Αποχαιρετώντας τον Ντάριο Φο!

Αποχαιρετώντας τον Ντάριο Φο!

Φτωχότερος είναι από σήμερα ο κόσμος της τέχνης και της διανόησης καθώς απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών ο Ντάριο Φο.Ο Ντάριο Φο ήταν  σκηνοθέτης, ηθοποιός και λογοτέχνης, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1997.Ο θάνατός του οφείλεται σε πνευμονία.

Λίγα λόγια για τη ζωή και το έργο του

Ο Φο γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1926 στο Λεγκιούνο-Σαντζιάνο, στην επαρχία του Βαρέζε, κοντά στην ανατολική πλευρά της Λάγκο Ματζιόρε της Ιταλίας.

Το 1940, μετακόμισε στο Μιλάνο για να σπουδάσει αρχιτεκτονική στη Brera Art Academy, αλλά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τού χάλασε τα σχέδια. Η οικογένειά του πήρε μέρος στην αντιφασιστικό αγώνα και λέγεται πως βοηθούσε τον πατέρα του να φυγαδεύει πρόσφυγες και στρατιώτες των Συμμάχων στην Ελβετία.

Μετά τον πόλεμο, συνέχισε τις σπουδές αρχιτεκτονικής στο Μιλάνο. Εκεί αναμείχθηκε με τα λεγόμενα μικρά θέατρα στα οποία άρχισε να παρουσιάζει τους αυτοσχέδιους μονολόγους του.

Το 1951 ο Φο συναντάει τη Φράνκα Ράμε, γόνο θεατρικής οικογένειας, όταν δούλευαν μαζί στην παραγωγή της επιθεώρησης Εφτά ημέρες στο Μιλάνο. Παντρεύτηκαν στις 24 Ιουνίου 1954.

Μαζί, το 1960 κερδίζουν την εθνική αναγνώριση με το Οι Αρχάγγελοι δεν Παίζουν Φλίπερ στο θέατρο Οντεόν του Μιλάνο. Ακολουθούν και άλλες επιτυχίες.

Το 1962 γράφει και σκηνοθετεί την εκπομπή Καντσονίσιμα στη RAI. Ο Φο χρησιμοποιεί το σόου για να περιγράψει τη ζωή των απλών ανθρώπων και γρήγορα γίνεται επιτυχία. Ένα επεισόδιο για ένα δημοσιογράφο που σκοτώθηκε απ’ τη Μαφία ενόχλησε τους πολιτικούς που είχε ως συνέπεια ο Φο και η Ράμε να λάβουν απειλές κατά της ζωής τους. Το 1962 το έργο τους για τον Χριστόφορο Κολόμβο ενοχλεί ακροδεξιές ομάδες και προκαλεί βίαιες επιθέσεις. Το ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα τούς προμηθεύει σωματοφύλακες.

Το 1968 ο Φο και η Ράμε ιδρύουν την θεατρική κολλεκτίβα Νέα Σκηνή με κινούμενες σκηνές θεάτρου. Στο Μιλάνο μετέτρεψαν ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο σε θέατρο… Τον Οκτώβριο του 1968 έκαναν περιοδεία με το τελευταίο έργο του Φο «Μεγάλη Παντομίμα με Σημαίες και Μικρές και Μεσαίες Μαριονέτες», αρχίζοντας από την Τσεζένα. Το έργο, διαθέτει μάσκες αντί για χαρακτήρες – που αντιπροσωπεύουν το Κεφάλαιο, τη Βιομηχανική Συνομοσπονδία, τη Μεγαλοοικονομία, την Εκκλησία, το Λαό, Επαναστάτες και Αγρότες, ανάμεσά τους μια γιγαντιαία μαριονέτα, που αντιπροσωπεύει το φασισμό και γεννά τους εκπροσώπους της Εκκλησίας, της μοναρχίας του Στρατού και της Βιομηχανίας.

