Η Κύπρος σε ρόλο «κοριού» για το Λονδίνο

Η Κύπρος σε ρόλο «κοριού» για το Λονδίνο

Του Γιαννη Αντωνιου

Μάλλον αδιάφορα ακούστηκε στην Κύπρο το Νοέμβριο του 2013 η είδηση ότι οι βρετανικές βάσεις στο νησί παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στο δίκτυο της αμερικανοβρετανικής ηλεκτρονικής κατασκοπείας. Για την ακρίβεια δεν θεωρήθηκε καν είδηση γιατί ο ρόλος των βάσεων στον πόλεμο της κατασκοπείας είναι γνωστός εδώ και δεκαετίες.

Από τα στοιχεία που είδαν το φως, με πηγή τα έγγραφα που κατείχε ο Εντουαρντ Σνόουντεν, πρώην συνεργάτης της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, εκείνο που προσθέτει στο μέγα κεφάλαιο των παρακολουθήσεων είναι η πληροφορία για την υποκλοπή δεδομένων από καλώδια που περνούν από βρετανικό έδαφος και παρακολουθούν εκατοντάδες gigabytes πληροφοριών στο Ιντερνετ. Το πρόγραμμα με τον κωδικό «Τempora» επιτρέπει στη βρετανική GCHQ να παρακολουθεί περισσότερες πληροφορίες στο Ιντερνετ ακόμα και από την αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας.

Σύμφωνα με τα έγγραφα, μεγάλο τμήμα της παρακολούθησης γίνεται από τη βάση στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στη Δεκέλεια, κοντά στη γραμμή αντιπαράταξης στην περιοχή Αμμοχώστου. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι υποκλοπές αφορούν δεδομένα που διακινούνται με υποθαλάσσια καλώδια στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο. Ο σταθμός φέρεται να έχει την ικανότητα παρακολούθησης 14 υποβρύχιων καλωδίων οπτικών ινών που συνδέουν την Κύπρο με τη Μέση Ανατολή, τη βόρεια Αφρική και την Ευρώπη. Η ημικρατική Αρχή Τηλεπικοινωνιών της Κύπρου (CYTA) δήλωσε άγνοια για το θέμα των παρακολουθήσεων, υποστηρίζοντας ότι ανάκτηση δεδομένων μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν δικαστικής εντολής για διερεύνηση αξιόποινων πράξεων. «Τέτοιο αίτημα δεν έχουμε» δήλωσε εκπρόσωπος της Cyta.

Τα δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου που ακολούθησαν για τον ρόλο των βρετανικών βάσεων συνέπεσαν με την επίσκεψη που πραγματοποίησε τότε στη Λευκωσία ο Βρετανός υφυπουργός, αρμόδιος για Ευρωπαϊκά Θέματα, Ντέιβιντ Λίντινγκτον. Κληθείς να σχολιάσει τις πληροφορίες, εξέφρασε την πεποίθηση πως «υπάρχουν άνθρωποι σε κάθε χώρα της Ευρώπης που είναι ζωντανοί σήμερα λόγω των ενεργειών των μυστικών υπηρεσιών κατά της τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο», απάντηση η οποία κάθε άλλο παρά συνιστά διάψευση των όσων βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Από Σιβηρία μέχρι Ιράν

«Γιατί είμαστε ακόμα στην Κύπρο;», διερωτάτο στις αρχές της περασμένης δεκαετίας ο Βρετανός ανταποκριτής Ρόμπερτ Φισκ. O ίδιος έδωσε και την απάντηση: «Ο θολωτός σταθμός υποκλοπών στην κορυφή του όρους Τρόοδος και οι βάσεις παρακολούθησης στη Δεκέλεια και το Ακρωτήρι, με τα συστήματα ηλεκτρονικών υποκλοπών που μπορούν να διεισδύσουν ώς τη Σιβηρία και το Ιράν, είναι η αιτία που η Βρετανία συνεχίζει να έχει ρόλο στο νησί». Και μαζί με τη Βρετανία και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με έγγραφα της NSA που αποκάλυψε ο Εντουαρντ Σνόουντεν, οι ΗΠΑ καταβάλλουν τα μισά έξοδα για τη λειτουργία μιας εκ των βασικών βρετανικών εγκαταστάσεων υποκλοπής στην Κύπρο. Ως αντάλλαγμα, η GCHQ οφείλει να λαμβάνει υπόψη της τις αμερικανικές προτεραιότητες.

Στην Κύπρο είναι γνωστό ότι σταθμοί παρακολουθήσεων δεν λειτουργούν μόνο στον Αγιο Νικόλαο, αλλά σε όλα τα νευραλγικά σημεία όπου έχουν βάσεις οι Βρετανοί. Πρόσβαση στα δεδομένα που υποκλέπτουν οι Βρετανοί έχουν και οι Αμερικανοί. Η παρουσία Αμερικανών πρακτόρων στα βρετανικά ραντάρ κρατείται μυστική γιατί απαγορεύεται από τη διμερή συμφωνία της Βρετανίας με την Κύπρο.

Από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Κύπρος κουβαλούσε τον χαρακτηρισμό «αβύθιστο αεροπλανοφόρο». Εδώ και μερικά χρόνια, όμως, η Κύπρος έχει μετατραπεί σε κόμβο παρακολουθήσεων και χώρο συνωστισμού πρακτόρων. Το ασφαλές περιβάλλον, η εγγύτητα με τις εστίες ένοπλων συγκρούσεων και πολιτικών αντιπαραθέσεων στη Μέση Ανατολή, κατέστησαν την Κύπρο φιλόξενο χώρο για Ισραηλινούς, Αραβες, Αμερικανούς, Ρώσους και Βρετανούς πράκτορες, οι οποίοι επισκέπτονται το νησί με τον μανδύα του τουρίστα ή ακόμη καλύτερα του... επενδυτή και κινούνται ανενόχλητοι σε όλη την επικράτεια της Κύπρου, περιλαμβανομένων και των κατεχόμενων περιοχών.

Επικοινωνίες με δύο αποδέκτες

Σπλίτερ. Ετσι λέγεται το εξάρτημα που έχουν τοποθετήσει οι βρετανικές υπηρεσίες στους σταθμούς που φιλοξενούν τα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών στα σημεία στα οποία αναδύονται σε κυπριακό έδαφος. Το ηλεκτρονικό αυτό εξάρτημα «χωρίζει στα δύο» τη δέσμη πληροφοριών που ταξιδεύει, μέσω Κύπρου, ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία. Καθώς η μία δέσμη συνεχίζει τον «δρόμο» της, το αντίγραφο κατευθύνεται στις βρετανικές βάσεις στην Κύπρο, όπου σταθμεύουν εκατοντάδες αναλυτές της βρετανικής GCHQ και της αμερικανικής NSA. Εν συνεχεία, η δέσμη πληροφοριών κατευθύνεται, σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, στα δύο μεγάλα κέντρα αντικατασκοπείας της GCHQ στη Βρετανία και της NSA στην Τζόρτζια των ΗΠΑ, όπου υπάλληλοι με ακουστικά στα αυτιά ακούν τις συνομιλίες των πιο σημαντικών «στόχων», ενώ μηχανήματα αναλύουν και αρχειοθετούν τις υπόλοιπες επικοινωνίες για ενδεχόμενη μελλοντική χρήση. Οι πληροφορίες αυτές περιλαμβάνονται σε έρευνα του ιταλικού περιοδικού L’ Espresso και της γερμανικής εφημερίδας Sueddeutsche Zeitung, με βάση τα έγγραφα του Εντουαρντ Σνόουντεν. Τον κρίσιμο ρόλο της Κύπρου, από την οποία διέρχονται 14 καλώδια, συναγωνίζεται η Σικελία, στην οποία αναδύονται 19 υποθαλάσσια καλώδια, μεταξύ αυτών το SeaMeWe3 και το SeaMeWe4. Το πρώτο μεταξύ αυτών, που συνδέει τη νοτιοανατολική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη δυτική Ευρώπη, διέρχεται και από την Κύπρο. Η GCHQ, της οποίας η ύπαρξη ήταν γνωστή σε ελάχιστους πριν από τις διαρροές Σνόουντεν, απέφυγε να σχολιάσει τα δημοσιεύματα τονίζοντας ότι «δεν σχολιάζουμε ζητήματα μυστικών υπηρεσιών».

Από δημοσίευμα της "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ"