Ένας ακτιβιστής ιερέας στα βήματα της... Έριν Μπρόκοβιτς

«Υπήρχε ασυδοσία από τις βιομηχανίες και ο καθένας έκανε ό,τι ήθελε. Γνωρίζαμε καλά ότι το περιβάλλον μας είναι ρυπασμένο» λέει ο πατέρας Ιωάννης.

ΚΗΡΥΞΕ «ΙΕΡΟ ΠΟΛΕΜΟ» ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ

Ένας ακτιβιστής ιερέας στα βήματα της... Έριν Μπρόκοβιτς

Είναι ένας ακτιβιστής ιερέας που δεν σπούδασε θεολογία αλλά μαθηματικά. Σήμερα μάλιστα κάνει δυο μεταπτυχιακά, ένα στα «Θεωρητικά Μαθηματικά» και το άλλο στη «Διαχείριση των Αποβλήτων». Το πώς προέκυψε το δεύτερο είναι μια μεγάλη ιστορία που θα τη διηγηθεί ο ίδιος ο πρωταγωνιστής.

Μια ιστορία που θυμίζει πολύ έντονα την Εριν Μπρόκοβιτς, τη γυναίκα που ενέπνευσε την ομώνυμη ταινία και η ζωή της μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο όταν κατάφερε να κερδίσει τη μάχη με εταιρεία-κολοσσό σε μια μεγάλη υπόθεση μολυσμένου νερού στην Αμερική και να αποζημιωθούν 600 οικογένειες που είχαν πληγεί από τις εργασίες της.

«Μόνο που στη δική μας περίπτωση, στα Οινόφυτα Βοιωτίας, έχουμε να κάνουμε με μια ολόκληρη βιομηχανική ζώνη που τα απόβλητά τους σκοτώνουν», αναφέρει στο «Έθνος της Κυριακής» ο πατέρας Ιωάννης Οικονομίδης.

«Στην ταινία ο αγώνας δόθηκε για ένα εργοστάσιο, στην περιοχή μας έχουμε εκατοντάδες βιομηχανικές μονάδες!». Αναμφισβήτητα, ο πατέρας Ιωάννης Οικονομίδης είναι ένας ιερέας που κηρύσσει την ειρήνη αλλά βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με το «μέσα» και το «έξω» του.

Από νωρίς στη ζωή του επέλεξε από ποια μεριά του λόφου θα σταθεί για το κοινό καλό και υπήρξαν φορές που το ράσο, όπως παραδέχεται, τον βοήθησε. Ωστόσο υπήρξαν και κάποιες άλλες που χρειάστηκε να το «λερώσει», τσαλαβουτώντας κυριολεκτικά μέσα στις λάσπες και στο ποτάμι, προκειμένου να απαθανατίσει με τον φωτογραφικό του φακό τα φορτηγά να αδειάζουν ή να θάβουν τα απόβλητά τους στις χωματερές.

 Με τους δύο από τους τρεις γιους του, τον Δημήτρη και τον Στέφανο

Τον ρωτάμε γιατί έγινε ιερέας. «Από μικρός το ήθελα, αλλά το ''γιατί'' η ψυχολογία του βάθους θα το αποκαλύψει αν κάνω κάποτε ψυχανάλυση», λέει χαμογελώντας. Ωστόσο, ποιος θα φανταζόταν ότι λίγα χρόνια μετά θα τολμούσε, με τη βοήθεια, τις γνώσεις και το πείσμα του δασκάλου και συναγωνιστή του Θανάση Παντελόγλου, βιοτεχνολόγου-χημικού, να τα βάλει με τις βιομηχανίες, κάτι που κανείς άλλος δεν είχε διανοηθεί να πράξει από το 1969, που ακόμη και σήμερα μολύνουν με τα τοξικά απόβλητά τους όλη την περιοχή που διαπερνά ο Ασωπός Ποταμός.

Προβλήματα πνευμονοπάθειας

Την πρώτη του εμπειρία με τη ρύπανση της περιοχής την είχε, όπως θυμάται, από τον πατέρα του που εργαζόταν σε εργοστάσιο μεταλλουργίας της περιοχής. «Κάθε μέρα σχεδόν του πήγαινα φαγητό και αυτό που θυμάμαι πιο έντονα είναι ότι ήταν κατάμαυρος από το φούμο που υπήρχε στο εργοστάσιο και κάλυπτε όλους τους εργαζόμενους. Το μόνο λευκό επάνω του τα δόντια του και τα μάτια! Βέβαια, αυτά άλλαξαν στην πορεία, μπήκαν φίλτρα και γενικά τα πράγματα έγιναν πιο ανθρώπινα, ωστόσο ο πατέρας μου σήμερα αντιμετωπίζει πρόβλημα πνευμονοπάθειας».

Οι μέρες και τα χρόνια κυλούσαν, ωστόσο στην περιοχή υπήρχε διάχυτη η αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά. «Όλοι το λέγαμε αλλά το βλέπαμε κιόλας. Τα φουγάρα γύρω γύρω αναμμένα, υπήρχε ασυδοσία από τις βιομηχανίες και ο καθένας έκανε ό,τι ήθελε. Μύριζε η περιοχή και πλέον γνωρίζαμε καλά ότι το περιβάλλον μας είναι ρυπασμένο.

 Ατμοσφαιρική ρύπανση, απόβλητα και εξασθενές χρώμιο έχουν μολύνει ολόκληρη την περιοχή.

Κανείς όμως δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα υπάρχει κάποιος τόσο παλαβός που θα μολύνει το νερό μας, το οποίο πίναμε όλοι, τα παιδιά μας». Και φτάνουμε κάπου στο έτος 2000 όταν ο πατέρας Οικονομίδης ακούει για πρώτη φορά τον Θανάση Παντελόγλου, τον οποίο είχε καλέσει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, να τους λέει ότι στα Οινόφυτα σκοτώνετε τα μωρά σας! Ήταν ο πρώτος που μίλησε δημόσια για το έγκλημα του Ασωπού. «Ήξερε όλα τα κόλπα που γίνονται μέσα από τις βιομηχανίες, καθώς δούλευε σε εργοστάσιο της περιοχής με απορρυπαντικά, βιομήχανος ο ίδιος στο παρελθόν, βαθύτατος γνώστης του αντικειμένου. Έπαιζε τα περιβαλλοντικά και τεχνολογικά ζητήματα στα δάχτυλά του και μπορούσε να διαβάσει πίσω από τις λέξεις. Για τους περισσότερους από μας λειτούργησε σαν ξυπνητήρι των συνειδήσεών μας.

Κάθε μέρα πήγαινα στο γραφείο του. Εκεί μου είπε το εξής καταπληκτικό αλλά και το πώς κατάλαβε ότι κάτι δεν πάει καλά. Πλέον οι συνταγές που ήξερε επί χρόνια και έφτιαχνε για τα σαπούνια, ξαφνικά άρχισαν να μην αποδίδουν και να βγάζουν προϊόντα κακής ποιότητας. Και ψάχνοντας τα συστατικά για το τι έχει χαλάσει, διαπίστωσε ότι ήταν το νερό, το οποίο ήταν νερό του δικτύου! Από εκεί έπαιρνε το εργοστάσιο, αυτό πίναμε και εμείς!».

«Έκθεση σε βαρέα μέταλλα»

Από τότε άρχισε καθημερινά να μιλάει στους κατοίκους. Πέρασαν σχεδόν τέσσερα χρόνια προσπαθώντας να πείσει και οι αποδείξεις ήταν η μόνη λύση. «Μελετώντας το αρχείο αδειών της ενορίας μας, παρατηρήσαμε έκρηξη του καρκίνου ως αιτία θανάτου, καρκίνου που οι Αρχές υποστήριζαν ότι μπορεί να οφείλεται στο τσιγάρο και όχι στη χρόνια έκθεση των ανθρώπων στα βαρέα μέταλλα», μας εξηγεί.

«Όλα αυτά συνεχίστηκαν μέχρι το 2004, που οι υπηρεσίες υποχρεούνται να εφαρμόσουν την εισαγόμενη από την ΕΕ περιβαλλοντική νομοθεσία για το πόσιμο νερό, βρίσκοντας υπερβάσεις στο όριο σε ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. O δήμος τότε κράτησε σιγή ιχθύος για τρία χρόνια, μέχρι δηλαδή το γενικό χημείο του κράτους, μετά από δικές μας πιέσεις, να δώσει την αρχή του νήματος, κατονομάζοντάς μας έναν απ’ τους ρύπους, το χρώμιο του νερού, όπου το 90% του ήταν εξασθενές, δηλαδή ανθρωπογενούς προέλευσης».

Εκεί κατέρρευσαν όλα τα επιχειρήματα των Αρχών και όλα άρχισαν να αποκαλύπτονται. «Ξεσηκωθήκαμε όλοι και πιέζαμε με όλες μας τις δυνάμεις, δεν τους αφήναμε να πάρουν ανάσα κυριολεκτικά και αναγκάστηκαν να μας φέρουν νερό από την ΕΥΔΑΠ. Έκαναν ένα ταχυδιυλιστήριο με τον γνωστό ελληνικό τρόπο κι αυτό! Ωστόσο, τα χωράφια ποτίζονται με γεωτρήσεις. Δεν είναι όλες οι γεωτρήσεις βρώμικες, αλλά δεν ξέρεις και ποιες είναι».

Στα Οινόφυτα από 5 χρονών

Ο ιερέας πάτησε για πρώτη φορά το πόδι του στα Οινόφυτα Βοιωτίας μαζί με την οικογένειά του όταν ήταν αμούστακο αγόρι πέντε ετών και έγινε παπάς το 1999, μετά την προτροπή της αγαπημένης του γιαγιάς Ειρήνης. Εκεί ζει όλα αυτά τα χρόνια με τη σύζυγο και τους τρεις γιους του, τον Γιώργο, τον Δημήτρη και τον Στέφανο.

Αγωνας διαρκείας στα δικαστήρια

Δικαίωση από ΣτΕ και Συμβούλιο της Ευρώπης

Η μελέτη της Λινού το 2009 επιβεβαίωσε το χειρότερο σενάριο, την ώρα που σχεδόν κάθε σπίτι έχει έναν καρκίνο. Φτάνουμε στο 2010, όπου δια στόματος Μπιρμπίλη η πολιτεία παραδέχεται το πρόβλημα, εξαγγέλλει μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση και έκτοτε οι κάτοικοι περιμένουν την εφαρμογή του νόμου χωρίς να έχει γίνει ποτέ. «Λίγο πριν έρθει στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ με τροπολογία τροποποιεί επί τα χείρω τη νομοθεσία της Μπιρμπίλη», υπογραμμίζει. «Αίρεται η υποχρέωση των βιομηχάνων να βάλουν αυτόματους δειγματολήπτες-αναλυτές στο τελικό φρεάτιο εξόδου, αλλάζει τα όρια για τα απόβλητα, περιορίζει πολύ περισσότερο την περιοχή για την οποία ισχύει η νομοθεσία για τον Ασωπό, με άλλα λόγια τους κάνει μία εξυπηρέτηση πολύ βολική.

 Η Τζούλια Ρόμπερτς υποδύθηκε την Εριν Μπρόκοβιτς. «Στην ταινία ο αγώνας δόθηκε για ένα εργοστάσιο, στην περιοχή μας έχουμε εκατοντάδες βιομηχανικές μονάδες!» τονίζει ο πατέρας Ιωάννης.

Δεν άλλαξε τίποτα

Ουδείς εφαρμόζει σοβαρά αυτά που πρέπει να γίνουν στην περιοχή διότι το πρόβλημα είναι τεράστιο. Έγιναν πολλά δικαστήρια, έχουμε κερδίσει ασφαλιστικά. Το σημαντικό μας χαρτί είναι οι αποφάσεις του ΣτΕ και έχουμε και τη μεγαλύτερη επιτυχία, η οποία οφείλεται στον δικηγόρο μας, τον Γιάννη Κτιστάκη, ο οποίος αφιλοκερδώς πήγε την υπόθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Καταδικάστηκε λοιπόν η Ελλάδα για παραβίαση του άρθρου 11 που αφορά το δικαίωμα στην υγεία για όλο αυτό που έχει γίνει στα Οινόφυτα το 2013. Η περιοχή έχει υποστεί ρύπανση, έχουν υπάρξει συνέπειες στην υγεία του πληθυσμού, δεν έχουν ληφθεί μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων. Γι' αυτό τον λόγο αποφασίσαμε να πάμε σε ελληνικό δικαστήριο και να διεκδικήσουμε αποζημιώσεις!».

Όσο για το τι κρατάει και τι θέλει να αφήσει πίσω απ' αυτή την ιστορία... «Δεν θα άλλαζα τις σχέσεις που έκανα με τους ανθρώπους.

Συνήθως όταν ταράζονται τα νερά, τότε βγαίνουν στην επιφάνεια αυτά που είναι κρυμμένα, η προσωπική μας ρύπανση. Ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνουμε το περιβάλλον μας είναι το πιο σημαντικό πράγμα και αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί», καταλήγει.

ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ

marina@pegasus.gr

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΧΑΡΗΣ ΓΚΙΚΑΣ

http://www.ethnos.gr/koinonia/arthro/enas_aktibistis_iereas_sta_bimata_tis_erin_mprokobits-64383662/