«ΘΕΛΩ ΝΑ ΙΔΡΥΣΩ ΜΙΑ
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ»
Ο
Διονύσης Σαββόπουλος δηλώνει : Οι δανειστές μας δεν είναι εντάξει, αλλά και
εμείς είμαστε βαριά άρρωστοι
Εθνικός τροβαδούρος,
πρωτοπόρος δημιουργός, διαχρονικός μουσικός σύντροφος, φυσιογνωμία αέναα
πολιτικοποιημένη, άνθρωπος που δεν μασάει τα λόγια του, ακόμη κι όταν ξέρει ότι
θα προκαλέσει, που καταφέρνει, εδώ και δεκαετίες, να δημιουργεί έντονα
συναισθήματα, άλλοτε θετικά κι άλλοτε πάλι αρνητικά.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος
διαθέτει μια προσωπικότητα σύνθετη και πολύπλευρη και βρίσκει πάντα τρόπους να
σε εκπλήσσει, όσες φορές κι αν συναντηθείς μαζί του. Είναι εξάλλου υπέροχος
αφηγητής και πάντα ανασύρει από τη μνήμη του μια νέα ενδιαφέρουσα ιστορία για
να σου διηγηθεί. Ευγενής αλλά και εξαιρετικός χειριστής της ελληνικής γλώσσας,
έχει έναν μοναδικό τρόπο να λέει τα πιο σκληρά πράγματα με τον πιο ήπιο τρόπο.
Νιώθει σίγουρος γι' αυτά που πιστεύει και δεν διστάζει να τοποθετηθεί δημόσια
για οποιοδήποτε θέμα. Δεν φοβάται τον χρόνο, τον κοιτάζει κατάματα, ίσως γι'
αυτό κι εκείνος του έχει φερθεί γενναιόδωρα. Κάθε επέτειος αποτελεί για τον
ίδιο ευκαιρία για γιορτή. Και φυσικά με τη συμπλήρωση μισού αιώνα από την
κυκλοφορία του θρυλικού δίσκου του «Φορτηγό» δεν θα μπορούσε να μην τη
γιορτάσει. Για τέσσερα Σαββατόβραδα του Φεβρουαρίου λοιπόν, στις 4, 11, 18 και
25 του μήνα, θα βρίσκεται στη σκηνή του «Gazarte» για να μοιραστεί με το κοινό
του μουσικές στιγμές με γλυκό άρωμα από το παρελθόν αλλά και βλέμμα προς το
μέλλον. Τα τραγούδια του «Φορτηγού» εξάλλου έχουν καταφέρει με έναν μαγικό
τρόπο να διατηρήσουν τη φρεσκάδα και τη νεότητά τους.
«Αμφισβήτηση
του συστήματος»
«Το ''Φορτηγό'' είναι
δίσκος άτεχνος και πρωτόλειο, ήμουν 20άρης τότε. Εξέφρασε όμως την ανθρώπινη
ανάγκη να καταθέσουμε τα αισθήματά μας και να προχωρήσουμε. Παρά τους ανάποδους
καιρούς τώρα, η ανάγκη αυτή, για πάρα πολλούς ανθρώπους, όχι μόνο δεν έχει γεράσει
αλλά είναι πάντα ακμαία. Δεν εξηγείται αλλιώς» λέει ο ίδιος, αποκαλύπτοντας
αμέσως μετά ποια ήταν η δύναμη που τον έσπρωξε να βουτήξει στον κόσμο της
μουσικής: «Επικρατούσε τότε μια ισχυρή αμφισβήτηση του συστήματος,
αριστερούτσικης προέλευσης, σε αντίθεση με την τωρινή αμφισβήτηση του
συστήματος που είναι δεξιόστροφη.
Η ουσιώδης διαφορά είναι
ότι η αμφισβήτηση τότε εξέφραζε την ανάγκη να προχωρήσουμε -γι αυτό ήμασταν
χαρούμενοι παρά τις δυσκολίες- ενώ η τωρινή κρύβει φόβο και οπισθοδρόμιση. Έχει
κάτι καταχθόνιο αυτή η αμφισβήτηση τώρα. Στα χρόνια του '60 υπήρχαν ανησυχίες
μέσα στην κοινωνία που ζητούσαν να πάρουν μια μορφή. Ανταποκριθήκαμε, άλλος
στην Πολιτική, άλλος στην Φιλοσοφία, άλλος στις Τέχνες. Δηλαδή, αυτή η ανάγκη
της κοινωνίας υπήρχε και μέσα μου. Πυροδοτούσε την έκφρασή μου».
«Τρόμαξα»
Η επιτυχία ήρθε ξαφνικά
και γρήγορα και σίγουρα τον βρήκε εντελώς απροετοίμαστο: «Εγώ αυτό που ήθελα
ήταν να στεριώσω μέσα σε ένα κοινό 200-300 ατόμων και να εξασφαλίσω ένα
μεροκάματο, ώστε να ζω από τη μουσική και μόνο. Ούτε στα όνειρά μου δεν
μπορούσα να προβλέψω αυτό που ακολούθησε. Γι' αυτό και όταν ήρθε η επιτυχία
ένιωσα μεγάλη αμηχανία. Εκεί που τραγουδούσα σε μπουάτ των 70 θαμώνων, βρέθηκα
γρήγορα σε μουσικές σκηνές των 400 και ξαφνικά σε κατάμεστα γήπεδα και στάδια.
Δεν ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Μετά τη συναυλία στο ΟΑΚΑ τρόμαξα, τα παράτησα
όλα και αποσύρθηκα. Θα 'πρεπε να με γράψει το βιβλίο Γκίνες: Καλλιτέχνης στο
τοπ της καριέρας του τα παρατάει και κλείνεται σπίτι του. Εκανα 6 χρόνια να
ξαναβγώ, κι ούτε δίσκους έφτιαχνα. Ο Χατζιδάκις με τράβηξε απ' το μανίκι και με
ξανάβγαλε στη σκηνή, στον ''Σείριο'' στην Πλάκα».
Παρ' όλα αυτά ο
Σαββόπουλος ούτε χωρίς τη μουσική μπορούσε να ζήσει αλλά ούτε δίχως την
επικοινωνία με τον κόσμο. Εκτός από την έντονη συναισθηματική πίεση, εξάλλου, η
τραγουδοποιία τού χάρισε και ανεκτίμητα δώρα: «Η μεγαλύτερη ανταμοιβή που έχω
πάρει απ' το τραγούδι είναι η χαρά να το φτιάχνω. Σκέφτομαι ότι σαν τα μικρά
παιδιά, μόνο όταν σκαρώνεις κάτι βγαίνεις επιτέλους έξω από τον εαυτό σου.
Γενικά έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι βρίσκεις τον εαυτό σου μόνο όταν βγεις
έξω από αυτόν. Η χαρά της δημιουργίας είναι σπουδαία ανταμοιβή. Αν προσθέσουμε
και τα γλυκά μάτια που σε περιτριγυρίζουν όταν παρουσιάζεις το τραγούδι, ε,
αυτό πια είναι μεθυστικό». «Κι όλοι αυτοί οι νεότεροι καλλιτέχνες που δηλώνουν
πως αποφάσισαν να ασχοληθούν με το τραγούδι όταν άκουσαν τις δικές σας μελωδίες
και τους δικούς σας στίχους, αυτό δεν είναι μεγάλη δικαίωση;» τον ρωτώ για να
λάβω την εξής συναρπαστική απάντηση: «Κυρίως είναι δικαίωση για το είδος του
τραγουδιού που υπηρετεί ο καλλιτέχνης. Οι τραγουδοποιοί θέλουμε να κρατήσουμε
σε αδιάσπαστη ενότητα τη λέξη και τον ήχο της.
Ανήκουμε στη μεγάλη
προφορική παράδοση που υπάρχει πριν από την τυπογραφία και πριν από τα
ηχογραφήματα. Κάποτε οι άνθρωποι ακόμα και τη φιλοσοφία τους την έλεγαν
τραγουδιστά. Ο πόθος να παραμείνει η λέξη και ο ήχος ένα, κατά βάθος σημαίνει
ότι το σώμα και η ψυχή είναι ένα, το σεξ και ο έρωτας είναι ένα, η ζωή και ο
θάνατος, ο θεός και ο άνθρωπος είναι ένα. Τέτοιας λαχτάρας είναι το αίτημα των
τραγουδοποιών».
Για τέσσερα
Σαββατόβραδα του Φεβρουαρίου ο Διονύσης Σαββόπουλος και η παρέα του θα
βρίσκονται στη σκηνή του «Gazarte».
Οι τηλεοπτικοί διαγωνισμοί
Κι αυτό το μοναδικό
συναίσθημα της δημιουργίας, που ο ίδιος βίωσε σ' όλο του το μεγαλείο, επιθυμεί
να το νιώσουν και τα νέα παιδιά. Γι' αυτό και τα υποστηρίζει με κάθε τρόπο,
ακόμη και με το να πει το μεγάλο «ναι» στους αμφιλεγόμενους τηλεοπτικούς
διαγωνισμούς ταλέντων που επικρίνονται από πολλούς ομότεχνούς του. Τις
τελευταίες ημέρες μάλιστα κυκλοφόρησε η φήμη πως ο Διονύσης Σαββόπουλος θα
βρίσκεται στην κριτική επιτροπή του νέου «Χ-Factor». Ο ίδιος αποκαλύπτει τι
ακριβώς συνέβη με όλη αυτή την ιστορία: «Έγιναν κάποιες συζητήσεις που δεν
κατέληξαν πουθενά. Εδώ και αρκετό καιρό έχω πει ότι οι επιφανέστεροι της
συντεχνίας μας -από όλα τα είδη του τραγουδιού εννοείται- κι όχι μόνο συνθέτες,
στιχουργοί και τραγουδιστές αλλά και ηχολήπτες, παραγωγοί, ενορχηστρωτές και
γραφίστες, θα μπορούσαμε να ιδρύσουμε επιτέλους μια Ακαδημία τραγουδιού με δύο
στόχους: μια εβδομαδιαία τηλεοπτική εκπομπή για την ανάδειξη νέων ταλέντων, που
θα έπρεπε να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Ακαδημία δωρεάν, και αφετέρου μια
μεγάλη, ετήσια απονομή βραβείων της δισκογραφίας αλλά και των καλύτερων live
της χρονιάς. Όλο αυτό θα είχε βέβαια ψυχαγωγικό ενδιαφέρον αλλά και ένα
ενδιαφέρον γενικότερο. Μέσα από το τραγούδι βλέπουμε τις ψυχικές μετατοπίσεις
μιας κοινωνίας. Αξίζει τον κόπο, νομίζω, να αναζωπυρωθεί ένας προβληματισμός
γύρω από αυτό με αφορμή το τραγούδι».
Ωστόσο η συνεργασία ναυάγησε,
καθώς ο τραγουδοποιός δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει τις απαραίτητες για εκείνον
προϋποθέσεις: «Βασική προϋπόθεση για μένα είναι να σπουδάζουν οι νικητές μετά
την ολοκλήρωση των τηλεοπτικών επεισοδίων, να μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται
την επιτυχία και να διευρύνουν τη συνείδησή τους σαν αληθινοί καλλιτέχνες. Όλο
αυτό είναι βέβαια δύσκολο εγχείρημα και οι τηλεοπτικοί σταθμοί είναι
επιφυλακτικοί προς το παρόν».
Το
μπούλινγκ
Όπως αντιλαμβανόμαστε,
λοιπόν, δεν ήταν η Πάολα -το όνομά της συζητήθηκε για την ίδια επιτροπή- ο
λόγος που είπε «όχι» ο Σαββόπουλος. Ποτέ εξάλλου δεν είχε τέτοιου είδους
ενδοιασμούς. Ήταν πάντα και παραμένει μέχρι σήμερα κάθετα αντίθετος στις
διαχωριστικές γραμμές και κυρίως έτοιμος, ανά πάσα στιγμή, να εκφράσει τη γνώμη
του κι ας ξέρει ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις: «Στη Δημοκρατία κάθε πολίτης
είναι καλό να τοποθετείται παίρνοντας και την ευθύνη της τοποθέτησής του. Στα
κλασικά χρόνια, αυτόν που δεν συμμετείχε στα κοινά τον αποκαλούσαν ιδιώτη,
δηλαδή ηλίθιο. Αυτή ήταν η αρχική σημασία της λέξης και τη διατηρούν οι
Αγγλοσάξονες: ''idiot''. Βέβαια, αν λέγοντας δημόσια τη γνώμη σου υφίστασαι
μπούλινγκ, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας που θα αυξάνεται
δυστυχώς όσο φοβάσαι να μιλήσεις».
«Εσείς έχετε υποστεί
πολλές φορές μπούλινγκ για τις απόψεις και τις επιλογές σας;» ήταν εύλογα το
επόμενο ερώτημα: «Το '65 και το '66 διέκοπτε το πρόγραμμά μου η αστυνομία στη
''Ρουλότα'' και στην ''Παράγκα'', έκανε έλεγχο ταυτοτήτων και συλλάμβανε όσους
δεν είχαν. Στην ''Παράγκα'' ανάγκασαν τον ιδιοκτήτη να με διώξει. Ήταν πολύ
κακιά η Δεξιά τότε... Το '90 είχε κακιώσει πολύ η Κεντροαριστερά. Μου πετάγανε
κέρματα στο πάλκο όταν έπαιζα στο ''Zoom''. Κάποια άκρα Αριστερά μού πέταγε
γιαούρτια στο Περιστέρι λίγα χρόνια πριν. Το 2004 ρίχναν προκηρύξεις εναντίον
μου στο Γκάζι και απειλούσαν να τα σπάσουν εάν εμφανιζόμουνα. Τελικά δεν με
άφησε η αστυνομία να ανέβω στη σκηνή. Δεν κρατώ κακία. Ο Μπομπ Ντίλαν έλεγε:
''Τροβαδούρος που δεν τον διαπομπεύσανε, δεν είναι σοβαρός...''.
Οι
ευθύνες
Έπειτα απ' όλα αυτά λοιπόν
δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα να συνεχίσει να μιλά δημόσια για τα πιστεύω
του. Τι πιστεύει για την πολιτική; Πως το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας δεν
είναι καθόλου αντάξιο των σημερινών δύσκολων περιστάσεων: «Δεν μπορούν να αποβάλουν
το καφενείο που κουβαλάνε μέσα τους. Τσακώνονται, δεν καταλαβαίνουν την
καταστροφή. Δείχνει να μην τους νοιάζει η καταστροφή». Καταλογίζει όμως
παράλληλα και μεγάλες ευθύνες στο σύνολο του ελληνικού λαού: «Το μόνο που ξέρω
είναι ότι είμαστε βαριά άρρωστοι. Αυτό που αντιμετωπίζουμε δεν είναι έξω από
εμάς, είναι μέσα μας. Σίγουρα η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι δανειστές μας δεν είναι
εντάξει. Αλλά από αυτό θα αρχίσουμε; Πάλι να αρνηθούμε τις ευθύνες μας; Πάλι να
το ρίξουμε αλλού;».
Δεν παραλείπει ωστόσο να
υπογραμμίσει και τις θετικές αλλαγές που παρατηρούνται εξαιτίας της κρίσης: «Ίσως
έχετε παρατηρήσει ότι ολοένα και περισσότεροι πολίτες το παλεύουν διαφορετικά:
βοηθούν ο ένας τον άλλον, προσπαθούν να είναι δίκαιοι, ηθικοί, να κάνουν τη
δουλειά τους όσο καλύτερα μπορούν, να είναι ευγενικοί και εξυπηρετικοί. Νιώθω
κάποια αισιοδοξία όταν το βλέπω αυτό. Ας μην ντρεπόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια.
Πρέπει να γίνουμε ταπεινότεροι και να συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον. Μια σοφία
της Ανατολής λέει: Θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο; Πήγαινε σπίτι σου και αγάπα
την οικογένειά σου. Δηλαδή βγάλε τη μάσκα, δείξε ποιος είσαι και δέξου τον
άλλον. Ξεκίνα απ τον δικό σου άνθρωπο και θα δεις το παράδειγμά σου να
εξαπλώνεται. Επιτέλους ας καταλάβουμε ότι το να κραυγάζεις τη γνώμη σου φορώντας
παρωπίδες δεν αρκεί».
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΚΟΥΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου