Περικλής Δημητρολόπουλος : Το βαθύ κράτος και η βιτρίνα

Το βαθύ κράτος και η βιτρίνα

Γράφει ο Περικλής Δημητρολόπουλος

Τι είναι το σύγχρονο κράτος; Ένας ορισμός θα έλεγε πως είναι οι ανεξάρτητες Αρχές του. Είναι η ικανότητα του να εκχωρεί εξουσία σε ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα ελέγχουν χωρίς παρεμβάσεις ακόμη και το ίδιο. Ακόμη περισσότερο, για ένα κράτος με τάσεις συγκεντρωτισμού, όπως είναι το ελληνικό, οι ανεξάρτητες Αρχές είναι ένα είδος βιτρίνας. Είναι τα πειστήρια του εκσυγχρονισμού των δομών του και μια απόδειξη πως μπορεί πράγματι να μεταρρυθμιστεί.

Τι συμβαίνει όμως πίσω από τη βιτρίνα; Τι γίνεται πέρα από την επικράτεια ανεξάρτητων Αρχών, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη ή η Επιτροπή Ανταγωνισμού; Το κράτος εκσυγχρονίζεται ή παραμένει ένα σχεδόν αρχαϊκό κατασκεύασμα, υποχείριο πάντοτε της εκτελεστικής εξουσίας και υπό στενό, αν όχι ασφυκτικό, έλεγχο από το κυβερνών κόμμα;

Την απάντηση δίνουν τα πρόσωπα που ανακυκλώνονται από τα κόμματα στους φορείς και τους οργανισμούς του Δημοσίου. Η διαδρομή από τα κομματικά ψηφοδέλτια σε θέσεις της διοίκησης εξακολουθεί να γίνεται αδιάλειπτα. Η βιτρίνα μπορεί να λάμπει. Αλλά το κράτος, το βαθύ κράτος, παραμένει από πολλές απόψεις ένα κράτος αποτυχημένων πολιτευτών. Εξακολουθεί να διοικείται από ένα προσωπικό που τοποθετήθηκε όπου τοποθετήθηκε επειδή δεν βρήκε στην κάλπη την ψήφο του.

Μπορεί να κερδηθεί το στοίχημα του ακομμάτιστου κράτους; Μπορεί να λάμψει και το βαθύ κράτος όσο φαίνεται να λάμπει καμιά φορά η βιτρίνα του από τα βαριά βιογραφικά και το πλήθος των τίτλων με τους οποίους στελεχώνονται οι ανεξάρτητες Αρχές; Αν υποθέσει κανείς πως το στοίχημα ανανεώνεται κάθε τέσσερα χρόνια και κάθε τέσσερα χρόνια χάνεται, τότε το συμπέρασμα δεν μπορεί να αφήνει πολλά περιθώρια στην αισιοδοξία. Η προεκλογική δέσμευση ενός ακομμάτιστου κράτους παρέχεται περιοδικά και αφειδώς για να μην τηρηθεί τελικά, σαν εκείνα τα πράγματα που λέγονται στην πολιτική για να μη γίνουν ποτέ.

Κι αυτή δεν είναι η μοναδική διάσταση του προβλήματος. Οι αναξιοκρατικές επιλογές δεν εγκλωβίζουν μόνο το κράτος ούτε μόνο ενισχύουν τον ομφάλιο λώρο που το συνδέει με το κόμμα. Υπονομεύουν και το αφήγημα της αξιοκρατίας - μιας, υποτίθεται, καθολικής αξιοκρατίας από την οποία δεν θα εξαιρεθεί τίποτε και κανείς. Να όμως που η εξαίρεση μοιάζει να είναι μόνο η βιτρίνα. Και το βαθύ κράτος, ο κανόνας.

Πηγή:

ΤΑ ΝΕΑ 24/8/2019