ΑΓΛΑΪΑ ΚΡΕΜΕΖΗ : ΒΕΡΙΚΟΚΑ - τα οπίσθια των αγγέλων

ΒΕΡΙΚΟΚΑ

Τα οπίσθια των αγγέλων

Από την ΑΓΛΑΪΑ ΚΡΕΜΕΖΗ

Από την Κίνα και όχι από την Αρμενία - όπως υ­πονοεί το βοτανικό του όνομα prunus armeniaca - μας ήρθαν τα βερίκοκα. Έφτασαν προφανώς με τους εμπόρους που ακολουθούσαν το δρόμο του μεταξιού και καλλιεργήθηκαν πρώτα στην Περσία, γύρω στον πρώτο π.Χ. αιώνα. Έπειτα ήρθαν και σε μας, καθώς και στη Ρώμη, όπου νόμισαν πως τα γευστι­κότατα φρούτα κατάγονταν από την Αρμενία. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αρχαίοι κάνουν λάθη σχετικά με την καταγωγή των καρπών. Και τα ροδάκινα -κι αυτά κινεζι­κά- οι προγονοί μας τα έλεγαν «περσικά» κι οι Λατίνοι τα εί­παν prunus persica. H βερικο­κιά είναι συγγενής της τρια­νταφυλλιάς, της αμυγδαλιάς, της κερασιάς και της κορομη­λιάς, ενώ είναι αδελφή της ροδακινιάς.

Πριν από 2.200 χρόνια, κι­νεζικά συγγράμματα μιλούν για τους sing, τους μικρούς στυφούς καρπούς της αγριοβερικοκιάς, που φύτρωνε στους λόφους γύρω από το Πεκίνο. Μέχρι τις μέρες μας, ένα είδος τέτοιας αγριοβερικοκιάς εξακολουθεί να καλ­λιεργείται από τους Γιαπωνέ­ζους και τους Κινέζους, οι ο­ποίοι φτιάχνουν τουρσί με τα μικρά στυφά βερίκοκα. Πι­στεύουν πως αν φάει κανείς ένα τέτοιο τουρσί κάθε πρωί, βοηθά τον οργανισμό του να καθαριστεί.

Ίσως αυτή η πίστη να είναι απομεινάρι των παλιών θεω­ριών, πως όλες οι τροφές εί­ναι και κάποιου είδους φάρ­μακο. Τα φρέσκα βερίκοκα, πάντως, φαίνεται πως είχαν δημιουργήσει πολλά προβλή­ματα στους προγόνους μας, ί­σως επειδή πολλοί θα ήταν ε­κείνοι που τα καταβρόχθιζαν βιαστικά, καταπίνοντας και διάφορα σκουλήκια, με απο­τέλεσμα να παθαίνουν εντε­ρικά. Μέχρι σήμερα, μια σο­βαρή δυσεντερία που οφείλε­ται σε βάκιλο, αποκαλείται apricot sickness (αρρώστια του βερίκοκου). Ο Γάλλος Jean Chardin, στα απομνηιιονεύιιατά του από τα ταξίδια του στην Περσία και τις Ινδίες -που γράφτηκαν το 1686- λέει πως έφαγε υπέρο­χα βερίκοκα με κόκκινη σάρ­κα και εξαιρετική γεύση, που τα ονόμαζαν «τοκμσάμ».

Η λέξη «βερίκοκο» έρχεται μάλλον από το αραβικό al borcoq, ενώ το λατινικό praecocium (πρώιμο) έδωσε την αγγλική λέξη «apricot» και τη γαλλική «abricot». Πά­ντως υπάρχουν και κάποιοι Γάλλοι που υποστηρίζουν πως η δική μας λέξη «αβρός» είναι η ρίζα του abricot που χαρακτηρίζει σωστά τον λε­πτεπίλεπτο εξαιρετικό καρ­πό.

Στο πολύ διασκεδαστικό του βιβλίο Dictionnaire littéraire et erotique des fruits et des legumes (Λεξικό λογοτεχνικό και ερωτικό των φρούτων και λαχανικών) ο Jean Luc Hennig αναφέρει πως κάποιος συγγραφέας ο­νόματι Ponge παρομοιάζει το βερίκοκο μετά... οπίσθια των αγγέλων. Παραθέτει επίσης πολλά παραδείγματα από τη γαλλική λογοτεχνία, όπου συ­χνά η ερωτική πράξη, και μά­λιστα η βίαιη, παρομοιάζεται με το άνοιγμα του βερίκοκου. «Είδες το "βερίκοκο" της γκαρσόνας; Είδες το μικρό μισάνοιχτο "βερίκοκο" της;» τραγουδούσαν με σημασία οι γάλλοι στρατιώτες, λέει ο Hennig.

Αντίθετα με τους πονηρούς Γάλλους, ο άγνωστος βυζαντινός συγγραφέας που έγρα­ψε το έξοχο χειρόγραφο με τίτλο «Θεωρητικόν Παραδείσιον» ονομάζει τη ροδακινιά -αδελφή της βερυκοκιάς- δέ­ντρο της μετριοφροσύνης. Στο κεφάλαιο «Περί Περ­σίας, ήτοι περί μετριότητος», γράφει: «...Δάκρυον ξηρόντο φυτόν τούτο προβάλλεται, ηπατικοίς δε γίνεται αρωγή. Και μετριότης δε ξηρόν δακρύει, του γαρ υγρού βίου πά­λαι διώκισται» (Το φυτό πα­ράγει ξερό δάκρυ -το κόμι-που γίνεται φάρμακο για ό­σους υποφέρουν από το συ­κώτι. Άρα και η μετριοφρο­σύνη χύνει ξερό δάκρυ για τα πολλά χρόνια που έζησε μακρυά από τα υγρά δάκρυα.) Ο προικισμένος συγγραφέας του «Θεωρητικού» θα πρέπει να ήταν καλόγερος κηπου­ρός, παρατηρεί η Margaret Thomson, που μετάφρασε στα αγγλικά και σχολίασε το χειρόγραφο.

Ο Αλέξανδρος Δουμάς, τέ­λος, στο «Λεξικό της Κουζί­νας» που έγραψε τον περα­σμένο αιώνα, περιλαμβάνει έξοχες συνταγές με βερίκο­κα, ανάμεσα στις οποίες και μια τάρτα που την επονομάζει «αλά Μέτερνιχ» προς τιμήν του μεγάλου αυστριακού δι­πλωμάτη, καθώς και μια κομπόστα η οποία γίνεται με βε­ρίκοκα ψημένα στα κάρβου­να που κατόπιν τα περιχύ­νουν με σιρόπι.

 πηγή : ελευθεροτυπία