Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος;,

Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος;,

Η ιστοσελίδα fivebooks.com ζητά από κορυφαίους στοχαστές να επιλέξουν τα 5 καλύτερα κατά τη γνώμη τους βιβλία πάνω σε μια πληθώρα διαφορετικών ζητημάτων. Από τον Jonathan Wolff, κοσμήτορα της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Καθηγητή Φιλοσοφίας στο UCL, ζητήθηκε να διαλέξει τα 5 κατά τη γνώμη του σπουδαιότερα βιβλία πολιτικής φιλοσοφίας. Επέλεξε τον Λεβιάθαν του Τόμας Χομπς, τα Νεανικά Γραπτά του Καρλ Μαρξ, τη Θεωρία της Δικαιοσύνης του Τζων Ρωλς, το Αναρχία, Κράτος και Ουτοπία του Ρόμπερτ Νόζικ και το Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος; του Τζέραλντ Άλλαν Κοέν, βιβλίο που πρόσφατα κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Παρακάτω βρίσκεται ένα κομμάτι της συνέντευξης σχετικό με αυτό το βιβλίο.

«Το βιβλίο που διάλεξα, το Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος;, γράφτηκε όταν ο Τζέρυ [Κοέν] έφυγε από το UCL και πήγε στην Οξφόρδη με την ιδιότητα του Chichele Professor Κοινωνικής και Πολιτικής Θεωρίας και ως εταίρος στο All Souls’ College. Θα μπορούσατε πιθανώς να σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει πιο μπουρζουάδικη δουλειά για έναν πολιτικό φιλόσοφο· ωστόσο, τη θέση αυτή την κατείχαν παλαιότερα κατ’ εξακολούθηση στοχαστές ριζοσπαστικής ή οιονεί-μαρξιστικής κατεύθυνσης.

Το Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος; είναι ένα πολυεπίπεδο σύνολο κειμένων πάνω σε μια πληθώρα διαφορετικών θεμάτων, αν και υπάρχουν κάποια κοινά μοτίβα. Ο Τζέρυ δεν έγραψε ένα συστηματικό βιβλίο πολιτικής φιλοσοφίας παρά πολύ αργά στη ζωή του -το Rescuing Justice and Equality- το οποίο είναι ένα έργο αναλυτικής φιλοσοφίας με βαθιά και λεπτομερή επιχειρηματολογία, και γι’ αυτό δεν αποτελεί ένα κατάλληλο σημείο αφετηρίας [για τη γνωριμία με το έργο του]. Θα πρέπει κανείς να έχει κατανοήσει μεγάλο μέρος του συνολικού πλαισίου προτού μπορέσει πραγματικά να κατανοήσει αυτό το βιβλίο. Ωστόσο, δύο κεφάλαια του Αν θέλεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος; είναι πρώιμες εκδοχές των όσων θα παρουσιαστούν τελικά εκεί και είναι γραμμένα με πιο προσιτό τρόπο. Επίσης, συναντά κανείς θαυμάσιες περιγραφές για τη ζωή του Τζέρυ και ορισμένες έξοχες αναλύσεις για τα νεανικά γραπτά του Μαρξ. Σε αυτό το σημείο υπάρχει μια σύνδεση με τα Χειρόγραφα του 1844 [του Μαρξ], καθώς ο Κοέν σχολιάζει αυτά τα κείμενα. Επίσης, θα βρει κανείς ορισμένες αναλύσεις που συνδέονται με τον Νόζικ. Με άλλα λόγια, στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα συναντήσει κομμάτια που συνδέονται με το συνολικό έργο του Κοέν οργανωμένα γύρω από το ερώτημα: αν θελεις την ισότητα, γιατί είσαι τόσο πλούσιος;

Όντας καθηγητής στο All Souls’ College, ο Κοέν πιθανότατα ανήκε από εισοδηματική άποψη στο ανώτερο 1% της χώρας. Ήταν όμως αριστερός. Επομένως, γιατί δεν δώριζε όλα του χρήματα; Αυτό ήταν κάτι που μπορούσε κάποιος να του το προσάψει. Όντως δώριζε πολλά από τα χρήματά του, ακόμα κι έτσι όμως το διαθέσιμο εισόδημά του παρέμενε υψηλό. Γιατί δεν δώριζε περισσότερα; Και πώς άνθρωποι στην ίδια θέση με αυτόν μπορούν να συμφιλιώσουν τις πολιτικές τους απόψεις με την προσωπική τους συμπεριφορά; Πάνω σε αυτό το ερώτημα αφιερώνεται ένα πολύ ενδιαφέρον κεφάλαιο. Το αν λύνει το πρόβλημα είναι άλλο ζήτημα, τουλάχιστον όμως καταπιάνεται με αυτό με πολύ έντιμο τρόπο.

Σε αυτό το βιβλίο, ο αναγνώστης διαβάζει έναν απίστευτα ευφυή άνθρωπο και τους στοχασμούς του πάνω στην ζωή του και την ξεχωριστή διαδρομή του. Είναι πολύ σπάνιο για έναν φιλόσοφο να λέει πολλά για την προσωπική του ιστορία και για το τι τον οδήγησε στις απόψεις που πρεσβεύει. Ο αναγνώστης θα βρει επίσης αναλύσεις πάνω στην ιστορία της φιλοσοφίας σχετικές με τον Μαρξ και τον Χέγκελ, ενώ επίσης θα συναντήσει σε πρώιμη μορφή την ύστερη εργασία του με την οποία ασκεί κριτική στον Ρωλς, εργασία που θα αποτελέσει το αποκορύφωμα της καριέρας του. Και πρόκειται για ένα εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο βιβλίο! Είναι ένα βιβλίο που μπορείς να κάτσεις και ν’ αρχίσεις να το διαβάζεις και μετά ν’ αναρωτιέσαι πώς πέρασε η μέρα. Πρόκειται λοιπόν για το βιβλίο του Τζέρυ που συνιστώ σε οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να γνωρίσει τον ίδιο και το έργο του.

Δυστυχώς, ο Κοέν πέθανε πριν από 5 περίπου χρόνια [το 2009], το κύρος όμως του έργου του μεγαλώνει διαρκώς. Πρόσφατα διάβασα κάποιες διατριβές όπου υποστηριζόταν ότι οι τρεις κορυφαίοι πολιτικοί φιλόσοφοι της σύγχρονης εποχής ήταν ο Ρωλς, ο Νόζικ και ο Κοέν (δυστυχώς, και οι 3 είναι πλέον νεκροί). Είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτό, και αν οι μελετητές, όσο ο χρόνος θα περνά, θα τον θεωρήσουν ως έναν από τους κορυφαίους πολιτικούς φιλοσόφους αυτού του αιώνα. Αναμφίβολα, όσο ζούσε, κανένας πολιτικός φιλοσόσοφος δεν ήταν περισσότερο ενδιαφέρων ή διασκεδαστικός για να τον ακούει κανείς ή για να συζητά μαζί του.»

Μετάφραση: Θ. Σ.

Facebook/ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