ΑΝΝΑ ΠΕΡΡΑΚΗ : ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ

ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΜΑΣ

Γράφει η ΑΝΝΑ ΠΕΡΡΑΚΗ

Χειρ. Οφθαλμίατρος  MD, FEBOophth

Ο ήλιος αναμφίβολα αποτελεί πηγή ζωής και ενέργειας, και είναι ο υπεύθυνος για την αντίληψη του γεμάτου χρώματα κόσμου μας! Τα φωτόνια με μήκη κύματος  μεταξύ 400 και 700 nm αποτελούν το «ορατό» μέρος του φάσματος, γιατί συμμετέχουν στην αντίληψη της όρασης και μάλιστα της χρωματικής όρασης. Εκτός από το ορατό φως ο ήλιος εκπέμπει τόσο υπέρυθρη (infrared-IR), υπεύθυνη για τη θερμότητα, όσο και υπεριώδη ακτινοβολία ( ultraviolet-UV) που δεν είναι ορατή. Η υπεριώδης ακτινοβολία διακρίνεται σε 3 περιοχές του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος: τη UVA, UVB και την   UVC. Η UVC δεν φτάνει στην επιφάνεια της γης, γιατί απορροφάται πλήρως από το προστατευτικό φράγμα του ατμοσφαιρικού όζοντος που επίσης εξασθενεί και τη UVB που φθάνει στη γη. Τα επίπεδα έκθεσης των οφθαλμών στην υπεριώδη ακτινοβολία που φθάνει στη γη, εξαρτώνται από εποχιακούς παράγοντες όπως ο καιρός, το υψόμετρο, τα ατμοσφαιρικά αερολύματα, η συγκέντρωση του όζοντος αλλά και οι αντανακλάσεις από τις γύρω επιφάνειες. Έτσι κατά το θερινό ηλιοστάσιο, στην Ελλάδα η έκθεση σε UVB είναι 10 φορές μεγαλύτερη το μεσημέρι από το απόγευμα. Επίσης το απόγευμα που ο ήλιος βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα η απορρόφηση και η σκέδαση είναι πολύ μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα να φθάνει πολύ λιγότερη UVB στο έδαφος. Παράγοντες όπως το χρώμα του δέρματος τα χαρακτηριστικά όπως η θέση των ματιών το σχήμα των βλεφάρων, η χρήση καπέλου ή/και γυαλιών ηλίου και οι ώρες κυκλοφορίας στο εξωτερικό περιβάλλον παίζουν σημαντικότατο  ρόλο στην ποσότητα της ακτινοβολίας που φθάνει στους οφθαλμούς.

Τα φωτόνια σκεδάζονται και απορροφούνται από τα ανατομικά στοιχεία του οφθαλμού. Ο κερατοειδής απορροφά περίπου το 2-15% της UVB ακτινοβολίας. Στον κρυσταλλοειδή φακό προσπίπτει ένα μικρό ποσοστό της UVB και περίπου το 40-60% της UVA ακτινοβολίας. Η χρόνια απορρόφηση επιταχύνει την εμφάνιση του καταρράκτη. Επίσης ένα σημαντικό μέρος της «μπλε» ακτινοβολίας φιλτράρεται από τη χρωστική της ωχράς (macular pigment), που βρίσκεται στους νευρίτες των φωτουποδοχέων στο κέντρο της ωχράς κηλίδας. Έτσι οι χρωστικές ουσίες στο φακό και στην ωχρά κηλίδα προστατεύουν τον αμφιβληστροειδή από φωτο-οξειδωτική βλάβη.

Είναι προφανές ότι για την πλήρη προστασία του οφθαλμού από τη χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία επιβάλλεται η χρήση γυαλιών ηλίου με κατάλληλους φακούς, που απορροφούν όλη την υπεριώδη και την υπέρυθρη και θα άφηναν να περάσει ένα ποσοστό μόνο του ορατού φάσματος. Επιπλέον τα γυαλιά θα πρέπει να έχουν και αυξημένη απορροφητικότητα στο μπλε.

Ένας φακός πληρεί τις προδιαγραφές για πλήρη προστασία από τη UV και λαμβάνει πιστοποίηση CE όταν εξασφαλίζει διαπερατότητα <5 1836="" 2005="" 380="" 400nm="" 99-100="" nm="" span="" uva="" uvb="">

ΠΩΣ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΕΤΕ ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ ΗΛΙΟΥ

Βήμα 1 : Επιλογή γυαλιών ηλίου με προστασία

Ψάξτε για ένα ζευγάρι γυαλιών με φίλτρο προστασίας τουλάχιστον 99% από τις UVB και 95% από τις UVA ακτίνες. Συνήθως φέρουν την ένδειξη UV 400.

Βήμα 2 : Επιλογή σωστού χρώματος φακού

Το χρώμα του φακού δεν θα πρέπει να επιλέγετε βάση το τι μας αρέσει, αλλά με το τι χρήση θα τους κάνουμε. Το χρώμα του φακού επηρεάζει στο πως αντιλαμβανόμαστε την αντίθεση των αντικειμένων και την διαφοροποίηση των χρωμάτων. Κάποια χρώματα αυξάνουν την αντίθεση των αντικειμένων που βρίσκονται στο περιβάλλον αλλά χάνουν στην ικανότητα ευκρίνειας των χρωμάτων.

    Οι γκρι φακοί μειώνουν την ένταση του φωτός, χωρίς να επηρεάζει την αντίθεση ή τη νόθευση των χρωμάτων..

    Οι καφέ φακοί ενισχύουν λίγο την αντίθεση με το φιλτράρισμα κάποιων μπλε χρωμάτων. Είναι καλή για χειμερινά σπορ και για κυνήγι σε έντονο φως.

    Οι πορτοκαλί / κίτρινοι φακοί ενισχύουν σημαντικά την αντίθεση, επειδή μπλοκάρουν τις ακτινοβολίες του μπλε. Κάτι που τα κάνει πολύ δημοφιλή στους κυνηγούς για την εν λόγο αντίθεση κατά την εξέταση των στόχων ενώ ίπτανται στον ουρανό. Είναι κακοί όμως για κάποια δραστηριότητα η οποία απαιτεί αναγνώριση χρωμάτων.

    Οι κόκκινο / πορτοκαλί φακοί είναι καλοί για χειμερινά σπορ, αλλά μόνο σε συννεφιά.

    Οι Βιολετί φακοί είναι καλοί για τους κυνηγούς που θέλουν να δουν καφετί στόχους σε πράσινο φόντο.

    Οι φακοί με χάλκινο χρώμα είναι καλοί στο να παρακολουθούν λευκά αντικείμενα με πράσινο ή μπλε φόντο. Όπως τα μπαλάκια του golf.

    Μπλε και πράσινα γυαλιά ηλίου βελτιώνουν την αντίθεση μεταξύ κίτρινων αντικειμένων, πχ μιας κίτρινη μπάλας του τένις.

Βήμα 3 : Επιλογή σωστής κατηγορίας γυαλιών με βάση την διαπερατότητα τους

Ο φακοί χωρίζονται σε 4 κατηγορίες ανάλογα την διαπερατότητα τους από το φως, δηλαδή το πόσο ανοιχτόχρωμος ή σκουρόχρωμος είναι ο φακός, προσοχή δεν έχει καμία σχέση η διαπερατότητα με την προστασία από τηv UV ακτινοβολία που προαναφέραμε στο βήμα 1.Στην Ελλάδα βρισκόμαστε στην κατηγορία 3: Σκοτεινό φίλτρο, διαπερατότητα 8-18%, για ηλιόλουστο καιρό.

Βήμα 4 : Το υλικό κατασκευής των γυαλιών ηλίου

Ψάξτε για γυαλιά ηλίου με αντοχή στις γρατσουνιές, ειδικά αν ξοδέψετε αρκετά χρήματα για να αντέξουν περισσότερο. Ευτυχώς οι φακοί των γυαλιών ηλίου αλλάζουν στα περισσότερα μοντέλα απευθυνθείτε στον οπτικό της εμπιστοσύνης σας.

Οι κάλοι φακοί  γυαλιών ηλίου πέρα από το υλικό το οποίο είναι φτιαγμένοι έχουν ενσωματωμένη και την τεχνολογία polarised οι οποία με απλά λόγια κάνει ευκρινέστερα τα αντικείμενα τα οποία αντανακλούν το φως. Φανταστείτε μια θάλασσα που ο ήλιος καθρεφτίζει πάνω της και δεν μας αφήνει να δούμε μια βαρκούλα στο βάθος του ορίζοντα, με την τεχνολογία polarised θα μπορέσουμε να την διακρίνουμε αρκετά εύκολα.

    Υπάρχουν τα παρακάτω διαφορετικά είδη φακών:

    Κρύσταλλο: Έχει πολύ καλή διαύγεια και αντοχή στις γρατσουνιές, αλλά σπάει εύκολα και είναι αρκετά βαρύ.

    Πολυκαρμπονικοί – Πολυανθρακικοί: πολύ ανθεκτικοί, πολύ καλή ευκρίνεια,  αλλά γρατζουνίζονται εύκολα.

    ΝΧΤ πολυερεθανης :  Ελαφρύ, πάρα πολύ ανθεκτικό, πολύ καλή διαύγεια, αλλά ακριβό.

    Οργανικοί φακοί: Καλή αντοχή στην θραύση, δυνατότητα παραγωγής σε πολλά χρώματα, αλλά όχι πολύ καλή ανθεκτικότητα  και διαύγεια.

ΠΡΟΣΟΧΗ!!

Υπάρχει μια άποψη που κυκλοφορεί, ότι είναι καλύτερα να μην φοράμε καθόλου γυαλιά ηλίου από το να φοράμε γυαλιά αγνώστου ποιότητας! Η δικαιολογία είναι ότι ένα σκούρο γυαλί θα προκαλέσει διαστολή της κόρης του ματιού μας και άρα μεγαλύτερη είσοδο φωτός στον οφθαλμό. Αυτό είναι λανθασμένο γιατί: Αν η μυδρίαση προκαλεί αύξηση διαμέτρου της  κόρης από 3,5 στα 5 mm σε νεαρό άτομο με έντονη ηλιοφάνεια, τότε η αύξηση της ποσότητας του φωτός που διέρχεται στον οφθαλμό (που είναι ανάλογο με το εμβαδό της κυκλικής κόρης) από (3,5) ² σε (5)² είναι κατά 2 φορές  μεγαλύτερη. Στην περίπτωση που κάποιος δεν φοράει καθόλου γυαλιά, τότε το 100% της ακτινοβολίας διέρχεται στον οφθαλμό. Ακόμη και στην περίπτωση ενός διαφανούς φακού το ποσό μειώνεται κατά 40% στα 380nm και μηδενίζεται για μήκη κύματος  <350nm .="" 380="" nm="" span="" style="mso-spacerun: yes;">  Άρα  η δικαιολογία αυτή περί μη χρήσης γυαλιών ηλίου δεν ευσταθεί!

ΠΗΓΗ:

http://eye-surgery.gr/gialia-iliou-ke-prostasia-ton-mation-mas/