Το κορόιδο

Το κορόιδο

Τη λέξη κορόιδο, τη χρωστούμε στους Βυζαντινούς. Όπως οι αρχαίοι Έλληνες, το ίδιο και οι Βυζαντινοί, θεωρούσαν τα μαλλιά στολίδι του κεφαλιού: «κεφαλής κόσμον». Το κούρεμα των μαλλιών ήταν μειωτικό και επιβαλλόταν ως ποινή, σε όσους έκαναν ηθικά ή άλλα παραπτώματα.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το κούρεμα του ενόχου  γινόταν «δημόσια» με προβατοψάλλιδο «ατάκτως και ατασθάλως» για να προκαλεί τη θυμηδία και τον γέλωτα αυτών που παρακολουθούσαν. Ο «κειρόμενος» καταντούσε σαν κουρεμένο γίδι. Ήταν ένα κουρόγιδο: κορόγιδο: κορόιδο.

Δεν άργησε να πλαστεί και το ρήμα κοροϊδεύω, που σήμερα, έχει τρεις σημασίες: α) περιπαίζω, ειρωνεύομαι, σατιρίζω β) εξαπατώ, ξεγελάω, ξεπλανεύω και γ) υποκρίνομαι, προσποιούμαι. καμώνομαι, λουφάζω, κάνω πως δεν καταλαβαίνω κάτι που δεν με συμφέρει.

Άλλες λέξεις σχετικές: κορόιδεμα, κοροϊδευτής, κοροϊδευτικός, κοροϊδευτικά, κοροϊδία, κοροϊδάκι, κοροϊδάρα, κοροϊδιλικι, κοροϊδίστικα, κοροϊδεμένος.

Συνηθισμένες εκφράσεις:

Είναι μεγάλο κορόιδο. Πιάστηκε κορόιδο. Δεν πιάνεται κορόιδο αυτός. Την έπαθε σαν κορόιδο Για κορόιδο με πέρασες; Εις υγείαν του  κορόιδου.  Κορόιδο της τράπουλα: τον κλέβουν στα χαρτιά. Κάνει το κορόιδο. Τον πήραν στην κοροϊδία. Έλα άσε τις κοροϊδίες. Τι μου το δίνεις, για κοροϊδία; Κοροϊδεύει τον κόσμο. Είναι κατεργάρης, φυλάξου, θα σε κοροϊδέψει. Κοροϊδευόμαστε τώρα; Είναι μεγάλη κοροϊδάρα. Χαλάει κοροϊδίστικα λεφτά. Δεν αποφύγαμε το κοροϊδιλίκι. Βρήκε άνθρωπο να κοροϊδέψει. Όποιος κοροϊδεύει τον άλλο, κοροϊδεύει τον εαυτό του.

Στίχοι από λαϊκά τραγούδια:

• Μα την αγαπούσα πιστά και μπιστεμένα και κείνη η αφιλότιμη κορόιδευε με μένα.

•  Μα 'χε γειτόνισσες κακιές γειτονοπούλες φθονερές και της λένε δε σε παίρνει κόρη μου σε κοροϊδεύει.

•  Το ξέρω το γνωρίζω δεν είμαι μπουνταλάς πως μένα κοροϊδεύεις και άλλον αγαπάς.

•  Βρε να περνάγαμε καλά βρε και να βολευόμαστε φτώχεια είν' τα λόγια τα πολλά κι ας μην κοροϊδευόμαστε.

•  Το 'να μήλο τ' άλλο ρόιδο του τη σκάσαν σαν κορόιδο.

Στίχοι από ρεμπέτικα:

•  Εσύ κορόιδο να με πιάσεις δεν μπορείς /μαζί μου που  'μπλεξες/ μπαστούνια θα τα βρεις.

•  Πολλές φορές σου είπα γω, /δεν πρέπει να καυχιέσαι /αφού κορόιδο πιάνεσαι /τι θέλεις και τραβιέσαι;

• Σαν κορόιδο πιάστηκες /να τα χάσεις βιάστηκες.

•  Γι’ αυτό μην πιάνεσαι κορόιδο και κουτή /προτού περάσουνε τα χρόνια σου μικρή.

• Κοίτα ν' αλλάξεις, αν γουστάρεις, το σκοπό σου /και δεν θα είμαι το κορόιδο το δικό σου.

•  Τις γυναίκες τις αλλάζω σαν πουκάμισα/ και κορόιδο δε με πιάνει καμιά βλάμισσα.

• Να δουλέψω τις γυναίκες το ορκίστηκα /τα λεφτά μου δεν τα τρώγω κοροϊδίστικα.

• Για κορόιδα ρε μας παίρνεις /κι ολοένα μας τη φέρνεις.

•  Όλος ο κόσμος τώρα, δουλεύει μηχανές /κι αν κάνεις το κορόιδο σου στήνουν πιο πολλές.

Διάφοροι σχετικοί στίχοι:

• Η Άννα Καλουτά στο Κορίτσι της παντρειάς:

Τι νύχτα ζήσε και μέθυσε και γλέντα

εκτός αν είσαι κορόιδο με πατέντα.

• Οι Γιώργος Οικονομίδης - Σοφία Βέμπο:

Κορόιδο Μουσολίνι

κανείς σας δε θα μείνει

εσύ και η Ιταλία

η πατρίδα σου η γελοία

τρέμετ' όλοι το χακί...

• Παραλλαγή της ίδιας εποχής:

Έλα βρε άπιστε Ιταλέ

κορόιδο Μουσολίνι

να μετρηθούμε δω μαζί

να ιδείς το τι θα γίνει.

• Νίκος Καρούζος: Μα είναι αδύνατο να κοροϊδέψουμε τη ρημαγμένη φύση.

• Οδυσσέας Ελύτης: Το κορόιδο, να πάει ν' αρρεβωνιάσει μια μύξα!

• Νίκος Γκάτσος: Είναι φωτιά σ' ένα γύφτικο, που κοροϊδεύει τις παπαδιές και νανουρίζει τα κρίνα.

Σύγχρονο απόφθεγμα:

— Μπορείς να κοροϊδεύεις τους πάντες, για λίγο. Μπορείς να κοροϊδεύεις τους λίγους, για πάντα. Αλλά δεν μπορείς να κοροϊδεύεις τους πάντες, για πάντα.

Παροιμία:

-  Ο λύκος άμα γεράσει, γίνεται κορόιδο των σκυλιών.

ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΡΙΜΠΑΣ