Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ καταθέτει άγνωστες πτυχές τις δικτατορίας

«Έτσι έπεσε ο Παπαδόπουλος»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ (Δεκ. 1994)

στη ΝΑΝΣΥ ΚΟΤΡΟΤΣΟΥ

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, το Νοέμβριο του 1973 και η ανατροπή, λίγες μέρες αργότερα, του χουντικού καθεστώτος Παπαδόπουλου, από το επίσης χουντικό καθεστώς Ιωαννίδη, σήμανε και το τέλος μιας αμφιλεγόμενης πολιτικής προσωπικότητας. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, πρόεδρος του προδικτατορικού κόμματος των Προοδευτικών και πρωθυπουργός του παπαδοπόυλικού καθεστώτος λίγο προ του τέλους του, έφυγε οριστικά από το πολιτικό προσκήνιο, μαζί με τις (κενόδοξες όπως αποδείχθηκε) ελπίδες του, να αποτελέσει τη γέφυρα, για το ομαλό πέρασμα από τη δικτατορία στον κοινοβουλευτικό πολιτικό βίο. Έφυγε μεν ο πολιτικός, αλλά όχι και ο ιστορικός Μαρκεζίνης. Στην πολύτομη ιστορία, που έχει μέχρι τώρα εκδώσει, τα βιώματα του πολιτικού και η εμβρίθεια των γνώσεων του ιστορικού συνεργάσθηκαν στην παραγωγή ενός αξιολογότατου, κατά κοινή ομολογία, έργου. Σε λίγες μέρες κυκλοφορούν τρεις ακόμη τόμοι αυτού του έργου, που αναφέρονται στην, ιδιαίτερα σημαντική για τα πολιτικά μας πράγματα, περίοδο της τεσσαρακονταετίας 1936-1975. Περίοδο που περιλαμβάνει και την πολιτική σταδιοδρομία του ίδιου του 86χρονου σήμερα Σπύρου Μαρκεζίνη, όπως και των σημαντικότερων πολιτικών προσωπικοτήτων της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Για μερικά κρίσιμα γεγονότα που τον αφορούν, από την περίοδο αυτή, μιλάει σήμερα ο Σπ. Μαρκεζίνης, με αφορμή την έκδοση της νέας σειράς του έργου του. Προσεκτικός, ώστε να μην είναι η συνέντευξη του αυτή μια πολιτική συνέντευξη τριβής, αναφέρεται πάντως σε πρόσωπα και γεγονότα, αποκαλύπτοντας στοιχεία άγνωστα εν πολλοίς μέχρι τώρα. Στοιχεία που με τρόπο συνταρακτικό ξεκαθαρίζουν σκοτεινές πτυχές.

Αποκαλύπτει (ή ισχυρίζεται, για όσους τον αμφισβητούν) ο Μαρκεζίνης:

•Ότι το καθεστώς Παπαδόπουλου και η κυβέρνηση Μαρκεζίνη ανετράπησαν το '73 και διότι είχαν αρνηθεί στον τότε αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Κίσιγκερ τη χρησιμοποίηση των αεροδρομίων της Κρήτης και της Ελευσίνας από αμερικανικά αεροπλάνα με πυρηνικό εξοπλισμό. Κάτι που αποδέχθηκαν οι αντικαταστάτες τους.

• Ότι άγγλοι παράγοντες αλλά και ο καθηγητής Ιωάννης Γεωργάκης, συνεργάτης του Ωνάση και μέχρι του θανάτου του πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, προειδοποίησαν Μαρκεζίνη και Παπαδόπουλο ότι επίκειται η ανατροπή τους από τον Ιωαννίδη.

•Ότι κατόπιν πιέσεων, κυρίως του Ιωάννη Γεωργάκη και άλλων, ανέλαβε ο ίδιος πρωθυπουργός υπό τον Παπαδόπουλο, έχοντας δεσμεύσει τον τελευταίο ότι θα προχωρούσαν το ταχύτερο δυνατό σε εκλογές με δυνατότητα συμμετοχής όλων των κομμάτων, ακόμη και των εξόριστων προσωπικοτήτων.

• Ότι ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος έκανε τρία μοιραία σφάλματα: Πρώτο με τη δράση του στην αποστασία του '65, δεύτερο με την αναγνώριση της, δικτατορίας των συνταγματαρχών το '67 και τρίτο με το εναντίον τους κίνημα-οπερέτα λίγους μήνες αργότερα.

