«Derin Tarih» : ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ… ΕΚΑΨΑΝ ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗ ΤΟ 1922

ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ… 

ΕΚΑΨΑΝ ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗ ΤΟ 1922

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1922 oι Τσέτες είχαν ήδη μπει στην Σμύρνη, η πόλις καίγονταν και οι χριστιανοί σφάζονταν στην προκυμαία, πολλοί έπεφταν στην θάλασσα να σωθούν από τις φλόγες, πνίγονταν και τα πτώματα σκέπαζαν τα νερά. Ο μεγάλος θριαμβευτής και εμπνευστής αυτής της σφαγής, ο Μουσταφά Κεμάλ, ο Γαζί πλέον, κοίταζε απαθής από ένα εξώστη ψηλά την μεγάλη αυτή σφαγή και την πυρπόληση της Σμύρνης. Σε μια στιγμή γύρισε απότομα στους παρευρισκόμενους πίσω του και τους φώναξε δυνατά : «Κοιτάξετε αυτή την σκηνή. Απόψε γίνεστε μάρτυρες του τέλους μιας εποχής. Αυτή η πυρκαγιά είναι ένα σύμβολο. Συμβολίζει την τελική απαλλαγή της πατρίδας μας από τους προδότες και τους εμπορίσκους. Από εδώ και πέρα η Τουρκία ελεύθερη και εξαγνισμένη δεν θα ανήκει παρά μόνο στους Τούρκους», ( Από την βιογραφία του Κεμάλ με τον τίτλο «Moustafa Kemal ou la mort d un empire», του Γάλλου ιστορικού ερευνητή Benoist-Menchin, ). Με αυτές τις κυνικές φράσεις μπροστά στις εκατόμβες των χριστιανών θυμάτων, ο Μουσταφά Κεμάλ αγνάντευε με ένα ποτήρι ακλοόλ, την μεγάλη σφαγή της Σμύρνης. Δεν έκανε τίποτα για να σώσει τους χιλιάδες νεκρούς αυτής της σφαγής που τόσο αδρά περιγράψανε πολλοί μάρτυρες, όπως η Μαρτζορί Χαουτζπιάν στο έργο της, «Η Σμύρνη στις Φλόγες», ο πρόξενος των ΗΠΑ στην Σμύρνη, George Horton, και πολλοί άλλοι.

Πέρασαν πολλές δεκαετίες από εκείνο το αιματηρό θλιβερό ιστορικό ολοκαύτωμα της ιστορικής Σμύρνης, της «Σμύρνης των Γκιαούρηδων», της Σμύρνης που έζησε την μεγαλύτερη σφαγή στην μακρόχρονη ιστορία της και φαίνεται πως κάποιες τύψεις από εκείνη την τραγωδία εξαναγκάζουν ακόμα και σήμερα τους Τούρκους να προβάλλουν διάφορες επιθυμητές εκδοχές για την πυρπόληση επιδιώκοντας να ανατρέψουν την ιστορική αλήθεια, ότι δηλαδή οι ίδιοι οι Τούρκοι έκαψαν την Σμύρνη στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922.

Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε στην Τουρκία μια έκδοση του ιστορικού περιοδικού, «Derin Tarih», όπου παρουσιάζετε μια καινούργια άποψη για την πυρπόληση της Σμύρνης. Η άποψη αυτή διαφημίστηκε και με ανάλογα άρθρα προβολής σε πολλές τουρκικές εφημερίδες όπως η Yeni Şafak και η Radikal. Σύμφωνα λοιπόν με την Ayşe Hür, Τουρκάλα συγγραφέα του μεγάλου αφιερώματος για την καταστροφή της Σμύρνης, η μεγάλη πυρκαγιά άρχισε συγχρόνως σε πολλά σημεία στις 13 Σεπτεμβρίου και μόνο μετά από δυο μέρες τέθηκε μερικώς υπό έλεγχο αφού είχε κάψει μεγάλο μέρος της ελληνικής συνοικίας καθώς και μεγάλα τμήματα της αρμενικής. Η φωτιά όμως εν μέρει συνεχίζονταν μέχρι τις 18 Σεπτεμβρίου ολοκληρώνοντας το έργο της. Η Τουρκάλα συγγραφέας του αφιερώματος αφού απέκλεισε κάθε πιθανότητα να έκαψαν την Σμύρνη οι Τούρκοι και αφού αναρωτιέται σαν σοβαρή εκδοχή να… την έκαψαν οι ίδιοι οι Έλληνες για να πάρουν εκδίκηση για την ήττα τους στο μέτωπο, τελικά καταλήγει στο «ιστορικό» της συμπέρασμα ότι την Σμύρνη μάλλον την έκαψαν… Αρμένιοι Τσέτες, δηλαδή Αρμένιοι οπλισμένοι ληστές μαζί με τους Έλληνες που υποχωρούσαν άτακτα.

Για να στηρίξει δε την άποψη αυτή, παραθέτει τις μαρτυρίες των γνωστών, Nureddin Paşa, ο οποίος όπως είναι γνωστό παρέδωσε τον μητροπολίτη Χρυσόστομο στον όχλο για να τον λυντσάρει, καθώς και την μαρτυρία της Halide Edip Hanım, την τότε σύντροφο του Μουσταφά Κεμάλ, καθώς και του Yusuf Kemal, τότε υπουργού Eξωτερικών του Μουσταφά Κεμάλ. Αλλά το εκπληκτικό είναι πως αφού παραθέτει όλες αυτές τις υποτιθέμενες μαρτυρίες που αποδείκνυαν ότι την Σμύρνη δεν την έκαψαν οι Τούρκοι, τελικά φτάνει στο συμπέρασμα ότι… παραμένει το ιστορικό ερώτημα ποιοι έκαψαν την Σμύρνη. Αναφέρει και το ιστορικό βιβλίο, «Hatıralar», δηλαδή «Αναμνήσεις», του İsmet İnönü, του γνωστού υπαρχηγού του Κεμάλ και μετέπειτα πρόεδρο της Τουρκιάς, Στο βιβλίο αυτό ο İnönü ενώ αναφέρετε στην πυρκαγιά δεν δίνει κάποια ένδειξη για το ποιος τελικά έβαλε την φωτιά και κατέστρεψε ουσιαστικά κάθε ίχνος ελληνικής παρουσίας στην ιστορική αυτή ελληνικότατη πόλη της Μικράς Ασίας που μέχρι σήμερα οι ίδιοι οι Τούρκοι την ονομάζουν… «Γκιαούρ Ισμίρ».

Η ιστορία της καταστροφής και της σφαγής της Σμύρνης έχει γραφεί προ πολλού και παρά τις σύγχρονε φιλόδοξες προσπάθειες των Τούρκων να την αλλάξουν, εκτός από εσωτερική κατανάλωση δεν μπορούν να πείσουν κανένα σοβαρό ερευνητή. Οι ερινύες της σφαγής θα κυνηγούν πάντα τους ενόχους όσο και αν προσπαθούν να τις ξεγελάσουν με τα ιστορικά τους καμώματα… τύπου Ρεπούση.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr