Η
Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της.
Η Πίστη, η Ελπίδα και η Αγάπη
(17
Σεπτεμβρίου).
Δεν είναι καθόλου
ευκαταφρόνητος και μικρός ο αριθμός των παιδιών που θυσιάστηκαν για την πίστη
του Χριστού, από τη νηπιακή ηλικία τους μέχρι 15 ετών! Αυτό το τραγικό γεγονός
το μελετούν πολλοί συναξαριστές, αλλά
και μελετητές των συναξαριών. Μεταξύ αυτών, που μαρτύρησαν σε πολύ μικρή ηλικία
είναι: ο Άγιος Μάμος, η Αγία Ράιδα, η Αγία Μαρίνα, η Αγία πολύτεκνη οικογένεια
του Αγίου Τερέντιου και της Αγίας Νεονίλλης με τα επτά παιδιά τους, ο Αγιος
Κήρυκος και η Αγία Ιουλίτα, τα επτά αδέλφια οι Μακκαζαίοι με τη μητέρα τους
Σολομονή και το δάσκαλο τους Ελεάζαρ (προστάτες των πολυτέκνων), η Αγία Ειρήνη
της Θερμής, ο Άγιος Νικόλαος ο Καρπενήσιος, ο Άγιος Ειρήναρχος, ο Άγιος Ιωάννης
της Θάσου, τα Άγια επτά αδέλφια, η Αγία Αθανασία και οι τρεις κόρες της, ο Άγιος
Καλιόπιος ο «εσταυρωμένος», η Αγία Αναστασία η υπηρέτρια, η Αγία Βάσα και τα
τρία παιδιά της, η Αγία Αγάθη και άλλοι. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται και οι
κόρες της Αγίας Σοφίας: η Πίστη, η Ελπίδα και η
Αγάπη, που θυσιάστηκαν, γιατί δεν αρνήθηκαν τον Χριστό.
Η Αγία Σοφία, καθώς
αναφέρουν τα παλιά συναξάρια, έζησε στην ειδωλολατρική Ρώμη το πρώτο μισό του
δεύτερου αιώνα όταν αυτοκράτορας ήταν ο χριστιανομάχος αυτοκράτορας Αδριανός (117-138
μ-Χ.). Γεννήθηκε από πλούσιους γονείς στην Ιταλία και, πριν παντρευτεί, είχε
γίνει πιστή χριστιανή. Από το γάμο της απέκτησε τρεις κόρες που τις βάφτισε με
χριστιανικά ονόματα: Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους
από το χωρίο της Καινής Διαθήκης: «νυνὶ δὲ
μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη,
τὰ
τρία ταῦτα·
μείζων δὲ
τούτων ἡ ἀγάπη.»
( Α’ Κορινθίους. 13:13).
Η Αγία Σόφια έμεινε χήρα
σε νεαρά ηλικία. Ωστόσο, προσπάθησε να αναθρέψει χριστιανικά τα παιδιά της. Την
ίδια εποχή, ο αυτοκράτορας Αδριανός διέταξε άγριους και φοβερούς διωγμούς
εναντίον των Χριστιανών και ήθελε με κάθε τρόπο να τους κάνε: ειδωλολάτρες.
Μια καταγγελία για την
οικογένεια της Σοφίας έφτασε στον αυτοκράτορα. Του κατήγγειλαν ότι μάνα και
κόρες πίστευαν στο Χριστό.
Επειδή η Σοφία προερχόταν
από πολύ πλούσια οικογένεια, ο αυτοκράτορας την κάλεσε στο παλάτι του. Εκείνη,
αφού πρώτα συνεννοήθηκε με τις κόρες της, ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση. Ο
αυτοκράτορας, μετά τις τυπικές ερωτήσεις που της έκανε, την έθεσε σε
περιορισμό. Ανέθεσε στην Συγκλητική Παλλάδια να κρατήσει τις τρεις κόρες και
την Αγία Σόφια σε περιορισμό, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, με σκοπό να τις μεταπείσει
να πιστέψουν στην ειδωλολατρία Ο ορός που έθεσε στη Αγία Σοφία ήταν απαράβατος:
«Εάν, μέσα σε τρεις μέρες, δεν αρνηθείς τον Χριστό τότε θα οδηγηθείς και εσύ
και οι κόρες σου στο θάνατο».
Το δίλημμα ήταν πολύ
μεγάλο. Η μητρική της ψυχή σπάραζε. Η πίστη της, όμως, ήταν βαθιά ριζωμένη και
είχε φροντίσει να τη μεταδώσει και στις κόρες της. Έτσι, μετά από τρεις μέρες,
παρουσιάστηκαν στο δικαστή.
Ο δικαστής μίλησε πρώτα
στα κορίτσια, με σκοπό να τα δελεάσει.
Δεν κατάφερε απολύτως
τίποτα!
Η μεγαλύτερη από τις
αδελφές, η δωδεκάχρονη Πίστη, αρνήθηκε τα πάντα, προκειμένου να μην απαρνηθεί
το Χριστό. Ο δικαστής την καταδίκασε σε άγριο ξυλοδαρμό, με σκληρές ράβδους.
Την γύμνωσαν και άρχισαν, χωρίς έλεος, να τη ραβδίζουν. Έπειτα, την κρέμασαν
ανάποδα!
Το θέαμα αντίκρισε και ο
Αδριανός. Με δελεαστικούς λόγους ο Ανδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να
αρνηθεί το Χριστό και θα της χορηγούσε τα πάντα, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή,
αλλά αντιμετώπισε το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής. Τα λόγια της Αγίας Γραφής
αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστης: «ἐν
πίστει
ζῶ τῇ
τοῦ υἱοῦ
τοῦ
Θεοῦ
τοῦ ἀγαπήσαντός
με καὶ
παραδόντος
ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ»
(Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με
αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Εξοργισμένος τότε, διέταξε
να της κόψουν τα στήθη. Οι φρουροί το έκαναν. Αλλά αντί να τρέξει αίμα από το
σημείο εκείνο, έτρεξε γάλα! Πολλοί που παρακολουθούσαν το μαρτύριο της
δωδεκάχρονης, πίστεψαν στη δύναμη του Θεού. Τότε, μετά από
βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Το μαρτύριο της, επίσης,
το παρακολουθούσαν - κλαίγοντας - η μητέρα της και οι δυο αδερφές της. Ύστερα,
ο δικαστής κάλεσε τη δεκάχρονη Ελπίδα σε ανάκριση. Κι εκείνη τους αντιμετώπισε
με τον ίδιο τρόπο. Χρησιμοποιώντας λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η
δεκάχρονη Ελπίδα, όταν τη ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια
βασανιστήρια: «ἠλπίκαμεν
ἐπὶ
Θεῷ ζῶντι,
ὅς ἐστι
σωτὴρ
πάντων
ἀνθρώπων,
μάλιστα
πιστῶν»
(Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον
ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Τη μαστίγωσαν,
τη γύμνωσαν και την έβαλαν πάνω σε πυρακτωμένο καμίνι. Εκείνη υμνούσε δυνατά
τον Κύριο: «Δόξα Σοι ο Θεός ημών! Δόξα Σοι!». Τελικά, την έριξαν σ' ένα καζάνι
με νερό που έβραζε. Εκείνη συνέχισε να προσεύχεται.
Ο αυτοκράτορας, τότε,
διέταξε να την αποκεφαλίσουν.
Η εννιάχρονη Αγάπη, παρά
το γεγονός ότι είχε αντικρίσει όλα αυτά τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστησαν οι
αδερφές της, τελικά δεν υπέκυψε. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εἰς
τὴν ἀγάπην
τοῦ
Θεοῦ
καὶ εἰς
τὴν ὑπομονὴν
τοῦ
Χριστοῦ»
(Β’ Θεσσαλ. 3: 5). Ο δικαστής διέταξε να της σπάσουν τα σκέλια και να την
αποκεφαλίσουν. Εκείνη, πριν οι δήμιοι εκτελέσουν τις εντολές του, έτρεξε και
έπεσε από μόνη της στο φλογισμένο καμίνι. Οι φλόγες ξεχύθηκαν έξω και έκαψαν
πολλούς ειδωλολάτρες. Προκάλεσαν σοβαρό έγκαυμα και στον ίδιο το δικαστή. Οι
δήμιοι πλησίασαν το καμίνι, για να σύρουν έξω - με γάντζους-την Αγάπη. Έντρομοι,
όμως, είδαν να την έχουν περικυκλώσει λευκοντυμένοι άγγελοι και να την
προστατεύουν ολόγυρα με τα φτερά τους. Και όταν άπλωσαν τα χέρια τους, τα
ένιωσαν σαν παράλυτα. Τότε την παρακάλεσαν να βγει μόνη της.
Η μικρούλα Αγάπη υπάκουσε.
Ο Αδριανός διέταξε να της μπήξουν μεγάλα καρφιά στο σώμα. Αλλά και πάλι δεν
λύγισε! Μόνο προσευχόταν συνεχώς στον θεό. Αυτό εξόργισε τον κριτή και διέταξε
τον αποκεφαλισμό της. Οι χριστιανοί, που παρακολουθούσαν τα βασανιστήρια των
τριών μικρών κοριτσιών, βοήθησαν την Αγία Σοφία να ενταφιάσει τα παιδιά της, σε
μια μυστική εκκλησία, που είχαν χτίσει μέσα στις κατακόμβες της Ρώμης. Ο δικαστής
σκέφτηκε ότι η ψυχή της θα ταλαιπωρείτο περισσότερο από κάδε άλλο βασανιστήριο,
αναλογιζόμενη τον τραγικό θάνατο των παιδιών της. Η Αγία Σοφία έζησε τρεις
μέρες πάνω από τον τάφο των παιδιών της και συνεχώς προσευχόταν παρακαλώντας το
Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και η Σοφία παρέδωσε
το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της. Έτσι μετά από τρεις μέρες την
παρέλαβε ο Κύριος στην αγκαλιά του, αφού - και η ίδια - διψούσε να βρεθεί δίπλα
στις κόρες της. Οι χριστιανοί την έθαψαν στο ίδιο σημείο, όπου είχαν ενταφιάσει
τις κόρες της.
Η μνήμη τους εορτάζεται
στις 17 Σεπτεμβρίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος
δ’. Ταχὺ
προκατάλαβε.
Σοφία ἐκθρέψασα,
κατὰ τὴν
κλῆσιν
σεμνή, τᾶς
τρεῖς
θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως
σκάμασιν ὅθεν τῆς ἄνω
δόξης, σὺν
αὐταὶς
κοινωνοῦσα,
πρέσβευε τῷ Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι
τοὶς
σὲ
τιμώσι, χάριν καὶ ἔλεος.
Πηγές:
Αγγελικής Δαμίγου : Το συναξάρι των Αγίων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου