Το άγνωστο παρασκήνιο για το τελικό σχέδιο Ανάν

 

Από τα παραλειπόμενα της ιστορίας

Το άγνωστο παρασκήνιο για το τελικό σχέδιο Ανάν

Της Δώρας Αντωνίου

Όσοι βρέθηκαν στο Μπούργκενστοκ στα τέλη Μαρτίου – αρχές Απριλίου του 2004, στην τελική και πιο κρίσιμη διαπραγμάτευση για το σχέδιο Ανάν, έχουν, σχεδόν στο σύνολό τους, μια ζοφερή ανάμνηση να μεταφέρουν. Δημοσιογράφοι, διπλωμάτες και πολιτικοί, όταν ερωτώνται, αφηγούνται μια ιδιαίτερη, αρνητική κατά κανόνα εικόνα. Οι περιγραφές για τον καιρό, για την απομόνωση, για τη δυσκολία στην επικοινωνία, αλλά και για το κλίμα που απέπνεε καθ’ όλη τη διάρκεια των κρίσιμων εκείνων ημερών η εξελισσόμενη διαπραγμάτευση, αποπνέουν αρνητική αίσθηση. Το Μπούργκενστοκ που -σχεδόν καθολική αντίδραση όσων βρέθηκαν εκεί- είναι το «δεν θέλω να το θυμάμαι», το θυμηθήκαμε πρόσφατα χάρη στην αναφορά του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε από κοινού με τον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου, στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα: «Φτάσαμε στο σημείο όπου μας πρότειναν, ο κ. Καραμανλής, ο κ. Παπαδόπουλος ήταν απέναντί μου, και εγώ, μαζί με το νυν Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Αμπντουλάχ Γκιουλ, παρουσία του κ. Ανάν, ακούσαμε την εξής πρόταση από ελληνικής πλευράς: «ελάτε να αναβάλουμε αυτό το θέμα». Ο κ. Ανάν με ρώτησε «τι λέτε εσείς γι’ αυτό;» Του απάντησα ότι «εγώ σας υποσχέθηκα ότι πρέπει να αρχίσει η διαδικασία επανένωσης του νησιού». Τότε, ο κ. Ανάν εστράφη προς τον Τ. Παπαδόπουλο και προς τον κ. Καραμανλή και είπε «δεν μπορούμε να αναβάλουμε το θέμα, πρέπει να υπογράψετε ότι θα γίνει το δημοψήφισμα»».

Παράταση

Ο τότε υπουργός Εξωτερικών κ. Πέτρος Μολυβιάτης είχε πριν από μερικούς μήνες, στη διάρκεια εκδήλωσης στη μνήμη του Τάσσου Παπαδόπουλου, στην Κύπρο, αποκαλύψει ότι, όντως, από ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς είχε υπάρξει πρόταση για αναβολή του δημοψηφίσματος: «Ζητήσαμε παράταση των διαβουλεύσεων για ένα μήνα, προκειμένου να υπάρξει μια ακόμα προσπάθεια και ευκαιρία να επιτευχθεί συμφωνία. Η πρότασή μας δεν έγινε δεκτή», ανέφερε. Πρόσθεσε επίσης ότι τον ρώτησε ο Κόφι Ανάν «για ποιο λόγο θα έπρεπε να αναβληθεί το δημοψήφισμα». «Απάντησα, διότι απλά το Σχέδιό σας στις 24 Απριλίου θα είναι νεκρό». Και προσθέτει: «Όσο και αν φαίνεται περίεργο, κανείς, εκτός από εμάς, δεν έδειχνε να πιστεύει ότι θα απερρίπτετο το σχέδιο Ανάν».

Ο υπουργός Επικρατείας της Τουρκίας, Εγκεμεν Μπαγίς, μιλώντας πριν από λίγο καιρό σε δημοσιογράφους από την Κύπρο, ισχυρίσθηκε ότι οι Παπαδόπουλος και Καραμανλής, σε εκτός προγράμματος συνάντησή τους με τον Ερντογάν στο Μπούργκενστοκ, στην οποία ο ίδιος παρίστατο ως μεταφραστής, έκαναν μια άλλη πρόταση: «Γνωρίζουμε τον λόγο που πιέζετε για λύση. Είναι γιατί θέλετε να πάρετε την ημερομηνία για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. Εμείς δεν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε μια συμφωνία τώρα. Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο. Αυτό που έχουμε να σας προτείνουμε είναι να αναβάλουμε όλες αυτές τις συζητήσεις και για αντάλλαγμα θα σας εγγυηθούμε ότι θα εργαστούμε πολύ σκληρά για να σας εξασφαλίσουμε την ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Στο κάτω – κάτω, αυτό είναι που θέλετε, γι΄ αυτό μη μας πιέζετε, θα σας δώσουμε αυτό που θέλετε». Για το εάν έγινε αυτή η συνάντηση και εάν υπήρξε αυτή η πρόταση, μόνο ο κ. Καραμανλής είναι πλέον σε θέση να απαντήσει.

Ο πρώην Πρόεδρος της Κύπρου, κ. Γλαύκος Κληρίδης, σε πρόσφατη συνέντευξη στην έκδοση της «Καθημερινής» στην Κύπρο, δήλωσε ότι «στο Μπούργκενστοκ ο Τάσσος Παπαδόπουλος απέφυγε να διαπραγματευτεί».

Εμπειρότατος διπλωματικός συντάκτης, που βρισκόταν στο Μπούργκενστοκ, περιγράφει μια ιδιόμορφη κατάσταση: «Από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών κατεβλήθη προσπάθεια για να διαμορφωθεί ατμόσφαιρα διπλωματικής αισιοδοξίας, με την ελπίδα ότι το κλίμα αυτό θα μπορούσε να συμπαρασύρει τις αντιπροσωπείες σε ανάλογη διάθεση. Ο Καραμανλής, έχοντας μόλις εκλεγεί, δεν είχε καμιά δυνατότητα να πιέσει τον Παπαδόπουλο προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, καθώς ο τελευταίος ήταν πολύ πιο έμπειρος και βαθύτατος γνώστης όλων των παραμέτρων του Κυπριακού από τότε που ανέκυψε ως ζήτημα. Η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά ενεπλάκησαν σε μια νοσηρή ζύμωση, στην οποία, μάλιστα, η κυπριακή πλευρά ενέταξε τη δική της, εστιασμένη στα εσωτερικά, ατζέντα», θυμάται.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 23.5.2010

https://www.kathimerini.gr/politics/394258/to-agnosto-paraskinio-gia-to-teliko-schedio-anan/