Τι πρέπει να κάνουμε αν κινδυνεύσουμε από θαλάσσια ρεύματα

Τι πρέπει να κάνουμε αν κινδυνεύσουμε από θαλάσσια ρεύματα

Γράφει ο Αντώνιος Ι. Τζομπανάκης

Με αφορμή την προσωπική μου εμπειρία και τις πολυπληθείς αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχετικά με περιστατικά πνιγμών, έλαβα την απόφαση να συντάξω το παρόν άρθρο, με σκοπό να σας γνωστοποιηθούν οι κίνδυνοι, οι μύθοι καθώς και να γίνουν κάποιες ζωτικής σημασίας επισημάνσεις σχετικά με την συμπεριφορά των ελληνικών θαλασσών.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν ξεκαθαρίζοντας κάποια βασικά πράγματα:

Μύθος Νο1: "Το ρεύμα άμα το αφήσεις να σε πάρει μπορεί να σε βγάλει στη μέση του Ωκεανού."

Η παραπάνω φράση έχει πανικοβάλλει τόσο πολύ κόσμο, με αποτέλεσμα ένας άνθρωπος ο οποίος βρίσκεται μέσα σε ένα θαλάσσιο ρεύμα, να κατασπαταλά τις δυνάμεις του κολυμπώντας κόντρα σε αυτό και τελικά να χάνει τη ζωή του. Τα ρεύματα στις ελληνικές παραλίες έχουν ένα μέσο όρο μήκους 10-50μ, πράγμα το οποίο θα έπρεπε να εμψυχώνει κάποιον κολυμβητή που βρίσκεται μέσα σε αυτό και όχι να τον πανικοβάλλει.

Μύθος Νο2: "Για να βγεις από ένα ρεύμα πρέπει να κολυμπήσεις με όλη σου τη δύναμη κόντρα σε αυτό"

Η αντίληψη αυτή είναι η κύρια αιτία θανάτου και θα αναλυθεί παρακάτω.

Μύθος Νο3: "Εάν έχεις παρακολουθήσει ένα σεμινάριο ή έχεις διαβάσει ένα άρθρο, είσαι πλέον ικανός ναυαγοσώστης"

Λοιπόν αυτό το θέμα δεν είναι καθόλου απλό. Καταρχάς θα γίνω γραφικός και θα πω πως η θάλασσα δεν είναι αυτό που φαίνεται απέξω μιας και η πραγματική δυσκολία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με αυτή που εκτιμάει ο παρατηρητής. Η καλή θέληση βεβαίως εκτιμάται, αλλά η καλή θέληση πάρα πολλές φορές έχει πολλαπλασιάσει τον αριθμό των θυμάτων. Χαρακτηριστικά θυμάμαι περιστατικό στο οποίο κλήθηκα να διασώσω μια νεαρή, η οποία προσπάθησε να διασώσει έναν ηλικιωμένο, ο οποίος προσπάθησε να διασώσει έναν ανήλικο. Ένας πρόχειρος υπολογισμός 60+75+40 κιλά=175kg. Εκατόν Εβδομήντα Πέντε κιλά ρυμούλκησης. Θα προτιμούσα να λάμβανα μόνος μέρος σε Plane Pull. Πέραν τούτου, ένα θύμα υπό έντονο στρες, υπερπολλαπλασιάζει τη δύναμη του και γίνεται εξαιρετικά επιθετικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το οποίο ανακαλώ, πατέρας ο οποίος βύθιζε την ίδια του την κόρη ώστε να τη χρησιμοποιήσει ως μέσο πλευστότητας.

Μύθος Νο4: "Ό,τι καιρό και σημαία και να έχει, ο ναυαγοσώστης έχει την υποχρέωση να πραγματοποιήσει διάσωση"

Μέγα Λάθος. Δεν υπάρχει πουθενά γραμμένο πως η ασφάλεια του θύματος βρίσκεται ανώτερα σε ιεραρχία από την ασφάλεια του ναυαγοσώστη. ΑΥΣΤΗΡΑ. Από την στιγμή που υπάρχει Κόκκινη Σημαία, είσαι είτε στην θέληση του Ναυαγοσώστη, ή στου Θεού.

Μύθος Νο5:"Εάν φωνάξετε βοήθεια κάποιος θα σας ακούσει"

Σε συνθήκες δυνατού κυματισμού και αέρα εάν βρίσκεστε σε μεγάλη απόσταση από την ακτή, με το να φωνάξετε για βοήθεια το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αρχίσετε να λαχανιάζετε. Είναι αδύνατον πολλές φορές να ακουστεί ακόμα και η σφυρίχτρα του ναυαγοσώστη. Δοκιμάστε να φωνάξετε μια-δυο φορές και έπειτα επενδύστε σε σινιάλα με τα χέρια. Δε χρειάζεται πανικός. Ηρεμία και εάν είναι δυνατόν να ξεκουραστείτε σε ύπτια θέση κάντε το.

Μιας λοιπόν και μιλάμε για σημαίες. Όλα αυτά τα χρόνια έχω διαπιστώσει πως η άγνοια για την σημασία των σημαιών είναι τεράστια. Έχουμε λοιπόν:

ΣΗΜΑΙΕΣ

Πράσινη: Η θάλασσα είναι ασφαλής.

Κίτρινη: Απαιτείται προσοχή. Μην απομακρύνεστε από την ακτή και ενημερωθείτε από τον Ναυαγοσώστη για το ποια τμήματα της παραλίας προβλέπονται για κολύμβηση.

Κόκκινη: Απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος στο νερό. Θάλασσα πολύ επικίνδυνη.

Σε ένα ναυαγοσωστικό πύργο θα δείτε επιπλέον δυο σημαίες:

 Τι είναι ένα θαλάσσιο ρεύμα;

Είναι η κίνηση ενός τμήματος νερού προς μια συγκεκριμένη η ανορθόδοξη κατεύθυνση, ανεξάρτητα από την υπόλοιπη θάλασσα.

Πως μπορώ να ξεχωρίσω ένα θαλάσσιο ρεύμα;

Το ότι τα ρεύματα είναι υπόγεια και δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι, αποτελεί επίσης μύθο. Αυτό αφορά μεγαλύτερα βάθη από τα συνηθισμένα. Είναι όμως πιο εύκολο να εντοπιστούν από ψηλά και για ικανό χρονικό διάστημα.  Μερικά χαρακτηριστικά τα οποία καθιστούν τα ρεύματα ορατά είναι:

1) Υπάρχει μια διακοπή στην κυματογραμμή όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα. Αυτό συμβαίνει λόγο της τοπογραφίας του βυθού που έχει ως αποτέλεσμα ο όγκος του υγρού μέσα στα όρια του ρεύματος να κινείται αντίθετα από την φορά των κυμάτων.

2) Η επιφάνεια του νερού στο ρεύμα δεν είναι τόσο κυματώδης, αλλά θυμίζει την εικόνα ενός αναβράζοντος Depon.

3) Ακολουθούν παράδοξα μοτίβα κινήσεων. Ένα επικίνδυνο σημείο και επιβεβαιωμένο ρεύμα δεν είναι απαραίτητο ότι συνεχώς κινείται αντίθετα από το κύμα. Οι κινήσεις του είναι περιοδικές και κυρίως τυχαίες. Για παράδειγμα, εάν κάποιος κολυμβητής σταθεί απέξω, εκτιμήσει την κατάσταση ως ασφαλή και μπει στο νερό, έχει διανύσει αρκετό χρόνο ώστε το ρεύμα να προλάβει να ενεργοποιηθεί και να βρεθεί προ εκπλήξεως. Χρειάζεται για κάθε ρεύμα διαφορετικός χρόνος παρατήρησης ώστε να κριθεί ως ασφαλές.

Τι μπορούμε να κάνουμε εάν βρεθούμε εγκλωβισμένοι σε ένα ρεύμα;

Η πλειοψηφία των θανάτων από πνιγμούς οφείλεται στην κόπωση. Πολλοί λουόμενοι λόγω άγνοιας προσπαθούν απελπισμένα να κολυμπήσουν κόντρα στο ρεύμα όπου και φυσικά εξαντλούν τις δυνάμεις τους, αναπνέουν ακανόνιστα, εμβαπτίζονται στο νερό και ξεκινά η θανατηφόρα αλληλουχία από προβλήματα στις αεροφόρους οδούς (στόμα, μύτη) και φτάνουν μέχρι και τις χημικές διαταραχές στο σώμα.

Οι ενέργειες:

1) Κρατάμε την ψυχραιμία μας, κάνουμε σινιάλο στους παρευρισκόμενους με μια σχετική εξοικονόμηση στις δυνάμεις μας. Το μέλημα μας είναι να ειδοποιηθεί κάποιος και να μείνουμε στην επιφάνεια.

2) Οι μόνες έξοδοι από το ρεύμα είναι, είτε να μας φτάσει στο τέλος του (λεπτή πράσινη γραμμή) και να βγούμε από 10-15μ πιο μακριά, είτε να κολυμπήσουμε σε γωνία 45° (έντονη πράσινη γραμμή) , κάθετα δηλαδή σε αυτό όπως φαίνεται στην εικόνα. Η δεύτερη μέθοδος απαιτεί λίγο καλύτερη φυσική κατάσταση και πιο επιθετική κολύμβηση.

3) Πρόληψη υπέρ αντιμετώπισης. Τα συνήθη ωράρια ναυαγοσωστών είναι 10.30-17.30. Καλό λοιπόν θα είναι να ενημερωθούμε από τον υπεύθυνο ναυαγοσώστη, για τα ασφαλή τμήματα της παραλίας και να ακολουθήσουμε πιστά τα όρια τα οποία θέτει. Όταν ενημερωθούμε πως υπάρχει ενεργό ρεύμα ΔΕΝ ΠΛΗΣΙΑΖΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΣΤΑ 10 ΜΕΤΡΑ. Η δύναμη του νερού είναι τεράστια ακόμα και όταν το ύψους του είναι στα γόνατα σας. Αφήστε την περιέργεια για τα Waterpark. Θεωρείται πλεόν αυτονόητο πως απαγορεύεται η κολύμβηση μετά από γεύμα η χρήση οινοπνευματωδών. Από την άλλη όμως θα πρέπει να είμαστε ενυδατωμένοι και όχι με άδειο στομάχι όλη μέρα ειδικά σε περιόδους καύσωνα. Επίσης οι ευάλωτες ηλικιακές ομάδες καλό θα ήταν να συνοδεύονται από κάποιον συγγενή-παρατηρητή.

4) Σε περίπτωση που έχετε "πιει" αρκετό νερό, μεταφερθείτε στο τοπικό νοσοκομείο καθώς ο κίνδυνος του "δευτερεύοντος πνιγμού" εξακολουθεί να υφίσταται για αρκετές ώρες, ίσως και μέρες, χρόνος ο οποίος είναι συνάρτηση του όγκου νερού που έχει καταπωθεί, της ηλικίας (παιδιά, υπερήλικες) και της γενικής κατάστασης της υγείας.

5) Εάν υπάρξετε μάρτυρες κάποιου περιστατικού, ειδοποιήστε τον ναυαγοσώστη σε υπηρεσία, ενημερώστε τους ντόπιους σε απουσία αυτού καθώς και τη λιμενική αρχή. (Τηλ 108) Εάν το συμβάν χρήζει  Α' Βοήθειες και βρίσκεστε μόνοι, καλέστε 166 και αφού δώσετε τα απαραίτητα στοιχεία ζητήστε από τον τηλεφωνητή να σας δώσει οδηγίες.

Καλό Καλοκαίρι!

*Τζομπανάκης Ι. Αντώνιος. Δοκ. Πυροσβέστης Διασώστης Ορμητικών Νερών και Πλυμμηρικών Καταστάσεων Rescue 3 GR Επ/τίας Ναυαγοσώστης-Αυτοδύτης

https://www.aera.gr/health/46000-ti-prepei-na-kanoyme-an-kindyneysoyme-apo-thalassia-reymata.html