Το 1970 ο Φο και η Ράμε άφησαν τη Νέα Σκηνή λόγω πολιτικών διαφορών. Ξεκίνησαν την τρίτη τους θεατρική ομάδα, Collettivo Teatrale La Comune.

Παρήγαγαν έργα βασισμένα στον αυτοσχεδιασμό για τα σύγχρονα προβλήματα με πολλές αναθεωρήσεις. Ο Τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού (1970) ασκούσε κριτική στην κατάχρηση εξουσίας του συστήματος δικαιοσύνης. Ο Φο το έγραψε μετά από μια τρομοκρατική επίθεση από ακροδεξιούς στην Εθνική Αγροτική Τράπεζα (Banca Nazionale dell’Agricoltura) στο Μιλάνο.

Η αναγνώρισή του ως εξέχουσα προσωπικότητα της Λογοτεχνίας ήλθε εν έτει 1997 όταν τού απενεμήθη το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.

Η υγεία είχε κλονιστεί το 1995, όταν υπέστη εγκεφαλικό και έχασε σχεδόν όλη την όρασή του.

Στα έργα του είχε ασκήσει κριτική, μεταξύ των άλλων, στην πολιτική της Καθολικής εκκλησίας για τις αμβλώσεις, τις πολιτικές δολοφονίες, το οργανωμένο έγκλημα, την πολιτική διαφθορά και το Μεσανατολικό.

Τα έργα του μεταφράστηκαν σε 30 γλώσσες.

Εργογραφία

• Δάχτυλο στο μάτι (Il dito nell'occhio, 1953)

• Οι Αρχάγγελοι δεν Παίζουν Φλίπερ (Gli arcangeli non giocano a flipper, 1959)

• Είχε δυο Πιστόλια (με Άσπρα και Μαύρα Μάτια) (Aveva due pistole dagli occhi bianchi e neri, 1960)

• Αυτός που Κλέβει ένα Πόδι Έχει Τύχη στην Αγάπη (Chi ruba un piede è fortunato in amore, 1961

• H Mεγάλη Παντομίμα (΄΄Grande pantomime con bandiere e pupazzi piccolo I medi΄΄), 1968

• Μίστερο Μπούφο (Mistero Buffo, 1969)

• Ο Εργάτης Ξέρει 300 Λέξεις το Αφεντικό 1000, Γι' αυτό Είναι Αφεντικό (L'operaio conosce 300 parole il padrone 1000 per queato lui e il padrone, 1969)

• Ο Τυχαίος Θάνατος ενός Αναρχικού (Morte accidentale di un anarchico, 1970)

• Φενταγίν (Fedayin, 1971)

• Δεν Πληρώνω! Δεν Πληρώνω! (Non si paga, non si paga!, 1974)

• Η Μαριχουάνα της Μαμάς Είναι πιο Γλυκιά (La marijuana della mamma è la piu bella, 1976)

• Όλο Σπίτι, Κρεβάτι κι Εκκλησία (Tutti casa letto e chiesa, 1977)

• Η Ιστορία μιας Τίγρης κι Άλλες Ιστορίες (Storia della tigre et altre storie, 1978)

• Η Όπερα του Ζητιάνου, (L'opera dello sghignazzo, 1981)

• Μια Μάνα (Una madre, 1982)

• Το Ανοιχτό Ζευγάρι (Coppio aperta, 1983)

• Ελισάβετ: Γυναίκα Κατά Λάθος (Quasi per caso una donna: Elisabetta, 1984)

• Το Ημερολόγιο της Εύας (Diario di Eva, 1984)

• Ένας Ήταν Γυμνός κι ο Άλλος Φόραγε Φράκο (L´uomo nudo e l´uomo in frak, 1985)

• Ο Πάπας και η Μάγισσα (Il papa e la strega, 1989)

• Ο Ανώμαλος Δικέφαλος (L'anomalo Bicefalo, 2003).

http://www.zougla.gr/kosmos/article/apeviose-o-ntario-fo

http://www.globalview.gr/2016/10/13/αποχαιρετώντας-τον-ντάριο-φο/