ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΜΠΑΡΝΑΡΝΤ : Μια δεύτερη ευκαιρία

Μια δεύτερη ευκαιρία

 Ακόμα και μεγάλοι γιατροί, όπως ο Κρίστιαν Μπάρναρντ, παρά τα συμπτώματα που νιώθουν, αποφεύγουν να πάνε στο... γιατρό!

ΤΟΥ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΜΠΑΡΝΑΡΝΤ

Θα είμαι για πάντα υγιής. Θα είμαι για πάντα νέος. Θα ζήσω αιώνια. Αυτή η επιθυμία για αθανασία, είναι κοινή σ' όλους τους ανθρώπους. Όποιος πει ότι σε κάποια φάση της ζωής του δεν απαρνήθηκε την προοπτική των γερατειών και του θανάτου, ή λέει ψέματα ή πάσχει από αμνησία. Θεωρούμε την υγεία μας σαν κάτι δεδομένο, ως τη στιγμή που παρεμβαίνει η αρρώστια. Ποτέ δεν αμφέβαλα πως είμαι ακατάβλητος - μέχρι πρόσφατα. Το άλγος ήταν ήπιο, ένα ενοχλητικό πονάκι. Υπήρχε όμως, κι ήταν το τελευταίο πράγμα που ένιωθα πριν κοιμηθώ και το πρώτο όταν ξυπνούσα.

Εμφανίστηκαν κι άλλα συμπτώματα. Αν τα άθροιζες, ήταν απειλητικά, μόνο που εγώ δεν τα άθροιζα -τουλάχιστον, όχι συνειδητά. Αυτό είναι και το σημείο όπου το σύνδρομο της αθανασίας είναι πιο αποτελεσματικό. Παρουσιάζεται σαν μια ανεξήγητη  «προθυμία απ' τη μεριά του ασθενούς να αντιμετωπίσει τα γεγονότα - ένα είδος αντίστασης στην πραγματικότητα, που βασίζεται στη φιλοσοφία του «ό,τι δεν ξέρεις δεν σε βλάφτει».

Πριν από ένα χρόνο θα γελούσα με την ιδέα ότι είμαι ένας «απρόθυμος» ασθενής, μια και έχω δει τόσους και τόσους στη διάρκεια της σταδιοδρομίας μου - ανθρώπους που καθυστερούν να κάνουν ένα τσεκάπ ώσπου είναι τόσο αργά, ώστε να κινδυνεύουν. Στην περίπτωση μου, μια και γνώριζα τα συμπτώματα απ' την καλή και την ανάποδη, για να το πω έτσι, δεν ήμουν και ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να συνειδητοποιήσω ότι είχα ανάγκη απ' τη βοήθεια ενός. ειδικού; Αλλά έβρισκα εκατοντάδες λόγους για να μην κλείσω ραντεβού.

Ξαφνικά η ατζέντα μου ήταν γεμάτη με επείγουσες συναντήσεις, ταξίδια, γεύματα, δείπνα, διαλέξεις -υποχρεώσεις που τις θεωρούσα όλες πολύ σημαντικές για να τις αναβάλω. Θα κλείσω σύντομα ραντεβού, σκεφτόμουν, αλλά όχι τώρα. Δεν προφταίνω. Κι αυτό ήταν μια κατάφωρη αντίφαση στην πεποίθηση μου, ότι τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό απ' την προσωπική υγεία.

Κι ύστερα ήρθε η κρίση. Ο πόνος με χτύπησε τόσο δυνατά, που δεν μπορούσα πια να κάνω τίποτα. Χρειαζόμουν αμέσως βοήθεια.

Τότε είναι που συνάντησα τη στρατιά αυτών που πιστεύουν ότι «αυτό που δεν γνωρίζει ο ασθενής δεν πρόκειται να τον βλάψει». Ο ένας απ' τους γιατρούς μού έκανε με τη σειρά όλες τις εξετάσεις, χωρίς να λέει κουβέντα. Όταν τελικά μου ανακοίνωσε ότι η πάθηση μου δεν απειλούσε τη ζωή μου, εγώ είχα περάσει πολλές φορές μέσα απ' την κόλαση.

Ο άλλος γιατρός μου μιλούσε διαρκώς καθώς προχωρούσε με τη δουλειά του, και με πληροφορούσε σε κάθε στάδιο για τα ευρήματα. Και οι δύο κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα: δεν είχα καρκίνο, αλλά μπορεί να χρειαζόταν να υποβληθώ σε μια συνηθισμένη επέμβαση. Στο μεταξύ, μια αλλαγή στο διαιτολόγιο μου θα βοηθούσε.

Ήταν σαν κάποιος να είχε ξαφνικά σηκώσει ένα βάρος απ' τους ώμους μου, και κατάλαβα πόσο τα νεύρα μου ήταν τεντωμένα τον τελευταίο καιρό. Αν είχα υποβληθεί σε θεραπεία πριν από μερικούς μήνες, θα είχα γλιτώσει από πολύ στρες. Αναλογίστηκα τη συμπεριφορά μου τον τελευταίο καιρό και συνειδητοποίησα ότι είχα παραβεί όλους τους κανόνες - όπως αυτοί οι ασθενείς που τους αναθεμάτιζα σιωπηρά, γιατί είχαν επιταχύνει τη στιγμή του θανάτου τους προσποιούμενοι ότι δεν είχαν τίποτα.

Κατά βάθος, γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε αθάνατοι. Ζούμε μ' αυτή τη γνώση, αλλά δεν την πολυσκεφτόμαστε. Όταν όμως η ζωή σε φέρνει αντιμέτωπο με την ωμή πραγματικότητα, τότε το μυαλό ξεκαθαρίζει με θαυμαστό τρόπο. Δεν μας δίδεται συχνά μια δεύτερη ευκαιρία. Ήμουν απ' τους τυχερούς. Τη δική μου ευκαιρία σκοπεύω να την εκμεταλλευτώ πλήρως, κι από δω και μπρος δεν θα ξεχνάω να υποβάλλομαι τακτικά σε γενικές εξετάσεις. Όλα τα άλλα, έρχονται σε δεύτερη μοίρα.

Christian Barnard 1984

Σύμπτυξη από το "The Cape Times" (Sept. 24, 1984), Cape Town

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΜΠΑΡΝΑΡΝΤ γεννήθηκε στο Μπώφορτ Γουέστ της Νοτίου Αφρικής, στις 8 Νοεμβρίου 1922. Εκεί πήγε σχολείο, κι αργότερα σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Καίηπ Τάουν και στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα. Αφού εργάστηκε για ένα μικρό διάστημα στο ιδιωτικό ιατρείο του, προσελήφθη στο Νοσοκομείο Groote Schuur, όπου υπηρέτησε ως διευθυντής της Καρδιοθωρακικής Χειρουργικής από το 1961 ως το 1983 Έκανε την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στον κόσμο στις 3 Δεκεμβρίου 1967 και στις 25 Νοεμβρίου 1974 την πρώτη μεταμόσχευση «διπλής καρδίας», επέμβαση στην οποία η καρδιά του αρρώστου δεν αφαιρείται, ενώ προστίθεται μια νέα.

Ο Μπάρναρντ αποσύρθηκε ως προϊστάμενος του τμήματος Καρδιοχειρουργικής στο Κέιπ Τάουν το 1983, μετά την ανάπτυξη μιας ρευματοειδούς αρθρίτιδας στα χέρια του, που τον εμπόδισε να λειτουργεί. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Μπάρναρντ είχε εγκατασταθεί στην Αυστρία και σχεδόν κάθε καλοκαίρι έκανε διακοπές στην Πάφο της Κύπρου. Σύμφωνα με δήλωση του τότε Κύπριου υπουργού Υγείας Φρίξου Σαββίδη, ο καρδιοχειρουργός πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 2 Σεπτεμβρίου 2001, αν και η νεκροψία έδειξε ο θάνατός του να οφείλεται σε μια σοβαρή κρίση άσθματος.

Διαδίκτυο