Η απόδραση Καραμανλή στο Παρίσι και η επιστροφή

 

Η απόδραση Καραμανλή στο Παρίσι και η επιστροφή

Ξαφνική αναχώρηση στο Παρίσι

Το απόγευμα της 9ης Δεκεμ­βρίου 1963 ήταν ψυχρό. Μαύρα σύννεφα είχαν μαζευτεί στον ουρανό, κι οι διαβάτες τυλιγμένοι στα παλτά τους προχωρούσαν βιαστικά στους κεντρικούς δρό­μους. Ξαφνικά ακούστηκε μια φωνή, έπειτα άλλη και ταυτόχρο­να μια ομάδα από εφημεριδοπώ­λες σκορπίστηκαν στη Σταδίου και στην πλατεία Κλαυθμώνος για ν' αναστατώσουν την πρωτεύ­ουσα με τις φωνές τους:

— Έφυγε ο Καραμανλής!

— Ο Καραμανλής στο Παρίσι!

— Απεχώρησε της πολιτικής!

Η είδηση έπεσε σαν βόμβα στην Αθήνα. Οι περαστικοί στα­ματούσαν κι αγόραζαν τα παραρ­τήματα των εφημερίδων με τους μεγάλους ζωηρούς τίτλους στις πρώτες σελίδες: «Ο κ. Καραμαν­λής απεχώρησε της πολιτικής ζωής και της ηγεσίας του κόμμα­τος του. Ανεχώρηοε την 2αν μ.μ. οήμερον διά Παριοίους. Θεωρεί εαυτόν ακατάλληλον δια πολιτικόν ουμβιβαομόν. Αρχηγός της ΕΡΕ ωρίσθη ο κ. Π. Κανελλό­πουλος.»

Τα δραματικά γεγονότα που θα σημάδευαν την πολιτική ιστορία του τόπου, είχαν εξελιχθεί ως ε­ξής: Στις 8.30 της 9ης Δεκεμβρί­ου, ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Κ. Καραμανλή πήρε έ­να τηλεφώνημα του τότε αρχη­γού της ΕΡΕ:

—  Γιάννη φεύγουμε το μεση­μέρι για το Παρίσι... Κλείσε τρία εισιτήρια, και ετοίμασε τη βαλί­τσα σου... Αλλά δεν θα πεις τίπο­τα σε κανένα. Δεν θα ήθελα σκηνές και συγκεντρώσεις έξω από το σπίτι ή το αεροδρόμιο...

 

Αιφνιδιαστικά

Η απόφαση της αναχώρησης ανακοινώθηκε από τον Κ. Καραμανλή αιφνιδιαστικά, όχι μόνο στο διευθυντή του γραφείου Τύπου του, αλλά και στην τότε σύζυγο του Αμαλία, η οποία πληροφορήθηκε ότι θα έφευγαν για το Παρίσι την 12.30 της περασμένης νύχτας, ενώ βρισκόταν σ' ένα φιλικό σπίτι. Έσπευσε τότε στο διαμέρισμα της για να ετοιμάσει τις αποσκευές της. Γύρω στις 12.30, ο Κ. Καραμανλής ειδοποίησε για την αναχώρηση του τον Παν. Κανελλόπουλο, ο οποίος μετέβη αμέσως στο διαμέρισμα της οδού Καρνεάδου, όπου έμενε τότε ο ιδρυτής της ΕΡΕ. Οι δύο άνδρες παρέμειναν για λίγο μόνοι συνομιλούντες. Κατόπιν, ο Π. Κανελλόπουλος στον οποίον ο Καραμανλής ανέθεσε την αρχηγία της ΕΡΕ, συνόδευσε τον Μακεδόνα πολιτικό μέχρι το αεροδρόμιο, όπου τον αποχαιρέτησε συγκινημένος. Όλα έγιναν σύντομα και αθόρυβα. Οι Αθηναίοι, κι ύστερα από λίγο όλοι οι Έλληνες, πληροφορήθηκαν με κατάπληξη την αναχώρηση του ιδρυτού της ΕΡΕ στο εξωτερικό, κι αναρωτήθηκαν:

— Γιατί έφυγε ο Καραμανλής;

Τι ήταν εκείνο που τον ανάγκασε να αυτοεξορισθεί παραιτούμενος από την ηγεσία του κόμματος του που ο ίδιος ίδρυσε, και από την πολιτική, αντί να μείνει και να δώσει τη μάχη κατά των πολιτικών του αντιπάλων;

 

Η επιστολή του

Τη μόνη υπεύθυνη εξήγηση, θα μπορούσε να δώσει η επιστολή του αρχηγού της ΕΡΕ προς τους βουλευτές του κόμματος του, που δημοσιεύθηκε την επομένη. Αλλά και η επιστολή εκείνη, δεν εκρίθη σαν αρκετά σαφής. Και ίσως δεν ήταν για κείνη την εποχή. Αργότερα, κάτω από το φως των εξελίξεων, τα ασαφή της σημεία, αποκτούσαν μια νέα σαφήνεια; «...Το αποτέλεσμα της τελευταίας εκλογής, ενίσχυσε την πεποίθηση μου, ότι δεν υφίστανται εις την χώραν αι συνθήκαι εκείναι τας οποίας εθεώρησα πάντοτε απαραιτήτους διά να εκπληρώσω την αποστολήν μου, όπως εγώ τουλάχιστον την αντιλαμβάνομαι. Τα προηγηθέντα εξάλλου, αλλά και τα επακολουθήσαντα των εκλογών γεγονότα απέδειξαν, ότι το πολίτευμα της χώρας πλημμελώς λειτουργεί υπό το κράτος των εκβιασμών...»

Και συνέχιζε: «Οταν ένας πολιτικός γνωρίζει τι πρέπει να γίνει εις την χώραν του και δεν δύναται να το πραγματοποιήσει διότι του αρνούνται τις αναγκαίες προϋποθέσεις, οφείλει αντί να συμβιβάζεται με τη συνείδησίν του, να αποχωρεί. Άλλως, η παραμονή του εις την ενεργόν πολιτικήν, όχι μόνον καθίσταται αμφιβόλου χρησιμότητος, αλλά είναι δυνατόν, εις ορισμένας περιπτώσεις να αποβαίνει και επιβλαβής...».

Πολλά χρόνια αργότερα, ο Κων. Τσάτσος, θα έδινε μια πληρέστερη εξήγηση: «Ο Καραμανλής αυτοεξορίστηκε για να αποτρέψει τον εθνικό διχασμό. Αν και μέχρι μυελού οστέων άνθρωπος της πράξεως, το πάθος της εκπληρώσεως του χρέους, υπήρξε σ' αυτόν δυνατότερο από το πάθος της πράξεως. Προτίμησε να θυσιάσει τη δράση παρά να δει την Ελλάδα (που χρειαζόταν ήρεμο πολιτικό βίο για να συνεχισθεί το έργο της οκταετίας) να κλυδωνίζεται από ασίγαστα πάθη, όπως πολλές φορές στο παρελθόν. θυσίασε γι' αυτό την πολιτική του σταδιοδρομία και σιώπησε».

Ο βιογράφος του Μωρίς Ζενεβουό, της Γαλλικής Ακαδημίας, δίνει τη δική του συμπληρωματική εξήγηση: «Έχοντας πειστεί πως η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος ήταν αδύνατη χωρίς τις ριζικές μεταβολές που μάταια και επίμονα είχε συστήσει -καθώς ανήμπορος πλέον και στις πρωτοβουλίες και στις πράξεις, συνθλιβότανε ανάμεσα στο στέμμα και στη δημοκοπία των αντιπάλων του- παρέμεινε αμετακίνητος στην εφεκτική του στάση και στην αποχή του»...

 

Μια άλλη εξήγηση

Στις εξηγήσεις αυτές, θα πρέπει να προστεθεί ίσως και μια εξήγηση μη πολιτική: Ο χαρακτήρας του κ. Καραμανλή. Ο Καραμανλής έχει επανειλημμένα αφηγηθεί, πως ο πατέρας του του έλεγε ότι «δεν κάνει γι' αυτό το επάγγελμα» (την πολιτική).

Δεν ήταν καμωμένος για συμβιβασμούς, συναλλαγές, κομπίνες. «Ή θα συμβιβαστείς και δεν θα είσαι πια ο Κώστας ή θα κρατήσεις την ακαμψία σου και θα αποτύχεις, Όπως και να 'ναι, θα υποφέρεις...» Φαίνεται ότι υπέφερε. Υπάρχουν δυνατοί χαρακτήρες τους οποίους δεν ενοχλεί η συκοφαντία, η πολεμική, οι άδικες κατηγορίες, τα μη ορθόδοξα μέσα. Στην πολιτική υπάρχουν και άλλοι που δεν αντέχουν, που «υποφέρουν», όπως ο γιος του δασκάλου από την Πρώτη Σερρών. Από την γαλλική πρωτεύουσα πια, ο πολιτικός ηγέτης θα παρακολουθούσε τα όσα διαδραματίζονταν στην Ελλάδα.

Ο τόπος οδηγείται σε εκτροπή

 

Το Παρίσι είναι όμορφο το φθινόπωρο. Αυτή την εποχή έφθασε στην «πόλη του φωτός» ο σημερινός πρόεδρος και θα έμενε 11 ολόκληρα χρόνια. Στην αρχή εγκαταστάθηκε σ' ένα διαμέρισμα της Αβενί Ανρί Μαρτέν, αργότερα σ' ένα άλλο του Μπουλβάρ Μαγιό και τέλος στο γνωστό στους Ελληνες επισκέπτες του Παρισιού, αλλά και στους Παριζιάνους διαμέρισμα του Μπουλβάρ Μονμορανσί, σ' ένα από τα πιο γοητευτικά σημεία της γαλλικής πρωτεύουσας, στο ακτινωτό της Ετουάλ κοντά στο δάσος της Βουλώνης.

Στην Ελλάδα τα πολιτικά γεγονότα ήταν ανησυχητικά. Η κρίση στις σχέσεις Βασιλέως-Γ. Παπανδρέου, η διάσπαση του Κέντρου, αλλά συγχρόνως διάσπαση και μέσα στις τάξεις της ΕΡΕ. Ίσως όχι τόσο εμφανής όπως στο Κέντρο, αλλά δεν έπαυε να υπάρχει. Στους μοναχικούς του περιπάτους, κάτω από ένα γκρίζο ουρανό στο δάσος της Βουλώνης, ο Κ. Καραμανλής προβληματιζόταν για τα όσα συνέβαιναν στην πατρίδα του. Εκείνος ήξερε να βλέπει καθαρά πού βάδιζε ο τόπος.

 

 

Προειδοποιούσε

Οι επισκέπτες που έφθαναν από την Αθήνα ήσαν πολλοί. Όλοι του απηύθυναν έκκληση να επιστρέψει, κι άλλοι προσπαθούσαν να του αποσπάσουν κάποια δήλωση. Μάταιος κόπος. Σ' όλο αυτό το διάστημα όμως, δεν έπαυε να διατηρεί αλληλογραφία με τους πολύ στενούς του συνεργάτες, τους οποίους προειδοποιούσε για τους κινδύνους που διέτρεχε η χώρα. Παραμονές του πραξικοπήματος του 1967, έγραφε στον Κων. Τσάτσο:

«...Την ανωμαλία τη σημερινή τη δημιουργεί ο φόβος ότι η πλειοψηφία Παπανδρέου-ΕΔΑ θα οδηγήσει στην ανατροπή των πάντων...». Πρότεινε να προχωρήσουν σε άμεσες εκλογές, ή να σχηματισθεί κυβέρνηση μέσα από τη Βουλή η οποία θα φρόντιζε να ηρεμήσει το πολιτικό κλίμα, θα ετοίμαζε τις εκλογές για το Νοέμβριο και συμπλήρωνε: «Δεν ξέρω εάν υπάρχουν δυνατότητες προς την κατεύθυνση αυτή, διότι μαθαίνω ότι όλοι έχετε τρελαθεί. Εάν δεν γίνει ούτε το ένα, ούτε το άλλο, ο τόπος θα οδηγηθεί σε εκτροπή...».

 

Σημαντικές δηλώσεις

Δυστυχώς, η εκτροπή ήταν πλέον θέμα ωρών και το πραξικόπημα έγινε με οδυνηρά αποτελέσματα. Σε χρονικές στιγμές που είχαν ιδιαίτερη σημασία, ο Καραμανλής έσπαγε τη σιωπή του και κεραυνοβολούσε τη χούντα.

Οι δηλώσεις του έπαιρναν ευρεία δημοσιότητα από όλες τις μεγάλες εφημερίδες του κόσμου και τα διεθνή δημοσιογραφικά πρακτορεία. Η απήχηση που είχαν αυτές οι δηλώσεις ανησυχούσαν τους δικτάτορες. Ένα χρόνο μετά το ψευτοδημοψήφισμα του Παπαδόπουλου, τόνιζε πως αν οι «κυβερνώντες» δεν αντιλαμβάνονταν το καθήκον τους ν' αποχωρήσουν, «οφείλουν να τους υποδείξουν οι εξ αγαθής προαιρέσεως συστρατευθέντες μετ' αυτών αξιωματικοί».

Στις 23 Απριλίου του 1973, τόνιζε ο εξόριστος ηγέτης: «Δεν θα εδικαιούτο βέβαια να αξιώσει κανείς από άνδρας στρατιωτικούς πολιτικήν σοφίαν, θα ανέμενε όμως, ευλόγως, ειλικρίνειαν και θάρρος. Και νομίζω, ότι είναι καιρός για τους κυβερνώντες να αποδείξουν ότι κατέχουν τας αρετάς αυτάς. Είναι καιρός να τερματίσουν τον εμπαιγμόν του ελληνικού λαού και να του δώσουν μια σαφή και έντιμον προοπτικήν για το πολιτικόν του μέλλον. Γιατί τα περί δημοκρατικής διαπαιδαγωγήσεως των Ελλήνων υπό καθεστώς δικτακτορίας, όπως και τα στοχοδιαγράμματα που είναι άγνωστα στην ίδια την κυβέρνηση, αποτελούν φαιδρολογήματα, τα οποία αδικούν τη νοημοσύνην του λαού, αλλά δίδουν και το μέτρο της νοημοσύνης εκείνων που τα προβάλλουν...».

Η επιστροφή και η ανοικοδόμηση

 

Όταν μετά το εγκληματικό πραξικόπημα της χούντας και του Σαμψών κατά του Μακαρίου, οι Τούρκοι βρήκαν την ευκαιρία που ζητούσαν για την εισβολή, η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα, πανικόβλητη μπροστά στο κακό που συνετελέσθη, αποφάσισε να παραδώσει την διακυβέρνηση στους πολιτικούς. Ο «πυρήνας» όμως της χούντας διαφώνησε. Ύστερα από πολλές εκκλήσεις του στρατηγού Φ. Γκιζίκη προς τον Ιωαννίδη, ο τελευταίος, με έκδηλη δυσφορία, δήλωσε ότι θα υποκύψει μεν στην επιθυμία της ηγεσίας των Εν. Δυνάμεων να δοθεί πολιτική λύση, αλλά τόνισε ότι δεν συμφωνούσε μ' αυτήν.

Ο «αόρατος δικτάτορας» που θα μπορούσε εκείνη τη στιγμή να αχρηστεύσει εύκολα όλους όσοι προσανατολίζονταν στην επιστροφή του κοινοβουλευτισμού, φάνηκε απίστευτα «βολικός», επειδή είχε τρομάξει από το μέγεθος της καταστροφής που ο ίδιος προκάλεσε στην Κύπρο. Δεν έφερε αντίρρηση στον Γκιζίκη, αλλά και δεν εγκατέλειψε τα σχέδια του να «χτυπήσει» αιφνιδιαστικά τους πάντες σε χρόνο που αυτός θα έκρινε κατάλληλο. Και οι αμετανόητοι πιστοί του περίμεναν ανυπόμονα το σύνθημα του.

Περικυκλωμένος

 

Επομένως, την ώρα που ήλθε στην Ελλάδα ο Καραμανλής, βρισκόταν ουσιαστικά περικυκλωμένος από τους εχθρούς της Δημοκρατίας, που βυσσοδομούσαν στο σκοτεινό παρασκήνιο. Το μέγα πλήθος και το μέγα πάθος που παρατηρήθηκε στην υποδοχή του Καραμανλή (όμοιο του οποίου ξανάδε η χώρα μόνο στην απελευθέρωση από τους Γερμανούς) ξάφνιασε ξένους και ντόπιους παράγοντες, που επιθυμούσαν μια κατάσταση κάπως μεταβατική, στην οποία η ηγεσία των Εν. Δυνάμεων θα έπαιζε αποφασιστικό ρόλο. σύμφωνα με το τουρκικό πρότυπο. Γι' αυτό, και οι παράγοντες αυτοί, δεν ήθελαν τον Καραμανλή, επειδή αντιπροσώπευε την αληθινή δημοκρατία. Το γεγονός διαισθάνθηκε υποσυνείδητα όλος ο λαός, ακόμα και οι παλαιοί κομματικοί αντίπαλοι του Καραμανλή, που αντιλαμβάνονταν ότι μόνη εγγύηση επιστροφής στη δημοκρατία, ήταν ο αυτοεξόριστος εθνικός ηγέτης.

«Ένας άνθρωπος ήλθε και ορκίσθηκε μόνος», είπε επιγραμματικά ο Γεώργ. Μαύρος. Σε χρόνο ρεκόρ, ο Καραμανλής σχημάτισε κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, υπερκομματική με υπουργούς που είχαν αναπτύξει αντιστασιακή δραστηριότητα. Αν και ισορροπούσε σε ένα τεντωμένο σχοινί, απέλυσε όλους τους πολιτικούς κρατούμενους και με τη βοήθεια του Ευάγγ. Αβέρωφ και του Σόλωνα Γκίκα, διέλυσε την ΕΣΑ, συνέλαβε τον Ιωαννίδη και τους άλλους πραξικοπηματίες, όπως και τους βασανιστές, που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν. Επανέφερε στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως τους διωγμένους, όπως και τους απόστρατους και απότακτους του Ναυτικού, νομιμοποίησε το ΚΚΕ, κι όλα τα κόμματα λειτούργησαν ελεύθερα. Ως «εσχάτη πράξη διαμαρτυρίας» έναντι της Συμμαχίας για το Κυπριακό, ο Καραμανλής πήρε την απόφαση αποχωρήσεως από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και κατήγγειλε την Τουρκία ότι απειλεί την παγκόσμια ειρήνη με προσφυγή στον ΟΗΕ.

Η Νέα Δημοκρατία

 

 

Ιδρύει τη «Νέα Δημοκρατία» και στις εκλογές της 17ης Δεκεμβρίου 1974, κερδίζει το εντυπωσιακό ποσοστό των 54,37%. Το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου 1974, τερματίζει το πολιτειακό, που είχε ταλανίσει επί γενεές γενεών το λαό. Το νέο Σύνταγμα άνοιξε θεσμικά τη δημοκρατική αυλαία. Επί πρωθυπουργίας του, σταδιοδρόμησε η περισσότερη και καλύτερη δημοκρατία που είχε γνωρίσει ο τόπος στα 160 χρόνια της ανεξαρτησίας.            %

Το εκλογικό σώμα, ανανέωσε την εμπιστοσύνη του στον Καραμανλή στις εκλογές του 1977. Σ' αυτήν την περίοδο της πρωθυπουργίας του, οικοδόμησε μια σύγχρονη και προοδευτική Δημοκρατία και εξόπλισε την ελληνική Πολιτεία με νέους εύρωστους θεσμούς που έλαβαν συνταγματική κατοχύρωση. Το Σύνταγμα του 1975, θεωρείται ένα από τα πιο συγχρονισμένα των χωρών της Ευρώπης.

Αντιμετώπισε με ψυχραιμία και σύνεση τις τουρκικές προκλήσεις και, χωρίς να κάνει καμιά παραχώρηση εις βάρος των εθνικών συμφερόντων, απέτρεψε δύο φορές τον πόλεμο με την Τουρκία.

Ο άλλοτε υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Ιχσάμ Τσαγλαγιανγκίλ, θα ομολογήσει στα απομνημονεύματα του για τον Καραμανλή, ότι «Πάντα ήταν ρεαλιστής» και ότι «Γνώριζε τι θα μπορούσαν να δεχθούν οι Τούρκοι και σε ποια σημεία θα επιμείνουν...».

Υπήρξε ο αρχιτέκτονας της εντάξεως της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Ύστερα από μακροχρόνιες προσπάθειες του, η χώρα μας έγινε από την 1^η Ιανουαρίου 1981  το δέκατο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Ευρωπαϊκή πολιτική

Η ευρωπαϊκή του πολιτική είναι απόρροια της βαθιάς και μακροχρόνιας πίστεως του στην Ευρώπη και στο μέλλον της. Πιο Ευρωπαίος από τους Ευρωπαίους, αγωνίστηκε επί πολλά χρόνια για την ενοποίηση της Ευρώπης. Σε αναγνώριση αυτού του αγώνα του, τιμήθηκε με τα βραβεία Καρλομάγνου και Σουμάν. Εξασφάλισε την επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, ανέβασε το διεθνές κύρος της χώρας και διηύρυνε τις διεθνείς σχέσεις προς τα Βαλκάνια, τη Σοβιετική Ένωση, τις τότε ανατολικές χώρες, την Κίνα, τον αραβικό και τον Τρίτο Κόσμο. Οι Έλληνες, ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων, αναγνωρίζουν το έργο και τη συμβολή του Κων. Καραμανλή στην οικοδόμηση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, και γενική είναι η διαπίστωση, ότι επί δύο θητείες στον ανώτατο θώκο της Πολιτείας, ως πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ο Καραμανλής αγωνίσθηκε για τις πάγιες αξίες της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και της γαλήνης αυτού του τόπου...

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (6.3.1994)

 

Ο Ταχυδρόμος, πριν αρκετές δεκαετίες

 

Η ΖΩΗ ΑΛΛΟΤΕ 

Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

 

Γράφει ο Δημ. Μπαρούνης

Καπέλο, στολή, και μια μεγάλη δερμάτινη τσάντα με μια ζωγραφισμένη  ανάγλυφη καραμούζα μέσα σε ένα οβάλ σχήμα. Γραφική, συμπαθητική φιγούρα, στεκόταν σχεδόν σε στάση προσοχής, από σεβασμό για τη δουλειά του, στην άκρη της πλατείας, στο προαύλιο της εκκλησίας, έξω από το τηλεφωνείο,  σε ένα σημείο αναφοράς του χωριού, για να ακούγεται η καραμούζα του σε όλη της την εμβέλεια. Και “του-του-του” ίδιος σαλπιγκτής στο έπος του σαράντα. Οι μετακινήσεις  του ταχυδρόμου ήταν και αυτές  προσαρμοσμένες με ότι γενικά συνέβαινε   στη χώρα μας στο τομέα αυτό. Άλλοτε με τα πόδια ή με άλογο,  σιγά- σιγά με την εξέλιξη, μια μηχανή floretta, ένα μηχανάκι zundapp ,και έτσι  εκτελούσε το καθήκον του.

Καθημερινά από το Γραφείο των ΕΛΤΑ  στην Ανδρίτσαινα , φόρτωνε την τσάντα του  και ξεκινούσε.

Οι συχνές κακές  καιρικές συνθήκες την χειμερινή περίοδο,  δυσκόλευαν την αποστολή του. Πολλές βροχές, ισχυροί άνεμοι  χιόνια και πάγοι ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Όμως ο ταχυδρόμος ήταν πάντα στο πόστο του.

Οι μέρες έλευσης του  ήταν προκαθορισμένες για πολλά χρόνια και οι ώρες λίγο  πολύ γνωστές και κυρίως πρωινές. Για τους κατοίκους των χωριών, αυτούς που ζούσαν “πίσω από το βουνό”, ο ταχυδρόμος ήταν ένα πολύ ξεχωριστό πρόσωπο. Ήταν ο ενδιάμεσος κρίκος να επικοινωνήσουν με ανθρώπους πέρα από   τον ορίζοντά τους.  Κυρίως όμως ήταν ο αποκλειστικός  κομιστής ειδήσεων από προσφιλή, αγαπημένα τους πρόσωπα.

Οι επικοινωνίες την περίοδο εκείνη κατά το πλείστο, γίνονταν ταχυδρομικώς. Η χρησιμοποίηση του τηλεφώνου γινόταν κατόπιν συνδιάλεξης και ήταν αρκετά δαπανηρή.

Με το άκουσμα της καραμούζας, σε ελάχιστα λεπτά, η πλατεία γέμιζε από κόσμο.

“Ήρθε ο ταχυδρόμος!”, “Δεν ακούτε; χτυπάει η καραμούζα!”   Άλλοι κάτι περίμεναν και κάποιοι άλλοι κάτι θα έστελναν. Υπήρχαν και κάποιοι που δυστυχώς μόνοι, έρχονταν από συνήθεια. Δεν περίμεναν από κανένα  ούτε θα έστελναν πουθενά ,τίποτα . . .

Άνδρες, γυναίκες, παιδιά νέες κοπέλες έφταναν με τη λαχτάρα της προσμονής.

Η μάννα, ο πατέρας, περίμεναν γράμμα από το γιό τους τον Στρατιώτη.  Η κοπελιά από την ναυτικό αρραβωνιαστικό της. Άλλοι από δικά τους παιδιά, αδέρφια, από την Αμερική,  τον Καναδά, όλος ο κόσμος στα χέρια του ταχυδρόμου. Να φέρει το καλό μαντάτο.

Το μεγαλύτερο μέρος της αλληλογραφίας, λόγω και της εσωτερικής μετανάστευσης, αφορούσε σε πρόσωπα που είχαν μετακινηθεί στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις.

Μερικές φορές, η αποστολή του ταχυδρόμου ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Κάποιο γράμμα με μια μαύρη λουρίδα  στην πρόσοψή του δεν χρειαζόταν λόγια.

Πέρα από τις καθαρά ταχυδρομικές του αρμοδιότητες, ο ταχυδρόμος ήταν επιφορτισμένος και με έξω -υπηρεσιακά καθήκοντα.

Κάποιοι, λίγο ή πολύ ενημερωμένοι για διάφορα θέματα όπως, αθλητισμός, πολιτική, κ.λ.π., ήθελαν την άποψή του.

“Κύριε Ταχυδρόμε , τι λες; γιατί τον φάγανε τον Κένεντι;”

“Πως το βλέπεις θα το πάρει φέτος ο Ολυμπιακός;”

Με τα χρόνια και τις κοσμογονικές αλλαγές στην Κοινωνία και την Οικονομία  μας, το επάγγελμα του ταχυδρόμου μετεξελίχθηκε ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε περιόδου. Κάποια εποχή μάλιστα, έγινε κινητό γραφείο - γκισέ. Επιταγές, πληρωμές συντάξεων, αγροτικές αποζημιώσεις κ.λ.π.

Αυτό που έντονα θυμάμαι, ο ταχυδρόμος ήταν όντως  στην υπηρεσία του πολίτη. Πάντα απέναντι σε όλους στο χωριό ήταν προσηνής και πρόθυμος να εξυπηρετήσει τον κάθε ένα, που γνώριζε με το μικρό τους όνομα. Και εκείνοι όμως τον εκτιμούσαν όχι μόνο για το επάγγελμά του, αλλά και σαν άνθρωπο. Κάποιες  φορές θυμάμαι, όταν ο καιρός ήταν επικίνδυνα κακός, αντιδικούσαν ποιος θα τον φιλοξενήσει στο σπίτι του  το βράδυ.

Πηγή:

Σελίδα του «Συλλόγου Ανδριτσάνων» στο facebook

 

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ ΕΝΑΣ ΓΝΗΣΙΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ

 

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ 

ΕΝΑΣ ΓΝΗΣΙΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ

Το 1953, η τότε βασίλισσα της Ελλάδος Φρειδερίκη επισκέφθηκε έναν σημαντικό ασθενή στο νοικιασμένο σπίτι  που έμενε στην Αθήνα. Μπαίνοντας στο δωμάτιο του άρρωστου, η βασίλισσα αντίκρισε έναν ξερακιανό, μαυριδερό ηλικιωμένο, με το χαρακτηριστικό του μουστάκι, ταλαιπωρημένο από τη φυματίωση και τις κακουχίες. Καμιά πολυτέλεια δεν υπήρχε στο σπίτι!

Ο ηλικιωμένος ασθενής ήταν γνωστός για την ανιδιοτέλεια του και την περιφρόνηση του στα υλικά αγαθά, την προσοχή όμως της βασίλισσας τράβηξε, μεταξύ άλλων, ένα ράντζο εκστρατείας που ακόμα χρησιμοποιούσε ο ασθενής. «Νίκο, γιατί το κάνεις αυτό;» ρώτησε η Φρειδερίκη, για να λάβει την απάντηση από τον συγκινημένο 69χρονο «Μεγαλειοτάτη, το ράντζο αυτό το έχω από τον στρατό, δεν το αποχωρίζομαι».

Απέναντι της εκείνη τη μέρα, η Φρειδερίκη δεν είχε κάποιον τυχαίο. Είχε τον πρώην Πρωθυπουργό της Ελλάδος, τον θρυλικό «Μαύρο Καβαλάρη», τον πρώην διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων, τον Στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα! Τον άνθρωπο, που οι Τούρκοι, όταν κατέλαβαν τη Σμύρνη, τον αναζητούσαν εναγωνίως αλλά μάταια ανάμεσα στους αιχμαλώτους, ρωτώντας αν κάποιος είχε δει τον «Καρά-πιπέρ (μαύρο πιπέρι)», όπως τον αποκαλούσαν εξαιτίας της μαυριδερής του επιδερμίδας. Γιατί, ναι η Σμύρνη ήταν το πολύτιμο τρόπαιο αλλά και ο Πλαστήρας ως αιχμάλωτος θα ήταν τεράστιο επίτευγμα. Όμως δεν συνέβηκε.

 

Λέγεται μάλιστα ότι εκείνες τις μαύρες μέρες για τους Έλληνες της Σμύρνης στο λιμάνι της ήταν ένα Γαλλικό καράβι που δεν άφηνε τους ανθρώπους να επιβιβαστούν παρά την προτροπή του Πλαστήρα. Τότε, όπως λέει στρατιώτης που ήταν παρόν στο συμβάν, ο Πλαστήρας σαν αίλουρος πήδηξε από την αποβάθρα και βρέθηκε δίπλα στο καπετάνιο και του έβαλε το ξίφος στο λαιμό και του είπε αν δεν ανοίξεις να μπουν οι άνθρωποι θα σου πάρω το κεφάλι και έτσι έδωσε διαταγή ο καπετάνιος και επιβιβάστηκαν αυτοί που έφευγαν καταδιωκόμενοι.

Το 1923 όταν ο Πλαστήρας επισκέφτηκε την Παλαιόχωρα Χανίων ένας άνθρωπος έσπρωξε τους φρουρούς του και βγήκε μπροστά του. Με θυμάσαι;; Του είπε. Μαζί ήμασταν στη λίμνη των Γιαννιτσών. Μην ξεχνάτε τους Κρήτες που πολέμησαν για την Μακεδονία!! Ο Πλαστήρας σήκωσε το χέρι του και σταμάτησε τους φρουρούς του. Πλησίασε χαιρέτισε στρατιωτικά και ασπάστηκε στο μέτωπο τον ξερακιανό μαυριδερό με την τεράστια γενειάδα γερασμένο πρόωρα ήρωα , τον Μακεδονομάχο Ηλία Χειλαδάκη!!

Προς το τέλος της ζωής του, ο Νικόλαος Πλαστήρας, που διετέλεσε 3 φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδος, που γέμισε το σώμα του με τραύματα πολεμώντας στον Μακεδονικό Αγώνα, στους Βαλκανικούς Πολέμους, όπου διακρίθηκε στην πολύνεκρη μάχη του Λαχανά, στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, στην εκστρατεία στην Ουκρανία, στη Μικρασιατική Εκστρατεία και πρωταγωνίστησε σε επαναστατικά κινήματα και απόπειρες πραξικοπήματος, δεν είχε ακίνητη περιουσία παρά μόνο 216 δραχμές και 10 δολάρια, τα οποία άφησε κληρονομιά στη Μικρασιάτισσα προσφυγοπούλα ψυχοκόρη του. Αυτά και την προφορική εντολή ... «Όλα για την Ελλάδα!». Δεν ήταν ούτε εύπορος καθώς τον μισθό του τον πρόσφερε σε άπορους και ορφανά. Από τα διάφορα μέτωπα στα οποία πολέμησε είχε υιοθετήσει συνολικά 7 ορφανά Ελληνόπουλα. 

 

Πολιτικά, βέβαια, δεν διακρινόταν για τη διορατικότητα του. Αυτό αποδείχθηκε από την στάση του κατά την περίοδο 1933-1941. Υπήρξε περισσότερο στρατιωτικός παρά πολιτικός. Αψύς χωρίς διάθεση διπλωματικότητας στους λόγους του. Η φράση του «Κάθισε κάτω, ζαγάρι!» προς τον Γιώργο Σιάντο του Κ.Κ.Ε., κατά τη διάρκεια συζητήσεων τους στα Δεκεμβριανά, όπου ο Πλαστήρας αμφισβήτησε ανοικτά την προσφορά των ανταρτών του ΕΛΑΣ στην Εθνική Αντίσταση και στην απελευθέρωση κάνοντας λόγο για «ξεπάστρεμα όλων των δεξιών» και «κάψιμο χωριών» έχει μείνει παροιμιώδης. Αντίστοιχου ύφους όμως ήταν και η απάντηση του σε εκπροσώπους του ΕΔΕΣ όταν του μίλησαν για την Εθνική Αντίσταση. 

Κάποτε, κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, ο φίλος του Γιάννης Μοάτσος, μεσολάβησε προκειμένου να εξασφαλιστεί στον Πλαστήρα δάνειο για την αγορά κατοικίας. Ο διοικητής απόρησε λέγοντας «Τι; Δεν έχει σπίτι ο κύριος Πρωθυπουργός;». Το δάνειο εξασφαλίστηκε και μάλιστα με πολύ καλούς όρους για τον Πλαστήρα.

Ο Μοάτσος, υπερήφανος, ανακοίνωσε την εξασφάλιση του δανείου στον Πλαστήρα και του προσκόμισε τα σχετικά έγγραφα. Ο Πλαστήρας πήρε στα χέρια του τα τραπεζικά έντυπα και τα έσκισε λέγοντας «Άντε ρε Γιάννη, με τι μούτρα θα βγω στο δρόμο, αν μαθευτεί πως εγώ πήρα δάνειο για σπίτι;».

Αντίστοιχα, όταν θεώρησε πως ο άνεργος αδερφός του ευνοήθηκε λόγω της συγγένειας τους και προσελήφθη στο εργοστάσιο της ζυθοποιίας «ΦΙΞ», του απαγόρευσε να δεχτεί τη θέση, λέγοντας του «Αν έχεις ανάγκη, κάτσε εδώ να μοιραζόμαστε το φαγητό μου!».

Την ίδια στάση διατήρησε και όταν του πρότειναν να του βάλουν τηλέφωνο, που δεν ήταν απλή υπόθεση εκείνη την εποχή, στο σπίτι που νοίκιαζε στο Μετς "Μα τι λέτε; Η Ελλάδα πένεται κι εμένα θα μου βάλετε τηλέφωνο;"

 

Ο Πλαστήρας πέθανε στην Αθήνα στις 26 Ιουλίου του 1953, χωρίς να υπάρχουν χρήματα για το νεκρικό του κοστούμι, το οποίο τελικά το αγόρασε ο φίλος του Διονύσιος Καρρέρ. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη, με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού, με απόφαση της κυβέρνησης Παπάγου.

Ο ιατρός που υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου του Πλαστήρα, μέτρησε στο ταλαιπωρημένο κορμί του: 27 σπαθιές και 9 σημάδια από βλήματα ...

Ο προσωπικός του γιατρός, Αντώνιος Παπαϊωάννου, υφηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφαίρεσε την καρδιά του Πλαστήρα και τη φύλαξε σε θυρίδα της Εθνικής Τράπεζας και στην οικία του, διατηρώντας την στη φορμόλη επί 27 χρόνια. Η λήκυθος με την καρδιά, σκεπασμένη με την ελληνική σημαία, μεταφέρθηκε (όπως ήταν η επιθυμία του ίδιου του Μαύρου Καβαλάρη) στην Καρδίτσα σε μια σεμνή τελετή στις 2 Νοεμβρίου 1980, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, του Προέδρου της Βουλής Παπασπύρου, του υπουργού Παιδείας Αθανασίου Ταλιαδούρου, βουλευτών του νομού (οι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας είχαν έρθει από μόνοι τους, χωρίς επίσημη πρόσκληση), των νομαρχών Καρδίτσας και Βοιωτίας, του δημάρχου Γιούτσικου και πλήθους κόσμου.

Δέος και συγκίνηση μας καταλαμβάνει για τέτοιους Έλληνες πατριώτες που σήμερα εκλείπουν παντελώς στη χώρα μας. Πόσο διαφορετικά θα ‘ταν τα πράγματα στην Ελλάδα αν υπήρχανε σήμερα Έλληνες πολιτικοί έστω και μερικοί, με αυτό το απίστευτο μεγαλείο ψυχής για να κυβερνήσουν την χώρα μας;

Η σύγκριση του Πλαστήρα δυστυχώς με ανθρώπους που εισέρχονται στην πολιτική σκηνή μιας χρεοκοπημένης χώρας πάμφτωχοι και στην πορεία αποκτούν τεράστιες περιουσίες είναι αναπόφευκτη ...

Ο Πλαστήρας θεωρείται ότι ήταν ικανότατος στρατιωτικός, τίμιος πολιτικός και υπόδειγμα ανθρώπου, και αγαπήθηκε πολύ από τον λαό. Γεγονότα που τον χαρακτήρισαν ήταν η ανδρεία και οι πολεμικές του ικανότητες, η διακριτική προσφορά του μισθού του σε φτωχούς, η άρνησή του να βολέψει από τη θέση του τον άνεργο αδερφό του και το ότι πέθανε και ο ίδιος χωρίς ποτέ να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία.

 

Η Καρδίτσα, ο συνοικισμός της Νέας Ερυθραίας Αθηνών και η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών στα Τρίκαλα κοσμούνται με την προτομή του, η δε τεχνητή λίμνη του Ταυρωπού, που πρώτος αυτός οραματίστηκε, βλέποντάς την όπως είχε δημιουργηθεί μετά από μεγάλες βροχοπτώσεις με τεράστιες καταστροφές που είχαν σημειωθεί στην περιοχή, ονομάστηκε προς τιμήν του, επί κυβερνήσεως Κωνστ. Καραμανλή, Λίμνη Πλαστήρα. Επίσης ένα στρατόπεδο στη Λάρισα καθώς και το τρένο της Δυτικής Θεσσαλίας φέρουν το όνομά του. Στον τόπο καταγωγής του, το Μορφοβούνι, πραγματοποιούνται εδώ και δεκαετίες πολιτιστικές εκδηλώσεις με το όνομα «Πλαστήρεια» ενώ το 1994 δημιουργήθηκε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών «Ν. Πλαστήρας», με διάφορα τμήματα, στόχος του οποίου είναι η δημιουργία μονογραφικού Μουσείου Πλαστήρα. Με την εφαρμογή του «Σχεδίου Καποδίστριας» στην τοπική αυτοδιοίκηση, συστάθηκε Δήμος Πλαστήρα, ο οποίος περιλαμβάνει τα ανατολικά παραλίμνια χωριά.

Πηγές:

Από ανάρτηση στην σελίδα της Joanna Dimitriadou «ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» στο facebook και πληροφορίες από το άρθρο Νικόλαος Πλαστήρας στην Wikipedia και διασκευή κειμένου του ΚΔ