Ακόμη ο Σπ. Μαρκεζίνης στη συνέντευξη του:

•Χαρακτηρίζει τον Ανδρέα Παπανδρέου «μορφωμένο και χαρισματικό ηγέτη», και τον Κωνσταντίνο Καραμανλή «πολιτικό με μεγάλη ικανότητα προσαρμογής».

•Θεωρεί ότι υπήρξε σειρά ευθυνών, κυβερνήσεων και προσώπων, βλαπτικών για το Κυπριακό, που απορεί γιατί δεν αναζητήθηκαν.

• Εξηγεί ότι συνεργάσθηκε εκλογικά άλλοτε με αριστερά άλλοτε με κεντρώα και άλλοτε με δεξιά σχήματα, γιατί οι απόψεις του δεν του το απαγόρευαν και γιατί κάθε φορά έκρινε ότι αυτό ήταν σωστό για τον τόπο (σ.σ. αντίπαλοι του τον χαρακτήρισαν γι' αυτό πολιτικό αμοραλιστή και σαλταδόρο).

•Τονίζει ότι μια υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, όπως η μεγάλη που έκανε ο ίδιος το 1953, δεν πετυχαίνει την οικονομική σταθερότητα, αν δεν συνδυάζεται με ισοσκελισμό του προϋπολογισμού και γενναία συγκράτηση τιμών. Και ότι δεν αρκεί για την επιτυχία μιας οικονομικής πολιτικής, αν δεν αναλαμβάνονται παράλληλα σημαντικές και αποτελεσματικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Τα σημαντικότερα σημεία της συνομιλίας μας με το Σπύρο Μαρκεζίνη έχουν ως εξής (διατηρούμε στις απαντήσεις του την καθαρεύουσα που ο ίδιος χρησιμοποιεί).

ΕΡ.: Γιατί συνεργασθήκατε με το δικτατορικό καθεστώς;

ΑΠ.: Ουδέποτε ανεγνώρισα το καθεστώς της δικτατορίας. Ούτε είχον καμίαν σχέσιν με τους πραξικοπηματίας. Ηγωνίσθην δια την έξοδον από το καθεστώς αυτό. Και ανέλαβα πρωθυπουργός με αποκλειστικόν σκοπόν την ομαλήν αποκατάστασιν της δημοκρατίας, με την ταχυτάτην διενέργειαν απολύτως ελευθέρων εκλογών. Δεν εβοηθήθην όμως από τους πολιτικούς αρχηγούς, όπως π. χ. από τον Π. Κανελλόπουλον, ο οποίος δυστυχώς ηρνήθη να συμμετάσχει εις τας εκλογάς. Είναι βέβαιον, ότι, εάν είχα τότε βοηθηθεί, δεν θα επηκολούθη το πραξικόπημα του Ιωαννίδη, το οποίον οδήγησε κατ' ευθείαν εις τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου.

ΕΡ.: Τι σας έκανε να εμπιστευθείτε τον Παπαδόπουλο;

ΑΠ.: Το ότι συνεφώνησε με την ταχυτέραν διεξαγωγήν εκλογών, απολύτως ελευθέρων, που θα συμμετείχον και οι στερηθέντες της ελληνικής ιθαγενείας. Το ότι μου εδόθη απόλυτος ελευθερία ελέγχου και χειρισμών εις τα θέματα οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής και γενικότερα. Ο Παπαδόπουλος διεφύλαξε δι' εαυτόν μόνον την εποπτείαν των υπουργείων Εθνικής Αμύνης και Δικαιοσύνης και της ΚΥΠ. Το ότι ακόμη ήθελον να συμβάλω εις την ομαλήν αποκατάστασιν της δημοκρατίας. Και πρέπει να σημειώσω, ότι πολλοί με επίεσαν να αναλάβω το δύσκολον εγχείρημα.

ΕΡ.: Ποιοι δηλαδή;

ΑΠ.: Πριν ακόμη από την κατάλυσιν της βασιλείας, επεδίωξε να με πείσει ο Πιπινέλης. Μετά τα γεγονότα του '73 και την κατάλυσιν της βασιλείας με επίεζαν πολλοί. Κατ' εξοχήν ο μακαρίτης καθηγητής Ιωάννης Γεωργάκης, ο οποίος θα συμμετείχε εις την κυβέρνησιν, επιθυμών μάλιστα να αναλάβει το υπουργείον Πολιτισμού. Μου είχε παραδώσει και εμπεριστατωμένην έκθεσιν που υπάρχει εις το άρχείον μου.

ΕΡ.: Εντυπωσιακό αυτό περί του Πιπινέλη, αφού ήταν γνωστή η στενή σχέση του με τον τότε βασιλιά, που είχε έλθει σε ρήξη με τους δικτάτορες.

ΑΠ.: Ο τότε βασιλεύς έκανε σειρά μοιραίων σφαλμάτων. Πρώτον ήταν η δράσις του εις την «αποστασίαν» του '65, με την οποίαν, όπως του εδήλωσα, υπενόμευσε τον θρόνον του. Δεύτερον, όταν υπέδειξεν εις τον τότε πρόεδρον του Αρείου Πάγου Κόλλιαν, να σχηματίσει την πρώτην κυβέρνησιν των πραξικοπηματιών, μη αντιληφθείς, ότι ούτως τους ανεγνώριζε. Και τρίτον με το οπερετοειδές κίνημα του τον Δεκέμβριον του ' 67. Ήτο η ημέρα που επρόκειτο να του παραδώσει το σχέδιον νέου συντάγματος ο Χ. Μητρέλιας, ο οποίος είχ ν αναλάβει με απροθυμίαν το έργον αυτό, κατόπιν επιθυμίας του τότε βασιλέως, την οποίαν μάλιστα του μετέφερον εγώ προσωπικώς, μετά από παράκλησιν του τότε πρωθυπουργού Κόλλια.

ΕΡ.: Ήταν γνωστές ανέκαθεν και οι δικές σας καλές σχέσεις με τα ανάκτορα, υπήρξατε άλλωστε επί χρόνια νομικός σύμβουλος του Γεωργίου Β'. Τώρα πώς τοποθετείσθε απέναντι στη βασιλεία;

ΑΠ.: Θα σας πω ό,τι είπε κάποτε ο Bismarc,«όσον πλησιάζει κανείς τους βασιλείς τόσον γίνεται περισσότερον δημοκρατικός». Δεν αναφέρομαι εις τον Γεώργιο Β', από τον οποίον διατηρώ λαμπράς αναμνήσεις.

ΕΡ.: Η κυβέρνηση σας εκείνη ανετράπη, μαζί και ο Παπαδόπουλος, Αιφνιδιασθήκατε; Τι δεν είχατε προβλέψει;

ΑΠ.: Εγώ, όχι μόνο δεν ηφνιδιάσθην αλλά είχον ενημερωθεί και ενημερώσει τον Παπαδόπουλον. Ο οποίος δεν ήθελε να το πιστέψει, αλλά συνέβη, ακριβώς όπως με είχον προειδοποιήσει.

ΕΡ.: Ποιοι σας προειδοποίησαν;

ΑΠ.: Ητο τότε που ο αραβοϊσραηλινός πόλεμος εβρίσκετο εις ανακωχήν αλλά ο Κίσιγκερ εφαίνετο οτι εφοβείτο επανάληψιν του. Εζήτησε λοιπόν από την Ελλάδα, όχι μόνον διευκολύνσεις εις την Κρήτην, που απεκλείοντο διότι ημείς είμεθα ουδέτεροι αλλά και το αεροδρόμιον της Ελευσίνος και μάλιστα διά αεροσκάφη με πυρηνικόν οπλισμόν. Με διπλωματικόν τρόπον, η άρνησίς μου ήτο κατηγορηματική, συμφωνούντος του Γ. Παπαδοπούλου. Αυτό προεδίκαζε δι' εμε την ανατροπήν μου. Δοθέντος άλλωστε ότι οι διάδοχοι μου συνεφώνησαν με τας απαραδέκτους αμερικανικός αξιώσεις. Άτομα που με προειδοποίησαν σχετικώς ήσαν: Ο Ιωάννης Γεωργάκης, ο οποίος με είχε φέρει και εις επαφήν με άγγλους τραπεζίτας, διατεθειμένους να ενισχύσουν οικονομικώς την κυβέρνησιν. Μάλιστα ο Γεωργάκης μου μνημόνευσε τον Ιωαννίδην και με εξουσιοδότησε να ενημερώσω τον Παπαδόπουλον. Επίσης με προειδοποίησε, περί του τί εσχεδιάζετο, ο άγγλος πρέσβης. Ακόμη ο Sir William Hawthorne, ο οποίος είχε ν αναλάβει την τεχνικήν οργάνωσιν του υπουργείου καθαρότητος της ατμοσφαίρας, που είχον αποφασίσει να ιδρύσω, είπεν εις τον υιόν μου, διδάσκοντα τότε εις το Cambridge, ότι δεν θα επέστρεφεν εις την Ελλάδα, διότι «την κυβέρνησιν του πατέρα σου θα την ανατρέψουν».

ΕΡ.: Και ο Παπαδόπουλος τι έκανε;

ΑΠ.: Τον ενημέρωσα, παρόντος και του Οδ. Αγγελή, ο οποίος παρηκολούθη σιωπών. Και ο Παπαδόπουλος ηρκέσθη να ειπή προς αυτόν: «Πρέπει να πούμε εις τον Ιωαννίδην, να παρουσιασθεί εις τον κ. πρωθυπουργόν, δια να πεισθεί ο ίδιος, αν ο Ιωαννίδης είναι άνθρωπος ικανός να διαπράξει τοιαύτην ατιμίαν». Εγώ πάντως επέμεινα να ανακοινώσει την διεξαγωγή ν εκλογών, το βραδύτερον τον Φεβρουάριον του 1974. Εις την απορίαν του Παπαδοπούλου, διατί τόσον βιάζομαι, παρέμεινα αμετάπειστός και του είπον ότι θα συναντώμεθα, δια να του εκθέσω πλήρως τον λόγον μου. Ητο όμως η τελευταία φορά που τον είδα. Διότι την μεθεπομένην η κυβέρνησίς μου είχεν ανατραπεί. Και επήλθεν η στυγνή δικτατορία Ιωαννίδη και η τραγωδία της Κύπρου. Εδώ υπάρχει απάντησις δια το Κυπριακόν. Παρήλθον έκτοτε είκοσι έτη και οι Τούρκοι, όχι μόνο είναι μακάριοι κατέχοντες, προς δόξαν του ΟΗΕ αλλά και άλλα χειρότερα σχεδιάζουν.

ΕΡ.: Εσείς και το Κόμμα των Προοδευτικών παλαιότερα συνεργασθήκατε εκλογικά πότε με αριστερά, πότε με κεντρώα και πότε με δεξιά σχήματα. Πώς αυτό;

ΑΠ.: Ανέκαθεν υπήρξα προοδευτικός, όχι εις τα λόγια αλλά εις την πράξιν, επιδιώκων την εφαρμογήν αληθώς επαναστατικών ιδεών, δια το καλόν του τόπου. Όπως τα μέτρα οικονομικής πολιτικής του 1953, η δημιουργία υπουργείου δια την καθαρότητα της ατμοσφαίρας πολύ πριν δημιουργηθεί το «νέφος», η εξαγγελία πολιτικής των αγροτουπόλεων, η άποψις δια πολιτικήν λήθης εις το εσωτερικόν και συνεργασίας με τους βαλκανίους γείτονας. Συνειργάσθην με πολιτικά πρόσωπα και κόμματα, αναλόγως του πώς έκρινα ότι επέβαλε το εθνικόν συμφέρον. Ο Γ. Καρτάλης ήθελε να μου παραχωρήσει το κόμμα του. Συνειργάσθην με τον διάδοχόν του Στ. Αλαμανήν, το «Αγροτικόν Κόμμα» και τον Παπαπολίτην εις την ΠΑΔΕ. Συνειργάσθην με την Ενωσιν Κέντρου του Γ. Παπανδρέου, κατόπιν συμφωνίας εις το γράφείον του Π. Κόκκα της «Ελευθερίας». Διεχώρισα μετεκλογικούς την θέσιν μου, μη συμφωνών με την θέσιν της αποχής από την Βουλήν. Συνειργάσθην και με την ΕΡΕ του Π. Κανελλοπούλου, κατόπιν συμφωνίας εις το γράφείον της Ελένης Βλάχου. Μοναδικόν κριτήριόν μου εις κάθε περίπτωσιν υπήρξε το αγαθόν δια την χώραν μου.

ΕΡ.: Τα οικονομικά σας μέτρα του 1953, με κύριο τη υποτίμηση της δραχμής έναντι του δολαρίου κατά 50% εκτιμήθηκαν ως επιτυχή. Πιστεύετε ότι, τηρουμένων των αναλογιών, δέσμη τέτοιων περίπου μέτρων θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και θα απέδιδε σήμερα;

ΑΠ.: Η αναπροσαρμογή της σχέσεως δραχμής-δολαρίου απέβλεπε εις τη εξασφάλισιν της οικονομικής σταθερότητος. Οσες άλλες αναπροσαρμογές εδοκιμάσθησαν προηγουμένως ή και μεταγενεστέρως απέτυχον. Διευκόλυναν δημοσιονομικά προβλήματα, όχι όμως παραγωγικά. Και τούτο διότι έπρεπε να προηγηθεί οπωσδήποτε ισοσκέλισις του προϋπολογισμού, ώστε το όφελος της αναπροσαρμογής να το κερδίσει η παραγωγή και η παραγωγικότης. Ακόμη εχρειάζετο η αναπροσαρμογή να είναι τολμηρά, δια να αφήνει περιθώρια εις κάθε απρόοπτον. Τέλος έπρεπε να συγκρατηθούν αι τιμαί εις πολύ χαμηλότερα της αναπροσαρμογής επίπεδα. Αυτάς τας προϋποθέσεις εξησφάλισα τότε και έτσι επέτυχεν η αναπροσαρμογή του '53. Εκτός όμως της οικονομικής σταθερότητος εχρειάζετο οικονομική ανάπτυξις, η οποία με την σειράν της εχρειάζετο υποδομήν και αυτή εχρειάζετο δραχμές και ξένον συνάλλαγμα. Οι δραχμές εξησφαλίσθησαν από το πρώτον εσωτερικόν μη αναγκαστικόν δάνειον. Δια την εξασφάλισιν συναλλάγματος εβοήθησεν το εύρημά μου των ευρωπαϊκών πιστώσεων. Η ξένη χώρα δεν εδάνειζε χρήματα αλλά ανελάμβανε την κατασκευήν ενός παραγωγικού έργου εις την Ελλάδα, προτιμώμενη, εφόσον προσέφερε καλυτέρας τιμάς. Η κατασκευάστρια εταιρεία εξεμεταλλεύετο το έργον μέχρις εξοφλήσεως της δαπάνης της και μετά το παρέδιδεν εις την χώραν ελεύθερον. Έτσι έγιναν το φράγμα του Μέγδοβα από γαλλικάς πιστώσεις, το έργον της Πτολεμαΐδος από γερμανικός και το ηλεκτρικόν δίκτυον από ιταλικάς. Εάν μελετήσετε αυτήν την συνοπτικήν αναφο ράν των τότε μέτρων, θα έχετε απάντησιν εις το ερώτημά σας, αν μπορεί να γίνει σήμερον αναπροσαρμογή, προς όφελος της παραγωγής και όχι του Δημοσίου.

ΕΡ.: Από τη θέση πλέον του ιστορικού, μπορείτε να σκιαγραφήσετε πολιτικές προσωπικότητες του τότε ή του σήμερα;

ΑΠ.: Θα αρκεσθώ να σας είπω ότι εξετίμησα πολΰ τον Γεώργιον Καρτάλην. Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος υπήρξεν από τους μορφωμένους πολιτικούς. Χωρίς αμφιβολίαν εις την ιδίαν κατηγορίαν ανήκει και ο Ανδρέας Παπανδρέου, χαρισματικός ηγέτης. Η επιτυχία εις την πολιτικήν εξαρτάται από σειράν παραγόντων, ακόμη και από την τύχην. Ο Νικόλαος Πλαστήρας θα παρέμενεν άγνωστος, εάν δεν προηγείτο η μικρασιατική καταστροφή. Και παρέμεινε πάντοτε ένας γενναίος στρατιώτης, απλός εις τους τρόπους, καθ' όλα έντιμος αλλ' εις την πολιτικήν σκέψιν αφελής. Δια τον Κωνσταντίνον Καραμανλήν θα αρκεσθώ να σας είπω ότι εκείνο που ιδίως τον διέκρινεν υπήρξεν η μεγάλη ικανότης προσαρμογής. Από την άριστεράν, ο Ηλίας Ηλιου ήτο συμπαθής και μορφωμένος άνθρωπος, τον οποίο ουδέποτε έβλεπον ως ανήκοντα εις την άκραν άριστεράν και ο Πασαλίδης ήτο πολύ συμπαθής και με την απλότητα του σε έκανε να τον προσέχεις.

