Μέσα στο πνεύμα των ημερών…

Μέσα στο πνεύμα των ημερών…

Μια που είναι ο μήνας των Χριστουγέννων θα σας διηγηθώ ένα περιστατικό που συνέβηκε όταν 17 ετών πιτσιρικάς υπηρετούσα σαν καμαρωτάκι πληρώματος στο Λίμπερτι «ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ»  του Βεργωτή  στα 1950. Ήταν εκείνα τα Χριστούγεννα τα χαμένα  σε μια  μεταπολεμική  παγκοσμιότητα όπου όλοι προσπαθούσαν να επιζήσουν, άλλοι ψάχνοντας σε χαλάσματα άλλοι πηδώντας τον τοίχο των συνόρων, αυτόν που είχαν φτιάξει οι άνθρωποι.. 

Εκείνη την εποχή, στα εμπορικά πλοία ήταν δύσκολο να περιποιηθείς κάποιον που δεν ήταν μέλος του πληρώματος καθώς όλα ήταν μετρημένα· από τις μερίδες του φαγητού μέχρι και το τι είδος φαγητού θα έτρωγε το πλήρωμα. Θυμάμαι μάλιστα ότι κάθε Πέμπτη βράδυ και Κυριακή που είχαμε κοτόπουλο αυτό έφερνε αναστάτωση στο μαγειρείο και άναβαν μικροκαβγάδες μεταξύ του πληρώματος και του καλοκάγαθου μάγειρα μας καθώς όλοι ήθελαν μερίδα στήθος, κι αυτός ο δυστυχής αμυνόταν μέσα από το πάσο της κουζίνας προσπαθώντας να φέρει μια λογική εκεί που δεν υπήρχε… (Αχ! Αυτά συμβαίνουν στα Βαπόρια!).  Όμως ο μάγειράς μας... τι καλός άνθρωπος… Λεγόταν Αντρέας Καψάλης και καταγόταν από την Κόρινθο. Ήταν κοντός στο ανάστημα και φορούσε ένα καπέλο άσπρο ψηλό που έγερνε σε κάθε κίνηση του κεφαλιού του λες και φύσαγε αιγαιοπελαγίτικος μπάτης.

Το περιστατικό λοιπόν που σας διηγούμε εξελίσσεται στο λιμάνι της Χάβρης, στη βόρειο Γαλλία, όπου είχαμε φέρει φορτίο σταριού από το λιμάνι της Βιρτζίνια των ΗΠΑ, με προορισμό Χάβρη, Ρουέν, Δουνκέρκη. Η Γαλλία ακόμη τότε δεν είχε συνέλθει από τα τραύματα του πολέμου. Ερείπια παντού και προπαντός στη Δουνκέρκη όπου καθώς περπατούσες σε καλωσόριζε μια μεγάλη εκκλησιά  γοτθικού ρυθμού σχισμένη στα δυο  να χάσκει  λες και φασκέλωνε τον ουρανό,  όπως στη φωτογραφία, αν και δεν είναι ακριβώς η ίδια, αλλά άλλη σχεδόν  παρόμοια .

Παραμονή Χριστουγέννων. Εκείνη την μέρα ένας άνδρας ώριμος περίπου  πενήντα χρονών με μια γυναίκα λεπτή πλάι του κι ένα κοριτσάκι, που  θα ‘ταν δεν θα ‘ταν 8 με9 χρονών περπατούσαν στο μόλο και κοίταζαν το βαπόρι. Έκανε κρύο. Ο άνδρας φορούσε ένα πανωφόρι σε ένα χρώμα λαδί καρό και είχε τυλιγμένο στο λαιμό του ένα κασκόλ ενώ στο κεφάλι του φόραγε ένα μπερέ.  Η γυναίκα και το παιδάκι τον ακολουθούσαν και φαινόταν ότι κρύωναν και έτρεμαν. Κοίταξαν την Ελληνική σημαία που κυμάτιζε στην πρύμη του βαποριού, ενώ στο πλωριό κατάρτι κυμάτιζε η Γαλλική σύμφωνα με το νόμο, και φαίνονταν σα να διστάζουν. Όμως μετά λίγο άνοιξαν το βήμα τους και ανέβηκαν τη σκάλα του καραβιού.

Με το που ανέβηκαν ο άνδρας μας χαιρέτησε Ελληνικά λέγοντας μας ότι ήταν  ράφτης και πως δεν είχε δουλειά. Την ίδια στιγμή γύρισε και κάτι είπε στη γυναίκα και το κοριτσάκι στα Γαλλικά. Του είπαμε να περάσουν μέσα στην τραπεζαρία του καραβιού όπου τους σέρβιρα καφέ να ζεσταθούν.  Το μεσημέρι πρότεινα και τους σερβίραμε φαγητό γιατί φαινόταν ότι πεινούσαν. Ο μάγειράς μας  ήταν λίγο διστακτικός μα δεν δυστρόπησε, μόνο που μου είπε κάτσε να φάει πρώτα το πλήρωμα, και βλέπουμε.

Οι  επισκέπτες μας  κάθισαν μέχρι που βράδιασε, έφαγαν και βραδινό και μετά έφυγαν και  χάθηκαν στη σκοτεινιά του λιμανιού. 

Την άλλη μέρα πάλι μας ξαναήρθαν. Ήταν  Χριστούγεννα 25 Δεκεμβρίου του 1950 και φάγαμε  πάλι όλοι μαζί και εγώ παρακολουθούσα με αμηχανία την οικογένεια αυτή καθώς μου έκανε εντύπωση το κοριτσάκι που ήταν τόσο ευγενικό! Από εκείνη την μέρα δεν τους ξαναείδα.

Χθες βράδυ ξαπλωμένος στο κρεβάτι σκεφτόμουν, πάλι Χριστούγεννα έρχονται…  Οι νοσταλγικές αναμνήσεις του τότε ξανάρθαν στο μυαλό μου. Τα  όνειρα απαιτητικά, στριφογυρίζανε μαζί μου στο κρεβάτι και δεν υπήρχε λύτρωση καθώς με σφιχταγκάλιασαν και παραδόθηκα σε εκείνες τις  γλυκές αναμνήσεις, σε εκείνα τα Χριστούγεννα  στη Γαλλία, την ελπίδα της νιότης, την έλξη του άγνωστου και  διερωτήθηκα «το κοριτσάκι του λιμανιού της Χάβρης, άραγε να ζει; Κι αν ζει θα θυμάται»;

Ε! λοιπόν η σκηνή αυτή από τα περασμένα, μια γνήσια συνέχιση του ρου  της ζωής μου στον καθρέφτη της νεανικής νοσταλγίας,  είχε τη δύναμη να μου κλέψει τον ύπνο και να με φέρει χρόνια πίσω …

Καλά Χριστούγεννα.

(Μια διασκευή από την ανάρτηση των αναμνήσεων του Γαβριήλ Παναγιωσούλη στο http://pylaros.blogspot.gr/. Τον ευχαριστούμε πολύ που μας ταξίδευσε με την γραφή του και στον κόσμο των δικών μας αναμνήσεων από άλλες Χριστουγεννιάτικες στιγμές σε άλλους τόπους και σε άλλες καταστάσεις που ζήσαμε παλιά) Για την διασκευή Κ. Γραικιώτης και αφιέρωση στον ναυτικό της παρέας Πάνο Κατσίκη