Ένας κρητικός ερευνητής που έλυσε τον γρίφο του Νας

Ένας κρητικός ερευνητής που έλυσε τον γρίφο του Νας

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης 38χρονών σήμερα είναι  ερευνητής απόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Σήμερα είναι Καθηγητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του MIT.  

Τον Μάιο του 2009 είχε βραβευθεί από τον διεθνή οργανισμό ΑCΜ (Αssociation for Computing Μachinery) για την διδακτορική του διατριβή “The Complexity of Nash Equilibria” που μελετά το Θεώρημα του Νας, στη θεωρία των παιγνίων, θεώρημα για το οποίο το 1994 ο Νας κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας. Η έρευνα του Κ. Δασκαλάκη (έγινε σε συνεργασία με τον Χρήστο Παπαδημητρίου και τον Paul Goldberg) και έδειξε ότι η ισορροπία αυτή, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι υπολογιστικά αδύνατη, απαντώντας έτσι σ’ ένα θέμα που παρέμενε άλυτο από το ‘50 που προτάθηκε η θεωρία του Νας.

Πιο συγκεκριμένα, το 1951 ο γνωστός μαθηματικός Τζων Φορμπς Νας απέδειξε ότι σε κάθε πεπερασμένο παιχνίδι υπάρχει τουλάχιστον μία μικτή ισορροπία Νας, χωρίς ωστόσο να βρει και έναν αποδοτικό αλγόριθμο για τον υπολογισμό της. Με απλά λόγια ο Νας, είχε δημιουργήσει ένα απλοποιημένο σύστημα των σχέσεων και των ενεργειών κάποιων ανθρώπων που βρίσκονταν σε καταστάσεις με διαφορετικά συμφέροντα, όπως το να είναι αντίπαλοι σε ένα παιχνίδι. Απέδειξε ότι σε κάθε τέτοιο παιχνίδι, ακόμη και όταν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, υπάρχει πάντα μια κατάσταση που αντιστοιχεί σε ισορροπία. Η εργασία αυτή του Τζων Φορμπς Νας αποτέλεσε μια από τις εργασίες που θεμελίωσαν την σύγχρονη οικονομική θεωρία και για την συνεισφορά αυτή ο Νας τιμήθηκε το 1994 με το βραβείο Νόμπελ για τις οικονομικές επιστήμες.

Ο Νας «έδειξε ότι σε κάθε αγορά, ακόμη κι όταν υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, υπάρχει τρόπος να βρεθεί η ισορροπία».

Μετά τη διατύπωση της θεωρίας του Νας- η οποία δεν βρίσκει εφαρμογή μόνο στα παιχνίδια αλλά και στην αγορά ή το Ίντερνετ- ξεκίνησαν πολλοί επιστήμονες να ψάχνουν με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να προβλέψει την ισορροπία Νας, όπως για παράδειγμα τι θα γίνει στην αγορά ή με το να προβλέψει κανείς ποιος θα κερδίσει στο σκάκι ή ποια στρατηγική είναι καλύτερη στο πόκερ.

Παρ' όλα αυτά το πρόβλημα του σχεδιασμού ενός αποδοτικού αλγορίθμου για την ισορροπία Νας παρέμενε ανοιχτό. Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης μαζί με τους Χρήστο Παπαδημητρίου και Paul Goldberg απέδειξαν ότι υπάρχουν περιπτώσεις που δεν υπάρχει κανένας αποδοτικός αλγόριθμος για τον υπολογισμό μιας ισορροπίας Νας κλονίζοντας σε κάποιο βαθμό ένα από τα θεμέλια των σύγχρονων οικονομικών.

Για την διδακτορική διατριβή του βραβεύθηκε από τον διεθνή οργανισμό ΑCΜ το 2008 και το 2009 εκλέχτηκε επίκουρος καθηγητής του ΜΙΤ και προάχθηκε σε μόνιμο καθηγητή τον Μάιο του 2015.  

Έναν χρόνο χρειάστηκε ο νεαρός επιστήμονας με τους καθηγητές του, Χρίστο Παπαδημητρίου από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ και τον καθηγητή Πολ Γκόλντμπεργκ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, μέχρι τελικά να βρουν τη λύση στον γρίφο.

Ο Κ. Δασκαλάκης μεγάλωσε στην Αθήνα, έχει, όμως, κρητικές ρίζες, ο πατέρας του είναι από τις Βουκολιές Χανίων και η μητέρα του από την Ιεράπετρα.

Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην «Π» τον Ιούνιο του 2009, ο Κ. Δασκαλάκης είχε εξηγήσει πως «θέλαμε πάρα πολύ να μάθουμε την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, όπως και άλλοι. Ακόμα, κοιτάξαμε το πρόβλημα από μια σκοπιά που πολύ λίγοι προσπάθησαν να κοιτάξουν. Υπήρχε η πεποίθηση ότι η απάντηση στο ερώτημα ήταν θετική, οι περισσότεροι επιστήμονες προσπάθησαν να αποδείξουν ότι η απάντηση ήταν θετική, εμείς αποδείξαμε ότι είναι αρνητική. Χρειάστηκε να αναπτύξουμε τα κατάλληλα εργαλεία, η συνολική κοινότητα κοιτούσε το πρόβλημα με την πρόθεση να δώσει θετική απάντηση αλλά τελικά έτυχε να είναι αρνητική. Όταν δουλεύεις ένα πρόβλημα και όλοι οι προηγούμενοι ερευνητές που το έχουν κοιτάξει κατά κάποιο τρόπο σε προϊδεάζουν ότι η απάντηση είναι θετική αλλά για κάποιο λόγο κανένας δεν έχει μπορέσει να βρει την απάντηση αλλά είναι κοντά, πιέζεις προς αυτή την κατεύθυνση. Είπαμε μήπως δε συμβαίνει αυτό και αναπτύξαμε τα κατάλληλα μαθηματικά για να μπορέσουμε να τεκμηριώσουμε ότι η απάντηση είναι αρνητική και καταφέραμε να το κάνουμε. Δούλεψα με τον καθηγητή μου, το Χρήστο Παπαδημητρίου, διακεκριμένο επιστήμονα στο Μπέρκλει. Τον ενδιέφερε το πρόβλημα για μια δεκαετία, είχε αρχίσει να κάνει τις πρώτες σκέψεις πάνω σε αυτό. Όταν άρχισα το διδακτορικό μου αρχίσαμε να το κοιτάμε πιο διεξοδικά, δούλεψε η χημεία και καταφέραμε το να αποδείξουμε».

Το 2018 ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης βραβεύτηκε με το Βραβείο Νεβάνλινα για «τη συνεισφορά του στην κατανόηση της υπολογιστικής πολυπλοκότητας θεμελιωδών προβλημάτων σχετικά με αγορές, δημοπρασίες, ισορροπίες και άλλες οικονομικές δομές». Το 2018 επίσης διακρίθηκε και με το βραβείο Simons Foundation Investigator award που δίνεται σε «κορυφαίους επιστήμονες στα πιο παραγωγικά τους χρόνια».

Πηγές :

Βικιπαίδεια

Το Παρόν