Πηγή:

Κυριακάτικη /4.12.1994

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ

Ο Σπύρος Μαρκεζίνης (Αθήνα, 9 Απριλίου 1909 - 4 Ιανουαρίου 2000) ήταν Έλληνας νομομαθής, πολιτικός και ιστορικός. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας εξελέγη πολλάκις βουλευτής, διετέλεσε υπουργός σε σημαντικά χαρτοφυλάκια την δεκαετία του 1950 ενώ τον Οκτώβριο του 1973 σχημάτισε βραχύβια κυβέρνηση, η οποία και ανατράπηκε μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Προερχόταν από πολιτική οικογένεια. Ο ίδιος αναφέρει ότι οι πρόγονοί του διετέλεσαν Βουλευτές Θήρας ή Κυκλάδων, ενώ ο προπάππος του υπέγραψε το Σύνταγμα του 1844. Ο πατέρας του, Βασίλειος Μαρκεζίνης (1862-1942) ήταν δικηγόρος και διατέλεσε βουλευτής κατά τις περιόδους (1899-1905, 1906-1911, 1915-1917). Σπούδασε Νομικά (πήρε το πτυχίο του το 1929 με Άριστα) και Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες (1930). Το 1931 διορίσθηκε δικηγόρος στην Αθήνα. Το 1936 έγινε νομικός σύμβουλος του βασιλέως Γεωργίου Β΄, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1946, οπότε έλαβε το επίσημο βάπτισμα του πυρός στην πολιτική. Στη διάρκεια της κατοχής αναμίχθηκε στην Αντίσταση ως ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης "Δεσμός" καθώς και ως μέλος της ειδικής πενταμελούς επιτροπής που είχε δημιουργήσει ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος για τον συντονισμό του Εθνικού Αγώνα.

Εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1946 στις Κυκλάδες συνεργαζόμενος με την «Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων». Το 1947 ίδρυσε το «Νέον Κόμμα» στο οποίο προσχώρησαν 18 βουλευτές. Το 1949 (20 Ιανουαρίου έως 14 Απριλίου) διατέλεσε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Σοφούλη, παραιτήθηκε όμως μετά τρίμηνο, όταν το όνομα του αναμείχθηκε σε σκάνδαλο λαθρεμπορίας (αργότερα απαλλάχθηκε από τις σχετικές κατηγορίες). Συμμετείχε με το Νέο Κόμμα στις εκλογές του 1950 αλλά δεν εκλέχθηκε βουλευτής.

Προσχώρησε στον Ελληνικό Συναγερμό του Παπάγου αμέσως μετά τη συγκρότησή του και αναδείχθηκε κύριο στέλεχός του. Στις βουλευτικές εκλογές του 1951 και 1952 εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών. Μετά τις εκλογές του 1952 (19 Νοεμβρίου) ανέλαβε το υπουργείο Συντονισμού, στην τότε κυβέρνηση Παπάγου, υιοθετώντας τότε νέα οικονομική πολιτική της οποίας κύρια μέτρα ήταν η αναπροσαρμογή της νομισματικής αξίας της δραχμής και η καθιέρωση της ελευθερίας των εισαγωγών. Στις 1 Απριλίου του 1954, μετά από διαφωνία του με τον Παπάγο, υπέβαλε παραίτηση η οποία έγινε αποδεκτή (3 Απριλίου) και μετά από επτά μήνες, τον Νοέμβριο, αποχώρησε και από το κόμμα.

Τον Φεβρουάριο του 1955 ίδρυσε το Κόμμα Προοδευτικών με 30 βουλευτές, που απέτυχε όμως στις εκλογές του 1956. Το 1958 έλαβε μέρος στις εκλογές σε συνασπισμό με την «Προοδευτική Αγροτική Δημοκρατική Ένωση» και συγκέντρωσαν 10,5% των ψήφων. Το 1961 συνεργάστηκε με την Ένωση Κέντρου και το 1964 με την ΕΡΕ και εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών.

