Ο
Ξενοφών ως ιδανικός μάνατζερ
Γράφει ο Παναγιώτης Λιάκος
«Δεν είδα ποτέ καλούς
υπηρέτες σε κακό κύριο. Δεν χρειάζονται εξαναγκασμός, απειλές και η διαρκής
υπενθύμιση των δεινών της ανεργίας, αλλά bonus!»
Οι έντιμοι και οι ικανοί
φανερώνουν περισσότερο τις ικανότητές τους, όταν διαπιστώνουν ότι οι ανέντιμοι
και οι ανίκανοι τιμωρούνται*. (Κύρου Παιδεία ΓΙ)»
*Δημήτρη Βαλασίδη,
«Ξενοφώντος Μάνατζμεντ», εκδόσεις περιοδικού Ενδοχώρα, Θεσσαλονίκη: 2017, σελ.
75.
Ο Ξενοφών (430 π.Χ.-355
π.Χ.) ήταν Αθηναίος ιστορικός, φιλόσοφος και στρατιωτικός. Το όνομά του ηχεί
γνώριμο στους Έλληνες, αλλά το έργο του, για τη μάζα, παραμένει άγνωστο. Η
αποξήρανση των πνευμάτων, η οποία επιτυγχάνεται διά της υποχρεωτικής εκπαιδεύσεως,
εκτελείται με τόση ακρίβεια και βιομηχανική συστηματικότητα, ώστε κατορθώνει να
αφαιρεί το νόημα και το ουσιώδες περιεχόμενο από όπου υπάρχει. Ο Ξενοφών έχει
αποσυσχετιστεί από την προσωπικότητα, τις αντιλήψεις, τα μηνύματα που κομίζει
και τις δεξιότητές του, λόγω της επιβολής στους μαθητές να μη μάθουν όσα έγραψε
και αποθησαύρισε εκ των εμπειριών του, αλλά να αποστηθίσουν μια αρμαθιά λέξεις
και να αποκωδικοποιήσουν τη γραμματική και τη συντακτική ερμηνεία τους.
Επιπλέον, οι
αντιδημοκρατικές, φιλολακωνικές και ολιγαρχικές πεποιθήσεις του έρχονται σε
πλήρη αντίθεση με τη στρεβλή ορθοπολιτική οπτική του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Ο Ξενοφών, ωστόσο, σε ένα
από τα... πάρεργά του, σε μια από τις υποσημειώσεις του πολυκύμαντου βίου του,
ξεκίνησε, ανέπτυξε και εξάντλησε κάτι που στις ημέρες μας έχει «αποθεωθεί» από
τους σατράπες της οικονομίας και του δημόσιου λόγου. Ο λόγος για το
«μάνατζμεντ»: τη διοίκηση επιχειρήσεων, αλλά και οποιουδήποτε τομέα αξιοποιεί
τους συνδυασμένους κόπους πολλών ανθρώπων.
Ο συνταγματάρχης (ε.α.)
Δημήτρης Βαλασίδης, εκτός από τη Σχολή Ευελπίδων, έχει αποφοιτήσει από τη Σχολή
Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (ΠΑ.ΜΑΚ.) και είναι κάτοχος
μεταπτυχιακού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) με κατεύθυνση τη Διοίκηση
Ανθρώπινων Πόρων του Nottingham Trent University, U.K. Θεωρεί τον Ξενοφώντα
κορυφαίο θεωρητικό του μάνατζμεντ και αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι «οι σκέψεις,
οι απόψεις και οι συμβουλές του συνεχίζουν να ισχύουν αναλλοίωτες μέχρι
σήμερα».
Σ' αυτό το πρωτοποριακό
βιβλίο, ο κ. Βαλασίδης (έχοντας αποδώσει με σύγχρονους όρους ορισμένες λέξεις
του αρχαίου κειμένου - π.χ. «μάνατζερ») παραθέτει μερικά από τα σημαντικότερα
αποσπάσματα από τα έργα του Ξενοφώντα, τα οποία, αν εφαρμοστούν, μπορούν να
εξυγιάνουν και να ισχυροποιήσουν τις σύγχρονες επιχειρήσεις.
Ένας από τους βασικότερους
κανόνες που διατυπώνονται στον Ξενοφώντα είναι αυτός που θέλει τη διοίκηση μιας
επιχείρησης να λειτουργεί διαλεκτικά με το προσωπικό της: «Όταν ο κύριος είναι
αμελής, είναι δύσκολο ο υπηρέτης να γίνει επιμελής. Δεν είδα ποτέ καλούς
υπηρέτες σε κακό κύριο. Αντίθετα, είδα κακούς υπηρέτες κοντά σε καλό κύριο,
παρά τις τιμωρίες. Αν κάποιος θέλει να υποκινήσει τους υφισταμένους του, πρέπει
ο ίδιος να είναι ικανός να επιβλέπει και να ασκεί έλεγχο στο έργο, να
αναγνωρίζει την επιτυχία στους ανθρώπους του και να μη διστάζει να ελέγχει
αυτούς που επιδεικνύουν αδιαφορία. (Ξενοφώντος Οικονομικός ΧΙΙ)».
Σε άλλο σημείο προσφέρεται
η καλύτερη δυνατή συνταγή για την παροχή κινήτρων. Φυσικά, δεν χρειάζονται
εξαναγκασμός, απειλές και η διαρκής υπενθύμιση των δεινών της ανεργίας, αλλά
bonus!
«Και πώς εκπαιδεύεις τον
μάνατζερ να είναι αφοσιωμένος σ' εσένα και στην επιχείρησή σου;
- Με το να τον ανταμείβω
με bonus, κάθε φορά που αυξάνει η παραγωγικότητά μας.
- Θέλεις να πεις ότι αυτοί
που απολαμβάνουν από τα αγαθά σου αφοσιώνονται σ' εσένα και επιδιώκουν να
προασπίζονται τα συμφέροντά σου;
- Ναι, Σωκράτη, βλέπω ότι
αυτή είναι η καλύτερη μέθοδος για να εμπνεύσεις την αφοσίωση. (Ξενοφώντος
Οικονομικός, ΧΙΙ)».
Και επειδή ο πόλεμος είναι
κανόνας στη ζωή, την επιχειρηματική, την πολιτική και την ερωτική -ακόμα και η
ειρήνη είναι μια ανάπαυλα ανάμεσα στις μάχες-, ο Ξενοφών εξηγεί ποια στρατηγική
πρέπει να ακολουθήσει κάποιος που βλέπει τη σύγκρουση με τον ανταγωνισμό να
πλησιάζει: «Δεν πρέπει να περιμένουμε να δραστηριοποιηθούμε όταν ο ανταγωνιστής
θα βρίσκεται στην περιοχή μας. Αντίθετα, πρέπει να τον συναντήσουμε όσο το
δυνατόν ταχύτερα στο δικό του έδαφος. Αν λοιπόν εμείς έχουμε αποφασιστικότητα
και τόλμη και προκαλέσουμε μεγάλο φόβο στον ανταγωνιστή, νομίζω ότι θα
αποκτήσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Κατά συνέπεια, καταλήγω στο συμπέρασμα
ότι με τον τρόπο αυτόν εμείς θα ρισκάρουμε λιγότερο, περισσότερο δε ο
ανταγωνιστής. (Ξενοφώντος Κύρου Παιδεία, Γ ΙΙΙ)».
*Σ' αυτό το μικρό
απόφθεγμα περιγράφεται το σύγχρονο ελληνικό πρόβλημα της παρακμής που φέρνει η
ατιμωρησία, αλλά προσφέρεται και η απλή λύση του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου