ΤΣΙΓΑΡΑ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ : Η ΕΤΕΡΟΧΡΟΝΙΣΜΕΝΗ ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΙΝΔΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Προπέτασμα καπνού

Αγαπημένη γεύση, φανατική συνήθεια, βέβαιος καρκίνος. Οι συνέπειες του καπνίσματος είναι πολύ σοβαρές για να τις παίρνει κανείς στα αστεία.

Στριφτό ή σε πακέτο, σε μορφή πούρου ή ως καπνός πίπας, το κάπνισμα αποτελεί μια συνήθεια που προέρχεται από τους Ινδιάνους της Αμερικής. Η εξάπλωση του κα­πνού σε πολλές χώρες της γηραι­άς ηπείρου οφείλεται σε έναν διο­ρατικό ιεραπόστολο που μετέφερε το φυτό του καπνού στην Ισπανία. Όμως, εκείνος που «δάνεισε» το όνομά του στο κύριο δραστικό συ­στατικό του καπνού, τη νικοτίνη, ήταν ο Γάλλος πρέσβης Ζαν Νίκο ντε Βιλμέν. Και αυτό γιατί, το 1560, έστειλε σπόρους καπνού από τη Βραζιλία στο Παρίσι συ­στήνοντας το ως θεραπευτικό φυ­τό στην Αικατερίνη των Μεδίκων.

Στα μέσα του 19 ου αιώνα, το κάπνισμα έγινε συνήθεια της υψη­λής κοινωνίας και προς τα τέλη του εμφανίστηκαν οι πρώτες βιομη­χανίες τσιγάρων. Στη συνέχεια, εξαπλώθηκε τρομακτικά χάρη στα κινηματογραφικά είδωλα, αφού έγινε ταυτόσημο με την περιπε­τειώδη και γοητευτική εικόνα τους. Όμως, από το 1964 έχει απο­δειχτεί ότι το τσιγάρο ευθύνεται για το θάνατο περισσότερων ανθρώ­πων απ' ό,τι συνολικά τα τροχαία ατυχήματα, το αλκοόλ, τα ναρκω­τικά, οι ανθρωποκτονίες και οι αυ­τοκτονίες. Οι Ινδιάνοι, λοιπόν, που εξολοθρεύτηκαν από την εισβολήτων Ευρωπαίων, μας... εκ­δικούνται ετεροχρονισμένα.

Το κάπνισμα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), συνιστά μια χρόνια εθιστική νόσο, η οποία οφείλεται κυρίως στη νικοτίνη και προσδιορίζει τον καπνιστή ως ασθενή. Όπως τονί­ζει ο κ. Παναγιώτης Μπεχράκης, MD. PhD. FCCP, πνευμονολόγος - εντατικολόγος, αναπλ. καθηγη­τής Φυσιολογίας της Αναπνοής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπι­στημίου Αθηνών και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για το Κάπνι­σμα, η χρήση καπνού ευθύνεται για την πρόκληση πολλών καρκί­νων -κυρίως του πνεύμονα-, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμο­νοπάθειας, καρδιαγγειακών νο­σημάτων (έμφραγμα), εγκεφαλι­κών επεισοδίων, στυτικής δυσ­λειτουργίας και πρόωρης γήραν­σης. Ενδεικτικά, ο καπνός του τσιγάρου περιέχει 4.500 ενώσεις, μεταξύ των οποίων 50 από τις πλέον καρκινογόνες.

Από την άλλη, το παθητικό κάπνισμα προκαλεί κυρίως επει­σόδια βρογχίτιδας και λοιμώξεις στα παιδιά, καθώς και καρκινο­γένεση και καρδιαγγειακά νοσή­ματα στους ενηλίκους. Κατά τον κ. καθηγητή, τα αντικαπνιστικά μέτρα θα βοηθήσουν ώστε οι κα­πνιστές να καπνίζουν λιγότερο. Διότι πολλά από τα τσιγάρα που ανάβουν δεν είναι πράγματι απο­λαυστικά, αλλά αποτελούν μια μηχανικά επαναλαμβανόμενη σειρά κινήσεων, συνήθως χωρίς βουλητικό περιεχόμενο. Ο κα­πνιστής πρέπει να συνειδητο­ποιήσει πως καμία εξάρτηση δεν διακόπτεται με ελαφρότητα και επιπόλαιη αντιμετώπιση. Επο­μένως, το πρόβλημα δεν λύνεται μόνο με το ιατρείο του ειδικού νο­σοκομείου, ούτε με το καλύτερο φάρμακο διακοπής - που μόνο συμπληρωματικά στη βούληση του ίδιου του καπνιστή μπορούν να λειτουργήσουν.

Τα ειδικά φάρμακα χορη­γούνται μόνο υπό ιατρική παρα­κολούθηση. Περιέχουν ουσίες που δρουν ανταγωνιστικά προς τη νι­κοτίνη. Η βουπροπιόνη είναι μια αντικαταθλιπτική ουσία που δι­ευκολύνει τη διακοπή του καπνί­σματος, ενώ η βαρενικλίνη σχε­διάστηκε αποκλειστικά γι' αυτόν το λόγο και δεν είναι ούτε υποκα­τάστατο νικοτίνης ούτε αντικατα­θλιπτικό. Σε κάθε περίπτωση, πα­ράλληλα με την όποια προσπάθεια του, καλό είναι ο καπνιστής να ζη­τήσει και επιστημονική καθοδή­γηση και υποστήριξη._

Από την Ελενα Κιουρκτσή

022_GK_IΟΥΛΙΟΣ 2009