Στις 1 Ιουνίου 1973 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος καταργεί την Βασιλεία και αποφασίζει να "φιλελευθεροποιήσει" το δικτατορικό καθεστώς. Μετά το δημοψήφισμα του 1973, στις 8 Οκτωβρίου 1973, ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος, έδωσε εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως στον Μαρκεζίνη, με σκοπό να "εκδημοκρατικοποιήσει" το καθεστώς, και να διεξάγει βουλευτικές εκλογές στις 10 Φεβρουαρίου 1974 για τις οποίες οι Π. Κανελλόπουλος και Γ. Μαύρος έσπευσαν να δηλώσουν ότι δεν θα συμμετάσχουν, ενώ ο Ηλίας Ηλιού διαφοροποιούταν. Τότε ακριβώς ο Γεώργιος Ράλλης αρθρογραφεί στην εφημερίδα "Βραδυνή", (με υπόδειξη Κ. Καραμανλή από Παρίσι), όπου και τάσσεται υπέρ της συμμετοχής εφόσον παρέχονταν επαρκείς εγγυήσεις για το αδιάβλητο αυτών.

Μεταξύ των προσώπων που συμπεριέλαβε στην κυβέρνησή του ήταν και οι Νικόλαος Μομφεράτος και Λάμπρος Ευταξίας που όπως ο ίδιος αναφέρει στο έργο του Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος (1936-1975) τους επέλεξε ως συνδέσμους με τον "αυτοεξόριστο" Κ. Καραμανλή στο Παρίσι. Ειδικότερα για τον δεύτερο, όπως σημειώνει, έχοντας υπόψη την φιλία των δύο ανδρών θα μπορούσε να επισκέπτονταν τον Καραμανλή χωρίς να κινούσε καμία υποψία. Η αρχή της πρωθυπουργίας του συνέπεσε με το ξέσπασμα του πολέμου του Γιομ Κιπούρ. Προσπάθησε να λάβει μέτρα φιλελευθεροποίησης. Σημαντικότερα εξ αυτών ήταν η κατάργηση του στρατιωτικού νόμου, η χορήγηση αμνηστίας σε πολιτικούς κρατούμενους, η κατάργηση της λογοκρισίας, η κατάργηση του διατάγματος 1347, που προέβλεπε την διακοπή αναβολής και άμεσης στράτευσης φοιτητών - σπουδαστών που απείχαν των μαθημάτων τους για συμμετοχή σε κινητοποιήσεις και βεβαίως η εξαγγελία των εκλογών. Όμως λόγω των ραγδαίων κοινωνικών εντάσεων που ακολούθησαν, δεν κατάφερε να διεκπεραιώσει την αποστολή του.

Επί πρωθυπουργίας του οι πρώτες ταραχές που σημειώθηκαν ήταν στο μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου στο Α΄ Νεκροταφείο όπου περίπου τρεις χιλιάδες νεαροί διαδηλωτές είχαν παραστεί και στη συνέχεια κάποιοι εξ αυτών με συνθήματα προκαλούσαν την αστυνομία η οποία και επενέβη για τη διάλυσή τους. Αμέσως όμως μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου που ακολούθησαν ανατράπηκε (υποχρεώθηκε σε παραίτηση) από το πραξικόπημα του Ιωαννίδη.

Το 1979 επανασύστησε το Κόμμα Προοδευτικών.

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης τιμήθηκε με πολλά παράσημα (όπως το μεγαλόσταυρο του Φοίνικα, το χρυσό σταυρό Γεωργίου Α΄ κ.α.). Το όνομά του έχει επίσης συνδεθεί με την υποτίμηση της δραχμής και τη συναλλαγματική σταθεροποίηση, τη δεκαετία του 1950 (η εποχή που «κόπηκαν» τρία μηδενικά από το πληθωριστικό νόμισμα κι έτσι το χιλιάρικο έγινε δραχμή).

Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική, στη δεκαετία του '80 αφοσιώθηκε στη συγγραφή του έργου Νεώτερη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος.

Γιος του είναι ο νομικός και πανεπιστημιακός Βασίλειος Μαρκεζίνης.

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, έφυγε πλήρης ημερών από τη ζωή στις 4 Ιανουαρίου 2000. Ήταν 90 ετών.

"βικιπαιδεια"