Η Νεφρική νόσος προσβάλλει και τα παιδιά

Η Νεφρική νόσος προσβάλλει και τα παιδιά

Προλάβετε την ανάπτυξη της με έγκαιρη διάγνωση από την παιδική ηλικία

1.000.000 Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς

Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εορτάζεται από το 2006 κάθε χρόνο τον Μάρτιο στοχεύοντας στην κινητοποίηση της ιατρικής κοινότητας των αρμόδιων αρχών και του κοινού για την πρόληψη και προαγωγή της υγείας των νεφρών. Στην Ελλάδα η εκστρατεία υποστηρίζεται από την Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία (ΕΝΕ) με δράσεις ενημέρωσης σχετικά με τα νεφρικά νοσήματα και υποστήριξης των επαγγελματιών υγείας.

Με φετινό σύνθημα τη φράση «Νεφρική Νόσος και Παιδιά - Δράστε νωρίς για την πρόληψη της!», η καμπάνια για αυτή τη χρονιά επικεντρώνεται στην έγκαιρη διάγνωση από τη βρεφική και παιδική ακόμη ηλικία των παραγόντων εκείνων που μπορούν να οδηγήσουν αργότερα στην ανάπτυξη Χρόνιας Νεφρικής Νόσου (ΧΝΝ).

Ο πρόεδρος της ΕΝΕ Δημήτρης Σ. Γούμενος, καθηγητής Νεφρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, η αντιπρόεδρος της ΕΝΕ Αικατερίνη Παπαγιάννη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεφρολογία Α.Π.Θ. και ο Φώτης Παπαχρήστου, καθηγητής Παιδιατρικής - Νεφρολογίας στο Α.Π.Θ. παρουσίασαν τα ακόλουθα στοιχεία σχετικά με τη νόσο:

Μελέτες που προέρχονται από τις ΗΠΑ, αλλά και την Ευρώπη παρέχουν ενδείξεις ότι περίπου το 10% του πληθυσμού πάσχει από ΧΝΝ. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1.000.000 Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς ενώ σε ποσοστό 10% (δηλ. σε 100.000 άτομα) τα προβλήματα αυτά είναι αρκετά σοβαρά.

Το 10% των ατόμων με αρκετά σοβαρά προβλήματα από τους νεφρούς, δηλαδή περίπου 10.000 άτομα στην Ελλάδα, πάσχουν από τελικό στάδιο ΧΝΝ και για να επιβιώσουν υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή και μεταμόσχευση νεφρού.

Η κατάσταση αυτή σχετίζεται με εμφάνιση επιπλοκών από πολλά όργανα και ιδιαίτερα από την καρδιά, τα αγγεία και τα οστά και κοστίζει στην παγκόσμια κοινότητα κάθε χρόνο χιλιάδες νεκρούς και δισεκατομμύρια ευρώ από την ιλιγγιώδη αύξηση του κόστους νοσηλείας, αλλά και του κόστους αιμοκάθαρσης και των φαρμάκων που χορηγούνται για την αντιμετώπιση   των επιπλοκών της νόσου.

Νεφρική Νόσος και παιδιά

Στον πληθυσμό των ασθενών με ΧΝΝ περιλαμβάνονται και πολλά παιδιά, ενώ ακόμη, νεφρικά νοσήματα στην παιδική ηλικία οδηγούν συχνά σε ανάπτυξη ΧΝΝ στην ενήλικο ζωή.

Οι παθήσεις των νεφρών στην υποομάδα αυτή του πληθυσμού μπορεί να είναι συγγενείς ή επίκτητες, οξείες ή χρόνιες και μερικές φορές συνδέονται με συστηματικές νόσους.

Είναι σημαντικό ότι σε πολλές περιπτώσει, τα κλινικά σημεία και τα συμπτώματα είναι ήπια ή απουσιάζουν κάνοντας την υποψία ή τη διάγνωση της νόσου σχετικά δύσκολη.

Συγγενείς ανωμαλίες των νεφρών και του ουροποιητικού συστήματος

Αποτελούν κύρια αιτία ΧΝΝ στα παιδιά και είναι συχνότερες, όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό συγγενών ανωμαλιών των νεφρών και του ουροποιητικού συστήματος ή η μητέρα έχει νεφρική νόσο ή σακχαρώδη διαβήτη. Η ευρεία χρήση του υπερηχογραφήματος, τόσο προγεννητικά όσο και 24-48 ώρες μετά τον τοκετό, έδειξε ότι η ανώμαλη ανάπτυξη του νεφρικού παρεγχύματος μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, που αποτελούν περίπου το 20- 30% του συνόλου των ανωμαλιών που εντοπίζονται σε ένα έμβρυο ή βρέφος.

Οι βαριές συγγενείς διαμαρτίες του ουροποιητικού δυνατόν να οδηγήσουν σε θάνατο ή σε ανάγκη αιμοκάθαρσης ή περιτόναια κάθαρσης ακόμη και σε νεογνική ηλικία δεδομένου ότι η μεταμόσχευση νεφρού είναι γενικά κατάλληλη μέθοδος θεραπεία μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής.

Πολλά παιδιά όμως με ήπιες συγγενείς ανωμαλίες, που συχνά είναι ασυμπτωματικά, είναι δυνατό να αναπτύξουν ΧΝΝ τελικού σταδίου στην ενήλικο ζωή τους. Στα παιδιά αυτά, η έγκαιρη διάγνωση και έναρξη θεραπείας βοηθά στην ελαχιστοποίηση της νεφρικής βλάβης και της πιθανότητας εξέλιξης της.

Κληρονομικά νοσήματα

Τα κληρονομικά νοσήματα είναι το αίτιο ανάπτυξης ΧΝΝ τελικού σταδίου στο 10% των ενηλίκων και στην πλειοψηφία των παιδιών.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται κυστικά νοσήματα (πολυκυστική νόσος νεφρών), σπειραματικά νοσήματα (σύνδρομο Alport, συγγενές νεφρωσικό σύνδρομο) και νοσήματα του διάμεσου ιστού και των ουροφόρων σωληναρίων, που σε ορισμένες περιπτώσει σχετίζονται με ανάπτυξη νεφρολιθίασης ή νεφρασβέστωσης. Τέλος βρέθηκαν γονίδια που προκαλούν ανάπτυξη καλοηθών ή κακοηθών όγκων στους νεφρούς.

Περιγεννητική ανάπτυξη και νεφρική νόσος

Εκτός από τα κληρονομικά νεφρικά νοσήματα, είναι σήμερα γνωστό ότι η περιγεννητική ανάπτυξη δυνατό να επηρεάσει μελλοντικά την υγεία των νεφρών σε απουσία προφανούς νεφρικής βλάβης στην παιδική ηλικία.

Τα πρόωρα βρέφη φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη νεφρικής νόσου πολλά χρόνια μετά από τη γέννηση. Η παραμονή σε Μονάδα Εντατικής θεραπείας και σε ορισμένες περιπτώσει η ανάγκη χορήγησης νεφροτοξικών φαρμάκων είναι δυνατόν να οδηγήσει στην ανάπτυξη πολύ ήπιας νεφρικής δυσλειτουργίας, η οποία θα εκδηλωθεί στην ενήλικο ζωή.

Είναι ακόμη πιο σημαντικό το γεγονός ότι και τα τελειόμηνα βρέφη με σχετικά μικρό βάρος γέννησης βρέθηκε ότι είναι υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη αρτηριακής υπέρτασης, λευκωματουρίας και ΧΝΝ πολλά χρόνια αργότερα. Στα παιδιά αυτά η νεφρική λειτουργία και η αρτηριακή πίεση πρέπει να παρακολουθούνται σε όλη τη ζωή τους.

Ομάδες υψηλού κινδύνου -πρόληψη

Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη ΧΝΝ είναι παιδιά με:

1. Ανωμαλία στους νεφρούς ή στο ουροποιητικό σύστημα οι οποίες είναι εμφανείς σε προγεννητικό υπερηχογράφημα.

2. Οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου.

3. Συμπτώματα όπως μειωμένη ανάπτυξη, ιστορικό ουρολοίμωξης, διαταραχές στην ούρηση ή παθολογικά ευρήματα στα ούρα.

4.  Πρόωρα ή τελειόμηνα βρέφη με μικρό βάρος γέννησης.

Τα παιδιά αυτά πρέπει να εξετάζονται για την πιθανότητα ύπαρξης νεφρικής νόσου, γιατί η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία καθώς και η κατάλληλη παρακολούθηση είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες για θετική έκβαση και αποτροπή ανάπτυξης ΧΝΝ τελικού σταδίου.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ/ΥΓΕΙΑ