ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Τα ζευγάρια χωρίζουν αλλά συχνά δεν εγκαταλείπουν τη συζυγική στέγη λόγω αυξημένων εξόδων

«ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ» ΤΑ ΔΙΑΖΥΓΙΑ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΤΕΝΟΤΗΤΑ

Μαζί δεν κάνουν και χώρια δεν... μπορούν τα ζευγάρια της κρίσης

 

Μαζί, αναγκαστικά, μέχρι να περάσει η κρίση. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του Πρωτοδικείου της Αθήνας για τους γάμους και τα διαζύγια στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Στα χρόνια της ευμάρειας, τα διαζύγια, είτε συναινετικά είτε κατ' αντιδικία, έπεφταν βροχή... Από το 2008 όμως αρχίζουν να παίρνουν την κατηφόρα, με τους δικαστές και τους δικηγόρους να αποδίδουν το φαινόμενο στην πρωτοφανή κρίση που έχει χτυπήσει την Ελλάδα.

Οι αριθμοί «μιλούν» αφού η μείωση στην κατάθεση δικογράφων στα συναινετικά διαζύγια έχει πέσει σχεδόν στο μισό, ενώ τα κατ' αντιδικία έχουν κυριολεκτικά κατρακυλήσει! Με δύο λόγια, το φαινόμενο Κράμερ εναντίον Κράμερ εξαλείφεται, ενώ τα σύμφωνα συμβίωσης κερδίζουν χρόνο με τον χρόνο ολοένα και περισσότερο έδαφος.

Στο Πρωτοδικείο της Αθήνας κατατέθηκαν το δικαστικό έτος 2008-2009 9.986 αιτήσεις για συναινετικό διαζύγιο, ενώ το 2009-2010 εισήχθησαν 9.721 δικόγραφα.

Ο ίδιος περίπου αριθμός παρέμεινε και το 2010-2011 φθάνοντας τις 9.711 αιτήσεις. Από το 2011 ο αριθμός αρχίζει να μειώνεται: 2011-2012 8.847 αιτήσεις, 2012-2013 8.876, 2013-2014 6.078, ενώ το 2014-2015 έπεσαν στις 7.100. Μάλιστα, το ημερολογιακό έτος 2015 ο αριθμός των αιτήσεων ήταν σαφώς χαμηλότερος, αφού έπεσε στα 5.333 δικόγραφα.

Διπλασιάζονται τα έξοδα διαβίωσης

 
Η ίδια εικόνα και στα διαζύγια, που δεν εκδίδονται με τη συναίνεση και των δύο συζύγων. «Η αντιδικία γεννάει πολλά δικαστήρια», αναφέρει στο «Εθνος της Κυριακής» ο δικηγόρος Θανάσης Παυλόπουλος.

«Μηνύσεις, ρυθμίσεις επικοινωνίας παιδιών, την επιμέλειά τους, γεγονός που συνεπέγκειται πολλαπλάσια δικαστικά έξοδα, που σε μία περίοδο έντονης οικονομικής ύφεσης, είναι δύσκολο να επιλεγεί ως λύση. Βέβαια, όσοι έχουν χρήματα δεν θα διστάσουν να μπουν σε έναν τέτοιο δικαστικό αγώνα, αλλά αυτοί δεν είναι πλειοψηφία». Οι αριθμοί το αποδεικνύουν, αφού τα διαζύγια με... διαμάχη ολοένα και φθίνουν.

Ο χωρισμός δημιουργεί διπλά έξοδα διαβίωσης, λένε οι δικαστές. Το νοίκι για ένα νέο διαμέρισμα, η καταβολή της διατροφής και τα προσωπικά έξοδα εκείνου που εγκαταλείπει τη συζυγική στέγη, αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες για να κάνει το... μεγάλο βήμα.

«Ακόμη και το κόστος του διαζυγίου αποτελεί πρόβλημα για κάποιον που έχει οικονομική δυσχέρεια» λέει η ίδια πηγή. «Οταν ο μέσος μισθός πλέον για έναν δημόσιο υπάλληλο έχει φθάσει στα 900 ευρώ με τη σύζυγο να παίρνει άλλα τόσα, με δύο παιδιά και πιθανότατα με δάνειο, τότε το διαζύγιο θα πάρει... αναβολή».

Αλλάζουν οι συνήθειες των Ελλήνων
Ούτε παντρεύονται ούτε χωρίζουν όπως παλιά

Στην ίδια γραμμή και οι συμβολαιογράφοι, οι οποίοι έχουν εδώ και καιρό διαπιστώσει ότι η κρίση έχει οδηγήσει τα ζευγάρια να ζουν κάτω από την ίδια στέγη ακόμη και εάν δεν το επιθυμούν.

«Η οικονομική κρίση φαίνεται ότι έχει πλήξει ακόμη και τη διάθεση των Ελλήνων για χωρισμό» λέει ο πρόεδρος του συμβολαιογραφικού συλλόγου της Αθήνας Γ. Ρούσκας. «Από τα στοιχεία που έχουμε, σε πανελλαδικό επίπεδο, η υπογραφή πληρεξουσίων για την έκδοση συναινετικών διαζυγίων είναι μειωμένη σε ποσοστό άνω του 70%. Συνήθως, τα ζευγάρια που συμφωνούσαν ότι δεν μπορούν να προχωρήσουν μαζί τη ζωή τους, παρείχαν πληρεξουσιότητα σε έναν κοινό δικηγόρο (μέσω συμβολαιογράφου) για να φέρει σε πέρας την υπόθεσή τους ενώπιον του δικαστηρίου. Τα τελευταία χρόνια όμως, το φαινόμενο είναι πολύ έντονο. Οι Ελληνες όχι μόνο αποφεύγουν να χωρίσουν, αλλά να προβούν και στην παροχή οποιασδήποτε πληρεξουσιότητας που θα διευκόλυνε κάτι τέτοιο στο μέλλον».

«Το βασικό ερώτημα που θέτουν οι σύζυγοι στον δικηγόρο όταν τον επισκέπτονται για να συζητήσουν ενδεχόμενη διάσταση, είναι πόσο θα κοστίσει η έκδοση του διαζυγίου τους, γεγονός που αποδεικνύει την οικονομική δυστοκία των μέσων νοικοκυριών και ενδεχομένως να αποτελεί ακόμη και κριτήριο για την αναβολή της επικύρωσης της διάστασης των συζύγων με δικαστική απόφαση» λέει ο Θ. Παυλόπουλος. «Οι άνθρωποι δεν παντρεύονται και δεν χωρίζουν όπως στο παρελθόν» σημειώνει η δικηγόρος Π. Λουκάκου.

Η διαμεσολάβηση

 
«Και οι δύο πόλοι, γάμος-διαζύγιο, βρίσκονται σε χαμηλό σημείο. Ενας χωρισμός αυξάνει τα έξοδα διαβίωσης για εκείνον που αναγκάζεται να μετοικήσει, πόσω δε μάλλον εάν ο ένας από τους δύο συζύγους έχει μείνει άνεργος. Παρατηρείται έτσι η αναγκαστική συμβίωση κάτω από την ίδια στέγη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αφού δεν λείπουν οι εντάσεις και πολλές φορές και η βία». Για την κ. Λουκάκου, ένα αποτρεπτικό στοιχείο για το διαζύγιο είναι και το κόστος, απέναντι στο οποίο προβάλλει τον θεσμό της διαμεσολάβησης, που ακόμη δεν έχει περάσει στη νοοτροπία των Ελλήνων αντιδίκων. «Με τη διαμεσολάβηση μπορεί ακόμη και ένα κατ' αντιδικία διαζύγιο να ολοκληρωθεί σε μία ημέρα.

Χωρίς τη δημοσιότητα του ακροατηρίου, χωρίς πολλά δικαστικά έξοδα, και κυρίως χωρίς εντάσεις. Προβλέπεται ήδη στον Ν.3898/2010 αλλά και στον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που είναι σε ισχύ από τον νέο χρόνο» καταλήγει, προτείνοντας ανεπιφύλακτα αυτήν τη νέα μορφή εξωδικαστικής επίλυσης της οικογενειακής διαφοράς. Στην περίπτωση της διαμεσολάβησης, αφού συμφωνήσουν οι δύο πλευρές, συντάσσουν ένα πρακτικό, με τη βοήθεια των δικηγόρων, το οποίο κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου, σφραγίζεται και αποτελεί δικαστική απόφαση. Για τους δικηγόρους-διαμεσολαβητές αυτή η διαδικασία υποκαθιστά και τις σχέσεις των διαδίκων, οι οποίες φθάνουν στα άκρα σε ένα μη συναινετικό διαζύγιο...

Είναι πολλά τα έξοδα
Λιγότεροι θρησκευτικοί γάμοι

Η οικονομική κρίση όμως φαίνεται ότι προκαλεί και κρίση στον θρησκευτικό γάμο, αφού επιλέγεται μάλλον λιγότερο, με τα νέα ζευγάρια να ξεκινούν τη ζωή τους κάνοντας έναν πολιτικό γάμο, και στη συνέχεια -εάν έρθει ένα παιδί στη ζωή- και θρησκευτικό.

Τα στοιχεία της Αρχιεπισκοπής Αθηνών δείχνουν μία ελαφρά μείωση τα τελευταία χρόνια στον θεσμό του θρησκευτικού γάμου, η οποία αποδίδεται τόσο στα οικονομικά προβλήματα όσο όμως και στις εναλλακτικές μορφές συμβίωσης.

Σύμφωνα με τα βιβλία που τηρεί η Αρχιεπισκοπή Αθηνών, το 2010 έγιναν 3.261 γάμοι, το 2011 2.936, το 2012 2.373, το 2013 2.530, το 2014 2.424, το 2015 2.435, ενώ τη νέα χρονιά έχουν καταγραφεί 123 γάμοι. Η προτίμηση στον πολιτικό γάμο καταγράφηκε το 2013 αφού σε σύνολο 53.105 γάμων, οι θρησκευτικοί ήταν 26.190 και οι πολιτικοί 26.915.

Οι πιο νέες ηλικίες φαίνεται ότι προτιμούν εξαρχής τα σύμφωνα συμβίωσης, τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλή αφού ούτε το κόστος του γάμου έχουν, αλλά επιπλέον «λύνονται» και πολύ εύκολα με μία δήλωση στον συμβολαιογράφο.

Οι εργατικές διαφορές

 
Τα σύμφωνα συμβίωσης αυξήθηκαν κατά 170,7% σε σχέση με το 2013. Για τη χρονική περίοδο από το 2009 (πρώτο έτος εφαρμογής τους) έως το 2014, τα σύμφωνα συμβίωσης ανήλθαν κατ' έτος σε 161, 180, 185, 314, 581 και 1.573 αντίστοιχα, δηλαδή καταγράφηκαν συνολικά 2.994 σύμφωνα συμβίωσης στο σύνολο της χώρας.

Η δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση χώρας, αλλά και των κατοίκων της δεν αντικατοπτρίζεται μόνο στις οικογενειακές διαφορές αλλά και σε πολλές άλλες διαδικασίες που επιλύονται στα δικαστήρια. Οι αγωγές που κατατίθενται παρουσιάζουν αισθητή μείωση τόσο στα ασφαλιστικά μέτρα όσο και στις κύριες αγωγές.

«Οι πολίτες έχουν απαιτήσεις αλλά δεν μπορούν να μπουν αυτή τη στιγμή σε δικαστικό αγώνα. Ακόμη και στις εργατικές διαφορές φαίνεται ότι ο εργαζόμενος διστάζει να αναζητήσει το δίκιο του», λέει δικαστική πηγή. Και τα στοιχεία την επιβεβαιώνουν αφού το 2010 τα δικόγραφα που είχαν κατατεθεί έφταναν τα 8.650 και τον Οκτώβριο του 2015, στην ίδια διαδικασία έφταναν μόλις τα 3.441.

• Ρωτούν για την αμοιβή του δικηγόρου
  «Το βασικό ερώτημα που θέτουν οι σύζυγοι στον δικηγόρο όταν τον επισκέπτονται για να συζητήσουν ενδεχόμενη διάσταση είναι πόσο θα κοστίσει η έκδοση του διαζυγίου τους, γεγονός που αποδεικνύει την οικονομική δυστοκία των μέσων νοικοκυριών» λέει ο Θ. Παυλόπουλος.

ΣΟΦΙΑ ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64320743