάποια πρωτοποριακά μοντέλα αυτοκινήτων έχουν πλέον τον φορητό δέκτη τους.

Το σύστημα πλοήγησης αυτοκινήτων αποτελείται από ένα σύνολο συσκευών, όπου μέσα από έναν ηλεκτρονικό χάρτη καθοδήγησης ενημερώνουν τον οδηγό για την ακριβή θέση του και του υπαγορεύουν την ενδεικνυόμενη διαδρομή, ώστε να φτάσει στον προορισμό του. Το μόνο που πρέπει να κάνει ο οδηγός είναι να περάσει στη συσκευή τους χάρτες που τον ενδιαφέρουν. Αν το αυτοκίνητο δεν είναι εξαρχής εξοπλισμένο με το σύστημα πλοήγησης, ο οδηγός μπορεί είτε να αγοράσει μια συσκευή GPS ή να χρησιμοποιήσει ως τέτοια το κινητό του.

Σήμερα το GPS προσφέρει ακρίβεια εντοπισμού 2 μέτρα, ενώ αναμένεται και η ευρωπαϊκή απάντηση στο GPS, το EGNOS GALILEO, το οποίο θα υποστηρίζεται από 30 δορυφόρους και θα παρέχει ακρίβεια κάτω του μέτρου. Όσο για εκείνους που στο GPS βλέπουν τον Μεγάλο Αδελφό και μόνο, οι εταιρείες αντιπαραβάλλουν το κοινό συμφέρον. Το σύστημα εντοπισμού μπορεί να φανεί χρήσιμο σε περιπτώσεις κλοπών, σωτήριο σε περιπτώσεις απαγωγών, παρέχει τις ακριβείς χρονικές αναφορές που απαιτούνται για κάποιες έρευνες, συμπεριλαμβανομένης και της μελέτης των σεισμών.  

                               

1960 : Τη χρονιά που εμφανίστηκε το GPS

• Υπογράφεται στην Ευρώπη η συνθήκη ίδρυσης της ΕFΤΑ, μιας «μικρής ζώνης ελεύθερου εμπορίου», η οποία λειτουργεί παράλληλα με την ΕΟΚ. Μέλη της είναι οι Ελβετία, Αυστρία, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία, Μεγ. Βρετανία, Πορτογαλία. (4 Ιανουαρίου)

• Εκπονείται μελέτη για το υδροηλεκτρικό έργο του Αχελώου. Υπολογίζεται ότι θα κοστίσει 80 εκατομμύρια δολάρια και θα είναι ισχύος 400 χιλ. κιλοβάτ. (4 Ιανουαρίου)

• Αρχίζουν οι επίσημες συνομιλίες Ελλάδας και Κοινής Αγοράς. (4 Φεβρουαρίου)

• Η Κύπρος ανακηρύσσεται ανεξάρτητη δημοκρατία (16 Αυγούστου). Στις 17 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς γίνεται και το 99ο μέλος του ΟΗΕ.

• Η Γαλλία πραγματοποιεί την πρώτη πυρηνική δοκιμή της στην έρημο Τανεζρούφ. (13 Φεβρουαρίου)

• Στη Νέα Υόρκη πραγματοποιείται η πρώτη επίδειξη αυτοκινήτου με επαναφορτιζόμενη ηλιακή μπαταρία (16 Μαρτίου)

• Η Μπραζίλ, η πόλη που οραματίστηκε και υλοποίησε ο αρχιτέκτονας Οσκαρ Νιμάγιερ και χαρακτηρίστηκε θαύμα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, γίνεται η νέα πρωτεύουσα της Βραζιλίας. (21 Απριλίου)

•  Ιδρύεται στην Ελλάδα η Βιομηχανία Αλουμινίου με δυνατότητα παραγωγής 52 τόνων το χρόνο. (28 Μαΐου)

• Οι 17οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται στη Ρώμη και μένουν στην Ιστορία για το υψηλό αθλητικό επίπεδο των αφρικανικών χωρών, την ισχύ των Σοβιετικών, την αναγέννηση της Γερμανίας και τις επιτυχίες των Αμερικανών. Ο Αμπέμπε Μπεκίλα, ο ξυπόλητος δρομέας από την Αιθιοπία, είναι ο νικητής του Μαραθώνιου. (25 Αυγούστου)

• Εκλέγεται πρόεδρος των ΗΠΑ ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τον ρεπουμπλικάνο Ρίτσαρντ Νίξον. (9 Νοεμβρίου)

"ΕΨΙΛΟΝ" ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