Γιώργος Καπόπουλος : Τα δύο μέτωπα του Βερολίνου

Η εξέγερση της Ανατολικής Ευρώπης, από την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία μέχρι και τα Βαλκάνια απέναντι στην πολιτική της Μέρκελ στο προσφυγικό, είναι η δεύτερη φορά που οι χώρες της περιοχής συγκρούονται με το Βερολίνο

Τα δύο μέτωπα του Βερολίνου

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

Κυριαρχία ή πρωτοκαθεδρία της Γερμανίας στην ΕΕ - Ευρωζώνη; Πριν από μερικά χρόνια η μεταψυχροπολεμική πολιτική ορθότητα δεν επέτρεπε καν τη διατύπωση του ερωτήματος. Σήμερα μια ολοένα αυξανόμενη πλειοψηφία χρησιμοποιεί τον όρο «Γερμανική Ευρώπη».

Τα προβλήματα και οι εναντιώσεις που συναντά εδώ και μια πενταετία η Γερμανία στον Νότο ως προς την επιβολή του δικού της μοντέλου δημοσιονομικής πειθαρχίας και η γενικευμένη ανταρσία της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης στην κοινή διαχείριση των προσφύγων που αποφάσισαν Βερολίνο και Βρυξέλλες, νομιμοποιούν αντιρρήσεις για το αν η «Γερμανική Ευρώπη» αποτυπώνει μια πραγματική κυριαρχία που παλιότερα αποτυπωνόταν στα λατινικά πρώτα ως Pax Britannica και στη συνέχεια ως Pax Americana.

Στον Νότο της Ευρωζώνης οι εύθραυστες ισορροπίες με το Βερολίνο βρίσκονται σε οριακό σημείο. Η γερμανικής κοπής δημοσιονομική λιτότητα δεν μπορεί να συνεχισθεί χωρίς να διαρραγεί η κοινωνική συνοχή και να θρυμματιστεί η πολιτική σταθερότητα. Η αμφισβήτηση της γραμμής πλεύσης του Σόιμπλε δεν προσδιορίζεται πλέον στον Νότο αλλά στην καρδιά της Ευρωζώνης, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Στην κρίσιμη διετία μέχρι το 2017 όπου υπάρχει η διπλή εκλογική αναμέτρηση της άνοιξης στη Γαλλία -προεδρική και βουλευτικές εκλογές- και του φθινοπώρου -βουλευτικές- στη Γερμανία θα κριθεί αν το Βερολίνο μπορεί να κάνει διόρθωση πορείας και να στηρίξει μια εμβάθυν­ση της Ευρωζώνης επωφελή και αποδεκτή από όλες τις χώρες-μέλη.

Η εξέγερση της Ανατολικής Ευρώπης, από την Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβακία μέχρι και τα Βαλκάνια απέναντι στην πολιτική της Μέρκελ στο προσφυγικό, είναι η δεύτερη φορά που οι χώρες της περιοχής συγκρούονται με το Βερολίνο, που υπήρξε ο σπόνσορας της πλήρους ένταξής τους στην ΕΕ. Η πρώτη ήταν την άνοιξη του 2003, όταν λίγους μήνες μετά την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο του 2002 για την πλήρη ένταξή τους, οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης συγκρούσθηκαν μετωπικά με τον γαλλογερμανικό άξονα καθώς στήριζαν την επικείμενη εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ.

Ολα τα παραπάνω αθροιστικά αναδεικνύουν τις αντιφάσεις της Γερμανίας: Η κοινή διαχείριση του προσφυγικού προϋποθέτει μια εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που την επιθυμεί ο Νότος κυρίως ως αμοιβαιοποίηση των κινδύνων από την κρίση της Ευρωζώνης και στην οποία αντιστέκεται σταθερά το Βερολίνο. Αλά καρτ εμβάθυνση όπως συμφέρει το Βερολίνο και προκαλεί ταυτόχρονη δυσαρέσκεια και εναντίωση στον Nότο και στην Aνατολή.

Οσο και αυτό να φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράδοξο, η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μπορεί σήμερα να πιέσει πιο αποτελεσματικά το Βερολίνο από ό,τι ο Νότος. Οι χώρες της περιοχής δίχως υπερβολή ελέγχουν τις σχέσεις της Δύσης και κυρίως της Ευρώπης με τη Ρωσία σε μια στιγμή που Μέρκελ και Ολάντ προσπαθούν να σταθεροποιήσουν την κατάσταση πραγμάτων στην Ουκρανία.

Από την απειθαρχία της Γαλλίας και της Ιταλίας στο δημοσιονομικό σύμφωνο μέχρι την άρνηση της Ανατολικής Ευρώπης να μοιρασθεί το κόστος της απορρόφησης των προσφύγων φωτίζεται το εύθραυστο και το συγκυριακό της γερμανικής κυριαρχίας στη Γηραιά Ηπειρο. Μια κατάσταση πραγμάτων για την οποία υπεύθυνο είναι το ίδιο το Βερολίνο με μια αλά καρτ εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με στόχο τη διαφύλαξη ηγετικού προβαδίσματος έναντι των εταίρων του.

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=31706&subid=2&pubid=64252571