«Η Δέκα εντολές για τη Κρήτη» από τους Γερμανούς

Πάνω αριστερά στην προκήρυξη, χειρόγραφα, αναγράφεται ότι στάλθηκε σε 562 Κοινότητες της Κρήτης

ΚΡΗΤΗ 1940-45: Ιστορικες σελιδες

«Η Δέκα εντολές για τη Κρήτη»

Γράφει ο  Γιώργος Α. Καλογεράκης*

Με ανορθόγραφη επικεφαλίδα, αφού η φράση «οι δέκα εντολές» γράφεται με (η) αντί με (οι), ο Διοικητής του ´Φρουρίου Κρήτης» στρατηγός Αντρέ, προσπαθεί να διαφωτίσει και να νουθετήσει τους Κρητικούς, με προκηρύξεις που γράφονται με βάση τις οδηγίες του Υπουργού Προπαγάνδας του Ράιχ Δρ. Γιόζεφ Γκέμπελς.1

Έτσι το 1942, οι υπηρεσίες του Αντρέ στην έδρα της Διοίκησής του στα Χανιά, συντάσσουν δισέλιδο έγγραφο με τίτλο Η ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ. Η προκήρυξη έχει αναπαραχθεί στα τυπογραφεία των εφημερίδων «Κρητικός Κήρυξ» Ηρακλείου και «Παρατηρητής» Χανίων.

 Η οδηγία ήταν να τοιχοκολληθεί σε κεντρικό σημείο της Κοινότητας, αφού πρώτα διαβαστεί στις εκκλησίες και αναλυθεί το περιεχόμενό της από τους δασκάλους των χωριών.

Η προκήρυξη αποτελεί μνημείο υποτέλειας και ύβρη για τον υπερήφανο λαό της Κρήτης.

Στοχοποιεί ως εχθρούς του Ράιχ τους Άγγλους, τους Εβραίους και τον Μπολσεβικισμό.

Προτρέπει τους Κρήτες να καταδίδουν τους άντρες του συμμαχικού Στρατηγείου στις γερμανικές αρχές.

Υποδεικνύει την παράδοση των όπλων, κάνει συστάσεις για την κλοπή, τους σκοτωμούς και την προσέγγιση των δυνάμεων κατοχής, τελειώνοντας με την φράση: ´…μπορείς σαν ελεύθερος Έλληνας, σε ελεύθερη χώρα, ελεύθερα και υπερήφανα να έχης ψηλά το μέτωπο, όπως παληά οι άξιοί σου πρόγονοι».

1941, πρώτοι μήνες μετά την κατάληψη της Κρήτης. Υπαίθριο λούνα παρκ από τους Γερμανούς, στην ενδοχώρα του νομού Ηρακλείου για τους Κρητικούς. Παρά την ελεύθερη είσοδο και τις Γερμανίδες κοπέλες που βρίσκονταν πίσω από τους πάγκους των παιγνιδιών, οι Κρητικοί έστρεψαν την πλάτη τους και μόνο στρατιώτες του Ράιχ το επισκέπτονταν. (Αρχείο Βάσου Μαθιόπουλου).

Για πληρέστερη αντίληψη του περιεχομένου, διατηρώντας και την ορθογραφία του εγγράφου, παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο των δέκα εντολών:

1.         Πίστευε σε μια νέα Ευρώπη ελευθερίας, δικαιοσύνης και αδελφοσύνης. Από τη θυσία του αίματος είκοσι ευρωπαϊκών εθνών που αγωνίζονται κατά του δολοφόνου των εθνών, του Μπολσεβικισμού, στα πεδία των μαχών του ανατολικού μετώπου, θα γεννηθή η ενωμένη Ευρώπη. Και ο λαός σου ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια των λαών. Γι’αυτό πίστευε στη δύναμή τους, στη νίκη τους και στην αίγλη τους.

2.         Μη μισείς και μην εχθρεύεσαι εκείνους που ανήκουν στις δυνάμεις κατοχής γιατί δεν ήλθαν για να σου αφαιρέσουν την ελευθερία σου, αλλά για να προστατεύσουν την Ευρώπη από την εισβολή των δυνάμεων εκείνων που πληρωνόμενες από τους αγγλοσάξωνες, τους εβραίους και τους μπολσεβίκους τυράννους και δικτάτορες θέλουν να υποτάξουν όλους λαούς της γης και να τους θέσουν στην υπηρεσία της δυνάμεως και της αρπακτικότητος των πλουτοκρατών.

3.         Τίμα τους ήρωες που αγωνίσθηκαν για την ελευθερία του λαού σου, συνδεόμενος με τις δυνάμεις εκείνες που αγωνίζονται για την ελευθερία όλων των λαών, επομένως και του δικού σου. Ασυνείδητοι πολιτικοί πούλησαν την ελευθερία του λαού σου στην Αγγλία. Η Αγγλία όμως εκαπήλευσε την Ευρώπη στο Μπολσεβικισμό. Όποιος πολεμά στο πλευρό της Αγγλίας, πολεμά για την εβραίο-μπολσεβικική τυραννία. Όποιος αγαπά την ελευθερία του στέκεται σήμερα στο πλευρό των δυνάμεων του τριμερούς, που θα συντρίψουν τον μπολσεβικισμό.

4.         Εργάζου ειρηνικά και με επιμέλεια για να φανής χρήσιμος στην ανοικοδόμηση της χώρας σου. Γιατί η πατρίδα σου που δοκιμάσθηκε από τον πόλεμον που εξαπέλυσε η Αγγλία …μόνον με την παραγωγικήν εργασίαν τη δική σου και των συμπολιτών σου θα μπορέση πάλι να γίνη καλά. Μην περιμένεις ξένη βοήθεια αλλά βοήθησε τον εαυτό σου. Μόνο ο δούλος περιμένει υποδείξεις και διαταγές. Ο ελεύθερος άνθρωπος αναγνωρίζει μόνος του τι του χρειάζεται και ενεργεί ανάλογα. Τότε μπορείς να στηρίζεσαι και πάνω στην υποστήριξιν των δυνάμεων κατοχής.

5.         Μη σκοτώνεις ! Αυτή την εντολή έχε προ πάντων υπ’όψει σου και μην αφήνεις τον εαυτό σου να παρασύρεται σε αιματηρές εκδικήσεις κατά του πλησίον σου αλλά να καταφεύγης στους δικαστές για ν’αποφασίσουν αν σύμφωνα με το νόμο έχεις δίκηο ή άδικο ! Τότε μονάχα είσαι πολιτισμένος άνθρωπος. Μίσος, διχόνοια αδελφικός πόλεμος είναι προγεγραμμένα μέσα στον καινούριο κόσμο της ειρήνης των λαών. Πάνω απ’όλες τις εγωιστικές ορμές των ατόμων στέκεται στον κόσμο αυτό η κοινότης μέσα στο λαό και μεταξύ των λαών.

6.         Μη φιλοξενείς ούτε μη δίδεις τροφή και άσυλο στους εχθρούς μιας ελεύθερης Ευρώπης, στους Άγγλους, γιατί μ’αυτό τον τρόπο παραβιάζεις και το γραφτό νόμο και τα παληά έθιμα ! Μόνο ο ελεύθερος έχει δικαίωμα πάνω στην φιλοξενία. Ο Άγγλος όμως που παρουσιάζεται ακόμη καμμιά φορά στο νησί μας δεν είναι ελεύθερος άνθρωπος, σύμφωνα με το 50 άρθρο της συμβάσεως της Χάγης, αλλ’αιχμάλωτος πολέμου και είναι καθήκον σου, να τον παραδώσης ή να τον καταγγείλης στις δυνάμεις κατοχής. Μη παρασύρεσαι σε ανυπακοή απέναντι του νόμου από κακώς εννοουμένη συμπάθεια. Δεν βλάπτεις κανένα έτσι. Κάθε Άγγλος μπορεί να τεθή στη διάθεση των γερμανικών αρχών κατοχής χωρίς να φοβάται ότι θα τιμωρηθή. Συ όμως όταν τον βοηθάς, θέτεις σε κίνδυνο τη ζωή σου. Γι’αυτό υπάκουε στο νόμο !

7.         Μη βλάπτεις, μη κλέβεις και μη καταστρέφεις ξένη ιδιοκτησία και προ πάντων πράγματα του γερμανικού στρατού ! Έτσι πολεμά μόνο ο δούλος, έτσι ενεργεί ο υπάνθρωπος. Συ όμως κρατήσου ψηλά, σαν ελεύθερο και υπερήφανο παιδί του λαού σου που ξέρει να συμπεριφέρεται ευγενικά, με αξιοπρέπεια και με κοσμιότητα. Ζωοκλέπται που ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τους κοινούς κλέπτας και λησταί δεν έχουν κανένα δικαίωμα πάνω στην ελευθερία, στην τιμή και στην εκτίμηση. Γι’αυτό σέβου, ό,τι δεν είναι δικό σου, σαν να ήταν ιδιοκτησία σου και σαν να είχε εμπιστευθή στη φύλαξή σου.

8.         Μη έχεις σήμερα όπλα κρυμμένα κι εκείνα που βρίσκεις δήλωνέ τα αμέσως στις αρχές ! Ο νόμος υπαγορεύει σήμερα την κατοχή όπλων. Παρά την αγάπη σου προς τα όπλα οφείλεις όπως αρμόζει σε ελεύθερο άνδρα, να έχης την κυριαρχία του εαυτού σου και να είσαι υπάκουος από ελεύθερη θέλησή σου ! Δεν είναι ελεύθερος εκείνος που κάνει ότι του αρέσει, αλλά σκλάβος των παθών του, των ορμών του και της μανίας του. Στην αλήθεια εκείνος είναι ελεύθερος που μπορεί να κάνη εκείνο που κατ’αναγκαιότητα πρέπει να κάνη. Το μέλλον του λαού σου και της πατρίδας σου απαιτεί από σένα, υπακοή, πειθαρχία και αυτοκυριαρχία στην υπηρεσία μιας αναγκαίας ανώτερης τάξεως. Εάν τώρα προσαρμοσθής θα γίνης μια μέρα πάλι ελεύθερος πολίτης και κύριος της χώρας σου !

9.         Μη πλουτίζεις εις βάρος των συμπολιτών σου, θέτοντας την ανάγκη της χώρας σου στην υπηρεσία των συμφερόντων σου, λαμβάνοντας μέρος στο μαύρο εμπόριο, μετερχόμενος απαγορευμένα επαγγέλματα και ζώντας στην αφθονία ενώ οι συμπατριώται σου πεινούν ! Το κοινόν καλόν προηγείται του ατομικού ! Ακολούθει αυτήν την αρχή, για να ζήση ο λαός σου πολύ, γιατί χωρίς τον λαό σου είσαι μια σταγώνα μέσα στη θάλασσα, ένας κόκκος άμμου στην έρημο. Γι’αυτό πρόσεχε τη ζωή του λαού σου, προσέχοντας και τη ζωή του πιο φτωχού από τους συμπατριώτες σου.

10.       Σκέπτου τον πανάρχαιον πολιτισμόν της χώρας σου, καλλιέργει την τέχνην του λαού σου που εξευγενίζει τον άνθρωπον και τον ανεβάζει πάνω από την βαθμίδα του ζώου, σε μια ανώτερη ζωή! Στόλιζε και ωμόρφαινε το σπίτι σου, καλλιέργει τις παλιές συνήθειες, άφησε να ξαναρθούν η αρχαίες ενδυμασίες, βοήθησε την εξέλιξη της παληάς λαϊκής τέχνης, ανάπτυξε μια γεμάτη νόημα κοινωνικότητα και μη σπαταλάς τη σύντομη ζωή σου στα χωρίς νόημα τυχερά παιγνίδια.

«Τότε είσαι πολιτισμένος άνθρωπος και μπορείς σαν ελεύθερος Έλληνας, σε ελεύθερη χώρα, ελεύθερα και υπερήφανα να έχης ψηλά το μέτωπο, όπως παληά οι άξιοί σου πρόγονοι”.

Στη διάρκεια της κατοχής 1941-1945, οι Γερμανοί προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν γεγονότα με τα οποία προωθούσαν προπαγανδιστικά την πολιτική τους στον πληθυσμό.

Από την ταφή των τριών Βρετανών πιλότων στο νεκροταφείο του Καστελλίου Πεδιάδος, στις 2 Σεπτεμβρίου 1942. Τα φέρετρα έχουν σκεπαστεί με τη σβάστικα. Τρίτος από δεξιά ο Διοικητής του αεροδρομίου Καστελλίου Ταγματάρχης Τροστ και πρώτος από δεξιά ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καστελλίου Καργιαντουλάκης Μιχάλης.

Στις 31 Αυγούστου 1942, συμμαχικό αεροπλάνο σε νυχτερινό βομβαρδισμό του αεροδρομίου Ηρακλείου, χτυπήθηκε από τα γερμανικά αντιαεροπορικά και φλεγόμενο κατευθύνθηκε πάνω από το Καστέλλι και συνετρίβη στην τοποθεσία «Κεφάλα» που βρίσκεται μεταξύ των χωριών Διαβαϊδέ και Αμαριανού. Από το πενταμελές πλήρωμά του τα δύο μέλη διασώθηκαν πέφτοντας με αλεξίπτωτο και τα υπόλοιπα τρία σκοτώθηκαν.

Οι διασωθέντες κατευθύνθηκαν στο χωριό Ξυδάς και από κει οδηγήθηκαν στα αντάρτικα λημέρια στα ορεινά της Δίκτης. Οι τρεις νεκροί και διαμελισμένοι Βρετανοί πιλότοι, περισυνελέγησαν από τους Γερμανούς και την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 1942 τάφηκαν με τιμές στο νεκροταφείο του Καστελλίου.

Τα φέρετρα των Βρετανών πιλότων σκεπάστηκαν με τη σβάστικα και την τελετή παρακολούθησαν ο Διοικητής του αεροδρομίου Καστελλίου Ταγματάρχης Τροστ, Γερμανοί αξιωματούχοι και στρατιώτες, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καστελλίου, πολίτες Καστελλιανοί και οι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Καστελλίου. Για την εκπλήρωση των προπαγανδιστικών σκοπών τους, στην ταφή υπήρχε και Γερμανός φωτογράφος.

Τον Απρίλιο του 1944, όταν η ζυγαριά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε γείρει υπέρ των συμμαχικών στρατευμάτων, οι Γερμανοί αναζητούσαν εργατικό δυναμικό στα ορυχεία της Πολωνίας, της Αυστρίας και του Βελγίου, για την εξόρυξη πρώτων υλών. Με ανακοινώσεις, στα πλαίσια της προπαγάνδας τους, εξωράιζαν την εργασία στη Γερμανία, ζητώντας συγχρόνως εθελοντές εργάτες απ’όλες τις κατακτημένες χώρες. Στην Κρήτη κυκλοφόρησαν και διανεμήθηκαν μεγάλων διαστάσεων προκηρύξεις, υπερθεματίζοντας την εθελοντική εργασία στη Γερμανία, καλώντας τους Κρητικούς να δηλώσουν συμμετοχή. Οι προκηρύξεις με τίτλο ΕΛΛΗΝΕΣ ανέφεραν:

“´ΕΛΛΗΝΕΣ !

Θα θέλατε ασφαλώς, μετά τον νικηφόρον πόλεμον της Γερμανίας – και περί αυτού ουδεμία αμφιβολία υπάρχει – να λάβετε και σεις μέρος μαζί με τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς εις την ανοικοδόμησιν της Ευρώπης. Αυτό είναι ωφέλιμον και σε σας και εις την Πατρίδα σας. Τότε εκείνος από σας θα ευρίσκεται επαγγελματικώς εις ευνοϊκωτέραν θέσιν, όστις γνωρίζει την Γερμανίαν, την γλώσσαν της, τα γερμανικά εργοστάσια και τας μεθόδους εργασίας τούτων και όστις θα έχη επεκτείνει τας επαγγελματικάς του γνώσεις. Προς τούτο σας παρουσιάζεται μία ευκαιρία από πάσης απόψεως κατάλληλη, ευκαιρία η οποία δεν θα βρεθή τόσον εύκολα.

Δηλώσατε συμμετοχήν προς εργασίαν εις την Γερμανίαν

Προπαγανδιστική αφίσα-πρόσκληση μεγάλων διαστάσεων εθελοντικής εργασίας στη Γερμανία.

Χρειάζονται άνδρες και γυναίκες, επιστήμονες, χειρόνακτες και απλοί εργάται. Έκαστος θα χρησιμοποιηθή αναλόγως των γνώσεών του και των ικανοτήτων του.

Καλή αμοιβή, επαρκής τροφοδοσία και άνετος στέγασις εξασφαλίζονται. Θα μείνετε και σεις ευχαριστημένοι όπως και οι ήδη εν Γερμανία εργαζόμενοι συνάδελφοί σας. Ειδικαί επιθυμίαι, όσον αφορά τον τόπον εργασίας, θα λαμβάνωνται κατά το δυνατόν υπ’όψει.

Ζητήσατε αμέσως να εγγραφήτε εις την κατάστασιν των εργατών δια την Γερμανία, ήτις ευρίσκεται παρά τω πλησιεστέρω Φρουραρχείω

Οικογένειαι δύνανται ομαδικώς να δηλώσουν συμμετοχήν προς εργασίαν. Προϋπόθεσις προς τούτο είναι ότι τα τέκνα είναι ικανά προς εργασίαν (άνω των 14 ετών). Δια περισσοτέρας πληροφορίας αποτανθήτε εις τα αρμόδια Φρουραρχεία».2

Τον ίδιο μήνα, τον Απρίλιο του 1944, διατέθηκε από τις κατοχικές αρχές ένα φύλλο παρατηρήσεων για να μοιραστεί στον πληθυσμό της Κρήτης, να διαβαστεί στους ναούς, να αναρτηθεί στα Κοινοτικά καταστήματα με οδηγίες για την εθελοντική εργασία στη Γερμανία.

Ο συντάκτης του, χρησιμοποιεί όλες τις μεθόδους και οδηγίες του Υπουργού Προπαγάνδας Γκέμπελς. Αναφέρει για ικανοποιητικό μισθό, ασφάλιση και κοινωνικές παροχές, χορήγηση τροφίμων, δωρεάν ιατρικές εξετάσεις, δωρεάν μεταφορά στη Γερμανία. Το φύλλο παρατηρήσεως που διανεμήθηκε στην Κρήτη, έχει ως εξής:

´”1. Χρειάζονται άνδρες και γυναίκες οιασδήποτε μορφώσεως και επαγγέλματος. Έκαστος θα χρησιμοποιηθή αναλόγως των γνώσεών του και των ικανοτήτων τους. Επιθυμίαι όσον αφορά τον τόπον εργασίας θα λαμβάνονται κατά το δυνατόν υπ’όψει.

2.         Οι όροι εργασίας εν Γερμανία είναι ομαλοί και η αμοιβή καλή. Τα εκ των ημερομισθίων εξοικονομούμενα ποσά, δύνανται ν’αποσταλούν εις την Ελλάδα. Οι συγγενείς έχουν το δικαίωμα – εάν ο ταξιδεύων ήταν ησφαλισμένος εις τας Κοινωνικάς Ασφαλίσεις – ιατρικής περιθάλψεως και παροχήν φαρμάκων επί 2 χρόνια και 10 μήνες. Κατά τα άλλα, ο ταξιδεύων θ’απολαμβάνη η εις την Γερμανίαν της προστασίας και περιθάλψεως των γερμανικών Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

3.         Τρόφιμα θα χορηγούνται όσα και εις τους Γερμανούς πολίτας.

4.         Προ της αναχωρήσεως μερίμνη των Φρουραρχείων, λαμβάνει χώραν ιατρική εξέτασις. Εις περίπτωσιν καθ’ην η ιατρική εξέτασις δεν δύναται να γίνη εγκαίρως εις την έδραν του Φρουραρχείου, αύτη θα λαμβάνη χώραν εν Αθήναις ή την Θεσσαλονίκην.

5.         Δέον όπως έκαστος φέρει μεθ’εαυτού ανάλογον ρουχισμόν και υπόδησιν δια τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Εκτός τούτου επιτρέπεται να παραλάβη έκαστος τόσας αποσκευάς όσας δύναται ο ίδιος να μεταφέρη.

6.         Έκαστος δέον να φέρει μεθ’εαυτού μίαν ταυτότητα, τρεις φωτογραφίας και την ιατρικήν έκθεσιν. Η ταυτότης δέον να είναι συντεταγμένη εις την γερμανικήν και ελληνικήν γλώσσαν.

7.         Άτομα κάτω του 21 έτους της ηλικίας των (γεννηθέντες το 1924) δύνανται να ταξιδεύουν δια την Γερμανίαν, μόνον τη επιδείξει εγγράφου συγκαταθέσεως των γονέων ή κηδεμώνος των, ήτις πρέπει να είναι θεωρημένη από τας αστυνομικάς κοινοτικάς ή δημαρχιακάς αρχάς του τόπου των.

8.         Οι δηλούντες συμμετοχήν προς εργασίαν θα αποσταλούν, μερίμνη των Φρουραρχείων εις τον ειδικόν επιτετραμένον του Ράιχ δι’ εργασίαν, εν Αθήναις οδός Στουρνάρα 33 και Θεσσαλονίκην οδός Τσιμισκή. Από εκεί γίνεται η αναχώρη σις δια την Γερμανίαν δι’ειδικών αμαξοστοιχιών εργατών.

9.         Συνιστάται όπως έκαστος φέρει μεθ’εαυτού τρόφιμα δια το ταξείδι μέχρις Αθηνών ή Θεσσαλονίκης. Δια τον χρόνον διαμονής εν Αθήναις ή Θεσσαλονίκη μέχρι της ημέρας αναχωρήσεως της εργατικής αμαξοστοιχίας εξασφαλίζεται δατροφή και στέγασις. Όστις διαθέτει τρόφιμα καλόν θα ήτο να τα φέρη μαζί του. Επίσης κατά την διάρκειαν του ταξειδίου θα διανεμηθούν τρόφιμα. Έκαστος δέον να φέρη μεθ’εαυτού δοχείον φαγητού, κουτάλι και πειρούνι.

10.       Ολόκληροι οικογένειαι δύνανται ομαδικώς να δηλώσουν συμμετοχήν προς εργασίαν. Προϋπόθεσις προς τούτο είναι ότι τα τέκνα είναι ικανά προς εργασίαν (άνω των 14 ετών).

11.       Ζητήσατε αμέσως από τα πλησιέστερα Φρουραρχεία να εγγραφήτε εις την κατάστασιν των εργατών. Εκατομμύρια ξένων εργατών έχουν μέχρι σήμερον εγγραφή και δεν μετανόησαν».3

Στο πλαίσιο της προπαγάνδας των σχεδίων υψηλόβαθμων Γερμανών αξιωματούχων, για τη θετική προσέγγιση των πολιτών της πόλης του Ηρακλείου με τις αρχές κατοχής, ο Φρούραρχος Ηρακλείου Δρ. Στόσμπεργκ αποφασίζει και διαθέτει 500 εισιτήρια κινηματογράφου για τους υπαλλήλους «των Ελληνικών υπηρεσιών, της Επιτροπής Ελέγχου και τους διδασκάλους».

Η παράσταση δόθηκε την Κυριακή 4 Απριλίου 1943 στην κατάμεστη κινηματογραφική αίθουσα Ηρακλείου του θεάτρου «Πουλακάκη». Οι θεατές, μεγάλο μέρος των οποίων ήταν δάσκαλοι, παρακολούθησαν την ταινία «Βιεννέζικιο αίμα». Πριν την έναρξη της κινηματογραφικής ταινίας, ο Γερμανός σκηνοθέτης υπέβαλε τους θεατές στη γνωστή δοκιμασία. Παρακολούθησαν προπαγανδιστικά στιγμιότυπα από τη δράση της Βέρμαχτ στα μέτωπα του πολέμου και λόγους του Αδόλφου Χίτλερ.

Οι νικητές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Από αριστερά Στάλιν, Ρούσβελτ και Τσώρτσιλ.

Η εφημερίδα του Ηρακλείου «Κρητικός Κήρυξ», με άρθρο που δημοσιεύτηκε στην πρώτη της σελίδα, αναφέρεται στο γεγονός:

«…εν τω πλαισίω του ζωηρού ενδιαφέροντος, όπερ δεικνύει ο Φρούραρχος Ηρακλείου, Δόκτωρ Στόσμπεργκ δια την πόλιν και τον νομόν μας, τόσον δια τον επισιτισμόν του πληθυσμού, όσον και δια την διατήρησιν της τάξεως και της αγαθής συνεργασίας των κατοίκων μετά των στρατευμάτων κατοχής, ενδιεφέρθη και δια την ψυχαγωγίαν του πληθυσμού.

Ούτω προχθές Κυριακήν 4ην Απριλίου, διέθεσεν δωρεάν κινηματογραφικήν ταινίαν προς ψυχαγωγίαν των δημοσίων υπαλλήλων της πόλεως και των οικογενειών των, εις τον κινηματογράφον Πουλακάκη. Σύσσωμος ο υπαλληλικός κόσμος της πόλεώς μας, παρηκολούθησεν μετά ζωηρού ενδιαφέροντος την ταινίαν «Βιεννέζικο αίμα», της οποίας προηγείτο ζουρνάλ εξ όλων των πολεμικών μετώπων. Ο υπαλληλικός κόσμος και αι οικογένειαι των θερμώς ευχαριστούν τον κ. Φρούραρχον Ηρακλείου δια το ευγενές αυτού ενδιαφέρον…».4

1 Δρ. Γιόζεφ Γκέμπελς. Διορίστηκε από τον Χίτλερ ως υπουργός Προπαγάνδας, από 13 Μαρτίου 1933 ως 1 Μαΐου 1945.

2 ΓΑΚ και αρχείο Γεωργίου Καλογεράκη, 7 Απριλίου 1944.

3 ΦΥΛΛΟΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ, Αφορά την εθελουσίαν εργασίαν εν Γερμανία, ΓΑΚ και αρχείο Γεωργίου Καλογεράκη, 7 Απριλίου 1944.

4 Εφημερίδα «Κρητικός Κήρυξ», 6 Απριλίου 1943.

* Ο Γεώργιος Α. Καλογεράκης  είναι δρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,  διευθυντής Δημοτικού Σχολείου  Θραψανού Πεδιάδος

https://www.patris.gr/2018/09/10/i-deka-entoles-gia-ti-kriti/