«Έστηναν» αγώνες και οι αρχαίοι !

 

«Έστηναν» αγώνες και οι αρχαίοι!

 

Γράφει ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΨΥΡΡΑΚΗΣ

Αθλητές και προπονητές πουλούσαν τους αγώνες και στην αρχαιότητα! Το καταγγέλλει ο Φλάβιος Φιλόστρατος, που έζησε στα τέλη τον 2ου και στο πρώτο μισό του 3ου μετά Χριστόν αιώνα. Είναι ένας από τους σοφιστές-ρήτορες που έζησαν κατά την αυτοκρατορική εποχή. Του Φιλόστρατου κυκλοφορούν τα «Άπαντα» από τις εκδόσεις «Κάκτος». Θα σταθούμε στον 7ο τόμο με τίτλο «Γυμναστικός».

ΓΡΑΦΕΙ ο Φιλόστρατος:

«Κάποιος νέος νίκησε στην πάλη στα Ίσθμια υποσχόμενος τρεις χιλιάδες σε έναν από τους αντιπάλους του για να του παραχωρήσει τη νίκη. Την επόμενη μέρα, όταν συναντήθηκαν στο γυμναστήριο, ο ένας απαιτούσε τα χρήματα, ενώ ο άλλος έλεγε πως δεν οφείλει τίποτα, επειδή είχε νικήσει με την αξία του.

Η συζήτηση δεν κατέληγε πουθενά, γι' αυτό συμφώνησαν να δοθεί όρκος. Πήγε, λοιπόν, αυτός που πούλησε τη νίκη στο ιερό του Ίσθμιου Ποσειδώνα και ορκίστηκε δημόσια, μάλιστα ενώπιον όλων των Ελλήνων ότι είχε πουλήσει τον αγώνα του θεού κι ότι ο άλλος του είχε τάξει τρεις χιλιάδες και όλα τούτα τα ορκιζόταν με φωνή δυνατή, φοβούμενος μήπως δεν γίνει απόλυτα κατανοητός. Όσο πιο αληθινά είναι τούτα τα εξευτελιστικά, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν μάρτυρες, τόσο πιο ανίερα είναι και βλάσφημα.

Από αυτή τη διαφθορά δεν εξαιρώ ούτε τους γυμναστές· διότι πηγαίνουν στα γυμναστήρια έχοντας μαζί τους χρήματα, δανείζουν στους αθλητές με τόκο μεγαλύτερο από αυτόν που δανείζονται όσοι ασχολούνται με το θαλασσινό εμπόριο, δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την υπόληψη των αθλητών και γίνονται γι' αυτούς σύμβολα αγοραπωλησίας, Φροντίζοντας για το δικό τους κέρδος».

Αγώνες δρόμου και πυγμαχία

Να πως ξεκίνησαν κατά τον Φιλόστρατο, οι αγώνες δρόμου μεγάλων αποστάσεων: «Από την Αρκαδία πήγαιναν συχνά σε όλη την Ελλάδα αγγελιαφόροι δρομείς για να μεταφέρουν τις πολεμικές ειδήσεις. Απαγορευόταν να χρησιμοποιούν άλογα και έπρεπε να καλύπτουν τις αποστάσεις με τα πόδια.

Επειδή, λοιπόν, σε σύντομο χρονικό διάστημα κάλυπταν τόσο μεγάλες αποστάσεις, οι αγγελιαφόροι δρομείς έγιναν αθλητές δρομείς μεγάλων αποστάσεων και έτσι εξασκούνταν και για τον πόλεμο».

Κατά τον Φιλόστρατο πάντα, η πυγμαχία είναι λακωνική επινόηση και κάποτε έφτασε ως τους βαρβάρους Βέβρυκες. Σ' αυτή διέπρεπε ο Πολυδεύκης, γι' αυτό τον υμνούσαν οι ποιητές. Η πάλη και το παγκράτιο επινοήθηκαν επειδή εξυπηρετούσαν πολεμικές ανάγκες. «Τούτο αποδεικνύεται πρώτα από τη μάχη του Μαραθώνα, στην οποία οι Αθηναίοι πολέμησαν με τρόπο που θύμιζε αγώνα πάλης. Έπειτα από τη μάχη των Θερμοπυλών, τότε που οι Λακεδαιμόνιοι, επειδή είχαν σπάσει τα ξίφη και τα δόρατα τους έκαναν πολλά με χέρια γυμνά», γράφει ο Φιλόστρατος.

Λεπτομέρειες από τον Φιλόστρατο για τη ζωή των αθλητών:

«Οι παλαιοί αθλητές πλένονταν σε ποτάμια και πηγές και κοιμούνταν κατάχαμα, άλλοι ξαπλωμένοι σε δέρματα κι άλλοι με στρωσίδια από χορτάρι, που μάζευαν από τους αγρούς. Τρέφονταν με ψωμί φτιαγμένο από κριθάρι, με σταρένιο ψωμί μαζί με τα πίτουρα, χωρίς προζύμι και από κρέας έτρωγαν βοδινό, ταύρου, τράγου και ζαρκαδιού. Έκαναν επαλείψεις με άφθονο λάδι ελιάς και αγριελιάς, γι' αυτό δύσκολα αρρώσταιναν και γερνούσαν αργά.

Μερικοί έπαιρναν μέρος σε οκτώ Ολυμπιάδες, άλλοι σε εννιά και ήταν επίσης καλοί οπλίτες. Πολεμούσαν υπερασπιζόμενοι τείχη, χωρίς να υποκύπτουν ούτε εκεί, αντίθετα αποδεικνύονταν άξιοι για βραβεία ανδρείας και τρόπαια. Εξασκούνταν στη γυμναστική πολεμώντας και στον πόλεμο κάνοντας γυμναστική».

Αγοραπωλησίες νίκης

Όταν, όμως, όλα τούτα άλλαξαν και οι άνθρωποι από μαχόμενοι έγιναν αστράτευτοι, από δραστήριοι νωθροί και από σκληραγωγημένοι μαλθακοί, και επικράτησε η σικελική πολυτέλεια στο φαγητό, ατόνησε η ενασχόληση με τον αθλητισμό και άνθησε η... γαστρονομία. Αυτός ο τρυφηλός τρόπος ζωής «ώθησε και σε σαρκικές απολαύσεις και, κυρίως, έγινε αιτία να αρχίσουν να παρανομούν οι αθλητές για χάρη των χρημάτων και να γίνονται αγοραπωλησίες της νίκης», γράφει ο Φιλόστρατος.

Συνεχίζει: «Άλλοι ξεπουλάνε τη δική τους δόξα, επειδή, πιστεύω, έχουν πολυέξοδη ζωή, άλλοι πάλι αγοράζουν την ακοπίαστη νίκη εξαιτίας της αβροδίαιτης ζωής τους».

Πηγή:

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 9.3.1997